Afrikaanse spreekwoorde, gesegdes, ens.

N.

NA: Iemand te na kom: Iemand beledig: To insult someone.

NAAKTE: Die naakte waarheid vertel: Die hele waarheid: The whole truth.

NAALD: 'n Mens kan hom deur 'n naald trek: Hy is baie netjies gekleed: He is well dressed. Op naalde en spelde sit: Hy is baie haastig: He is sitting on pins and needles. 'n Draad vir elke naald hê: Altyd 'n antwoord gereed hê: To have a ready tongue. Van 'n naald tot 'n koevoet: Alles: From a needle to an anchor. Jy steek 'n naald in die Here se oog: Gesê van 'n persoon wat op Sondag met 'n naald werk: You should not sew on Sundays.

[p. 94]

NAAM: Iets vir die naam doen: Net vir die skyn: To do something for show. Die naam dra: Beskou word as: To be looked upon. 'n Pak slae (ens.) is jou naam: Jy sal 'n pak slae kry: You may be sure that you will get a hiding. Die kind by die ware naam noem: Alles ronduit sê, sonder om dit te omskryf: To call a spade a spade.

NAAMDRAER: 'n Kind wat na 'n besonder persoon vernoem is: Namesake.

NAAT: Op die naat van sy rug lê: Plat op die rug: To lie flat on his back.

NABEROU: Naberou is galberou (swaarberou): Berou kom as 'n daad reeds gedoen is en dan veroorsaak dit baie verdriet: Remorse comes too late.

NADER: Hoe nader hoe doller: Hoe nader 'n ding kom, hoe meer opgewonde: The nearer the event, the more excited.

NAEL: Laat nael: Vinnig weggehardloop: To take to one's heels.

NAELSKRAAP: Dit was so naelskraap, òf Dit het naelskraap gegaan: Dit het byna gebeur: That was a close shave.

NAG: So lelik soos die nag: Baie lelik: To be very ugly. Lyk soos een wat met die nag-trein gekom het: Baie slordig lyk: Very untidy looking. So donker soos die nag: Baie donker: Pitch dark. Die Kaffer is so swart soos die nag: Baie swart: The Kaffir is as black as soot. 'n Nagwolf: 'n Persoon wat saans laat rondloop: To loaf about at night.

NASLEEP: 'n Nasleep van iets: Die gevolge van: The consequences.

NAT: Iemand se twak is nat: kyk Twak. Nog nat agter die ore wees: Nog baie jonk wees: To be a greenhorn. Sopnat, (waternat, water-slik-sop-nat of pap-sop-nat) iewers aangekom: Heeltemal nat wees: To be drenched to the skin. Iemand is lekker nat: Is dronk: To be tipsy.

NATUUR: Die tol van die natuur betaal: Sterf: To die.

NEK: Iemand het 'n dik nek: Is hoogmoedig: To be conceited. Deur sy nek praat: Onsin praat: To talk through one's hat. Iemand in die nek kyk: Iemand bedrieg: To deceive. Op iemand se nek lê: Iemand onkoste en ongerief veroorsaak: To inconvenience people by staying with them.

[p. 95]

Iets deur die nek trek: Iets eet of drink: To eat or drink. Iemand se nek breek: Iemand ruïneer: To ruin somebody. Sy nek in die strop steek: Hy het hom in 'n moeilikheid begewe: To run one's head into a noose. Sy nek is in die strop: Hy is in moeilikheid: To be in trouble. Iemand 'n nekslag gee: Hom 'n slag gee wat hom heeltemal te gronde rig: To deal someone a decisive blow.

NERF: Dit was op die nerf na; Die nerf het geskeel: Dit het maar min geskeel: Within an ace. Fyn (dun) van nerf wees: Baie fyn-gevoelig wees: To be very sensitive.

NES: Hulle skop al nes: Hulle maak al klaar om te trou: They are preparing to get married. Jou eie nes vuilmaak: Jou eie mense slegsê: To foul one's own nest.

NET: Agter die net vis (-vang): Te laat kom vir iets: Come a day after the fair.

NEULKOUS: 'n Neulkous (-pot): 'n Vervelige vent: A bore.

NEUS: Tussen neus en vinger verdwyn: Sommer so skelm, ongemerk verdwyn: To take French leave. Iemand iets onder die neus vrywe: Iemand iets verwyt: To reproach a person for something. Iemand steek sy neus orals in: Hy bemoei hom met dinge wat hom nie aangaan nie: He pokes his nose into everything. Iemand staan op sy neus en kyk: Baie teleurgesteld of verleë: To be disappointed or embarrassed. Iemand aan die neus lei: Met hom doen wat jy wil: To lead a person by his nose. Nie verder sien as sy neus lank is nie: Nie vooruit dink nie: He cannot see any further than his nose. Teen sy neus vaskyk: Gesê van iemand wat baie onoplettend is of iets nie raaksien nie: To be very inobservant. Onder sy neus lê: Baie naby kom: To lie under his very nose. Sy neus daarvoor optrek: Dit verag: To sneer at a thing. Loop met die neus in die lug: Hoogmoedig wees: To walk with one's nose in the air. Dit was so by sy neus verby; Dis neusie verby: Gesê van iemand wat nie gekry het, wat hy wou gehad het nie: He just missed it.

[p. 96]

Hy stap (loop) agter sy neus aan: Iets doen sonder om te dink: To wander about. Iets in die neus kry: Suspiesie kry: To get wind of something. Wie sy neus sny (skend), skend sy aangesig: As 'n mens sy volk of famielie slegmaak, dan veroordeel hy homself: Don't cut off your nose to spite your face. Eers neus, dan bril: Grootmense moet voor kinders gehelp word: Adults first, then children.

NEUT: Dis 'n harde neut om te kraak: Dis 'n baie moeilike werk: It is a very hard task. Nie iets vir dowe (dowwe) neute doen nie: Hy doen dit met 'n spesiale doel: To work for a special object.

NIKSNUTS: 'n Persoon wat niks beteken nie: A good-for-nothing sort of fellow.

'N NIMROD: 'n Jagter: A Nimrod.

NOAG: Dit kom uit Noag se ark: Dit is baie oud of outyds: It is very old or ancient. Van Noag se sap gedrink hê: Dronk wees: To be intoxicated.

NOMMER: Iemand op sy nommer sit: Iemand berispe: To rebuke a person. Die klere is net mooi nommer-pas: Dit is net die regte grootte: The clothes fit to a T.

NOOD: Sy nood by iemand kla: Iemand sy moeilikhede vertel: To unburden one's troubles. Nood leer bid: 'n Moeilikheid maak 'n mens vindingryk: Necessity is the mother of invention. As die nood aan die man kom: As daar moeilikhede kom: If the worst comes to the worst. Van die nood 'n deug maak: Hom na die tyd en omstandighede skik: To make a virtue of necessity. In die nood leer 'n mens jou vriende ken: Iemand wat ook onder moeilike omstandighede jou steun, is 'n ware vriend: A friend in need is a friend indeed. Nood breek wet: As 'n mens in die nood is, steur hy hom nie aan gewoonte of aan wat reg is nie: Necessity knows no law. As die nood die hoogste is, is die redding (uitkoms) naby: As die moeilikhede op die ergste is, kom daar gewoonlik uitkoms: It is darkest just before dawn.

NOOIT: So nooit-as-te-nimmer; Nooit ofte nimmer; So nooit as nooit: Dit sal nooit gebeur nie: That will never happen.

[p. 97]

NOOT: 'n Noot rek soos 'n voorslag-riempie: 'n Musieknoot baie lank rek: To keep a note longer than is necessary. Jy is 'n ou noot in die psalm: Jy wil altyd saampraat, al weet jy niks van die saak nie: You always want to have a say although you know very little. 'n Noot laer sing: Nie meer sulke hoë eise stel nie òf so hoogmoedig wees nie: To eat humble pie; to sing small. Baie note op sy sang hê: Baie te sê hê: To have much to say. Werk dat die krom note hom haal: Baie hard werk: To work very hard.

NOPPIES: In sy noppies voel: Baie gelukkig en tevrede voel: To be in high feather; to be as pleased as Punch.

NOUSTROP: Nou-strop trek: Swaarkry: To have a hard time.

NUGTER: Op sy nugter maag: Nog voor hy geëet het: The first thing in the morning. Nugter weet: Dis heeltemal onseker: Goodness knows.

NUL: Van nul en geen waarde: Gladnie waarde hê nie: To be of no use at all. Maar 'n groot nul wees: Baie min beteken: To be a good-for-nothing. Iemand het uitgevind dat nul nul is: Hy weet hoe sake staan: He knows what is what. In die jaar nul: Nooit nie: Never.

NUUS: Dis ou nuus: Dis lankal bekend: That is old news. Iemand is 'n nuusdraer: Lief om 'n ander te verklik: A tell-tale. Geen nuus, goeie nuus: As 'n mens niks van 'n persoon hoor nie, dan kan hy seker wees dit gaan goed: No news good news.

NUUTS: Daar is niks nuuts onder die son nie: Dieselfde verskynsels kom onder ander vorme weer voor: There is nothing new under the sun.