Het land van de dorst

[p. 43]

Menschen langs de rails

Waarom grijpen mij de menschen zoo naar het hart, die ik een enkel, ondeelbaar oogenblik in de omraming van het treinvenster zie? De man die voor zijn keukenruiten staat, talmend met de handdoek in de hand, omdat de trein zoo doodmoe snuivend onder zijn muur de stad instoomt? De vrouw, die met het boodschappennet in de hand voor de roodwitte boomen van de dorpsche overweg wacht?

Ik probeer, in het moment dat hun gezicht recht naar het mijne is gekeerd, hun lot en hun leven helder te zien, en de dingen die zullen gebeuren, wanneer de trein wegreed van hun netvlies. Is hij pas thuis gekomen, en wascht hij zich voor het avondeten, en zullen het goede of kwade woorden zijn die zijn vrouw verwacht uit zijn mond? En op haar wacht een klein schreiend kind, doordeesemd van het schrikkelijk verdriet, dat alleen de kleinsten kennen, en dat plotseling zal zijn weggelachen, door de bolle, klare tranen heen, wanneer moeder in de deuropening staat en het zoete builtje opdiept, dat voor het kind werd meegebracht.

Vanmorgen, toen het al vroeg licht werd ergens aan de Oostkust van Italië, zag ik een vrouw voor een ijl, lichtblauw huis. Op de arm droeg ze de lachende laatstgeborene, en aan een klein waterbekken knoeiden twee kinderen. Ze schepten water in de hand, en lieten het afstroelen langs de buitenrand, die verweerd was en waaronder-tegen korstige mossen stonden, vol verwachting naar vocht.

[p. 44]

De zon was achter de vrouw, en boven haar, en aan alle kanten rond- en tot diep in haar gezicht. En ik zag hoe zij volkomen het geluk kende van in dit eene oogenblik te zijn, in deze zon, en hoe geen ander geluk voor haar bestond. Zij was blij om de kinderen, en om het water, en om de dingen, en om de prilblauwe hemel, die over dit alles was. En misschien wist zij het niet.

En zeker wist zij het niet dat het haar gegeven was mij gelukkig te maken, zonder dat iets van haar geest of iets van haar lichaam daartoe zich richten wilde. Wat is het heerlijk, hier, op het land, weer moeders te zien. De walgelijke mimicry van de groote stadsvrouw, die moeder is, en tusschen jonge en niet getrouwde vrouwen niet wil opvallen, kent zij niet en ieder leest van haar gelaat en haar lijf hoe zij is uitverkoren.

Er is toch niet veel zóó erg verworden in de wereld als de stijl en de onaantastbare hoogheid van de vrouw. En iedere maal, als ik er een, zij het dan als deze vluchtig binnen de omraming van het treinvenster, mag begroeten, die terug ging naar de beslotenheid en de heiligheid van het vroegere vrouwenleven, eer ik in haar de eerstelinge van het nieuwe geslacht, dat aan de einder staat en de wereld redden wil.