In excelsis

[p. 140]

Laurentius op het rooster

ORENTIUS, DE VADER VAN SINT LAURENTIUS OP HET ROOSTER, BOERDE ONGEVEER twee mijlen van de Spaanse plaats Huesca, en voedde met zijn vrouw hun zoon heilig en ingetogen op. De oude kronieken hebben de moeder de naam Patientia toebedeeld en zal ze misschien in werkelijkheid wel een van de zangerige namen van haar land gedragen hebben, de naam Patientia zal ze hebben verdiend. Want de Spaanse grond is vaak ontrouw en weerbarstig, en van iedere oogst eisten de heren het grootste en beste deel. Daaronder werd zelfs een man als Orentius kregel en dan was het moeders geduld en moeders zorgende hand die maakten dat de vrede onder het lage dak bleef wonen en de verbittering er geen intrek nemen kon.

[p. 141]

Laurentius moet een heldere, schrandere jongen zijn geweest, anders had hij de weg niet gevonden naar Saragossa, waar hij school ging bij geleerde mannen, tot die hem naar Rome zonden om daar de kroon op zijn studiën te gaan zetten.

Rome werd nog iets heel anders voor hem dan de laatste pleisterplaats op de weg naar de geleerdheid. Paus Sixtus II maakt Laurentius tot ‘aartsdiaken’, en zo werd hij eigenlijk deken van Rome. Hij diende de Paus in diens onmiddellijke omgeving, assisteerde hem bij het uitdelen en vieren van de Goddelijke mysteriën, en was belast met de zorg voor de vele armen, de zieken, de weduwen en allen die in het bijzonder aan God waren gewijd.

Het tresoor waaruit Laurentius putte was bijna onuitputtelijk en het werd als het ware een edele wedstrijd tussen Laurentius' milddadigheid en de offerzin van de velen die de weg vonden naar het Kruis en de Kerk.

Zelf leefde hij sober en niemand kon aan zijn kleed, zijn woning of zijn maaltijden bemerken dat hij de man was die dagelijks schatten door zijn onvermoeide vingers liet gaan.

Keizer Valerianus werd het slachtoffer van de magiërs die hij uit het Nijlgebied tot zich had geroepen. Deze ingewijden in de zwarte mysteriën van Egypte begonnen met de ergste felheid de strijd tegen het christendom. Ook over de Sphinx was de schaduw van de kruisbalk gegaan en de zwarte krachten lieten zich niet langer dwingen, nu de Verlossing hen beteu-

[p. 142]

geld en gebonden had. Zo werd Valerianus een gewillig, gelovig werktuig in hun handen, en nadat hij gewoed had onder de armen, werd ook de paus van de kerkertrap in de diepte van de gevangenis gestoten. Laurentius wilde met hem gaan. Hij was een trouwe, volmaakte rentmeester en meende in leven en sterven trouw te moeten zijn.

Sixtus gebood hem echter te blijven en zijn werk voor de armen en de Kerk voort te zetten. Zo ging Laurentius onbevreesd door Rome, deelde uit en zegende, bad en bevestigde, leerde en hielp.

Tot ook hij door de tribuun Parthenius werd gegrepen en voor de keizer gesleurd, die het blijkbaar voor het ogenblik meer op de kerkekas dan op de ziel van zijn gevangene had voorzien. Hij beval Laurentius zonder uitstel te vertellen waar de schatkist van de Kerk zich bevond, maar Laurentius vergenoegde zich met een kort gebed, en was er niet toe te bewegen 't hem toevertrouwde uit te leveren. Zelfs niet na een lange gevangenschap onder Hippolytus, die de reputatie genoot met elke gevangene te kunnen doen wat hij wilde, als ze maar eenmaal met zijn folterkamer hadden kennis gemaakt. Laurentius deelde daar 'n hol met Lucillus die blind geboren was, en het duurde niet lang of Laurentius gaf hem, door gebed en handoplegging, het gezicht terug.

Toen werd de gevangenis het punt waarnaar men van heinde en verre zieken en ellendigen bracht, en, sterk in de sterkte Gods, genas Lau-

[p. 143]

rentius allen door het gezondmakend teken des kruises.

Was het wonder dat ook Hippolytus zich bekeerde, en met Laurentius de weg naar de hemel zocht.

De keizer stelde Laurentius nog eenmaal voor de keuze óf de schatkist uit te leveren, óf met de dood te worden gestraft. En Laurentius wees de heerser op de armen en op allen die hij genezen had en die hem nu juichende omringden, en zei: Dit, dit zijn de ware schatten en rijkdommen van onze Kerk.

Toen maakte men het vuur aan onder 't ijzeren rooster waarop Laurentius sterven moest.

En denkelijk was er toen niets meer dan het kleine huis bij Huesca, met de geur van de knoflook die aan slingers boven de vuurplaat hing en het zoemen van de bijen boven de thym. En het gezicht van Patientia met de ogen biddend gesloten, en daarachter, in een oneindige verte van waaruit hij zich voelde volgedaan met jonge, mannelijke kracht, het zingen van de hemelkoren die zich tezamen schaarden om hem in te halen......