Den Heer J.W. Zwolle.
Brussel 24 Nov. 76.
.........................
Ik wist wel dat 't met je comedie-stukje zoo vlug niet zou gaan, als je dacht; de heeren uitgevers zijn geen vluggertjes, en betalen meer voor een naam dan voor een boek. Als je bij Bom niet klaar mocht komen, hetgeen mogelijk is, schrijf dan eens aan Revers te Dordrecht, en zeg hem dat ik je geraden heb je tot hem te wenden, omdat hij eerlijk is, en niet sijstematisch talent-moordend, zoo als de meeste andere uitgevers. Dan kan je ook nog schrijven aan Kolff te Leiden, misschien wil hij je stukje wel hebben om 't te gebruiken als feuilleton in een courant in Indië. Kolff betaalt ook maar bitter weinig, maar hij geeft toch altijd iets, en ik vrees dat Bom je niets zal geven.
‘Een eerste werk wordt bijna nooit betaald,’ en dan praten ze van ‘eer’ om je goed te doen begrijpen dat je nog heel blij moet zijn als je gratis voor je uitgever werken mag!
Arme Patti! Zij weet ook wat werken voor anderen is! Ik had niets gehoord van haar scheiding, wèl wist ik dat zij ziek was, maar ik had juist gehoord dat ze weer zong.
Dat geniale schepseltje had ook nooit moeten trouwen, ten minste niet in Frankrijk, waar de divorce is afgeschaft. Dat iemand in een gek oogenblik tot een huwelijk over gaat, hier kan ik in komen, maar dat iemand dit doet in een land waar men in een wijs oogenblik niet meer van elkander af kan komen, neen, dit is, vooral voor een vrouw die talent en fortuin heeft, een onvergeeflijke onbesuisdheid!
Is een meisje arm en dom, dan vind ik 't al ongelukkig genoeg dat zij trouwen moet voor de kost en haar dienstbaarheid aanvaarden moet voor levenslang; maar een vrouw als Patti, met een colossaal talent, jong, mooi en rijk, de grootste kunstenares van haar eeuw, had vrij moeten blijven, of ten minste zóó moeten trouwen, dat zij later haar vrijheid weer kon krijgen, als 't blijken mocht dat haar keuze een vergissing en een teleurstelling was geweest.
Alweer een prachtig onderwerp om een speech over te houden! Ne vous gênez pas!
.........................
Mina Krüseman.