Lezen doet je goed. Leerjaar 7a

[p. 114]

28 Nicolai en de priester

Dit verhaal speelt zich af in Kroatië, maar had zich net zo goed ergens anders op de wereld kunnen afspelen. Het gaat over twee mannen, die beiden op hun manier erg godsdienstig waren.

De ene man heette Nicolai. Hij was een rustige man, die woonde in een mooie, bergachtige omgeving met veel bomen. Nicolai hield van de plek waar hij woonde. Hij vond dat hij in de natuur dicht bij God kon zijn.

De andere man heette Jombor. Hij was priester in een dorp aan de rand van de bergen en woonde in de pastorie bij zijn kerk. Hij kende alle heiligendagen op de kalender. Hij wist precies wanneer je welk gebed op welke manier moest opzeggen. Hij kon ook alle liederen uit de gezangboeken zingen. Als hij de dorpelingen opzocht, wat hij dagelijks deed, had hij altijd wel een godsdienstig advies voor ze klaar. Jombor vond zichzelf heel belangrijk als priester.

Een paar keer per jaar moesten de kerkgangers vasten. Door te vasten lieten ze zien dat ze met weinig tevreden konden zijn, en dat ze meevoelden met arme en hongerige mensen. Het was ook een manier om tot rust te komen en na te denken over de dingen die echt belangrijk zijn in het leven. Dat had Jombor ze verteld.

Op een dag maakte Nicolai een wandeling over de berghellingen. In de verte zag hij een groepje mensen staan. Ze waren druk aan het gebaren.

Toen hij dichterbij kwam, zag hij dat het Jombor was met een paar mensen van een boerderij in de buurt. Ze hielden een magere jongen vast, die brood uit hun keuken had gestolen. Ze wilden hem een aframmeling geven. Ook Jombor vond dat hij een pakslaag verdiende, want volgens de regels van zijn godsdienst was het fout om te stelen.

‘Dit is een straf van God’, riep hij boos tegen de jongen.

Nicolai keek het even aan, maar toen de boer een stok tevoorschijn haalde, ging hij voor de jongen staan. De jongen was vel over been. Je kon duidelijk zien dat hij lang niet had gegeten.

‘Zien jullie niet dat deze jongen een arme hongerlijder is. In plaats van hem te slaan, zouden jullie je brood met hem moeten delen. Misschien kan hij een werkje voor jullie doen als zijn honger is gestild.’

[p. 115]

De boer liet zijn stok zakken. Zo had hij het nog niet bekeken.

‘Jullie moeten eens een tijdje vasten, dan zullen jullie weten hoe het aanvoelt om niets te eten te hebben’, ging Nicolai verder.

Het boerengezelschap schaamde zich een beetje. Ze lieten de jongen los. Die zei dat hij graag wilde werken voor een bord eten. Hij mocht met hen mee naar de boerderij.

Nicolai was zich er niet van bewust dat hij door zijn inmenging de priester voor schut had gezet. Jombor was eraan gewend dat de mensen naar hem luisterden en deden wat hij zei. Hoe durfde Nicolai tegen zijn advies in te gaan? Als dat zo doorging, zouden de dorpelingen het respect voor hem verliezen. Straks had hij als priester niets meer te zeggen.

Op hoge toon zei hij: ‘Ach man, wat weet jij van vasten? Misschien kan je het niet eens! Zullen we een weddenschap aangaan? Laten we kijken wie het drie dagen kan uithouden zonder te eten en te drinken.’

Nicolai twijfelde. Hij dacht dat vasten en wedden niet zo goed bij elkaar pasten, maar hij wilde de priester ook niet beledigen. En vasten op zich was een goede zaak. Hij deed dat wel vaker. Drie dagen zonder eten en drinken was niet gemakkelijk, maar hij zou zich in die tijd op God richten

[p. 116]

en nadenken over manieren om noodlijdende medemensen te helpen.

Hij zei dus: ‘Eerwaarde priester Jombor, ik neem de weddenschap aan. Als u wilt, kunnen we morgenochtend beginnen.’

Nadat Jombor en Nicolai nog enkele afspraken hadden gemaakt, gingen zij naar huis om zich voor te bereiden op de wedstrijd. Toen Nicolai de volgende ochtend aankwam op de plek die ze hadden afgesproken, zag hij een grote menigte. Nicolai was verbaasd. Hoe wisten al die mensen dat er een wedstrijd was? Jombor moest erover hebben gesproken.

Toen glimlachte hij bij zichzelf. Jombor was er zeker van overtuigd dat hij de weddenschap zou winnen. En natuurlijk moesten daar zoveel mogelijk mensen getuige van zijn! Dan zouden ze hem nog belangrijker vinden.

Het huis waar de mannen drie dagen zouden blijven, bestond uit twee kamers en was dus heel geschikt voor hun doel. Het had geen ramen, alleen twee deuren. Volgens afspraak dronken Jombor en Nicolai nog een laatste kop thee. Daarna ging Jombor de linkerkamer in en Nicolai de kamer rechts. Voor de zekerheid werd voor iedere deur een wachter geplaatst. De vastentijd was ingegaan. Hoe zou het aflopen?

Op geregelde tijden werden de wachters door andere vervangen. Ze mochten immers niet inslapen! Men moest er zeker van zijn dat geen van beide mannen naar buiten zou gaan om iets te eten of dat iemand iets te eten naar binnen smokkelde.

In de rechtse kamer ging alles zoals het behoorde. Nicolai vastte alle dagen en nachten en bad innig. Maar in de linkse kamer... het is bijna te erg om te vertellen. Jombor bad af en toe, maar toen zijn maag op het eind van de eerste dag begon te rommelen, haalde hij onder zijn priesterkleed een pak beschuiten vandaan. Ja, zelfs wat druiven had hij stiekem meegebracht! Door de dunne scheidsmuur heen kon Nicolai de beschuiten horen kraken. Krrrm krrrm krram krrem... Hij geluid was een kwelling voor Nicolai, maar hij bad intens en na een tijdje stoorde het hem niet meer.

Eindelijk waren de drie dagen voorbij. Honderden mensen waren van heinde en verre samengestroomd om de gebeurtenissen gade te slaan.

Zouden Nicolai en Jombor nog in leven zijn? Hoe zouden ze er uitzien? De mensen verdrongen zich om zoveel mogelijk vooraan te staan.

Daar brak het grote moment aan. Het dorpshoofd maakte de eerste deur open en Jombor kwam naar buiten, knipperend tegen het licht.

De tweede deur werd geopend en Nicolai trad naar voren. Ook bij hem duurde het even voordat zijn ogen weer aan het daglicht gewend waren.

[p. 117]

Het was beide mannen gelukt drie dagen te vasten. Nicolai was erg vermagerd, hij wankelde en moest ondersteund worden. Een ziekenbroeder goot een beetje water tussen zijn lippen. Jombor was ook wel vermagerd, maar hij zag er wat frisser uit. Hij kon zelf lopen. De mensen wisten niets van de beschuiten. Hij zei dat hij het aan God te danken had dat hij nog gezond was.

Ze gingen op weg naar het dorpsplein waar het dorpshoofd de uitslag van de wedstrijd officieel bekend zou maken. Nicolai werd op een brancard meegedragen. Maar wat was dat voor gedruis? Vanuit de hemel daalde een wagen neer die werd voortgetrokken door paarden met vleugels.

In de wagen zat een engel. Vlak naast de brancard met Nicolai bleef de wagen zweven. De engel kwam eruit, lichtte Nicolai van de brancard en vloog met hem omhoog, de wagen in. De paarden sloegen hun vleugels uit. De wagen steeg op en verdween achter de wolken uit het zicht.

De mensen op de grond hadden alles in stille verbazing gadegeslagen. Ze keken elkaar aan met een blijde glans op hun gezichten. Ze beseften dat er een wonder was gebeurd. Hun Nicolai was een heilige geworden.

Jombor stond als aan de grond genageld. Toen hij weer de macht had over zijn stem, schreeuwde hij: ‘Neem me mee, neem me mee!’

Met uitgestrekte handen en wapperend kleed rende hij het dorpsplein af, in de richting waar de wagen was verdwenen. Hij riep: ‘We hebben allebei gevast, niet hij alleen!’

De dorpelingen dachten nog vaak met grote eerbied en liefde terug aan Nicolai. En Jombor... die had geleerd een toontje lager te zingen.