Lezen doet je goed. Leerjaar 8b

[p. 52]

8 I ♥ New York, The Big Apple

Mijn vriend Prahlad en ik zijn beiden dol op reizen en een bezoek aan New York prijkte al jaren op ons verlanglijstje. De pret van reizen begint bij ons al bij de voorbereiding.

‘Hé Charles, weet jij dat New York vroeger Nieuw-Amsterdam heette?’, vroeg Prahlad.

‘Natuurlijk’, antwoordde ik. ‘Ik ken onze geschiedenis. Als onze koloniale meesters Nieuw-Nederland niet hadden verruild voor Suriname, zouden we nu misschien Amerikanen zijn.’

‘Dat zou niet gek zijn’, zei Prahlad dromerig. ‘Dan zouden we geen visum nodig hebben voor onze reis. Dan zouden we wonen in een wereldstad in één van de

[p. 53]

machtigste landen van de wereld.’

Hoe zit het precies in elkaar?

In de 17e eeuw voerden de Engelsen en de Nederlanders voortdurend oorlog met elkaar om de winstgevende koloniën. Het gebied waar nu New York is, was gekoloniseerd door de Nederlanders en heette Nieuw-Nederland. Manhattan, het deel van New York dat op een eiland ligt, heette Nieuw-Amsterdam. In 1667 bezetten de Engelsen de Nederlandse kolonie Suriname en in 1673 brak de Derde Engels-Nederlandse oorlog uit. Deze duurde maar kort. Toen Nederlanders het jaar daarop, in 1674, vrede sloten met de Engelsen, verruilden ze Nieuw-Nederland voor Suriname. Nieuw-Amsterdam in Noord-Amerika kreeg de naam New York. Het fort in de bocht van de Surinamerivier, werd het Surinaamse Nieuw-Amsterdam. Het leek in die tijd een slechte deal voor de Engelsen.

Suriname had zeker vijftig bloeiende plantages, terwijl New York maar een kale rots was.

Vandaag de dag is New York een wereldstad met zo'n acht en een half miljoen inwoners. In Nieuw-Amsterdam wonen nog geen 6000 mensen. De belangrijkste attractie is een openluchtmuseum.

Prahlad had folders verzameld over New York. We hadden geboekt en zouden er twee weken vakantie houden. Hij wees me een folder met een plaatje van een mooie rode ijsappel.

‘New York wordt The Big Apple genoemd’, zei Prahlad, terwijl hij met zijn vinger op de appel tikte.

‘Dat weet ik wel’, zei ik, ‘maar waarom eigenlijk?’

‘Aha’, zei Prahlad, ‘dit keer heb ik mijn onderzoek gedaan.’

Hij vertelde dat een schrijver in de twintiger jaren van de vorige eeuw, leuke stukjes schreef over New York in de krant. De stukjes verschenen steeds onder de kop ‘Around the Big Apple’. Hij schreef ook over de paardenraces in de staat New York. Hij had de uitdrukking ‘Big Apple’ voor het eerst gehoord van de zwarte staljongens van de paardeneigenaren, die meekwamen naar de races.

[p. 54]

Deze jongens spraken over de plek ‘where the big money is’, het grote prijzengeld. Voor hen was New York niet alleen groot in oppervlakte, maar ook groot in kansen.

‘New York was voor hen net een grote, sappige, appel, waar je heerlijk in kan happen’, zei Prahlad.

‘Maar niet alleen daarom’, vulde ik hem aan. Ik had zelf ook behoorlijk wat gegoogled over New York.

‘In dezelfde tijd was er een bekende dansclub in Harlem, die Big Apple heette. Daar dansten ze een soort setdans die ook Big Apple heette. In 1938 verscheen een film met topdansers die “Big Apple dancers” werden genoemd. Zo werd The Big Apple een synoniem voor New York.’

‘Gaan we ook naar Harlem?’, vroeg Prahlad.

Harlem is een wijk in Manhattan, waar veel aan kunst wordt gedaan door zwarte artiesten. Je vindt er ook het Apollo muziektheater waar zangers zoals Duke Ellington, Jimi Hendrix, James Brown, Aretha Franklin, Michael Jackson, Elton John en John Lennon hebben opgetreden.

‘We zullen zien’, zei ik. ‘Twee weken is erg kort. Er is zoveel te zien in New York.’ Het internet had enorm veel informatie over New York en namen als Manhattan, Broadway en Times Square hadden voor mij een magische klank gekregen.

Eindelijk is het zover. We zijn vanuit Suriname met het vliegtuig naar Miami gegaan en daar overgestapt op een andere vlucht naar New York. We landden op de John F. Kennedy Airport en nemen van daaruit een taxi naar ons hotel.

We checken in, brengen onze bagage naar de kamers en gaan enthousiast zo snel mogelijk de straat weer op om maar niets van het bruisende leven in New York te missen.

New York is een havenstad en Manhattan, het beroemdste stadsdeel, ligt op een eiland. Iedereen die de haven binnenvaart wordt verwelkomd door het Vrijheidsbeeld. Het is een standbeeld van een vrouw die een brandende fakkel

[p. 55]

omhoog houdt. Het beeld, dat zelf 43 meter hoog is, staat op een sokkel van 47 meter. Amerika wordt ook wel ‘The land of the free’ genoemd. Vrijheid van geloof en van meningsuiting zijn heel belangrijk. Behalve de rijkdom van Amerika, heeft ook de vrijheid daar, een grote aantrekkingskracht op immigranten.

De zanger Frank Sinatra bezingt New York in één van zijn liederen als ‘the city that never sleeps’. Natuurlijk slapen de mensen in New York wel. Sinatra heeft het over de 7th Avenue van Manhattan, meer bekend als Broadway. Dat is trouwens ook zo apart in Manhattan. De straten hebben er allemaal een nummer.

Broadway slaapt nooit. 's Avonds kan je er terecht voor een musical, een show, een restaurant, maar ook gewoon voor een fatu.

The 7th Avenue is ongelooflijk lang. Terwijl we er rondwandelen, valt het ons op dat de stroom van mensen van ergens naar nergens gaat, al moet dat met een kinderwagen of in een rolstoel. Het is het zomerse hoogseizoen in de toeristenindustrie. Ondanks de brede voetpaden op Broadway kan de massa, die round the clock op de been is, niet vlot genoeg doorstromen. Het beeld van straatartiesten, van portrettekenaars tot muzikanten, die hun ding doen op het trottoir, hoort ook bij Broadway. Niemand wordt daarover boos, zelfs de burgemeester niet. De levendigheid op Broadway wordt er alleen maar groter door. Bij de verkooptafels met designertassen en -brillen voor een tientje, lijkt het zelfs net een markt.

Prahlad en ik zijn slechts twee van de duizenden toeristen die er hun ogen uitkijken. Door hun uiterlijk en taal herken ik Europeanen, Aziaten en Afrikanen, maar ook gewone Amerikanen.

Als we moe gewandeld in een restaurantje wat gaan eten, vraag ik mezelf hardop af wat er zo bijzonder is aan de 7th Avenue.

‘Niets!’, grinnikt Prahlad. ‘Dat wandelen, eten en shoppen, zouden we net zo goed in Miami kunnen doen.’

Ik beweeg nadenkend mijn hoofd heen en weer.

[p. 56]

‘Toch is de sfeer hier anders’, zeg ik. ‘Je verwacht gewoon bijzondere dingen en dat maakt dat je hier een soort bruisende energie oppikt.’

‘Ik vind die wolkenkrabbers ook machtig’, geeft Prahlad toe.

Hij heeft gelijk. De skyline van New York, en vooral Manhattan, met al die tot de hemel reikende massieve blokken cement, is wereldberoemd.

Als we weer buiten zijn, steek ik mijn hand op om een Yellow Cab, een geelgekleurde taxi, te stoppen. Er rijden ook riksja's, waarmee werklozen aan het werk zijn gezet om toeristen fietsend rond te brengen op Broadway.

Maar Prahlad en ik laten ons liever vervoeren door zo'n typische New Yorkse Yellow Cab.

Wat de stad ook levendig maakt, zijn de loeiende sirenes. Elk kwartier horen we wel het indringende geluid van de ambulance waarmee een rescueteam onderweg is.

‘Jongen, er gebeuren hier wel veel ongelukken’, zegt Prahlad.

Toch heb ik geen onveilig gevoel in Manhattan. De afkorting NYPD, New York Police Department, ken ik van de wereldbekende politieserie op de televisie. De politie is demonstratief aanwezig op straat en in het verkeer.

Met de taxi zijn we zo terug bij ons hotel. De eerste dag zit erop.

De volgende dagen vliegen voorbij. Broadway, met het daaraan gelegen Times Square, blijft ons trekken. Het is het hart van de metropool en werkt als een magneet op bezoekers. Ook wij kunnen er niet onderuit. Times Square moeten we gezien hebben.

Het ironische aan Times Square is, dat het helemaal geen vierkante vorm heeft. De Nederlandse vertaling van ‘square’ is ‘vierkant’. De plek heeft eerder de vorm van een vlinderdas en heette vroeger Long Acre Square. Het bestond uit een druk zakencentrum, deftige buurten, paardenstallen en geheime ontmoetingsplaatsen. In 1903 begon het toonaangevende nieuwsblad, de ‘New York Times’, met de bouw van zijn hoofdkwartier op het plein. De eigenaren van het blad bewogen het stadsbestuur ertoe om de naam van het plein te veranderen in Times Square. Hoewel we ook de metro, de ondergrondse trein, zouden kunnen nemen, laten

[p. 57]

we ons er in een lekker ruime, gele taxi naartoe brengen. 's Avonds zijn de straten er helder verlicht, maar ook overdag is Times Square een lichtspektakel door de levensgrote elektronische billboards met veranderende beelden.

De aankondiging van een nieuwe modelijn, film, of bokswedstrijd met miljoenen aan prijzengeld kan je niet ontgaan als je op Times Square loopt. Op de massieve gebouwen flashen continu nieuwsberichten en reclames en er is entertainment voor jong en oud.

‘Charles, kijk het wassenbeeldenmuseum daar’, roept Prahlad.

We hadden in Suriname al afgesproken een bezoek te brengen aan het Madame Tussauds Wax Museum. Dit is een museum met wassen beelden van bekende figuren, zowel uit de geschiedenis als van nog levende mensen. We zijn er de hele dag mee zoet. Er is van alles te zien en te beleven. ‘Die mensen zijn net echt’, zegt Prahlad als we een bezoek brengen aan de nagemaakte Oval Office, het kantoor van de president van Amerika.

Ook voor het Ripley's ‘Believe it or Not’ Odditorium kopen we een kaartje. Dit is een museum waar je allerlei onmogelijke dingen voor je ogen ziet gebeuren.

Natuurlijk gaan we een paar keren naar de film. Het AMC Empire Theatre heeft maar liefst 25 zalen. Als er daar toch nog geen film is die je aantrekt, kan je aan de overkant naar het kleinere Regal Theatre gaan. Op Broadway en omgeving stikt het ook van de theaters, die continu zorgen voor shows. Het zijn veelal beroemde jazz-musicals. Sommige worden al langer dan 40 jaar vertoond.

Neem bijvoorbeeld de voorstelling van de musical ‘Chicago’, die in 1975 van start ging.

Nog altijd trekt deze volle zalen. De meeste musicals zijn intussen ook verfilmd. Omgekeerd komt het ook veel voor dat er musicaluitvoeringen van populaire films worden gemaakt. On-line lukt het niet een kaartje te bemachtigen voor de musical die we willen zien en we hebben geen zin om op de bonnefooi in de rij te gaan staan. Ik besluit om een dvd te kopen van ‘Chicago’ en mee te nemen naar Suriname, waar ik er rustig naar zal kunnen kijken.

Op een vroege ochtend zien we een menigte nieuwsgierigen voor de Times Square Studios.

[p. 58]

‘Wat is er hier te doen?’, vraagt Prahlad.

Een vrouw zegt dat ze de razend populaire televisienieuwsshow Good Morning America live mee wil maken. Het is flink dringen en wij lopen door naar onze volgende attracties. We hangen rond op Rockefeller Plaza en bekijken New York vanaf de 86ste verdieping van de Empire State Building. We kijken onze ogen ook uit op de Fifth Avenue, waar veel dure designerwinkels zijn gevestigd, zoals Louis Vuitton, Kenneth Cole, Victoria's Secrets en Guess. Souvenirtjes kopen doen we op de betaalbare straatmarkten. We kopen T-shirts, petten en stickers met ‘I ♥ New York’ erop. Veel te snel is onze vakantie voorbij.

‘We moeten echt een keer terugkomen’, zeg ik tegen Prahlad in de taxi naar de luchthaven. ‘Het liefst eind van het jaar. Dan kunnen we de oudjaarstraditie van Times Square meemaken.’

Elk jaar komen er tienduizenden toeristen naar Times Square voor deze viering. Gezamenlijk tellen ze de laatste seconden van het jaar af en om één seconde over twaalf wordt dan een bal, de Nieuwjaarsbal, vanaf de vlaggenmast naar beneden losgelaten. Daarna barst er een enorme streetparty los.

‘Goed idee’, reageert Prahlad enthousiast. ‘Dan kunnen we ook een kijkje gaan nemen op de plekken waar we dit keer niet aan toe zijn gekomen: Harlem, Central Park, Chinatown, Little Italy, Queens en Soho, de kunstbuurt.’

Op de luchthaven koop ik nog een laatste T-shirt. Aan de voorkant prijkt een grote appel.

‘Kijk!’, zeg ik tegen Prahlad, terwijl ik hem het shirt laat zien. ‘We hebben geproefd van de The Big Apple. Het was lekker en smaakt naar meer.’