Mijn leven

Mr. C. Vosmaer, 's Gravenhage.
Groningen, 19 April 1873.

Wel! Wel! Mr. Vosmaer! Doet u nu ook al mee met Nijhoff, mijn natuurlijke vijand! Wat ben ik blij dat ik mijn tweeden druk vrij gehouden heb voor een ander! Ik wist wel dat ik te tobben zou hebben met allerhande ‘ik vind’ - ‘ik meen’ - ‘ik denk’ - ‘ik wil’ - enz. enz. en aangezien ik alleen weet wat ik wil, zoo vond ik 't voorzichtig om mij niet voor goed te binden! Quelle chance! Dus kunnen het nu maar 500 exemplaren wezen die niet naar mijn zin zullen zijn, en daar 't toch mijn boeken zijn, zoo is 't mogelijk dat ik ze alle vijf honderd laat opkoopen, om ze naar goedvinden te veranderen en dàn pas de wereld in te zenden. Ik sta nu vast genoeg en voor mijn tweede uitgaaf behoef ik slechts te teekenen om voordeelig klaar te komen. Maar ik ben niet valsch; (c'est mon tort!) ik heb nooit iemand beet gehad of ik heb hem van te voren gewaarschuwd; zoo ook nu met Nijhoff. Ik heb hèm mijn werk toevertrouwd om het te drukken en u verzocht om er de fouten uit te halen; maar de veranderingen, die er nu in gemaakt zijn, behooren noch tot zijn gebied, noch tot het uwe. Niemand heeft recht om uit mijn werk weg te laten wat ik er in wil hebben, of er bij te voegen wat ik er uit verlang. Stella Oristorio di Frama bijv. verlang ik er in en Nijhoff kan voor mijn part er uit blijven; je n'y tiens pas! - ik ben de persoon die voor mijn werk op kom, en er tegenover het Publiek (mijn charme en mijn kracht!) aansprakelijk voor ben.

Wees nu niet boos dat ik u zóó vinnig schrijf, maar nu dat ik uwe brieven te zamen heb ontvangen, zijt gij de firma Nijhoff voor mij geworden, en heeft u mij daartoe dus het recht gegeven. Ik vertrouw een uitgever nooit vóór dat hij mij daartoe reden heeft gegeven en wacht dus met ongeduld op 't geen Nijhoff voor mij zal doen. Wat ik verlang, wordt voor mij gedaan, maar wat ik niet verlang, dat doet hij voor zich zelven. - Enfin, ik heb er maar vijf honderd exemplaren aan gewaagd en dat nog maar half, daar ik fl. 1,500 klaar heb liggen om

[p. 7]

ze in te koopen, en ik toch zeker, als auteur, wel de eerste zal wezen die in mag schrijven voor 't aantal exemplaren dat ik verlang te bezitten.

Dus is mijn eerste uitgaaf uitverkocht, en zal de tweede weldra volgen.

Mijnheer Nijhoff zei dat die nooit zou volgen, ik wist wel beter, maar had 't niet zóó bedoeld, als 't nu geschiedt! Enfin, wij zullen in elk geval elkander helpen; hij verlangt zijn 500 ex. te verkoopen, en ik verlang ze in handen te hebben, dus.... laat hij zich niet meer verontrusten, noch over de opdracht, noch over den tijd, noch over iets anders, want zij zijn verkocht!

Ik hecht aan mijn werk om redenen die ik nog niet zeggen wil, en kan ik op de eene wijze dat werk niet in de wereld krijgen, dan zal ik het op de andere wel doen.

Mijnheer Nijhoff kan de 500 exemplaren in questie, zoodra ze klaar zullen zijn naar Zwolle zenden, aan het adres van *** die ze comptant betalen zal met fl. 1,500. Mijn 100 ex. kan ik in Brussel wel gebruiken. - Is zóó alles nu niet netjes geregeld? Ik heb geen haast meer en wil zelfs liever treuzelen, dáár heb ik ook bijzondere reden voor; laat mijnheer Nijhoff zich dus niet overhaasten, maar er kalm al mijne mottotjes bijvoegen, want nu komt mijn boek vroeg genoeg in 't najaar, of in den winter, of later, que m'importe! Mijn tijd is toch voorbij, en de rest kan mij niet schelen.

Deze regelen zijn eigenlijk aan de firma gericht, wil u dus zoo goed wezen van dit épistel aan N. te zenden? Begrijp wel dat ik niets tegen hèm heb noch tegen u; ik ben u beiden recht dankbaar, hèm voor 't drukken van mijn werk en u voor 't corrigeeren. Maar ik wil zeggen wat ik denk (raak of mis!) en daarom handel ik nu zoo leelijk. Geloof me, ik had liever anders gehandeld, maar ik kan niet. En ik had ten minste gehoopt dat u niet Nijhoffs zou geworden zijn! Ook al mis.

En hiermede basta.

Ontvang mijn hartelijken dank voor uwe hulp en voor de vele goedheden die u voor mij gehad heeft, alsook mijne welmeenende groeten voor Mijnheer Nijhoff en voor u zelve, en geloof mij met de meeste hoogachting en erkentelijkheid voor uwe goede bedoelingen

Mina Krüseman.

Ingesloten.

Aan den Heer M. Nijhoff.

Goed voor de geheele uitgaaf (500 exemplaren) van mijn boek ‘Een Huwelijk in Indië.’

Over het bedrag kan bij de afgifte worden beschikt bij ***.

Leeuwarden, 29 April 1873.

Mina Krüseman.