terpreet - als hij het verhaal begrepen heeft. En des te beter, vervolgens, het verhaal.
Aan de kunst van het interpreteren zelf - hoe je iets begrijpt in de wereld, en hoe je kunt laten zien dat je iets begrepen hebt - is een aparte paragraaf (22) gewijd. Déze paragraaf zetten we voort met een bewering waar u niet van zult opkijken: aan het begrijpen van de interpreet gaat het begrijpen van de schrijver vooraf. Altijd weer hoor je van schrijvers die zeggen: gut, haal je dát eruit, dat had ik er helemaal niet ingestopt. Zo'n uitspraak tekent de slechte schrijver, de goede schrijver overkomt zo'n meevaller slechts bij uitzondering. De regel is dat hij alles wat hij schrijft, inclusief de ongeschreven uitbreiding, zoals een schaker zijn varianten uitwerkt, al speelt hij ze niet - doorheeft. Natuurlijk.
Van alle mogelijkheden die zijn tekst bij de opzet ervan bood, heeft hij, woord na woord schrijvend en doorstrepend en nadenkend, over het geheel, over wat hij geschreven heeft, en doorgestreept en nog schrijven zou, en niet schrijven zou, díe mogelijkheid verwerkelijkt die de beste van alle mogelijkheden is.
Met beste bedoel ik dat elk woord zijn betekenis heeft en dat die betekenis afhangt niet van iets dat buiten de tekst ligt maar alleen van andere woorden in de tekst. Laat ik het heel precies zeggen: zijn betekenis hangt af van de betekenis van de woorden die er aan voorafgaan en met zijn betekenis bepaalt het de betekenis van de woorden die nog volgen, kortom: elk woord staat nog een keer op de juiste plaats ook.
Conclusie: als in een tekst woord A verandert in woord B, wordt daarmee de betekenis van de hele tekst veranderd. Ik zou graag willen dat het anders was, maar je merkt het bijvoorbeeld bij zetfouten, als een woord of zin blijkt te zijn weggevallen. In een gewoon artikel maakt het niet uit, de omringende tekst vangt die fout wel op, de lezer merkt het niet