In excelsis

[p. 273]

Het Huisje van Loretto

HET STAAT ER ZO SIMPELWEG IN DE KALENDER: OVERBRENGING VAN HET HUISJE VAN Loretto, als was het volstrekt niet moeilijk te vatten en te geloven dat huizen varen en zweven kunnen door de lucht. Dat wat vandaag nog hier in de grond staat geworteld, morgen elders een plaats kiest...

De Amerikanen, nu al bijna een halve eeuw bezig zóveel wonderlijke dingen te doen dat het bijwijlen schijnt als zouden de wonderdadige er door in de schaduw worden gesteld, hebben meermalen het stoute stuk bestaan van een heel huis weg te rijden en te rollen, zonder de moeite te nemen er zelfs maar de vensters even uit te nemen...

En hoe lijkt het niet op toverij en duivelswerk, wanneer uit de buik van een vliegtuig dat zilver en zuiver als een meeuw door de hemel zeilt,

[p. 274]

nadat de vogel gedaald is, plots dreunende tanks en ronkende motoren komen rijden?

Men zou om deze reden en nog veel meer andere zeggen dat dit geslacht niet veel moeite meer zou hebben om maar rustig vertrouwen te stellen in de oude geschiedenis van het huisje van Loretto, in de capaciteiten van de Heilige Engelen Verhuizers, die op hun zoevende sterke wieken de woning van het Heilig Huisgezin verplaatsten van Nazareth naar de streek van Fiume, om het vandaar weer weg te dragen naar Loretto in het land van Ancona.

Het is echter zo dat deze wonderbare verhuizing altijd door de twijfel en de spotlust van de nuchtere redeneermens beeft gaande gemaakt.

De honderdvoudige kronieken en vertelsels die in vrome eerbied en zonder enige behoefte aan critiek of wankelmoedigheid het verhaal van dit wonderbare bouwsel vertellen, hebben evenveel malen tot weerspraak geleid.

De mensen met de heldere ogen die het eenmaal zelf hadden gezien, werden daarbij spoedig vergeten. Hun getuigenis, afgelegd in alle blijdschap en zuivere vreugde om zóveel uitverkiezing, was immers veel te eenvoudig. Zij hadden een brede vlucht, een herfsttrek van engelen gezien, het enorme vlak van hun wieken schragend en beschermend rond het kleine huis, zoekend als het ware naar een goede plaats beneden zich, en dan, in kringen voorzichtig dalend, hoe zij het huisje van God

[p. 275]

neerzetten op de aarde. De nacht was vol licht geweest en vol hymnen, en her en der, waar de witte pluimen der Godsvogels bomen en kruid hadden beroerd, was een enkele tak, een enkele akker wild en wit in bloei geschoten. Witte, vlinderachtige bloemen die naar Sanctus en wierook geurden, en die dorden op hun stengels wanneer men de hand uitstak om er een ruiker van te plukken als schone herinnering.. Neen, het huis stond er, maar nadat men, na die tiende Mei van het jaar 1291, van zijn gelukkige schrik bekomen was, wilde men toch maar liever overal aan geloven, behoefde het maar niet een zo groot en eenvoudig wonder te zijn. Och, het zal de eenvoudige landman niet zijn geweest, die tussen de lijst van zijn wingerdbladen door heel de dag Gods eigen aardse vaderhuis kon zien. Maar de clerken.., de geleerden, voor wie het twijfelend kibbelen waarmerk voor de ware geleerdheid was!

Nog waren zij nauwelijks aangevangen met het eindeloos twistgesprek, of alweer verheft zich Jozef's en Maria's huis in de wolken. Raadsel en nieuw wonder... Hadden de Engelen zich vergist? Beviel aan de Hemel de plaats niet waarop zij het hadden neergelaten? Het krijgt nu een plaats in een dicht bos, maar ook slechts voor de tijd van nog geen jaar. Dan zetten de Engelen er opnieuw hun schouders onder, en lijkt het de volgende morgen wel altijd gestaan te hebben vlak bij een paar lage heuvels, de plaats waar het nu nog door ontroerde pelgrims wordt vereerd.

[p. 276]

Dan begint men een eindeloos onderzoek, en de edele mannen die het ondernemen getuigen: het geboortehuis van Maria in Nazareth is verdwenen; het is als het ware van de fundamenten losgesneden, die nog alle aanwezig zijn; er bestaat geen verschil in de stenen die nog vastzitten aan het fundament en de stenen van het huis dat zo wonderbaar onder ons is komen wonen, noch wat de samenstelling en soort, noch wat de afmetingen betreft.

Een grote kerk omhult Maria's nederig huis, en het heiligdom gaat in, in de gouden glans van vroomheid en eerbiedwaardigheid die de Kerk spreidt over alles wat door de verering van de mensen als het ware reeds gepolijst en geslepen is.

Weinigen zullen iets afweten van heel dit wonderlijk verhaal, van deze hemelse ‘dropping’ van zeven eeuwen her. Maar zij zullen zich toch misschien even afvragen wat toch die overbrenging van het Huisje van Loretto voor hen mag betekenen.

Laat het dit zijn: een goedige, vriendelijke opwekking vanuit de Hemel, toch eerbied te hebben voor het ouderhuis. Dit geslacht dat van bovenhuis naar bovenhuis trekt in de onherbergzaamheid der steden, en dat ook op het platteland al te gemakkelijk van woonplaats verandert, het ziet hier hoe heilig het huis is waarin Moeders ogen zich voor het eerst openden. Het ziet hoe Gods Zoon ook de aardse gedachtenis van Zijn Moeder wilde

[p. 277]

eren en ons wilde voorgaan in de verering van een heilig verleden.

En zo staat het thans in de Kalender als een kleurige, oude prent: het stralend leger van de Onoverwinnelijke Zoon draagt het huis van 's Heren Moeder naar het Westen, in het gebied dat voor de Waarheid en het Christendom veroverd werd.