Mijn leven

[p. 260]

Mej. Elize Baart.
Maastricht 19 Januari '77.

Maar Lize-lief, waar heb je 't toch eigenlijk over?

‘Prépareer je op meer dan een beleediging die je, vooral in Publiek, zal worden aangedaan.’

Dit schreef ik je reeds vóór je optreden in de Vorstenschool, en jij herhaalde mijn woorden zelve in je laatsten brief uit Middelburg. Vanwaar je wanhoop, nu je eindelijk tegenover de werkelijkheid staat? Je wist immers wat je te wachten stond zoodra je geheel alleen zoudt staan en voor je zelve op zoudt moeten treden. Ik heb je nooit iets anders voorgehouden dan: ‘Wees zacht’ -‘Wees lief’ - ‘Bemoei je niet met 't werk van Korteweg’ enz. enz. enz. Waarschijnlijk hebben de menschen jou met Korteweg in één greep genoemd en beoordeeld, iets waarvoor ik je altijd gewaarschuwd heb; Korteweg had Korteweg moeten blijven en Elize Baart, Elize Baart; Mijnheer en Mevrouw Korteweg kunnen als een firma handelen, maar Elize Baart moet alleen staan, geheel alleen, daarom heb ik je altijd geraden om te schrijven (op de baan te blijven) en door jou liefheid, zachtheid, charme, enz. de menschen terug te winnen, die hij door zijn haspelen en strijden verliest. Of je dit gedaan hebt, weet ik niet, maar ik weet wel dat het mij geen plaisir heeft gedaan jou naam in zijn Tolk te zien.

‘De strijd van Korteweg is de zijne, niet de jouwe, op zijn terrein kan hij alleen zich bewegen, jij glijdt er op uit; hij zou immers ook niet voor Hanna kunnen spelen! Jullie moet elkander trachten te steunen, niet door gelijkheid maar door verschil.’

Daarom heb ik je vorig stukje ook afgekeurd voor een lezing, jij moet je steun zoeken en vinden in charme, en in een onbevlekten naam. Rein zijn is hier niet voldoende, rein schijnen is even noodzakelijk in jou positie.

____________________

Daar heb ik je brief uit Haarlem ontvangen! Maar Lize, welk een amalgama van wonderlijke uitrekeningen!

Korteweg zou een betrekking in Groningen misgeloopen zijn door een gefingeerd briefje van Mina Krüseman in Asmodée!!!!!!!!!!

't Heeft wat van Leentje, die in volle wanhoop verklaart dat haar geheele familie haar verstoot voor een advertentie van Mina Krüseman!!!!!

Die advertentie had ik ten minste werkelijk geschreven, maar aan dat ongelukkig asmodée-gekrabbel heb ik part noch deel gehad.

Vergeet je dat Korteweg tegen mijn raad in zijn correspondentie met zijn chefs gepubliceerd heeft, en in die zelfde Groninger

[p. 261]

koerant is opgekomen tegen het volgen van de vrouw, die hij als geheel vrij van haar echtgenoot beschouwde? Ik ga niet zóó ver, maar wilde de vrouw, zoolang zij ongehuwd is, ten minste zelfstandig houden in haar publiek optreden. Als jij in je eigen rol gebleven was, had je nu even veel (of door mijn aftreden) nog meer succès gehad dan vroeger, en als je nu nog in je eigen rol terug wilde treden (lief zijn en charmeeren door zachtheid) dan zou je waarschijnlijk nog je publiek terug kunnen winnen, dat altijd voor Elize Baart is geweest, en in je zachtheid zeker geen reden zou kunnen vinden om tegen je te worden.

De G.'s zijn, naar mijn dom idée, allerliefst voor je geweest; die goede, trouwe menschen hadden geen de minste reden om aan de heiligheid te gelooven van de verloofde van Korteweg; als ze Elize Baart dus genoeg vertrouwen om haar openhartig over alles te spreken, en uitleg te vragen van hetgeen zij niet begrijpen, om haar daarna te gelooven en weer, als vóór haar engagement, te inviteeren, om haar de hand boven het hoofd te houden en te beschermen tegen de aanvallen van anderen, dan vindt ik dat reeds dit een triomf is, waarvoor gij niet dankbaar genoeg hadt kunnen zijn en die gij dan ook met beide handen hadt moeten aangrijpen als een uitkomst, in plaats van te bedanken voor de invitatie om te komen eten.

En nu over je voortgaan met lezen. Tu comprends dat ik hier van verre niet oordeelen kan over hetgeen jij, in je afwisselende tournée, te doen en te laten hebt, dat alles hangt van de omstandigheden af, niet van berekeningen van anderen, die niets of althans bitter weinig van je doen en laten afweten.

alleen staan is kracht.

Tracht dus in Godsnaam krachtig te zijn, nu je genoodzaakt bent, voor 't eerst van je leven, alleen te staan, en handel zelfstandig, met 't oog op de toekomst, die je moet trachten helder te maken èn voor jou, èn voor hèm. Stoor je verder ook niet aan praatjes, en lach met mij 't onnoozele asmodée-artikeltje uit, dat ik door de H's ken en dat nergens op neer komt als op een paar wanhoopskreetjes over de noodzakelijkheid van mijn leerling te moeten afstaan aan één man, een der ellendelingen. Volslagen nonsense, een Uilenspiegel's aardigheid van 't ordinairste soort, die noch Korteweg, noch jou, noch mij eenig nadeel heeft kunnen doen.

Adieu et courage!

t.à.t.

Mina.