|
| |
| |
| |
Wangse
Guon sille tinke: Henk Faber is in begrutlik type, dat net tsjin it froutsje op kin, mar as it even kin har wòl nimt (as it mei fan achteren).
Dat is ek in miening. Mar wat as Faber in passy foar froulju hat, foaral foar Mofro, en wat as Mofro graach by Henk Faber is, just omdat Henk Faber Henk Faber is? Guon sille sizze: mar wa is dan Henk Faber? Dy fraach is net dreech te beäntwurdzjen. Henk Faber is gewoan Henk Faber. Hy hat twa fuotten, twa earms, in holle, is âlder as fjouwerentritich, is fierders hielendal sûn en hat in passy foar a. froulju en b. scrabble. Niis hat er nei it húske west. Wat moat ien dêr noch oan tafoegje?
Miskien dat er wennet yn in âld, mar dochs ek moai hûs. Miskien dat er dêrom wolris djip neitinkt. En net ferjit dat Mofro fannacht wer nei ûnderen west hat.
Fannacht wie er fan bêd kommen en hie er it kaaike fan it twadde lytse keammerke krigen. Der dreau him wat, hy hie in ûnbestimd ferlangen om yn it keammerke te wêzen.
It rûkte wat muf, hoewol't er hjir dochs wolris faker kaam. It grutte ikehouten buro, twa poaten as beammen, wie it klopjend hert fan in besette romte: om him hinne oars net as kasboeken, mappen fol nota's, ôfrekkens, begruttings en steapels korrespondinsje. Trije muorren fol, jierren lang. Under it rút stie in klús.
Hy hie oan it buro sitten en lang om him hinne sjoen. Sa sêft as er koe hie er dêrnei in grutte doaze iepene. Hy die
| |
| |
wat geheimsinnige hannelingen en hie doe it ljocht útdien. Mei in dûzelige holle seach er doe nei de wite muorre.
Op it behang kaam in frachtwein foarby, wylst in deftige stim mei suvere yntonaasje spruts oer, jawis, hout. Houtmasines, houtleven, houtsplinters, houttransport. Yn 'e fierte draafde, tsjin de regels fan de deftige stim yn, in mantsje oer it drokke hiem. Ien krige...
De doar fan de twadde keamer gie piipjend iepen. Faber reagearre net en seach doe wer nei de wite muorre.
Noch in frachtauto kaam foarby. ‘Faber's Houthandel’ stie op de auto en achter de foarbykommende wein rûnen lju de fierte yn, in op 't each ûneinige flakte, wylst de deftige stim sei dat de houtferwurkjende yndustry hjoed de dei tradisjo-neel èn modern is. In hiem fol libben, fol iepen doarren en fleurige obstakels. Grutte blokken, grutte planken, grutte seagen, grutte minsken, in grutte skuorre - in houthannel yn oare, bettere tiden.
Doe't er de koarte ôftiteling fan it bedriuwsfilmke lies, fielde er de hân fan Mofro yn syn nekke lizzen. Beide hiene se, apart fan inoar, keamers fan it hûs besocht.
Foar him oer wie no de rotsoai-tún.
Dêr siet se wer, mei de rûning tusken wiisfinger en tomme boppe de eagen. En sa let wie it noch net: hast njoggen oere yn 'e moarn. Se dronken in protte tee, mei grutte glêzen sju, en ieten elk ien stikje bôle mei jam. Mar Mofro koe it hast net op en Faber eins ek net. Se hiene toarst. Under de tafel stie de lege portflesse. Faber krige de flesse en rûn nei de keuken om nije tee te heljen.
- Of wolst kofje? rôp er.
Doe't er neat hearde, wist er dat er ek net mear hoegde te
| |
| |
freegjen. It earste dat er fan 'e moarn eins dwaan woe, wie de ôfwask. Lykas elke echte man hie Faber in hekel oan ôfwaskjen. Dat as er it fuort die, wie hy der ek mar ôf - en hoegde Mofro it net mear te dwaan.
Hy hie it net dien. De nocht ûntbruts. Arrogant seagen de smoarge pannen, deksels en bestek him oan. Boppe de soai hong de rook fan kâlde plaksnert en Toscaanske makaroany.
Hy seach troch it rút, iepene it en fage de krommels fan de pantsjes. Miskien wie in fersetsje just goed, miskien wie in aktiviteit wol fan belang om de kop leech te skodzjen. Gewoan in útsje, dat wie ommers altyd moai.
It beslút wie rap nommen. Faber rûn werom mei neat yn 'e hannen.
- Mofro?
- Ja?
- Wy gean derút.
- O. Nei Itaalje?
- Nee. Kom.
Faber hie de jas al oan en stie mei harres by de tafel.
- Mar hoe wolsto derút, sûnder auto of fyts? Wy soene dochs scrabbelje?
- Dat kin letter ek wol. Kom no.
- Ik wol net.
- Kom!
- Nee!
Se sloech de earms oerinoar. Mofro op har hast-hast-nuod-likst.
- It duorret net lang, dat jou ik dy op in briefke. As it lang duorret, gean ik fan 'e middei noch by dy wei.
| |
| |
Suchtsjend kaam se oerein, stadich liet se har yn de jas helpe. It wie in blau spikerjaske, dat se al hiel lang hie.
Grutsk soe er mei har oer strjitte rinne. Elk mins soe sjen dat hjir Henk Faber rûn. Mar wa wie dochs dy moaie frou neist him? Hy wie oars altyd mar in suertsje, sa'n grize mûs mei learen sloffen en wite tennissokken oan en no hie er samar in topwiif. Of soe er har betelje? Nee, dêr is Faber de man net nei en dêr hat er ek de sinten net foar. Tsjonge, in mins moast earlik bekenne: wat hat hy dat ik net ha? Foar him doch ik myn petsje ôf. Chapeau Faber!
Sa woe Henk Faber it graach. Hy die it hikje iepen en liet har foargean. Henk Faber en de frou giene derop út dizze dei. It wie mar fyftich meter. De skodoarren giene fansels iepen. Himhar wie der ek al.
- Ah Henk.
- Dach.
- Is dit dyn frou?
- Ja.
- Dach Henk syn frou!
Mar Mofro knikte allinnich mar en rûn Faber achternei. Tusken it snobbersguod en de fris stie er: de noch hast nije, grutte, reade kofjeautomaat. Faber krige jild en seach nei it menu. Mofro stie by in heech soart kruktafel.
- Wat wolst ha? Kofje? Café-au-lait? Café Creme? Cappuccino? Wiener Melange? Expresso? Dûbele expresso?
- Eh...
- Tee?
- Ko...
- Poeiermolke?
- Kofje.
| |
| |
De masine rûn. Ofwêzich seach Mofro troch it rút.
- Wachtsje, hast ek sin oan in lekkere koek?
- Mmm...?
- Wat tochtst fan Chocoprins?
- Mmm!
Faber rûn nei it koekerekje en rekkene ôf by Himhar. De pompbetsjinner joech him in itenspantsje mei.
Mofro har eagen glimken in bytsje.
- Chocoprins? Dêr bin ik gek op!
- Moai. Ik wit net oft swarte kofje út in automaat wol lekker is. Sa net, se hawwe pûdsjes mei struimolke, dat ast...
- Earst in Chocoprins.
Der sieten seis yn in pakje.
- Molke?
- Nee.
- O.
Faber seach dat Himhar siet te lêzen achter de kassa. By in pomp stie in klant.
Ja, by in pomp stie in klant, fierderop siet Himhar en by de kofjemasine sloarpe Mofro fan har hite kofje. Faber liet sines even op de kruktafel stean en seach troch it rút.
De kleurrike blommen fleagen op en del. Maart.
As ien him tweintich jier lyn frege hie: ‘Faber, witsto datsto oer tweintich jier yn in tankstasjon in bakje automaatkofje drinkst - en datst dan net ûnderweis bist?’ dan hie er fernuvere opsjoen. Guon moatte it folgjende witte: Lang, hiel lang hat Faber tocht dat er syn eigen takomst foarsizze koe. Hy tocht: In mins as ik, wa hâldt my tsjin? No? Just, gjinien. Yn 'e brâning, oan it roer, yn it midden fan it hiem, tusken de trochseage droech-swiete beammen, in libben lang. In
| |
| |
jonkje hie er west, in man wie er no, in hear soe er wurde. Mar wa't no nei de rotsoai-tún seach, soe sjen dat it hiem feitliks gjin midden mear hie. Ergens wie it misgien, in net te missen konstatearring.
Hy hie himsels tiid jûn om it út te lizzen, guon moatte Faber dêrom de romte jaan om it út te lizzen. As in hear, dy't syn eare heechhâldt. Henk de Hear, hy miende dit. Hy hie in hûs, in smelle opreed en in rotsoai-tún. Dat wie noch hiel wat. Hy koe alles besjen en alles beneame. Wie der wat mei it hûs, dan makke er it. As er de rotsoai oprêden hie, wie it achter wer skjin. It betsjutte it folgjende: as er de rotsoai net oprêde, bleau it achter in rotsoai. It iene wie krekt sa wier as it oare. Mar bleau de takomst sa ûnferoarlik wis? Better sein: soe der yn 'e takomst noch feroaring yn komme? Dat wie it nuvere yn dizze shop, yn maart, oan in drokke wei: samar wie Faber him dêr hiel bewust fan. Samar, kofjedrinkend yn in tankstasjon.
Ggglllpp! Hy sloarpe. It smakke net iens hiel min, seker net mei in Chocoprins derby. Mofro hie it al hast op. Se leunde op de hege tafel foar de masine. Se hiene ek in beskieden ytmuorre mei waarme broadsjes: satee en sausijs. En snacks: frikadellen, kroketten, bami- en nasiballen.
Se namen noch in bakje. De masine - zzZZzzzzz! - joech ien gewoane kofje en ien cappuccino - foar it besykjen. De klant fan de auto betelle oan 'e baly.
Eins wie Himhar hiel oars as Henk Patje. Moaier foaral, rêstiger ek. Mear bedêst, mear ûnferoarlik. Ja, Henk Patje mocht eins noch wol in wykje fuortbliuwe. Boppe de kassa klonk sêfte radiomuzyk. En Himhar lies samar wer fierder, as waard er in bytsje ûnsichtber yn de ferljochte ferkeaphal.
| |
| |
- Henk? frege Mofro.
- Ja?
- Moatte wy noch om iten út?
Faber tocht earst oan de Albert Heijn. Doe oan de buertwinkel.
- Nee.
- Nee?
- Se hawwe hjir wol genôch.
It wie apart. Mofro hie him in fraach steld. Dizze dagen wie sa'n fraach net winske. Miskien hie se in oersjoch oer de foarrie thús. Dat mocht net. Hy moast dúdlik wêze.
- Wy hawwe noch snert oer. Wy ha ek noch genôch bôle.
Wy kinne in frikadel ite, foar derop.
Mofro antwurde net en seach nei bûten. Gelokkich, se hie maklik tajûn.
- Moatte wy oars noch wat ha? ferfolge Faber. Foar by it middeismiel?
- Ja.
- Wat? Wite?
- Ja, wite.
De Chocoprinsen wiene op, de kofje ek. Faber krige in flesse wyn út it rekje, helle twa frikadellen út 'e automaat en die dy yn in papieren pûdsje, rûn nei Himhar en joech mei de flesse fuort in briefke. Blieb! sei de kassa.
- Sa. Wy ha in útsje. It wie moai. Wy gean no wer werom.
- Moat ik in taksy belje?
- Nee. Wy rinne wol. Dach!
- Dach.
En de skodoarren giene wer iepen. Stadich rûnen se werom, it hikje troch, it hûs wer yn. Faber joech de boadskippen oan
| |
| |
Mofro, krige de lokale krante fan 'e doarsmatte en naam it nijs hastich troch. Eigenaar buurtwinkel geschokt rôp side trije. Der wie in protte bard doe't se fuortwiene. Hy tearde de krante op en smiet him yn 'e doaze. Yn 'e achterkeamer rûkte it in bytsje nei kâlde snert, mar fierders wie der neat feroare. It wie goed om wer thús te wêzen. Sûnder in wurd te sizzen giene se oan tafel sitten. Healwei alven. It boerd waard iepenklapt, it spul koe begjinne.
Thús wie alles ek alwer gau gewoan. In keamer. In tafel. In klokje. In boerd. Mofro kaam út mei ‘gave’ (se hiene de ‘gave’ fan de muzyk). Hy antwurde mei ‘haren’ (Se hiene lange ‘haren’). Mofro lei ‘keel’ (‘oars kinst net sjonge’), hy antwurde mei ‘banaan’ (‘ka’, ‘gaven’ - se wiene gek op ‘banaan’, songen graach oer fûgels en joegen ‘gaven’ oan goeie doelen). It boerd waard hieltyd foller, Faber waard hieltyd fanatiker.
Mofro wie oan set, hieltyd folge troch Henk (Faber).
- Fan al dat gitaarspyljen slieten de ‘nagels’.
- Se wennen yn in ‘flat’.
- Se wiene goed by ‘stem’.
- Thús diene se oan ‘korf’-bal
- De Stones wiene in keppel ‘mieten’.
- Sa'n lsd-trip, dat duorre al in ‘poos’.
- Mei de ‘roe’ diene se fan alles, se hiene dan ek al gau allegear in ‘ex’.
- Ien? Ik tink dat se folle mear ‘exen’ hiene.
Mar sa grappich wie it allegear net. Hy sei it nochris yn himsels: der wie wat mei ferliezen. It wie sa: de wrâld, hoe lyts dan ek, op 'e kop set, dat kaam folle tichterby as er earder oait tocht hie. In streamfersnelling - in moarn, in
| |
| |
oaremoarn, in nije wike, in miskien al no. De dei, de oere, de minút wiene mooglik oanbrutsen.
It wie hast tolve oere. Hy die de radio oan ...
‘Twaalf uur, dit is het nieuws.’
... en telde syn lêste skoare. As er ferlear, wie dat miskien net tafallich. It soe miskien gearhingje mei it twingend besef op dizze dei. It soe it antwurd wêze op syn wifeling fan niis, as fersterke er it, as woe it sizze: sjochst wol, grutte sûch! Syn hân trille net, mar de reade ‘drie x woordwaarde’ flikkere oeral, as in reade lape foar syn eagen. Doe't er de skoare opskreaun hie, harke er nei de radio.
‘... heeft volgens de consumentenbond schokkende resultaten opgeleverd. Vooral de luchtverfrissers “Delhi”, “Sahara” en “Marine” zouden kankerverw...’
Hy draaide fierder, mar fielde dat it knetterjend lûd fan de radio him yrritearre. Oer hichten en djipten sprutsen. No kaam der in wichtich momint: krige Faber syn dei noch werom? En syn goed sin?
Mofro lei ‘Uwe’, ‘dier’, ‘wint’ (‘we’, ‘in’), ‘race’, ‘Zen’, ‘jat’, ‘ui’ (‘ei’); Faber lei ‘buizen’, ‘razend’, ‘even’ (‘re’), ‘tipt’, ‘jou’, ‘en’ (‘razende’, ‘in’), ‘doZen’ en ‘pens’.
Ferbiten rekkene Faber fierder. Mofro hie twahûndert punten, nei ôflûk fan letters: hûndertnjoggenentachtich. Hij, Henk Faber hie twahûnderttwaentweintich, nei ôflûk fan letters: twahûndertnjoggen. Hy smiet de pinne op it tafelsblêd, gie stean en lei de hân op it hert.
- Naaaa Naanaa Nanananaaa! Nanananaaa! Hey Henk!
It wie beslist. Der hie net ien wurd west dat feitliks net in wurd wie. Yn 'e deastille keamer hie er noch noait sa fanatyk west.
| |
| |
- Lokwinske mar wer.
Henk Faber gie wer sitten en fernaam dat it swit him op 'e rêch stie. Hy antwurde net, mar suchte djip. De rêch fielde waarm oan. Hy seach nei Mofro. Hy seach dat sy no die wat hy oars die: de flesse iepenmeitsje.
Feitliks wie de wike fan har. Se mocht net ûnnedich lije. Hy wie winner, doarwacht, kok en resepsjonist tagelyk.
De koark siet fêst. Har lippen waarden bryk, har eagen giene ticht, har lichem krige in nuvere foarm. Dit wie gjin frouljuswurk. Hy soe har helpe, want hy, Henk Faber, wie in echte flesse-iepener.
Hjoed wie dan wol net de lêste dei, mar it wie al sa: as Mofro nò oer de keuken gean soe, wie hy in neatich helpke; as Mofro har miening jaan soe oer de rotsoai-tún, wie hy in túnkabouter. Wie dat slim? Ja. Want dizze wike wie Mofro it helpke en de túnkabouter - alteast dat miende Henk Faber, devoate man fan Mofro.
Mar hy wist ek dit: hy wie better as er wûn hie. ‘Winne’ hie alles te krijen mei it gefoel te hawwen dat er alle toutsjes noch yn 'e hannen hie. ‘Winne’ hie alles te krijen mei it gefoel te hawwen dat hy derta die. Foar Mofro oer. En Mofro foar him oer. In ferhâlding dy't sa wêze moast. It wie noch in pear dagen.
En hy naam it oer, makke de flesse iepen en sette dy op it tafelsblêd.
- Ik sil de glêzen krije.
Faber sette de ôfkuolle fleisstaven yn de magnetron en socht om de bôle. Doe't er trije minuten letter mei de wynglêzen en bôle de keamer yn kaam, stuts út beide wynglêzen in brune, lange, ranke, gleonhite frikadel.
| |
| |
- Dêr sitte wy dan, sei er.
- Ja.
- Brood en wijn. Frikadel?
- Ja.
Wite wyn mei in frikadel, dat wie eins wol in goeie kombinaasje. Henk Faber genoat eins, hoe nuver dat ek hearre mocht. Hy genoat net as in brekber, earm mins, mar as leaf-hawwer fan bôle mei frikadel en in wyt wyntsje derby. Wie er no by steat om tsjin in oar wat te sizzen, dan hie er sein: ‘Ik in brekber mins? Dêr wol ik it hielendal net oer ha!’
Sa gie it ommers mei de beklemmende, bewuste tiid. Yn 'e geast fan samar wer. Se drukte op de dei, mar joech freugde as er wat te fieren wie. Se joech lucht op it momint dat de benaudheid al taslein hie. Se spile mei ien, mei it fermogen fan ien om in moarn, middei, jûn of nacht as fansels te ûndergean. Wat Faber fernaam, seach en wist, spoeke oeral, mar wat him no freugde joech, wie in wite wyn mei in frikadel.
Doe't er it op hie, seach er troch it rút.
In filmke - syn swarte en wite tinten ferrasten him, elke kear opnij. It wie net iens mear gewoan, yn 'e sin dat it filmke, lykas in foto, foar in oar frjemd wie. In byld - foarm, lûd, beweging dy't it aldergewoanst wie en it aldermeast oer sei oer hìm.
Hy wie in frjemdling wurden, dy't foarm, lûd en beweging folge as siet er yn in bus. Dat besef wie ûnomkearber, ûnwjerlisber en ûnûntkomber. Dat besef ferfolle Henk Faber mei grutte eangst. Hy koe him nammentlik samar, as in folsleine frjemdling, in hiele trits saken ôffreegje. Wêrom wiene de bylden op de wite muorre sa fier fuort? Wêrom
| |
| |
kamen se net mear tichterby? Wa seach er ek mar wer allegear foar him? Yn harren lytste hoeke, omdraaiend op de fjouwerkante sintimeter: wat wie lingte? Wat wie stimlûd? Wat wie de foarm fan de hannen? Wat wie de kleur fan de eagen? Wat wie in sucht, in grom, in gap, in rop?
Mar dat wie eins net wat er tocht. Nee, it wie dit: wêrom wie ‘bewarjen’, dy kiste fol luside bylden en ûnfergonklike rotsoai, fol rôljende reekflarden en oan syn himd lûkende ûnwierheden, fol fuortwaaiende stimmen en oankommende flústeringen, fol trepsgatten mei fuotten en doarren mei klemmen, wêrom wie de ynhâld fan dy kiste in slutende herinnering wurden? In blauprint? Wêrom wie er net in tsjûge, mar in sjogger?
Yn it hert fan de nacht hie er allinnich yn in kâld keammerke sitten. Hy hearde Mofro boppen kommen, hy fernaam dat se achter him stean gie. Hy fielde de hân yn syn nekke. Yn't hert fan de nacht fielde it kâld oan. Mar Mofro's sucht koe er hast net ferneare. Net hjir, yn syn eigen keamerke, mei alles om him hinne dêr't syn namme ûnder stie. It grutte, swiere buro, hy wie him der hiel bewust fan dat er der soms samar achter siet. It wie wierskynlik dat se skrokken wie fan it baarnende ljocht yn it oars sluten keammerke.
Bûten wie in auto foarbyriden. Tiid om it ljocht oan te dwaan, de saak wer op te rêden en de doar op slot te draaien. Se wiene wer nei de sliepkeamer gien. De pearse lapen hiene tasjoen, stadich widzjend yn de kâlde maart-nacht.
- Frikadel, begûn er, dat is barge-ear mei kowesturt en katte-eagen.
- Al dy earme bisten ...
- It is goed foar it snack-wêzen. Dus ek goed foar ús.
| |
| |
- It is net goed foar ús.
- Wol. Ast noait snackst, boust ek noait ôfwarstoffen op om de snack te ferwurkjen. Dat soms moatst wol, om it lichem te trainen, sis mar.
- Ik moat sizze: wat in ûnsin.
- Sa is it ek mei soere wyn.
- Wat??
- In fleske soere wyn is goed foar dyn fermogen om alkohol te ferwurkjen.
- Hoe witsto dat?
- Dat ha se ûndersocht.
- Wa?
- No, se.
- Wa binne ‘se’?
- Undersikers. Potsje?
It petear wie foarby. Hy hie it dúdlik ferlern. Mar it wie net slim. In petear oer neat ferlieze, dat wie just moai. Mofro wie hiel meigeand, djip yn syn hert wie er har hiel tankber.
De wite wyn wie hast op. Faber die de ôfwask - hy die it rút iepen. Hy seach nei Mofro har rêch. Doe't er it rút wer tichtdwaan woe, hold it. Pas nei in hurde triuw skeat it wer los en koe Faber it rút ticht dwaan. De keuken wie wer ôfsluten.
Frjemd, de roek wie samar wer weromkommen. Hy siet op it hout. Syn gitswarte snaffel blonk hast. Dochs wat ûngerêst gie er werom. In fûgel wie mar in fûgel, mar wêrom kloppe it no sa dat er hjir no wer wie? Just no? In pear dagen foar har jierdei?
Se soene scrabbelje. De roek siet op de rotsoai-bulte en
| |
| |
seach om him hinne. Nei lofts, nei rjochts, nei harren beiden. Nee, der wiene saken dêr't Faber dochs net gerêst op wie. Miskien hong it iene op in frjemde wize wol gear mei it oare. Mar sokke mystearjes, dêr hie Faber noch noait wat mei hân. Koe er dat no samar talitte yn syn bestean? As dat sa wie, dan moast er marris mei Mofro prate.
Se siet oan de tafel, mei de rêch nei it rút.
- Mofro?
- Ja?
- Wat tinksto fan Himhar?
- Hoesa?
- Hy frege niis: Is dat dyn frou?
- Ja, en?
- Hoe wit er dat?
- It is dochs in hiel gewoane fraach?
- Mar ik ken him amper en hy my ek net.
- Ik soe my dêr net drok oer meitsje. Oare wike is Henk Patje der wer.
- Ik fyn it apart.
- No, ik net.
It waard stil yn de keamer. Henk Faber tocht djip nei.
- Mofro?
- Ja?
- Achter dy sit de roek wer.
Se draaide har om.
- Yndie, hy is weromkommen.
- Wat tinkst, sjocht er no nei ús?
- Dat wit ik net.
- Miskien.
- Henk! Scrabbelje! Wa komt út?
| |
| |
- O, ik.
Ek dat noch. Hy hie minne letters. Twa kear in e, twa kear in i, ien kear in g, ien t en ien n. Under elke letter stie itselde nûmer (1) - útsein de g (2).
‘Geniet’. Njoggen punten.
Mofro kaam mei ‘zuilen’. It moast net raarder wurde. No al in achterstân fan ienentweintich punten. Der wie net folle te genietsjen. En wêrom koe er no wer ‘geniet’ lizze? Woe ien him soms sizze dat er wille ha moast? En wêr siet de roek? Op it finsterbank! En wêr seach er nei? Nei him!
It koe falle of keare. Wie it earste it gefal, dan... Mar Henk Faber woe net tinke oan in mooglik ferlies. Hy moast trochsette, dat wie alles.
Hy lei ‘pezen’. Fjouwerentweintich punten. No wie de set fan Mofro krusiaal.
‘Kaapt’ - tweintich. Dat kaam al tichterby. ‘Rukte’ - trije kear wurdwearde, hiho, wie seisentritich; Mofro faalde mei ‘min’ (sân). Oarder hersteld. Njoggenensechtich om twaenfjirtich.
Faber lei ‘teven’ - om romte op it boerd te meitsjen. Njoggen hiele punten. Hy boarte as in kat mei in mûs. Njoggen, hy hold him gewoan yn. En Mofro? Mofro lei swakjes ‘een’. Seis hiele punten. Achtensantich om achtenfjirtich. Ha!
Soe er wat moais dwaan? ‘Eindiging’, op de i fan ‘geniet’. Mei ‘Mini’ as bonus. Ien wurd, trije wurden berikt. Skitterjend!
Mar Mofro kaam. De earste e fan ‘eindiging’ waard ‘eb’, de i waard ‘iq’.
Faber skrok him hast dea: ‘bbq’ - op wat reads?
- Wat? ‘bbq’? Dat is in ôfkoarting! En ‘iq’ ek!
| |
| |
- Ach wat, ‘koeienslijk’, puh!
- Mofro, dat is in wùrd. Dit is in ôfkoarting, in Ingelske noch wol!
- Nee hear, ‘bbq’ is ek it lûd fan it knipperljocht fan in trekker. ‘Bbq-bbq-bbq-bbq’, en dan rjochtsôf.
- Dat is ek gjin wurd!
- Wy lizze ek altyd ‘eh’ en ‘oh’! En ‘joehoe’!
- No en?
- Dat binne gjin wurden, dat binne útroppen!
- Mar tusken ús is it altyd...
De roek siet ticht foar it rút.
- Telle!
Henk Faber seach it hiel goed. Hy hie de ‘drie keer woordwaarde’ midden-boppe op it boerd folslein oer de holle sjoen.
- Nee.
- Trijensechtich punten.
- Nee.
- Trijensechtich hiele punten! Opskriuwe!
- Ferdomme Mofro, nee!
- Earst in seis, dan in trije! Ast it der net mei iens bist, dan ..., dan ...
- No, wat dan?
Fernuvere seach se him oan.
- Wat?
- Bisto no in man?
- Watte?
- Tinkst wier datst hjir net oerhinne komst? Do winst ommers altyd! Wat is de stân? No?
Faber seach nei it papierke.
| |
| |
- ‘Eh’ en ‘oh’ stean ek net yn it wurdboek! rôp Mofro.
In stientsje spatte tsjin syn holle.
- Sloppeling...
- Fiifennjoggentich foar my.
- En foar my?
- ...
- No?
- Hûndertalve.
- Yn ronde fjouwer, in ferskil fan sechtjin punten!
- Mofro.
- Sprek my net tsjin Faber, ik kin der net oer! net hjoed, net no!
Yn de wenkeamer waard it deastil. Allinnich it klokje yn it finsterbank tikke.
Henk Faber, hy skamme him dea. Hie it no in oare wike west, dan hie er it spul spile sa't er it woe. Troch freonlik te fûterjen, ta te jaan en ta te slaan. Mar hy hie sinnich west, noch gjin sechtjin punten koe er hjoed ferkropje. Sechtjin punten achter yn noch mar de fiifde beurt. Wat tichterby Mofro har jierdei kaam, wat nerveuzer er waard, sa wie it. Hie hy no de roek west, dan soe er dúdlik sjen kinne dat der in begrutlik mantsje oan de tafel siet, dy't hiel fanatyk in spultsje spile en mei eagen en hannen it spultsjeboerd ta him naam, ja, hast opfrette woe. Foar him oer siet in frou dy't wierskynlik faak fernuvere nei him seach. It dage Faber: se sieten hjir folslein allinnich.
- Litte wy deroer ophâlde, sei Mofro nei in skoftke. Kom, wy spylje fierder.
- Nee, antwurde Faber kalm. Wy litte it boerd even rêste. Sil ik wat helje?
| |
| |
- Dat is ek goed.
Faber krige de jas. Doe't er ‘dach’ sei, seach er dat de roek fuort wie.
It wie moai waar en al hast trije oere. In frou tankte diesel. Hy rûn har foarby en gie troch de skodoarren.
Yn de shop wie it lekker koel, dat wol sizze: minder benaud as thús. It rûkte nei tankstasjonblommen. Hy rûn nei it sliter-hoekje en krige acht blikjes pils út de kuolkast.
- Dach, sei er tsjin Himhar.
Einlings tiid foar in petear fan man, eh..., mins ta mins.
- Dach alwer, sei Himhar. Acht stiks? Dat is njoggensechtich.
Faber rekkene ôf.
- Dus, begûn er.
- Wat?
- Nee, neat. Samar. Ik tocht: ik leun even op de baly. Dat sa.
- O.
Himhar die kassahannelingen. Se makken hast gjin lûd.
- Moai waar, net? begûn Faber opnij.
- Wier? Ik let der eins noait sa op.
- Ach nee, ik eins ek net.
De earms fan Himhar rêsten breedút op de baly. Spaar nu ook Bunderpunten! stie der boppe him. Faber leunde op it houtwurk. It petear krige djipte.
- Wie der oars noch wat? Nijs fan Henk Patje miskien? Miskien in kaartsje?
- Faber...
- Ja?
- Der stiet ien achter jo.
| |
| |
De frou fan de diesel seach ûngeduldich nei it plafond. Hy koe mar better gean.
- O. Dach.
- Dach Henk.
De skodoarren giene wer iepen.
Doe't er de doar fan de wenkeamer iepen die, seach er it fuort. De roek wie weromkommen. Hy siet op it hout en stoareage troch it rút. Mofro hie de holle yn de gebrûklike posysje. De gitswarte roekesnaffel pikte op it hout. Hie er yn 'e hûs west, dan hie er har net oerslein, sa roerleas siet se oan tafel.
- Mofro ...
- Ja?
- Ik bin werom.
- Moai.
- Ik ha acht blikjes pils.
- Moai. Set se mar op tafel.
Mar Henk Faber bleau stean en seach nei syn frou. Noch hieltyd hie se him net sjoen. Foar har lei it boerd. De earste ‘b’ fan ‘bbq’ lei skean.
Hy hie flokt yn de wenkeamer. As er flokte, wie er lilker as Mofro. Hy mocht perfoarst net lilker wêze as Mofro - net no ommers.
- Wolst earst ek fruchtesop? besocht er.
- Nee, dankewol.
- Wolst ek muzyk hearre?
- Nee. Litte wy mar begjinne.
- Goed.
Faber hie heale mingels meinommen. Miskien wie er yn it tankstasjon wat suf west. Acht heale liters, dat wie in soad.
| |
| |
Pssst! gie it stadich.
It wie fansels net sa. No hiene se mear, noch hast de hiele middei lang.
Se dronken en swijden. Se sonken. Tweintich oer trijen. De pils wie noch kâld. Dat kaam goed út, want Faber wie te lui om de blikjes yn de kuolkast te setten. En de roek, de roek siet yn it finsterbank, op it hout, op 'e hage fierderop, op it stek oan de ein fan 'e tún. De roek wie oeral, ek no't de sinne al skoften fuort wie. Ek nei it tredde blik. Der sieten oars net as twa lju yn in achterkeamer, tocht Faber dat de roek miskien tinke soe. Hy hearde har azemjen.
- Henk?
- Ja?
- Mei ik wat sizze?
- Ja?
- Ik wol dy wat fertelle.
- Kom mar.
Mar Mofro sei neat, gie nei in skoftke oerein en kaam by him. Se sieten neist inoar en seagen troch it achterrút.
- No? frege Faber.
- Lit mar. Ik sis it letter wol in kear.
Har hân kaam by him. Oer syn nekke gie er nei ûnderen. ‘Lit mar’, dat betsjutte: Ik kom tichtby, ik kom dy benei, mar wy ha sein dat wy altyd antwurd jaan sille, dat ik kom dochs net.
- Henk?
- Ja?
- Hoe lang wenje wy hjir no tegearre?
- Alve jier, njoggen moanne en... fiif dagen.
- Poe, alve jier, njoggen moanne en fiif dagen. Wa ken ús
| |
| |
hjir allegear tinksto?
- De buorlju, de oerbuorlju op ûneven, en dy frou fan it hûs op 'e hoeke. Wat bedoelsto mei ‘ken’?
- No, dy't ús groetsje. Dy't ús in hân jouwe mei âld en nij.
- Ja, dy ja. No, dy dus. En in roek, haha!
Se namen tagelyk in slokje pils en seagen wer nei de rotsoai-tún.
- Mofro?
- Ja?
- Tinksto ek wolris dat elkenien dy ken?
- Huh?
- Ik tink wolris dat alle minsken sjogge wat ik tink en doch. Dat se myn banksaldo witte, dat se witte wat ik troch de kofje ha en wat ik troch it slaad smyt.
- Nee, dat tink ik net. Do en ik binne hjir aardich anonym. Safolle strjitten, safolle huzen; allegear túntsjes, allegear doarren. Faak nij, soms âlder. Wa wit no watsto troch it slaad dochst?
- ‘Sjoch: ketchup, jittik, sipels en paprika.’
- En smac.
- Kenst dat? Ast by de gemeente komst, dan witte se alles fan dy. ‘O, Faber, Henk. Aardige fint, dy hat gjin bewiis fan goed gedrach nedich, dat liket my wol dúdlik. En fansels krijt er foarrang.’
- O sa. Of dat se rabje wêrom't ik al acht jier dizze jas oan ha. ‘Och, dat earme mins, fêst gjin jild foar in nije...’
- Of wêr't ik oan 'e tafel sit en wêr do. Dat se dan tinke fan: ‘No, hy hat fansels wer it moaiste plakje foar himsels opeaske! Ja, ja, typysk him.’
- Ja.
| |
| |
- Kenst dat? As ik in bankoerskriuwing op 'e bus smyt, dan tink ik dat de banklju my persoanlik kenne. As se de slúf iepenje, sizze se: ‘Ah, Henk (Faber). Keurige man, betellet altyd op tiid, noait gjin swierrichheden mei. Wiene der mar mear fan sokke klanten.’ Of dat se sizze: ‘No, no, tsjonge, dy boeking is wol wat let. Moatst ris sjen, wat in min saldo!’
- Miskien wit elkenien wêr't wy rúzje oer ha.
- En witte se datsto dan nei boppen fleanst.
- Ja.
- Apart.
- Ik tink it faak oarsom.
- Huh?
- Ik tink faak dat gjinien it noch wit, en dat ik it dan fertelle moat.
- Hoe dan?
- No, wêrom't wy it foartúntsje betegele hawwe. ‘Ja, dat hawwe wy dien om de fytsen ek foar it hûs delsette te kinnen. Mar wat jo net witte (en wat jo bêst witte meie), is dat ik in allemachtige hekel haw oan túntsjen!’
- O sa.
- Of wêrom't wy nei dy supermerk gean en net nei de oare.
- ‘Dy? Ach mins, se binne wol sa fe-rsk-r-ikl-ik-e traach en dan freegje se èk noch aksjemunten, sparpunten en segeltsjes!’
- ‘Dat miende ik al.’
- ‘Hoe witte jo dat?’
- ‘Ik seach it oan de tas.’
- ‘Hy hong oan it stjoer fan jo fyts.’
| |
| |
- ‘Trouwens, dy fyts...’
- ‘... dy hawwe jo oars wol mei de aksjemunten sparre!’
- Dus!
- Potferjappy! Allinnich op it húske bist feilich!
- En ûnder de dûs mei it gerdyn derfoar! Haha!
- Tsja, sei Faber.
- Ach ja...
- No sa.
- ...
- Eins binne wy anonym.
- Ja.
- Wy sliepe, drinke kofje en ite snert.
- As it ljocht is, sjogge wy troch it rút.
- Yn 'e achterkeamer dogge wy in âldeminske-spultsje.
- Soene se no wier witte watsto yn 'e kofje hast?
- Nee.
- Wêrom net?
- Ik drink it swart.
- O ja.
Tagelyk namen se in grutte slok pils. Faber woe in oar petear begjinne, mar betocht dat soks no net handich wie. De stimming wie bêst, poerbêst, se sieten gesellich neistinoar en seagen troch it rut nei de rotsoai-tún. Der wie genôch pils. Begjinne oer ‘anonimiteit’, dat wie sa wat as har winne litte mei scrabble. Sa wie it. En se hie it hiel dúdlik sein, se hie him ommers frege, ja, fan him easke har perfoarst nèt winne te litten. Foar himsels oer hie er it hiel dúdlik steld dat it folgjende dan ek beslist net barre mocht: a. dat er har winne litte soe; b. dat er ferlieze soe. Want de wike wie gewoan, hoe ûngewoan dat ek wie. Dêrom wie der in
| |
| |
missy te foltôgjen, foaral no't der in freonlike stilte boppe de tafel hong en Mofro har hân op syn knibbel lei. In dei as alle dagen - gelokkich mar wer. Faber fielde it bloed streamen, syn oerwinning soe genedeleas wêze. Se hiene ek al trije blikjes op.
- Werom.
- Wat?
- Werom nei dyn plak. Wy gean fierder. Wa wie oan bar? Mofro gie stean en gie oan de oare ein fan de tafel sitten.
- Do. ‘bbq’ en oars net.
- Akkoart. Hjir kom ik.
En Faber kaam mei ‘waste’ (op ‘tevens’), ‘uk’ (‘ka’) en ‘zette’ (mei de ‘e’ op ‘genietende’), wylst Mofro ‘aap’, ‘genietend’ en ‘je’ (‘ze’) lei. Faber skoarde en skoarde (‘ex’, ‘held’, ‘heb’) en wist dat Mofro achter bleau (‘riool’, ‘vol’, ‘gesar’). It stie al twahûnderttritich om hûndertnjoggenentachtich, doe't er ‘genietenden’ lizze woe, mar dit net die.
- ‘Wangse’?
- De earste Hollanners op Grienlân, dy seagen dy Eskimo's. Doe't se wer giene, krigen se allegear in tút. En do witst: Eskimo's tútsje net, mar jouwe inoar in noas of in ...
- Grutte, grutte frikadel!
- Dat letter op 'e kade by it ôfskie, wie it: ‘Wangse mei de frou hin!’
- Henk Faber!
- Ris sjen. Trettjin punten. Knap hear - fan my. Mar do hast it oant no ta ek hiel goed dien, ‘bbq’, hiel goed. De stân is no twahûnderttrijenfyftich tsjin hûndertnjoggenentachtich, mar do moast noch lizze, dat ik bin ...
- Flaber! Witsto watsto bist? It residue fan in iisklontsje!
| |
| |
Hjirwei!
- Doech!
En de stientsjes fleagen tsjin de gongsdoar, mar Faber wie noch krekt op tiid yn it haltsje.
De doar gie wer iepen.
- Port?
De hagelbui wie hurd. De doar gie wer ticht.
Sa, tocht er. Hast-einstân: om twahûndertfyftich hinne tsjin twahûndert. Tsjakka. En binnen fiif minuten snert mei port. Wat koe in mins noch mear winskje? Just, in cd mei moaie muzyk. Dy nije ommers, hy wachte op tafel al op him.
It wie hast healwei sânen. De shop wie ferljochte, it tsjokke rút wie nei ûnderen sakke. Himhar holp in klant. De radio spruts.
‘De dief fan de oerfal op de buertwinkel is noch hiel...’
Faber die as hearde er it net, rûn nei it wynrekje en krige de flesse port.
- Henk!
- Dach.
- Wûn?
- Huh?
- Of hast wer lijen mei de frou?
- Watte?
- Of hast lijen mei de frou omdatst wûn hast?
It moast net raarder wurde.
- Gefoelich spultsje hin, dat scrabble.
- Hoe witsto, ik bedoel, wa...?
- Yn dyn kapuchon, by it skouder. Die it sear?
Yndie, twa blokjes. In s en in t. Tsss.
| |
| |
- Eh ..., wûn. Trijehûndertfiif om twahûnderttwaenfyftich.
Tsjakka!
- No, dêr moat op dronken wurde.
- Presiis.
Faber betelle en sei ‘dach’.
- Dach.
- Dach.
It wie wer droech wurden. Der wie wat mei Himhar, ek hjoed wer. Mar wat it wie, dat waard Faber mar net dúdlik. Hawar. Mofro siet yn 'e hûs. Wat soe se dwaan? Miskien hie se de stientsjes byinoar fage en soe se as hy yn 'e keamer kaam it offinsyf begjinne. Faber iepene de doar.
- Wangse! Ik fyn dit net leuk!
- Wangsneewangpangbehangse!
- Jou-my-port!
Mei de mûle makke Faber de flesse iepen. De glêzen stiene al klear.
Se namen in beskieden slok en stiene foar de tafel. De frede wie weromkommen.
Yn it anonime hûs, yn de anonime strjitte stiene twa anonime minsken. De iene gie sitten en sei net mear safolle. De oare naam noch in slokje port en gie nei de keuken. Kâlde feltsje-snert wie samar waarm. Soe hy de lytse woarstjes derút helje en gau opite? De iene wie der net sa gek op. Mar hy die it net en seach troch it rút. Bûten wie it tsjuster. Yn de ferljochte keamer seach er har rêch wer. De oare gie werom nei de keamer, gie achter har stean en bûgde him oer har hinne. Har hân kaam by him en socht syn holle. It duorre lang, de omearming yn it helwite ljocht. Se giene in bytsje hinne en wer, op in kalm, swijend ritme.
| |
| |
De jûnstrein, kommend út it tsjuster, ferdwûn wer yn it neat. Yn de keuken sea de snert. De oare draafde werom.
- Fergemy! rôp er, want it sop rûn oer it fornús en besmodze alles mei tsjokke, griene smurry. Wie it slim? Nee, tocht de oare. Wat snert oer it fornús, dat wie hielendal net slim. Der wie port (dat wie ien). En it wie noch gjin sân oere (dat wie twa). De gerdinen koene ticht (dat wie trije). Hy hie wûn (dat wie fjouwer).
Faber rûn mei twa kûmkes de keamer yn en sette se op 'e tafel.
- Pas op, gleonhjit.
Mar Mofro sei neat. Swijend begûnen se te iten.
- Fynst de woarst lekker?
- Giet wol.
- Oars meist se wol yn myn kûmke dwaan.
Mofro socht en brocht twa stikjes woarst nei it oare kûmke.
Se floepten deryn en fersûpten yn it griene sop.
Tagelyk namen de twa in slok wyn. Tagelyk namen de twa hieltyd mear. Tagelyk sonken de twa stadich nei de djipte, tagelyk waarden se smoardronken.
Twa anonimen. De iene gie stean, naam in grutte slok en die de cd op ‘play’. Hy dûnse in bytsje en song lûder as it ferske.
- Taa-lalàla, taa-lalàla, taa-lalàla, taa-lalàla! Oh I need your love babe, kess you know it's true! Hope you need my love babe, just like I need you!
Se namen in slok, lústeren goed, klapten tagelyk en playbackten.
‘Hold me!’
(titi!)
| |
| |
‘Love me!’
(titi!)
‘Hold me!’
(titi!)
‘Love me!’
(titi!)
‘I ain't got nothin' but love babe
Eight days a week.’
En sa mar troch. De iene krige de oare by de heupen...
- Eight days a week, I lo-ho-ho-ho-hove you! Eight days a week is not enough to show I care!
... liet wer los, wylst it ferske wer fierder gie. Rotsfêst wiene de fjouwer eagen, sûnder wifeling seagen se neiinoar - en sa mar troch.
En de oare krige de iene by de heupen...
- Eight days a wiek, I lu-hu-hu-hu-huv you. Eight days a wiek, is not enuff to show I care!
... liet los, wylst se nòch tichterby inoar kamen en it ferske fierder gie ...
Eight days a week
Eight days a week
Eight days a week
... en gie har foar nei boppen.
Mofro wie moai, gefoelich en earlik. Faber wie wat langer en hie har hân krigen. Se hiene gjin tiid om wil te toanen, om it út te lizzen. De trep kreake in bytsje. Se klaaiden harren ut. It bêdeguod wie net mear skjin. De lange skonken makken romte. De oare lange skonken sochten de yngong. It wie begjinne, wat hurder gean en dan folhâlde. It wie jaan, batse en pompe, safolle en sa hurd as er koe. Se
| |
| |
neamde syn namme, hy reagearre as wie er yn dy steat fan iepenheid mei dy skynber achteleaze behearsking oer himsels. Skynber. Doe't it hast sa fier wie, fielde er ûnferwachts de ymminse djipte fan har lichem - sûnder ôf te wachtsjen beried er har nei de oerjefte.
Doe't er neist har lei, fielde er him in bytsje dûzelich wurden. Hy wist dat Mofro nei de pearse gerdinen sjoen hie. It wiene âlde, smoarge lapen stof. Hy draaide him in kwart-slach en lei syn wang, as nachtgroet, tsjin harres. Mar se antwurde net.
Yn it hûs, yn 'e keamer, yn 'e keuken, yn 'e gong, yn it earste, iepen keammerke, yn it twadde, sluten keammerke, yn 'e badkeamer, op 'e oerloop, oeral wie it deastil. Har hân kaam net by him. Ek it piipjende lûd fan de iepensteande doar fan it earste keammerke fernaam er net. Ynstee dêrfan hearde er achter it houten sket it sêfte, mar trochkringende gerissel fan de ôfkuoljende ferwaarming.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd