Het land van de dorst

Grandezza

In de kleine bars in de zijstraten en langs de groote winkelstraten, kan men rustig wat uren verdoen. Men leert er iets wat in het vaderland volledig onbekend is: grandezza met een leege portemonnaie. Wanneer een Italiaan eenmaal, tweemaal (en sommigen, de hemel wete het, een half dozijn maal) daags hun café espresso gaan drinken, aan de civiele prijs van vijftig of zestig centesimi (zeven à acht cent in onze munt), dan ziet hij kans dit te doen met een gratie die in Nederland zelfs bij het openen van een Paaschvee-tentoonstelling zoek is. Hij zou champagne kunnen drinken met hetzelfde pinkwuivende en discreet slurpende gebaar. En als hij dan achteloos, met de geste, waarmee op het vroegere dilettantentooneel de beurs met goud voor de voeten van den onverlaat werd geworpen (‘Gij vraagt mij twintigduizend piasters? Ziedaar het dubbele dezer som’), een stukje van tien centiem op de marmeren buffetrand liggen laat voor de kellner, lispelen de machinist van de koffiemachine, de kellner en de spoeljongen, drie man sterk en tegelijk, ‘grazie’ voor deze, een flinke cent groote fooi.

[p. 27]

Bij de prijs van zoo'n kopje koffie gaat men mijmeren over geld, salarissen, levenskosten hier en elders. Het bureau voor de statistiek in Rome heeft pas gepubliceerd dat de kosten van het levensonderhoud in Europa nergens zoo gedaald zijn als in Italië. Maar dat mag dan ook wel, als men in hetzelfde avondblad leest dat door de Algemeene Rekenkamer in Rome een directeur wordt gezocht tegen het formidabele salaris van in ons geld nog geen drieduizend gulden. Een oppervlakkige steekproef maakt duidelijk dat het gewone loon van een arbeider in vaste dienst hier maar een kleinigheid méér (en vaak een kleinigheid minder) bedraagt dan in Holland de uitkeering aan een werklooze met vier kinderen.

Waarmee ik volstrekt niets zeggen wil, en zeker niet dat dus de Hollandsche werkloozen zich als uitverkorenen dienen te beschouwen.

Het verklaart alleen maar waarom men hier zoo sober, zoo uitermate sober leeft, en waarom een Italiaan een gezicht zet als had hij zoo juist de millioenenprijs van de Lotteria di Tripoli getrokken, wanneer hij zijn kopje sterke koffie drinkt.