| |
M.
MA: Iemand slaan, dat hy sy ma vir 'n eendvoël aansien: Kyk
Eend. |
MAAG: Dit sit hom dwars in die maag: Dit mishaag hom: That sticks in his throat.
Van sy maag 'n wolsak maak: Hy eet verskriklik baie: He is the slave of his appetite.
Iets op sy maag skrywe (en met sy hemp uitvee): Die skuld sal nooit betaal word nie: You can whistle for it.
Sy oë is groter as sy maag: Hy wil meer kos hê as hy kan opeet: He has cut off a bigger chunk that he can chew.
Iemand het 'n maag soos 'n volstruis òf Iemand het 'n volstruismaag: Hy kan byna enigiets eet sonder dat hy daarvan siek word: His stomach is able to digest almost anything.
Dit gee 'n mens maagpyn: Gesê van musiek of 'n deuntjie wat baie vals is: That makes one sick. |
| |
| |
MAAI: Onder die vyand maai: 'n Groot getal van die vyand doodskiet: To kill a great number of the enemy.
Loop na jou maai: Jy kan gaan net waarheen jy wil (ongunstig): Go to the devil.
Baie mense is in die tyd afgemaai: Baie mense is in die tyd dood: Many people died during that time.
Maai waar jy nie gesaai het nie: Die voordeel trek van die werk wat 'n ander gedoen het: To reap the benefit of another's work. |
MAAK: Alles maak en breek: Alles uit woede wil breek: To be in a rage.
Jy sal dit nooit maak nie: Jy sal nie jou doel bereik nie: You will not achieve your end.
Die arme kêrel sal dit nie meer lank maak nie: Hy sal gou sterf: The poor fellow will not live much longer.
Maak, dat jy dit doen: Ek beveel jou om dit te doen: See that you do it. |
MAAL: Heeldag oor dieselfde ding maal: Die hele dag van iets praat: To be continually harping on the same string.
Hy maal heeldag aan my kop oor daardie ding: Hy val my heeldag daaroor lastig: He is continually bothering me for that thing.
Jy maal: Jy praat onsin: You are talking nonsense.
Sy kop maal: Hy voel duiselig: He feels dizzy.
Wie eerste kom moet eerste maal: Wie eerste kom moet eerste bedien word: First come, first served. |
MAAN: Vir die maan blaf: Iets tevergeefs wil doen: To cry for the moon.
Deur die maan getik: Nie heeltemal by sy verstand wees nie: To be balmy.
Daarvan soveel weet as die man in die maan: Hy weet daar niks van nie: He knows as much about it as the man in the moon.
Iemand kan na die maan vlieg (gaan): Nie omgee wat met iemand gebeur nie: He can go to Hong Kong.
Die maan kom op: Gesê as iemand met 'n kaalkop hom by 'n geselskap voeg: The moon is rising (said in jest when a baldheaded person joins a company).
Glo dat die maan van kaas gemaak is: Hy laat hom enigiets wys maak: To believe that the moon is made of green cheese.
Met die maan gepla: Hy is by tye mal: He is mad at intervals. |
MAAT: Sy maat is vol: Hy het so veel moeilikheid veroorsaak, dat 'n mens niks meer van hom sal verdra nie: His cup is full.
|
| |
| |
Met watter maat 'n mens meet, sal hy weer gemeet word: Dieselfde maatstaf sal in albei die gevalle toegepas word òf net soos jy iemand behandel sal jyself behandel word: As you measure, so it will be measured unto you.
Daardie man is nie jou maat (speelmaat) nie: Jy moet vir hom eerbied betoon: He is your superior.
Sy maters is (klein) dood: Hy oortref almal: He surpasses everybody.
Maats maak: Vriende word: To become friends. |
MAER: So maer soos 'n kraai: Baie maer: To be as thin as a lath. |
MAG: Mag is reg: As 'n mens sterk is dan kan hy allerlei kwaad doen en dit sal as reg beskou word; 'n sterk persoon of land kan maak wat hy wil: Might is right. |
MAK: Iemand mak maak: Iemand so die waarheid vertel, dat hy klein voel: To keep a person in his place.
Iemand word al mak: Nie meer so skaam en wild soos eers nie: He is beginning to lose his shyness.
So mak soos 'n lam: Baie onderworpe: As mild as a lamb.
Makgemaakte (mak) Engelsman: 'n Engelsman wat verafrikaans is: An Englishman who has adopted the Afrikaans language, etc. |
MAL: Iemand werk mal en moer: Hy werk besonder hard: He simply slaves.
Mal Jan onder die hoenders: kyk Hoender.
Jou mal en moer afwag: Baie lank moet wag: To have to wait very long.
Hy is 'n mal bobbejaan; 'n regte ou maltrap: 'n Baie lewendige en verspotte persoon: A very lively and funny person. |
MALKOP: Malkop wees: Baie opgewonde wees: To be very much excited. |
MAN: Ek hou van 'n man, wat sy man kan staan (J. Celliers): Ek hou van 'n persoon, wat onder alle omstandighede deur sy gedrag ons bewondering afdwing: I admire a person who can hold his own.
'n Man van sy woord: Hy doen wat hy beloof: A man of his word.
Mans genoeg om iets self te doen: Self instaat om iets goed te doen: Quite capable of doing it himself.
Iemand iets op die man af vra: Hom iets vra sonder enige omweg: To ask a person a straight question.
Met man en muis vergaan: Met almal wat aan boord was: Lost with all hands on board.
|
| |
| |
Iets aan die man bring: Verkoop: To sell.
'n Man van iemand maak: Iemand leer om selfstandig te wees: To make a man of.....
'n Mannetjiesvrou: 'n Dame wat ru is en niks omgee nie: A tomboy. |
MANDJIE: Water in 'n mandjie probeer dra: Die onmoontlike probeer doen: To try to do the impossible. |
MANK: Mank gaan aan dieselfde kwaal: Aan dieselfde gebreke, foute, tekortkominge ly: To have the same shortcomings, faults. |
MANKOLIEK: Mankoliek wees: Nie gesond en lekker voel nie: To be crocked. |
MANTEL: Onder die mantel (dekmantel) daarvan: Onder daardie voorwensel: Under the cloak of.
Iemand se mantel het op 'n persoon geval: Hy is die persoon se geesverwant en opvolger: His mantle has fallen upon someone.
Met die mantel van liefde bedek: 'n Fout of verkeerdheid van die naaste verberg of vergewe: To cover something with the cloak of charity.
Die mantel na die wind draai: Hom na omstandighede skik: A weathercock, a turncoat. |
MANTELDRAAIER: 'n Persoon wat nie vaste beginsels het nie en hom na omstandighede skik: A turncoat. |
MARTJIE LOUW: Krygswet: Martial Law. |
MAS: Die eie mas ophaal; Sien hoe jy alleen die mas opkom: Sonder hulp die moeilike werk verrig: To undertake a difficult task unaided. |
'N MASWERKKNOOP: 'n Knoop wat goed gebind is: A knot that cannot be easily untied; a clove hitch. |
MATROOS: Vloek (swets) soos 'n matroos: Baie vloek: To swear like a trooper. |
MEDE: 'n Wet van Mede en Perse: 'n Wet of reël wat onder geen omstandighede verander of herroep mag word nie: A law of the Medes and Persians. |
MEERDERMAN: Waar meerderman kom, moet minderman wyk: As twee persone met mekaar wedywer, dan moet die mindere onwillekeurig terugstaan: The iron pot breaks all the clay pitchers that float on the same water. |
MEET: Van meet af aan begin: Van die begin af: To start from the beginning.
Met watter maat 'n mens meet, sal jou weer gemeet word: Net soos 'n mens 'n ander behandel, sal jy self behandel word: As you measure, so it will be measured unto you.
|
| |
| |
Sy lengte op die grond meet: Gesê van iemand wat heeltemal plat geval het: To fall down flat.
Hulle het hulle kragte met mekaar gemeet: Hulle het meegeding, baklei: They tried their strength with one another.
Iemand meet die straat: Iemand is dronk: To be intoxicated. |
MEISIES: So tussen ons meisies gesê; dit bly tussen ons meisies: As 'n geheim tussen ons twee: Said in secret between the two of us.
Meisies wat fluit word by die deur uitgesmyt (moet die onderdeur (agterdeur) uit): gewoonlik met die toevoeging ‘en 'n hoenderhen wat kraai word die nek omgedraai’: Gesê as 'n meisie 'n deuntjie fluit: A whistling maid, a crowing hen, is neither fit for God or men.
Meisies is nie geplant nie, maar gesaai; Meisies is nie hoedvol nie, maar landvol: Daar is baie meisies op die wêreld en ek sal dus nie oor een wat ek verloor het treur nie: There are as good fish in the sea as ever came out of it; she is not the only pebble on the shore. |
MELK: Heelwat in die melk te brokkel hê: Gesê van iemand wat baie besware ens. in te bring het: He always has a lot to say.
'n Melkkoeitjie: 'n Besigheid waaruit òf 'n persoon uit wie 'n mens geld maak: A profitable business; a source of income.
'n Persoon of besigheid uitmelk: Dit as 'n melkkoeitjie gebruik: To draw large profits from. |
MENEER: Ek is meneer en jy is meneer, wie sal dan die wa smeer: Altwee kan nie baas wees nie: We cannot both command. |
MENS: Die ou mens aflê: Verander: To change.
Die mens wik maar God beskik: Die mens maak planne, maar dinge gebeur soos God dit bestier: Man proposes, God disposes.
'n Mens is 'n mens: Elkeen maak foute: To err is human.
Die inwendige mens versterk: Iets eet of drink: To have something to eat.
Ook 'n mens! Gesê van iemand van wie 'n mens baie min dink: Not much of a man; a poor sort of fellow.
Eers mens en dan langoor: Die meerdere word voor die mindere bedien (gew. kinders): Adults come first, then children. |
| |
| |
MES: Voor jy kon sê ‘mes’: kyk Knipmes.
Die mes sny na albei kante toe (aan albei kante): Die saak kan van twee kante beskou word; geld op twee maniere verdien: It cuts both ways; his bread is buttered on both sides.
Iemand se mes is stomp: Hy sal sy doel nie bereik nie: He won't reach his goal.
Die mes op iemand se keel sit: Iemand dwing om iets te doen: To force someone to do a thing.
Sy mes vir iemand in hê: Sy uiterste bes doen om 'n besonder persoon te benadeel: To have a bone to pick with a person. |
METTE: Met iemand (iets) kort mette maak: Gou handel: To make short shrift. |
'N METUSALEM: 'n Baie ou persoon: As old as Methusalah. |
MIDDEL: In die middel van die wêreld wees: Gladnie weet wat om te doen nie: To be entirely at a loss. |
MIN: Te min om van ryk te word, te veel om van dood te gaan: Nie baie nie, net so dat 'n mens kan leef: Too little to enrich a person, too much to let him starve (said of a salary). |
MINNE: In der minne skik: Op vriendskaplike wyse skik: To settle in a friendly manner. |
MIS: Dit mis nie: Dit is nooit 'n mislukking nie: It never fails. |
MISOES: Die hele saak was 'n misoes: Die hele saak (persoon) was 'n mislukking: To be a failure. |
MODDER: Met modder gooi: Iemand sonder rede en op 'n lelike manier sleg maak: To blackguard someone.
Iemand uit die modder uithelp: Uit die moeilikheid help: To lend a hand. |
MOED: Hou goeie moed, die slegte kom van self: 'n Mens moet altyd hoopvol wees: Never say die!
Sy moed het in sy skoene gesink: Hy het moed verloor: His courage failed him. |
MOEDERMELK: Met die moedermelk indrink: Van jongsaf leer: To imbibe with one's mother's milk. |
MOEDERSIELALLEEN: Heeltemal alleen: All alone. |
MOEDVERLOOR: Op moedverloor se vlakte: Baie moedeloos wees: To feel dejected. |
MOEG: Iemand is moeg gebore: Hy is baie lui: He is extremely lazy. |
MOEILIK: Iemand is moeilik: Kwaad en ontevrede: To feel out of sorts. |
| |
| |
MOESOEK: Moesoek eet: 'n Eetwedstryd hê: To have an eating competition.
Iemand se moesoek (moesoep): Iemand se meerdere: A person's superior. |
MOKER: Iemand baie slaan: To beat mercilessly. |
MOLESTE: Moleste maak: Stoornis veroorsaak deur sy slegte gedrag: To cause a tumult. |
MOND: 'n Mond soos 'n wawiel: 'n Baie groot mond: A mouth stretching from ear to ear.
Met die oop mond na iets luister (kyk): Baie aandagtig of verbaas luister: To listen attentively.
Sy mond (neus) orals insteek: Gebruik van iemand wat hom met 'n ander man se sake bemoei: To poke one's nose into everything.
Iemand die mond snoer: Iemand dwing om stil te bly: To stop a person's mouth.
Sy mond water: Hy het baie lus vir iets: His mouth waters.
Die mond vol hê van iets: Gedurig oor iets praat: To talk repeatedly about the same thing.
Van sy mond 'n skoorsteen maak: Baie rook: He smokes like a chimney.
Met twee monde praat: Vals, onopreg wees: To blow hot and cold.
Iemand se mond (bek) verdien jem: Verdien lof (soms spottend gesê): He deserves praise (used jestingly).
Iemand na die mond praat: Iemand vlei; praat soos 'n andereen dit graag wil hê: To flatter.
Met die mond (bek) vol tande staan: Nie weet wat om te sê nie: To be tongue-tied.
Die woord uit iemand se mond neem: Presies sê wat 'n ander wou sê: To take the word out of a person's mouth.
Sy mond (bek) hou: Stilbly: To keep quiet.
Van die hand na die mond val die pap op die grond:
Tussen die lepel en die mond val die pap op die grond: Op die laaste oomblik kan 'n saak wat altyd voorspoedig gegaan het, nog 'n verkeerde loop neem: There is many a slip between the cup and the lip.
Iemand seker woorde in die mond lê: Beweer dat iemand die woorde gebruik het: To put certain words into another's mouth.
Uit die mond van die kinders sal 'n mens die waarheid
|
| |
| |
verneem: 'n Kind sê, wat hy gehoor het en steek niks weg nie: Children speak the truth.
Van die hand na die mond lewe: Elke dag uitgee wat jy verdien: To live from hand to mouth.
Jou mond gaan uitspoel: Gesê van iemand wat lelike taal gebruik: You should not use such bad language.
Jou mond (bek) verbrand: Gebruik as iemand hom verspreek: It was a slip of the tongue.
Jou mond (bek) verby praat: Iets sê wat jy nie moes gesê het nie: To put one's foot in it.
So moet 'n mond (bek) praat! Gewoonlik gebruik as iemand in sy skik is met wat 'n ander sê: That's what I like to hear!
Sy is nie op haar mondjie (bekkie) geval nie: Sy het altyd 'n antwoord gereed: She has a ready tongue.
'n Mondjievol: Baie bietjie: A wee, or tiny bit.
'n Goeie mondslag slaan: Baie kan eet: Used of a big eater. |
MOOI: Mooiweer speel met iets: Dit verkwis: To waste.
Jy is 'n mooi een!: Gebruik van iemand wat nie gedoen het wat hy beloof het nie: You are a fine one!
Mooiweer speel met iemand: Baie vriendelik wees teenoor iemand, vernaamlik as dit jou iets in die sak bring: To be very friendly with somebody, especially when you can profit by it.
Iemand gee nie sy mond verniet kos nie: Hy het altyd raak antwoorde: To have a ready tongue. |
MOOIPRAATJIES: Mooipraatjies met iemand hê: Baie vriendelik wees met hom as jy iets van hom wil hê: To be very friendly with a person, when you want to obtain something from him. |
MOORD: Die moord steek: Sterf: To die.
Moord en brand skreeu: Baie lawaai oor iets maak: To make a great fuss about something.
Van die hele moord niks weet nie: Van die hele saak niks weet nie: To be quite ignorant of the whole affair.
Nie moord en doodslag nie: Nie van die uiterste belang nie: Not of the utmost importance. |
MÔRE: Môre is ook 'n dag: Daar is nie haas nodig nie, daar is nog baie tyd: To-morrow will do just as well. |
MÔRESTOND: Die môrestond het goud in die mond: Dit is tot jou voordeel om vroeg op te staan: The early bird catches the worm. |
MORS: 'n Taal mors: 'n Taal deurmekaar praat, radbraak: To mutilate a language. |
| |
| |
MOS: Die mos begin te werk: Die saak begin nou te ontwikkel: Matters are developing. |
MOSES: Sy Moses kry (teëkom): Sy gelyke kry: To find one's match.
Iemand se Moses is dood: Hy oortref almal: He has no match.
Iemand met die vyf vingers van Moses gee: Iemand slaan: To give someone a hiding. |
MOSSIE: So dood soos 'n mossie: Morsdood: As dead as a doornail.
Hom verheug oor 'n dooi mossie: Hom oor iets denkbeeldigs verheug: To rejoice at something imaginary. |
MOSTERD: Mosterd na die maal(tyd): Te laat: That's mustard after meat.
Iemand deur die mosterd trek: Iemand skrobbeer: To choke someone off. |
MOU: Iemand iets op die mou speld: Iemand iets wysmaak: To impose on a person.
Die hande uit die mou steek: Fluks werk: To put the shoulder to the wheel.
Nie 'n mou aan iets kan pas nie: Niks uit iets wys word nie: Unable to find a peg to fit the hole.
Iets uit die mou skud: Iets sonder moeite doen: To do a thing off-hand.
Moue oprol: Klaarmaak vir 'n seker werk: To prepare for a certain work. |
MOVEER: Iemand moveer: 'n Mens lastig val: To bother. |
MUGGIE: Van 'n muggie 'n olifant maak: Iets baie oordryf: To make a mountain of a mole-hill. |
MUIS: As die muis vol is, is die meel (koring) bitter: As 'n mens genoeg geëet het, smaak die kos nie meer lekker nie: When you have had your fill, food is no longer appetising.
Die muisie sal 'n stertjie hê: Die saak sal nog groot gevolge hê: Thereby hangs a tale.
So stil soos 'n muis (in 'n kalbas) wees: Baie stil wees: As quiet as a mouse.
Klein muisies het groot ore: As waarskuwing dat iemand versigtig moet wees wat hy voor kinders praat: Little pitchers have long ears.
Muisneste hê: Sit en dink en jou kwel oor allerhande klein sakies: To have cobwebs in one's brain. |
MUISTANDJIES: Wisseltande: Milk teeth. |
| |
| |
MUNT: Munt slaan uit: Voordeel trek uit: To make capital out of something.
Iemand met dieselfde munt betaal: Iemand op dieselfde wyse behandel as hy jou behandel het: To pay someone back in his own coin.
Alles vir goeie munt aanneem: Iets glo, in erns opneem: To take something for gospel-truth. |
MURG: Hy het murg in sy pype: Hy is baie sterk: He is very strong.
Deur murg en been gaan: Dwarsdeur 'n mens gaan: To the marrow of one's bone. |
MUUR: Tussen vier mure sit: In die tronk wees: To be in prison.
Die mure het ore: Dis gevaarlik om hier te veel te sê: Walls have ears.
Oor 'n wit muur kyk: Gesê van iemand wat 'n taamlik hoë, stywe boordjie aan het: To wear a stiff collar.
Soos 'n muur staan: Nie ingee nie: Without budging. |
MYL: Baie myle lê tussen doen en sê: Daar is 'n groot verskil tussen te sê dat jy iets sal doen en dit werklik te verrig: There's a great difference between saying and doing. |
MYN: Iemand se besef van myn en dyn is gebrekkig: Gesê van iemand wat maklik steel: He does not distinguish between mine, and thine. |
|
|