Het land van de dorst

Reclame-Psychologie

Er zijn werkelijk reclame-leiders geweest in de laatste vijftien jaar, die massa-psychologisch voor grootere moeilijkheden stonden dan de manager staat, die tot taak krijgt zijn land in een prae-oorlogspsychose te brengen. Het is een suggestie, die nog steeds in beschaafde volkeren gemakkelijk wordt opgeroepen en nog gemakkelijker tot het absurde gevoerd.

Ik ben immer, en ook nu weer, naar Italië gekomen met een hart vol bewondering voor dit volk, dat zich zelf zoo volkomen en volledig vernieuwt, en dat zoo in de grond toe ernstig werkt aan zijn nieuw en beter lot.

Maar die liefde juist maakt, dat veel dingen me duister zijn. Waarom is Rome in de loop der jaren tot een politiestad geworden, zooals er geen enkele andere is

[p. 18]

aan te wijzen? Waarom loopen er op de Piazza Venezia, waar het bureau van de regeeringschef gevestigd is, meer gewone en geheime agenten rond dan andere menschen?

Is dan de liefde van dit volk voor zijn redder zóó gering, dat er ieder oogenblik aanslagen te vreezen zijn? Een journalist die hier al jaren verblijf houdt, vertelde me dat, toen hij met een geopend boek in de hand op een straathoek stond te praten met een vriend, verschillende voorbijgangers met hun papieren in de hand naar hem toekwamen. Zóó is men hier gewend dat te pas en te onpas naar ‘documenti’ wordt gevraagd. Ik zelf werd de eerste avond de beste van dit verblijf tweemaal op de Piazza Venezia en daar dichtbij staande gehouden door een geheime agent, die mij naar mijn papieren vroeg. En wie nu ooit van zijn

[p. 19]

leven mijn conterfeitsel zag, weet toch wel dat ik hoogstens en ergstens op een kanariezangwedstrijd gevaarlijk zou kunnen zijn, omdat ik de dieren van slag af bracht.

Neen, het damast in het Quirinaal is gescheurd, en het zwarte hemd zit nog wat al te strak om de boezem. Daar veranderen duizend portretten en tienduizend geheven handen niets aan.

En tenslotte nog een vraag: waar zijn de bedelaars van Rome? Waar is het heirleger van de Engelenbrug en van de Tiberoevers en van de Piazza d'Espagna en van de trappen naar de Pincio? Is het bedelen verboden?

Arme bedevaartgangers dan, die tegen wil en dank zooveel liefdadigheid konden bedrijven. En arme bedelaars, die nu misschien regelmatig werk moeten doen en die niet meer kunnen vragen in Gods naam, om het woord te vervullen dat geschreven staat.

Is het nog niet erg genoeg, dat alle oude vrouwtjes haar gipsen beeldjes uit moeten pakken voor de snotjongens, die in vuile regenjassen aan de poorten van de Sint Pieter staan, sinds eenmaal binnen de basiliek een bom ontplofte, en dan met haar eenmaal uitgepakte plastieken geen raad meer weten, als ze die aan willen strijken aan de tombe van Pius de Heerlijke? Wat zou het toch heerlijk rustig zijn, wanneer men zijn hart thuis kon laten en op reis kon gaan met alleen wat ‘gezond verstand’....