In excelsis

[p. 93]

Sinte Zita
Dienstmaagd

VANDAAG STAAN WE WEIFELEND IN DE GROTE HAL VAN HET VADERHUIS. IN DE STUdeerkamer vinden we Petrus Canisius, en er is waarachtig wel reden toe om te herinneren aan de geest van waaruit en de ijver waarmee deze waakhond het erf van Christus en Zijn Kerk in Europa veilig hield.

Maar in de keuken zit Zita, nederig op haar houten stoel. Ze poetst haar aureool, nu ze vandaag herdenkt hoe Gods goedheid haar eenmaal op diezelfde dag naar Z'n hemel riep. Ja, we weifelen in de hal. Het scherpe krassen van de pen op het papier lokt ons evenzeer als het malse geluid waarmee de deegrol op het aanrecht wordt gesmeten.

Maar we gaan vandaag naar de keuken. Omdat geleerde mannen wel belangrijke mannen

[p. 94]

zijn, en absoluut onmisbaar als ze behalve geleerd ook nog zo heilig en zo van Gods geest doortrokken zijn als de Nijmegenaar was, maar omdat geleerde mannen toch óók eten en slapen moeten, hun kousen stuk lopen en zelfs, in hun op de geest gerichte dagtaak, nog meer en oplettender verzorging nodig hebben dan een boer of een koopman.

Het is nuttig en nodig het Evangelie te prediken en uit te leggen. Maar alle prediking en alle verklaring blijven onvruchtbaar en nutteloos, wanneer zij die luisteren niet het Woord levend maken in hun dagelijkse handel en wandel.

Daarom luisteren we naar wat Zita vertelt, terwijl ze geen ogenblik vergeet in de feestkoek te prikken en toe te zien dat de melk niet als een witte schuimhoos over de pan komt stijgen.

Er is eigenlijk niet zo veel bijzonders in mijn leven gebeurd. En alle dingen die misschien bijzonder lijken deed Onze Lieve Heer. We woonden in Bozzanello, een uurtje lopen van Lucca, als u dat weet te liggen, en toen ik geboren werd waren we op de kalender aan het jaar 1218 gekomen. Vader werkte losvast op het land. We waren heel arm en leefden op en neer met de grond en met het weer. Het moest immers allemaal van de goede oogst komen, bij de boeren, en ook op ons eigen stukje land. En we hadden ook het voordeel niet dat de kinderen wat inbrachten, want de twee

[p. 95]

anderen (we waren met drieën) gingen in het klooster en ik alleen bracht een kleinigheidje in. Vader en moeder waren heel brave mensen en ze hadden meer voldoening van de roeping van hun kinderen, dan ze van hun loon gehad zouden hebben. Ze waren dan ook allebei heel vroom en heilig, onze twee kloosterlingen. Ja, heiliger dan ik. Maar ik ben altijd onverdiend beloond... Toen ik twaalf jaar was verhuurde vader me aan de familie Pagoni de Fatinelli in Lucca, en toen hij er me heen bracht was ik echt blij dat het huis naast de kerk stond. Daarom ging het ook allemaal zo gemakkelijk. Ik moest wel hard werken en als 's morgens de andere meiden en de knechts opstonden voelde ik soms mijn rug al niet meer van het boenen en van de was. De anderen lieten veel werk voor mij over, en als ik dan nog langer en harder werkte om klaar te komen, zeiden ze dat ik een domme sloof was en een ogendienares. Toch ben ik nooit kwaad op ze geweest, maar mijn Heer was vaak ontevreden over hen en bestrafte ze, terwijl hij mij nooit een kwaad woord heeft gezegd. De meesteressen in het huis waren wel eens hard tegen mij, vooral de jongeren die zeiden dat ik een domme berggeit was, en als ik juist klaar was om naar de kerk te gaan lieten ze mij terug roepen om haar hoofddoek te plooien of om naast de bank het lickt te houden, wanneer zij samen zongen of vrolijk waren.

Toch was iedereen goed voor mij, en als zij mij straften had ik het zeker verdiend door niet

[p. 96]

precies te doen wat God wilde.

O, God was zó goed voor mij. Toen ik eens bijna alle bonen en alle wijn aan de armen had uitgedeeld, (ik mocht voor mijn Heer de armen helpen die heel de dag aan onze poort kwamen om eten en om drinken) en er bijna niets meer van onze wintervoorraad over was, vroeg mijn Heer plotseling de sleutels van de kelders. En toen hij boven kwam lachte hij en zei: ‘Het lijkt wel alsof er nog méér ligt dan in de herfst, Zita!’ Ja, dat deed God, en ik dorst er nimmer over te spreken. Als ik alleen water uit kon delen, maakte Hij er wijn van, en als ik in de kerk schrok, omdat ik bedacht dat het brood al een half uur uit de oven had gemoeten, dan was het, als ik naar huis snelde, juist goed en gaar. En nooit deed iemand mij kwaad, terwijl ik toch altijd mijn bed aan de armen gaf en zelf heerlijk op een heel goede plank sliep die ik er voor had gelegd. Ik kon toch niet eerst vragen of ze wel braaf waren, want hun voeten waren stuk en de stakkerds hadden soms weken lang tegen de kerk gelegen, of onder de toren omdat de soldaten ze hadden gevangen gezet. Een keer ben ik wel echt slecht geweest. Ik had gevraagd om op Kerstavond naar de Metten te mogen gaan. Voor het eerst zou er een kribbe zijn, terwijl overal al lang een Kribbe was, want de bruine paters zeiden dat Vader Franciscus dat zo wilde.

Het was dat jaar snijdend koud en toen ik met mijn doekje uit de poort wilde gaan kwam ik mijn Meester tegen. Hij nam me weer mee

[p. 97]

naar binnen en gaf me een van zijn eigen mantels. Een heel dure, met bont van binnen en een gouden slot. Die moest ik omdoen, máár, waarschuwde hij me, wees er voorzichtig mee, en je mag hem beslist niet verliezen of weggeven.

Toen kwam ik in de kerk naast een stokoude bedelaar te zitten die echt geen draad meer aan het lijf had. Zijn buis was met een koord bijeen geregen en zijn borst was bloot en blauw van de kou. Eer ik goed had nagedacht had ik hem de mantel omgehangen en hem warm er in gestopt. En thuis zag mijn Meester me komen, en direct vroeg hij naar de mantel. Ik vertelde hem eerlijk wat ik gedaan had en hij zond me naar de keuken, en ik begon hard te werken en te bidden, want mijn Meester was mijn Meester en hij had reden om boos te zijn, maar de arme was een van Gods armen, en ik mocht hem geen kou laten lijden. Toen hij me weer liet roepen was het avond, en naast hem voor het vuur stond de oude man die de mantel terug kwam brengen, terwijl hij toch niet wist waar ik woonde en wie ik was! Mijn Heer en ik praatten met hem, en toen hij weg was gegaan zeide mijnheer Fatinelli dat ik er maar niet over moest spreken, maar dat het een engel geweest was. Hij had gezien dat er een licht was achter zijn hoofd en dat onder het kapotte buis een gouden kolder blonk. Iedere Vrijdag deed ik een bedevaart naar een kapel in de bergen, maar ik kon pas weg als alles bezorgd was, en soms was het wel nacht

[p. 98]

eer mijn meesteressen me lieten gaan. Dan maakte God de weg heel kort en stak Hij hier en daar een licht aan, of Maria Magdalena en Sint Jan wandelden met mij mede, want zij waren altijd heel goed voor mij, en Maria Magdalena zorgde dat ik niet nat werd wanneer het water soms wild van de bergen gudste.

Ziet U wel dat er in mijn leven niet veel gebeurd is? Ja, ze zeggen dat er in mijn land en in de wereld wel heel veel geschied is in de jaren dat ik leefde. Maar ik had nooit tijd om naar de verhalen van de mensen te luisteren. Als ik de meesteressen diende bij het kleden kon ik nooit luisteren naar wat zij onder elkander zeiden, want ik moest goed op mijn werk letten en bidden tegelijk. En in de keuken en op de wasplaats had ik zoveel te bepraten met mijn Lieve Heer. Er waren soms uren dat ik geen ogenblik tijd had om echt te bidden, maar ik geloofde vast dat werken ook bidden is, en dat God mijn harde werkhanden wel gevouwen zag, ook al droeg ik hout voor 't vuur of pluimde ik wild, of deed ik voorzichtig de korsten van de arme voeten af onder de poort, voor ik er een windsel met olie om kon leggen. Ja, ik ben zestig jaar geworden en ik bleef tot mijn dood in dienst van de familie Fatinelli. En Jezus was zo goed voor een domme dienstmeid als ik was, dat Hij een ster boven het dak liet dalen toen ik naar Hem toeging. Ik zag het nog juist toen mijn engel me bij de hand had genomen, en we de eerste wolkenpoort in zweefden.