Lezen doet je goed. Leerjaar 8a

[p. 182]

[p. 183]

23 De droom

Als jongeman hechtte ik niet veel waarde aan dromen. Al was ik opgevoed als een gelovige christen en wist ik dat er in de Bijbel een verhaal is over de dromen van Jozef. De Bijbel zegt dat dromen met symbolen voorspellen wat er later gaat gebeuren. Zo droomde Jozef dat hij samen met zijn elf broers bezig was het graan in het veld te oogsten. Ze bonden het graan in bundels bij elkaar.

Plotseling schoof de bundel van Jozef naar het midden. De bundels van zijn broer gingen om Jozefs bundel staan en bogen voor hem. Toen Jozef zijn broers over zijn droom vertelde, werden ze boos. Ze dachten dat de droom voorspelde dat hij hun baas zou worden en ze hem zouden moeten gehoorzamen. Ze wilden niet dat deze droom moest uitkomen, lokten hem in een val en verkochten hem als slaaf. Toch is de droom uitgekomen. Jozef werd later een belangrijke man en zijn broers moesten eerbied voor hem tonen.

De verandering kwam, toen ik een jaar of achttien was. Nu ben ik een bejaarde man van tachtig. Opa Frits noemen ze mij. Wat ik nu ga vertellen, heb ik talloze keren verteld aan jongeren, die net als ik vroeger, niet in dromen geloofden.

Ik had een goede vriend, met wie ik al mijn geheimen deelde. Het was een Libanese jongen. Hij heette Walid. Walid had een zus, die vaak met ons optrok. Haar naam was Maysa. Ze was een mooie meid, met stralende ogen en prachtig lang zwart haar, dat mooi contrasteerde met haar lichte huid. We gingen samen uit dansen, naar de kermis of naar de film.

In mijn droom reed ik op mijn fiets door Zorg en Hoop. In die tijd was Paramaribo nog niet zo groot. De regering was bezig met een aantal verkavelingsprojecten, die helaas niet zo vlot verliepen. Aan de rand van de stad had je de Marowijnestraat, waar een splinternieuw gebouw was neergezet voor de enige middelbare school van het land, de AMS. Ik was onderwijzer op een basisschool, maar volgde in de avonduren nog een cursus om hogerop te komen. Eén keer in de week volgde ik les in het gebouw van de AMS. Op de andere dagen ging ik naar een gebouw in de Weidestraat, in het centrum van Paramaribo.

[p. 184]

Zoals ik al zei, droomde ik dus dat ik door de Marowijnestraat reed. De pas aangelegde weg was glad en ik genoot van het natuurlandschap aan de ene kant van de weg, waar de verkavelaars de bomen nog niet hadden neergehaald.

Ik reed langs de AMS en kwam in een deel van de straat waar rijke mensen al mooie huizen hadden gebouwd. Ik sloeg linksaf in de richting van de brede Coppenamestraat en fietste van daaruit naar de Wanicastraat, één van de oudere straten. Terwijl ik trapte, werd ik overvallen door een onheilspellend gevoel. Het leek ook of mijn benen steeds zwaarder werden.

Toen ik de Wanicastraat inreed, zag ik een drukte. Ik vroeg me af wat er aan de hand was. Toen ik dichterbij was gekomen, zag ik dat het verkeer werd opgehouden door een auto-ongeluk. De menigte ging uiteen voor een politieauto met zwaailichten en loeiende sirene. Ik stapte van mijn fiets af, zette deze op stander en drong door de menigte naar voren. Ik had het gevoel dat het ongeluk iets met mij te maken had. Naast de auto lag een jonge vrouw in een blauwe jurk op het asfalt. Ik herkende Maysa, de zus van Walid. Er stonden een heleboel paniekerige mensen om haar heen. Ik zag ook haar moeder.

Met een schok werd ik wakker. Ik ging rechtop zitten. Mijn ademhaling werd steeds sneller. Ik bleef zitten tot ik wat rustiger was. Daarna stond ik op om een glas water te drinken. Ik was blij dat ik veilig thuis was en niet in de Wanicastraat.

's Morgens aan het ontbijt, vertelde ik aan mijn moeder en jongere broer wat ik had gedroomd. Ze zeiden dat het gelukkig maar een droom was en dat dromen bedrog zijn. Ik ging normaal naar het werk. Ik gaf les aan kinderen van een vierde klas. De kinderen hielden me bezig en al snel was ik de droom vergeten. 's Middags pakte ik mijn tas om naar de Weidestraat te gaan. Die avond had ik de vakken Frans en Geschiedenis. Daar aangekomen zag ik een briefje hangen op het prikbord waarop stond dat de geschiedenisleraar ziek was. Studenten die geen andere lessen hadden, werden vriendelijk verzocht naar huis te gaan, in plaats van op het schoolerf rond te hangen en de andere lessen te storen.

Na de Franse les besloot ik Walid op te zoeken. Onbewust nam ik dezelfde route als in mijn droom. Ik reed door Zorg en Hoop naar de Marowijnestraat, langs de AMS, langs de goed verlichte nieuwe huizen. Walid woonde in één van de

[p. 185]

zijstraten. Toch ging ik niet rechtstreeks naar zijn adres. Ik fietste zomaar een beetje rond, tot ik plotseling overvallen werd door hetzelfde onheilspellende gevoel dat ik in mijn droom had gehad. De droom stond me weer helder voor ogen.

Ik werd bang, maar ik wist dat ik niet anders kon. Ik moest dezelfde route volgen als in mijn droom. Ik concentreerde me op de weg. Het trappen werd zwaar. Ik stopte even om uit te rusten, klom weer op mijn fiets en trapte langzaam verder richting Coppenamestraat, Wanicastraat. Toen ik de straat inreed zag ik een kleine menigte. Ik fietste verder en zag een politieauto met zijn zwaailichten aan. Ik stapte van mijn fiets af en zette hem op stander. Ik vroeg aan een van de toeschouwers wat er aan de hand was.

‘Kijk zelf maar. Ik denk niet dat ze het zal halen.’ Hij deed een stap opzij om me door te laten.

‘Ik heb het zien gebeuren’, zei de man. ‘De auto heeft haar geslagen toen ze zonder uit te kijken de straat overstak. Dit soort dingen gebeuren tegenwoordig vaak. Het verkeer wordt steeds drukker. Ze veranderen ook steeds de verkeersborden. Het is nu wachten op de ambulance. De Spoedeisende Hulp is al gebeld.’

Ik ging op mijn hurken zitten, zodat ik de persoon die was aangereden beter kon zien. Mijn hart sloeg een aantal tellen over. Het was een jongedame in een blauwe jurk. Ze had een lichte huidskleur en haar lange zwart haren lagen over het asfalt uitgewaaierd. Ik richtte me weer op. Vlak naast het slachtoffer stond een oudere vrouw te huilen. Het was haar moeder. De moeder van Maysa, de moeder van Walid, mijn beste vriend. Ik ging naar haar toe, troostte haar en vroeg of ik iets kon doen.

Terwijl ze moedig haar tranen probeerde terug te dringen zei ze: ‘Frits, ga alsjeblieft naar ons huis. Vertel Walid en zijn vader wat er is gebeurd. Zeg ze dat ik hier op de ambulance wacht om Maysa naar het ziekenhuis te brengen.’

Drie dingen vallen op bij mijn droom. In de eerste plaats werd alles werkelijkheid wat er in mijn droom gebeurd was. In de tweede plaats was het wel heel toevallig

[p. 186]

dat mijn geschiedenisleraar ziek was en ik vroeg vrij was, niets te doen had en ging fietsen in de buurt waar het ongeluk had plaatsgevonden. Het was alsof ik, zonder het te beseffen, naar de plaats werd getrokken. Ten slotte was mijn droom geen ‘déjà vu’ ervaring. ‘Déjà vu’ is Frans en betekent letterlijk ‘eerder gezien’. Bij een ‘déjà vu’ ervaring maak je iets mee, waarbij het net is alsof je dat al eerder hebt meegemaakt, terwijl dat niet zo is. De droom die ik had gehad, was echt. Mijn moeder en jongere broer kunnen daarvan getuigen, want ik had ze over mijn droom verteld. Het is niet alleen heel opmerkelijk dat de droom is uitgekomen, maar dat ook de details in mijn droom overeenkwamen met de werkelijke gebeurtenis. De kleuren en gezichten van de mensen waren precies hetzelfde.

Ja, die droom die ik toen kreeg, heeft me bewuster gemaakt van de betekenis van mijn dromen. Ik ga voorzichtiger om met de beelden die ik in mijn slaap krijg. Als ik iets naars droom over een bepaalde persoon, zal ik die persoon er nooit iets over zeggen. Ik wil mensen niet bang maken.

Toch moet ik nog een merkwaardige gebeurtenis kwijt. Dit gebeurde toen ik in Nederland woonde. Ik werkte op een school in Schiedam. Ik droomde toen dat ik twee enveloppen uit mijn brievenbus haalde. In de ene envelop zat een brief van de belastingdienst met de mededeling dat ik 1568 guldens terug zou krijgen aan te veel betaalde loonbelasting. De andere envelop was van mijn ziektekostenverzekering. Er stond in dat ze te veel premie hadden ingehouden en dat ik 464 guldens terug zou krijgen. Ik vertelde niemand iets over de droom, maar maakte een aantekening in mijn dagboek.

Een paar weken later zei mijn vrouw dat er twee brieven voor me waren gekomen. Een was van de belastingdienst en de ander was van de ziektekostenverzekering. Ik kwam net van school en liet de brieven op mijn bureau liggen. Ik friste me op en ging samen met mijn vrouw aan tafel. Na het eten maakte ik de enveloppen open. Toen ik de brieven had gelezen riep ik mijn vrouw. Ik vroeg haar om mijn dagboek te pakken die op mijn nachtkastje lag. Ik liet haar de aantekeningen zien die ik gemaakt had. Daarna wees ik haar de brieven die op die dag waren bezorgd. De ene brief gaf aan dat ik 1568 guldens terug zou krijgen aan te veel betaalde loonbelasting. In de andere brief werd mij

[p. 187]

beloofd dat ik 464 guldens terug zou krijgen voor te veel betaalde premies. De bedragen in mijn dagboek en in de brieven die op die dag waren bezorgd, waren exact hetzelfde.

Mijn vrouw zei niets, maar ik kon aan haar gezicht zien dat ze van haar stuk was gebracht. Hoe was zoiets mogelijk?

Na de droom over de tragische dood van de zus van mijn vriend, had ik een dagboek aangeschaft en de gewoonte aangenomen om dromen die iets leken te betekenen op te schrijven. Het was mijn hobby geworden om na te gaan welke dromen werkelijkheid waren geworden.