Eerlycke tytkorting
(1634)–Jan Harmensz. Krul–
AuteursrechtvrijRosemondt met haer Kamenier.MArgriet:
Margriet
Me Vrou.
Rosem.
Ghy sult eens in mijn Kamer gaen,
En halen 't Liedtjen, 't welck ick heb van Cypriaen
Begeert: maer ach! hoe is 't begeeren mijn berouwen,
Gaet haeltet, want ick wilt niet langer by mijn houwen:
Brenght oock papier en inckt.
Margriet
Ghelieft me Vrou yets meer?
Rosem.
Voor dees tijt niet.
Margriet
Ick gae, en doe na u begeer.
Binnen. En weer uyt.
Rosem.
Daer komt Margriet, ick sal my setten om te schrijven.
Margriet
Ghelieft Me-Vrou dat ick vertrecken sal, oft blijven
Rosem.
Blijft vry.
Margriet
Seer wel Me-Vrou.
Rosem.
Neen, gaet, maer komt flus weer.
Margriet
Ghelieft Me-Vrouwe dan te hebben oock yets meer.
Binnen.
Rosem.
Neen; gaet, laet my alleen: wat wil ick nu bedrijve,
Wat wilt ghy Rosemond', aen Raniclis doch schrijve?
O valsche woorden die mijn Zieltjen hebt bekoort,
Ick send' u weer te rugh, en gaet daer ghy behoort,
| |
[pagina 40]
| |
V valscheydt oorspronck is van dees mijn ongelucken,
Dies scheur ick u tot wraeck, aen hondert duysent stucken,
Ey! trouwe liefde, wilt met bloet mijn traentjes menge
En dit papier eylaes, met lettertjes besprenghe,
En woortjes voeghen t'saem, stelt lettertjes by een,
Van bloedighe coleur tot teken mijns gheween,
Tot teken mijns berou sal ick al schrijvend' klagen,
Ey! letter dragen wilt de droeve bootschap dragen
Aen hem: die in mijn hert sijn beeltens woonsteed' heeft,
Wiens Zieltjen in het mijn, door trouwe liefde leeft:
't Is hy die ick mijn Liefd', door jalousy ontseyde,
Als hy getrouwelijck my om weder liefde vleyde,
Door liefdens jalousy, rees eerstmael onse haet,
Die nu een oorsaeck is van mijn bedroefde staet:
Ach! dat ick seecker waer, en vasticheydt mocht vinden,
Dat noch mijn Raniclis, sijn Rosemondt beminden,
Hoe graegh soud' dese Ziel verhuysen uyt haer stee,
Tot teecken mijnes liefd' mijn hertje voeren mee;
En Offerent hem op; ick weet als hy mocht weten,
Hoe ick hem noch bemin, sijn smaet waer weer vergeten,
Nu dan, wat schaet versocht, ach! slaet het mijn al vry?
Ick weet niet wat het doen, ô liefd'! hoe plaeght ghy my,
Wil ick? wel jae; ick doet, ach my! ick ben in vrese,
Als Raniclis dan sal mijn hertens menich lese:
Wat sal zijn antwoort zijn? bespotten mijn bedrijf,
Dat ick uyt liefde soo vrypostich aen hem schrijf:
En soo mijn schrijven hem dan mocht, (eylaes!) mishaghen,
Soo had ick oorsaeck mijn leven langh te klaghen,
| |
[pagina 41]
| |
'k Weet niet hoe dat ick sal, ach liefde! ach! wat raet?
Best Rosemondt ghy u bedenckt, eer ghy 't bestaet:
Na dat ick met beraed, en kennis heb ghewege
Dees saeck; vind ick daer in veel swarigheyt gelege:
Beraden ist geluck van 't gheen men wil bestaen,
Want dickmaels teelt een saeck veel droefheyt onberaen,
't Schijnt achterdocht, en lieft, die willen t'samen strijden;
De liefd' wil dat ich schrijf, 't geen d'ander niet wil lijden:
Wiens wil sal ick voldoen? hoop is vermenght met vrees,
Ick volgh de liefd'; vermits de achterdocht meer rees
Wt schroom, als rede: want indien ick gae na rede,
Soo stellen hoop, en liefd' de achterdocht te vrede:
Dies ick uyt liefd' begin: ey liefde hout doch maet,
Dat ghy niet al te verr' buyten u palen gaet.
| |
Rosemondt schrijft: Cvpido uyt.Cupido.
Wat wonder wat nieus, wat wonder wat nieus, heeft dese nieuwe Kramer.
Rosem.
Wie komt mijn steuren hier?
Cupido.
Iuffrou, noyt aengenamer
Of liever vruntschap u geschieden, als van mijn,
Nu op een kort Iuffrou u sal bewesen zijn,
Ey! laet ick mijn by u wat rusten: 'k ben van 't loopen
So moe: doch seer versteurt, dat ick niet ken verkoopen
Van dees mijn kramery: ey! lieve Iuffrou siet,
Daer is wat ongemeens, u leven looft ghy 't niet.
Rosem.
Wech, wech, van hier ghy boef.
cupido.
Wel meysje, wat is ditte?
Ey! lieve Iuffertje, laet mijn hier noch wat sitte,
Al dese Kramery sal ick u laten sien,
'k Heb yets dat u soo aengenaem sal zijn, ick mien
| |
[pagina 42]
| |
 Dat van u leve ghy noyt liever gift mocht krijghen:
Doch van wien dat het is, dat sel ick liever swijghen,
Vermits ghy 't selfs sult sien: sie daer ick weet gewis
Dat ghy haest raden sult, van wie dit Liedtjen is.
Rosem.
Wat Liedtjen?
cupido.
Dit.
Rosem.
Waer hebt Ghy boefjen dit gekregen?
cupido.
Van hem, tot wien ick weet ghy Iuffrou zijt genegen.
Rosem.
Hoe ick genegen ben, daer weet ghy weynich van.
| |
[pagina 43]
| |
Cupido.
Wat meent ghy dat mijn Godtheyt, dat niet weten kan?
Hoo, hoo, ghy zijt verdoolt, ick ken u hert, en sinnen,
En dat sy zijn geneyght om Raniclis te minnen:
Ick wist (eer ghy begost) dat ghy hem schrijven wout,
Doch ghy wist niet hoe ghy den brief bestellen sout:
Nu, nu kom tijter aen, en stelt u om te schrijven,
Want ick sal hier soo langh by u wat sitten blijven.
Rosem.
Cupido dat ick wist dat ick vertrouwen mocht,
Te schrijven aen mijn lief, het geen mijn liefd' goet docht,
Ick schreef, oy me! ick schreef.
cupido.
Schrijft vry, ick wil u sweere,
By dese Boogh, en pijl, dat ghy zijn hert sult keere
In alle Liefd' tot u: want ick versekert ben,
Dat sondert uwe liefd', u lief niet leven ken.
Rosem.
Ach! dat het soo mocht sijn.
cupido.
Ontslaet u dies te vresen.
Rosem.
Hoe welkoom waert ghy mijn, ach! dat het soo mocht wesen.
Cupido.
't Is soo, en twijffelt niet.
Rosem.
Wel aen, ick neem voor mijn
Te schrijven: maer wie sal dan mijn liefs boode sijn?
Cupido.
Ick Iuffrou Rosemondt, sal hem u brief toedragen.
Rosem.
Cupido:
cupido.
Wat gelieft u Iuffrou, my te vragen?
Rosem.
Niet; maer ick schrijf aen hem, die 'k heb in liefd' misdaen.
cupido.
En ick sal hier ter wijl soo langh wat spelen gaen,
En halen soo eens al mijn goetjen voor den dach,
Daer heb ick (Iuffrou) yets dat noyt yemant meer sach.
Cupido.
Wat ist?
Rosem.
't Sijn Rijmpjes, van een braef Poët geschreven,
Die tot vereeringh my dit Boeckjen heeft gegeven.
| |
[pagina 44]
| |
Rosem.
Hoe ist getituleert?
Cupido.
Hy noemt het Venus jeucht,
Om dat den inhout is van liefd', en minnens vreucht:
Daer is een Raedtseltjen, noyt soeter van u leven,
Dat heb ick Rosemondt, seer dickwils uytgegeven
Onder de Iuffertjes: die 't noyt en kosten raen,
Ick moet versoecken eens, oft ghy 't wel kent verstaen:
Ist dat ghy 't raet, ick sal u kloeckheyt hoogh waerdeeren;
En tot belooningh met het Boeckjen u vereeren.
Rosem.
Cupido, 'k ben te vreen kom aen en geeftet uyt,
Ick sal u seggen wat het Raetseltje beduyt.
Cupido.
Het Raedtseltjen is dus, hoort toe ick salt eens lesen,
Mijn dunckt Iuffrou, 't sal licht voor u te raden wesen.
Men achtet voor een schat op Aerde,
't VVert dickwils tegens danck bewaerdt,
't VVert met moeyten verkooren,
Met vrolijckheydt verlooren.
Rosem.
Het is seer soet gheseyt, 'k heb lust daer na te raden,
Of ick het niet en wist.
cupido.
Dat ken Iuffrou niet schaden,
Doet maer u best, en let te degen op de sin,
Ghy raedt het lichtelijck.
Rosem.
Cupido: 't is de min.
cupido.
Soo 't Iuffrou u gelieft, soo geeft daer reden van.
Rosem.
Seer wel, vermits ick u daer me believen kan:
Men acht de min dicmaels veel meer als Rijckdoms schat,
En tegens danck wert sy bewaert somwijl, om dat
Gelegentheyt ons geen bequame middel stelde,
Dat die men mint, de gront sijns minne niet ken melde:
De weder min die wert met moeyten vaeck verkooren,
| |
[pagina 45]
| |
En als men 't ja woort geeft, wert min met vreucht verlooren:
Cupido.
't Is Iuffertje na by: maer dat en ist noch niet,
Mijn leven vond' ick geen die daer soo nae by riedt;
Bedenckt u noch eens wel, indien ghy 't durft seggen,
Ick weet voorseecker, dat ghy 't raedsel uyt sult leggen.
Rosem.
Cupido: 'k raed geen meer.
cupido.
Wel gheeft ghy 't dan soo op?
Ey! raedt noch eens, ghy slaet de spijcker op zijn kop.
Rosem.
Ist so niet als ick segh, laet ick het raden blijve,
Op dat ick raeck ten eyndt van mijn begonnen schrijve.
cupido.
Wel raedtje dan geen meer?
Rosem.
O neen, ick kent niet raen.
cupido.
Soo moet ick Iuffrou doen het Raedtseltje verstaen,
't Is hier noch noyt geraen, maer als ick inden Haeg kom,
Daer wort het wel geraen.
Rosem.
Wat ist dan?
cupido.
't Is de Maegh-dom:
Ey siet hoe lachtse daer, dat moeter wel behagen,
Wel Rosemondt, wil 'k u noch een raedtseltje vragen?
Rosem.
Neen loose guytje; swijght, ick heb terstont gedaen,
Wilt dan met dese brief na mijn beminde gaen:
Om reden heb ick daer geen op-schrift op geschreven;
Hou daer.
cupido.
Seer wel, ic sal den brief Raniclis geven.
Beyde binnen.
| |
Raniclishebbende den Brief.
ACh! aengename gift van mijn gewenste Lief,
Ach! oorsaeck van mijn vreucht, ick kus de waerde brief,
Ach! soete woortjes, die u Raniclis doet leven,
| |
[pagina 46]
| |
Ach! soete lettertjes, seer kunstelijck geschreven,
Ach! lieve Rosemondt, vooghdesse mijnes Ziel,
Ach! af-godin mijns herts, de liefd' wil dat ick kniel,
En soo veel danckbaerheyt de Goden sal bethoonen,
Als u verdiensten lief, sijn waerdich te beloonen:
't Schijnt dat der Liefden God, na langh geleden pijn,
Op 't onverwachst sijn gunst ten vollen stort op mijn;
Dies ick u Godtheyt sal met lof, en vreuchde loven,
Liefd's Altaer çieren op van onderen tot boven
Met vuyr en Offerhandt, op 't statighste gedaen,
Opdat mijn danckbaerheyt ten Hemel op mach gaen;
Dies kniel ic voor liefd's Troon, om storten mijn gebede,
V machtich minne Godt, alleen tot danckbaerhede.
RANICLIS knielende voor de Tempel, alwaer hy (Cupido staende) met Offerhande sijn Godtheyt is danckende: ondertusschen moet hier Musicael ghesonghen, ende ghespeelt werden.
| |
Celestina.BEweghelijck gespel, ô aengenaem gesanck,
O lieve liefdens vreucht, ô blijdelijcke danck:
't Schijnt Raniclis ghy zijt tot uwe wensch gekomen,
Wat dienter nu voor mijn eylacy! voorgenomen?
Raniclis.
Mijn vreuchde is soo groot dat ick niet laten ken,
Te thoonen aen de Goon de dienst die 'k schuldich ben,
Ick schijn ach! Celestijn, als van de doot verresen,
Kom wilt uyt dese brief mijn blijde blijtschap lesen;
Dits oorsaeck mijnes vreucht, dit sal de oorsaeck zijn,
Dat Cypriaen zijn liefd sal thoonen Celestijn:
Nu weet ick Celestijn soo goeden vondt te maecken,
Dat ghy gewisselijck aen Cypriaen sult raecken.
| |
[pagina 47]
| |
 Ghy siet uyt dese brief dat Rosemondt my mint,
En om te trouwen my van herten is gesint,
Waer door ick weet dat sy my willich sal gehengen
Een middel: waer door ick soo veel te weech sal brengen,
Dat Cypriaen sijn trous beloft sal komen nae,
Dies ick van stonden aen na Rosemonde gae:
Met dese mijn versoeck, dat sy om uwe minne,
Haer met dees kleedingh kleedt in schijn van Herderinne,
En ghy sult u ghewaedt veranderen in schijn
| |
[pagina 48]
| |
Van Rosemondt: en gansch in hare kleedingh sijn,
Ick (in mijn Boers gewaet) weet liefdens plicht te plegen,
En Cypriaen tot uwe liefde te beweghen.
Celestyn
Dees middel wel bedacht; my licht een uytkomst geeft.
Raniclis.
't Is ongetwijffelt, 'k bid, dat ghy gherustich leeft.
ROSEMONDT uyt.
Daer komt mijn Rosemond, ey lieve! wilt vertrecken.
Celestyn
Ick gae, vaerd wel
Binnen.
Raniclis.
'k moet sien, of sy yets sal ontdecken.
Rosem.
Oy me! hoe seer ben ick (uyt liefde) in verlangen,
Om weten of mijn lief de brief wel heeft ontfangen,
Hoe haeck ick na die uur, hoe wensch ick om dien dach,
Te weten, hoe hem doch mijn dienst behagen mach,
Daer komt het loose wicht, het machtich minne Gootje.
Cupido.
Sijt Rosemondt gegroet.
Rosem.
Ick danck u Cupidootje,
Ey! seght nu of mijn Liefde Brief van u ontfingh.
Cupido.
Hoort Iuffrou, hoe het my met dese Brief noch gingh,
Rosem.
Hoe, is die niet bestelt?
Cupido.
O jae: maer selje seggen
Op wat manier Iuffrou, dat ick dit aen gingh legghen:
De Brief die ghy my gaeft, die gaf ick aen een Boer,
Die groote kennis heeft met Raniclis, en swoer
My by zijn keel, de brief aen Raniclis te geven,
Met middel, dat u daer op antwoort wert geschreven.
Rosem.
Eylaes! ick ben bevreest, en houde voor gewis,
Dat dese Brief, in handen niet gekomen is
Van hem, aen wien dat ick die heb (door u) gesonden.
cupido.
Daer komt den Huysman selfs.
| |
[pagina 49]
| |
Raniclis.
En heb die gheen ghevonden,
Aen wien de Brief most sijn: dees gaf hy mijn weerom.
Rosem.
O aengename Brief ghy zijt my wellekom.
cupido.
Iuffrou ick laet u t'saem, en gae, wilt my verschoonen.
Binnen.
Rosem.
Cupido, 'k sal u dienst mijn leven lanck beloonen.
Sy leest den Brief: ghelesen hebbende spreeckt.
Sijt ghy dien Huysman niet, die heden Celestijn
Van wegen Cypriaen, deed komen hier by mijn?
Raniclis.
Iuffrou ick ben die gheen.
Rosem.
Mach ick u wel vertrouwen
Te vragen yets, het geen ghy sult by u behouwen?
Raniclis.
Ghy vraecht, oft vraecht my niet, doet Iuffrou u begeer,
Doch van het geen ghy vraecht, ick u mijn trouheyt sweer.
Rosem.
Soo seght my doch of ghy dees Raniclis lang kende,
En hoe het quam dat hy by u dees Brief dorst sende,
Oock waer dat ghy hem spraeckt.
Raniclis.
De tijt ick hem eerst sach,
En kennis kreegh, soo langh is als mijn heugen mach:
Dies hy my onbevreest den Brief wel mocht vertrouwen,
Dies spreeck u hertens gront, ick salt verborgen houwen.
Rosem.
Doe hy mijn Schrijvens las, hoe was doch sijn gelaet?
Raniclis.
Als of voor sijn gesicht op rees den dageraet.
Rosem.
Ach! hoe geliet hy hem, als hyse had door lesen?
Raniclis.
G'lijck of hy vande doodt in 't leven waer verresen.
Rosem.
Maer sprack hy niet, als hy mijn meningh had verstaen?
Raniclis.
Och! jae; als dat sijn Ziel ten Hemel scheen te gaen.
Rosem.
Soo ben ick seker dan dat hem mijn doent behaechde?
| |
[pagina 50]
| |
Raniclis.
Hoort Iuffrou, wat hy sich op 't aldergrootst beklaechde.
Rosem.
Wat was dat?
Raniclis.
Maer dat hy u had op 't hooghst misdaen,
Ten tijden als hy u eens sach by Cypriaen:
Waer uyt de jalousy in d'hooghste top geresen,
Hem nu een oorsaeck geeft van uwe liefd' te vresen;
Soo hy verseeckert waer dat ghy noch even seer
Hem minden: ja hy swoer te minnen u soo weer:
Ach! als ick noch bedenck, de vreuchde die u lief
Bethoonde, als ick hem behandighden u brief;
Hy gafse kus op kus, hy boogh hem neer ter aerden,
Ontfingh u lieve brief, in grooter eer, en waerden.
Rosem.
Doet doch soo veel om mijn, by Raniclis weer gaet,
Getuyght hem hoe dat hy in 't hert gewortelt staet:
Seght hem ('t geen ghy sult sien) ter liefde van sijn minne,
Dat ick ter aerden boogh, aenbad de liefd' Godinne;
Dat ick mijn hert en Ziel, mijn lief ten dienst mach bien,
En dat ick op een kort hem weer by my mach sien:
Om mijn getrouwe liefd' hem trouwelijck te tuygen,
Al knielende ter aerd', mijn voor sijn voeten buygen;
Seght dat ick hem misdaen, maer hy niet heeft aen mijn,
En dat ick bid dat het mijn mach vergeven sijn:
Seght hem dat ick sijn brief so langh voor hem sal kussen,
Tot ons de eer toe laet der liefden brandt te blussen:
Seght hem dat ick den dach, de uyr, minuten tel,
Verwachtende (op hoop) dat ick met hem versel.
Raniclis.
Ick gae Iuffrou en salt hem alles wel verklaren.
Rosem.
Den Hemel u gheleydt.
Raniclis.
De Goden u bewaren,
Maer hebt ghy Iuffrou oock te seggen hem yets meer.
| |
[pagina 51]
| |
 Rosem.
'k Weet anders niet.
Raniclis.
Wel aen ick gae; noch kom ick weer,
Maer sal ick Raniclis voor vast toe mogen segghen,
Dat ghy genegen sijt op hem u liefd' te leggen?
Rosem.
Och jae; en dat ick sweer, het sy in wat geval
Ick raecken mocht, dat ick hem eeuwich minnen sal:
Raniclis.
Heeft Iuffrou, my oock meer te seggen voorgenomen?
Rosem.
'k En weet geen meer.
Raniclis.
Ick gae, noch moet ick weder komen.
| |
[pagina 52]
| |
Vooghdesse mijnes Ziel, Voedstresse mijns gemoet,
Nu ick u trouheydt sie, siet wat mijn trouheyt doet:
Mijn liefde, waerde lief, in 't hooghste top gevlogen,
En siet u Raniclis nu staen, lief voor u oogen.
Rosem.
Mijn lief, mijn waerde hert, mijn uytverkooren Ziel,
Voor u ghetrouwe liefd' ter Aerd' ick neder kniel,
Wat doet de liefd' niet al, ghy in dees Boere kleere?
V trouwicheyt verdient u liefde lief te eere.
Raniclis.
V liefde lief verdient dat ick (die om u leef)
Mijn Ziel, en leven u lief tot belooningh geef,
Behaecht u mijne liefd', ick sweer u trou te houwe.
Rosem.
Soo 's Raniclis mijn Man.
Raniclis.
Soo 's Rosemondt mijn Vrouwe.
Rosem.
Dees kus mijn lief, laet die getuygen hoe 'k u min.
Raniclis.
En dees dat ick tot u uyt liefd' genegen bin:
Mijn waerde Rosemondt, uyt goe genegenthede
Bid ick u, dat ghy my verleent, lief, noch een bede.
Rosem.
Al wat mijn lief van my begeert, dat sal geschien.
Raniclis.
't Volbrengen komt my toe, en u lief het gebien.
Rosem.
't Gebieden staet aen u, aen mijn lief het volbrengen,
Dies spreeckt wat u gelieft, ick salt mijn lief gehengen.
Raniclis.
Alsoo my Celestyn (door schijn van Herderin,)
Behulpsaem is geweest ten dienste van mijn min,
Ist billick dat ick haer mijn hulpe weer verleene,
Dat sy met Cypriaen, in liefd' me mach vereene:
In welcke saeck mijn lief haer ken seer dienstich sijn,
Mits dat ghy u verkleet in schijn van Celestijn:
En Celestina haer in schijn van Rosemonde,
'k Weet dat door dit beleyt een oorsaeck wert gevonden,
Dat Cypriaen sijn liefd' aen Celestina thoont,
| |
[pagina 53]
| |
En hy aen haer, en sy aen hem, haer liefde loont.
Rosem.
't Is wonder wel bedacht, ick sal mijn lief genoegen,
En my ten dienst van dese twee gelieve voeghen.
CELESTINA uyt.
Daer's Celestina selfs.
Celestyn.
Vind' ick u beyde t'samen?
Raniclis.
Tot dienst uw's liefd's, mijn lief en ick, goe middel ramen.
Rosem.
Ick sal als Herderin verthoonen Celestijn,
En ghy als Rosemondt, sult in mijn kleedingh zijn,
Op dat door dit beleyt u liefd' ten eynd' mach raecken,
Kom laet ons gaen, en ons op 't spoedichst vaerdich maecken.
Al t'samen Binnen.
|
|