Lezen doet je goed. Leerjaar 6b

[p. 92]

Les 23 Spreken is zilver, zwijgen is goud

Op een dag ging baas Rohan naar het veld om kokosnoten te plukken.

Toen hij bij een palmboom kwam, die niet al te hoog was, besloot hij erin te klimmen. Zijn hond, die hem vergezelde, bleef onder de boom staan. Het dier keek hoe zijn baas een stevig stuk touw aan de boom vastmaakte en naar boven klom. Boven in de boom begon hij een aantal noten af te snijden.

Door een onhandige beweging, viel zijn kapmes op de grond. Baas Rohan vond het vervelend om weer naar beneden te moeten om het mes te halen.

‘Ach’, klaagde hij, ‘waarom moet mij dat nou overkomen? Nu moet ik dubbel werk doen. Was mijn hond maar een mens. Dan kon hij naar boven klimmen en mij het mes aangeven.’

De hond hield veel van zijn baas. Hij begreep goed wat die zei, maar hield zich stil. Baas Rohan zat nog steeds in de boom, onwillig om naar beneden te komen. Om hem aan te moedigen, blafte de hond een paar keer. Maar het maakte zijn baas juist boos.

‘Ook dat nog! In plaats van mij te helpen zit je daar maar te blaffen’, viel hij uit tegen de hond.

De hond blafte nog een keer. Toen begon hij opeens te spreken.

‘Baas, ik wil je juist helpen. Wij honden zijn altijd geduldig en trouw.

We begrijpen wat jullie zeggen. We zeggen alleen nooit iets terug in de mensentaal. We spreken de taal van de dieren. Je bent altijd goed voor me geweest.

Ik zal je helpen. Bovendien zal je voortaan de taal van de dieren verstaan.

Maar dat mag je aan niemand vertellen. Anders zal je sterven.’

De hond maakte een touw vast aan de boom, zoals hij het zijn baas zo vaak had zien doen. Hij klemde het kapmes tussen zijn tanden en klom naar boven. Stomverbaasd pakte baas Rohan het mes aan. Voordat zijn hond weer naar beneden ging, zei hij nogmaals: ‘Baas, dit geheim mag je aan niemand vertellen. Als je het toch doet, betekent het je dood.’

Vanaf dat moment begreep baas Rohan alles wat de dieren tegen elkaar zeiden. Vaak moest hij lachen om de grappige dingen die ze naar elkaar riepen.

[p. 93]

Zijn vrouw vond het vreemd dat hij zomaar begon te lachen.

Elke keer als ze vroeg waarom hij lachte, zei hij: ‘Het is om niets.’

Op een dag ging baas Rohan met zijn vrouw naar het dorp van haar vader. Ze hadden bericht gekregen dat hij ziek was. Zoals gewoonlijk werden ze hartelijk ontvangen door de broers en zusters van zijn vrouw.

De familie wilde speciaal voor hen een kip slachten om klaar te maken voor het eten.

[p. 94]

De oudste broer van zijn vrouw probeerde een kip in de ren te pakken.

De kip rende kakelend weg. Ze schreeuwde: ‘Help! Ik moet sterven voor een vreemdeling. Hij is gekomen om mij op te eten. Help!’

Baas Rohan was de enige die verstond wat de kip zei.

‘Laat dat beestje toch’ zei hij tegen de broer.

De broer keek vreemd op. Misschien vindt hij de kip te mager, dacht hij.

Er was nog een vette haan in de ren. De broer greep de haan en wilde zijn nek omdraaien. De haan kraaide in doodsangst. ‘Ik word vermoord!

Ik word vermoord!’

Baas Rohan vond het verschrikkelijk. Hij zei dat hij geen trek had in hanenvlees. Ze moesten de haan maar voor een andere gelegenheid bewaren. Er werd die avond geen vlees gegeten. De familie begreep er niets van. Ze vonden het maar een rare gang van zaken.

Na het eten werd er een familieberaad gehouden. Ze zaten met zijn allen op het erf. Alleen de vader lag binnen, ziek op bed. De kinderen wilden bespreken wat er moest gebeuren als de vader zou sterven.

‘We moeten geld voor de crematie opzij zetten’, zei de oudste broer.

leder zou een deel daarvan moeten bijdragen. Ze spraken over het huis waar vader woonde en de percelen die hij bezat.

Baas Rohan zat er stilletjes bij. Plotseling hoorde hij twee vogels in een boom praten. De ene was een duif en de ander een yorkafowru.

‘Wat denk je?’ zei de duif tegen de yorkafowru. ‘Is de tijd voor de oude man al gekomen om naar het dodenrijk te gaan?’

De yorkafowru schudde zijn kop. ‘Ik denk dat ik maar weer vertrek. Die oude man gaat nog lang niet dood. Ik dacht dat ik hier moest zijn, maar ik heb me zeker vergist.’

Toen baas Rohan dat hoorde, sprong hij op.

‘Jullie vader gaat nog lang niet dood’, riep hij tegen zijn schoonfamilie.

Verwonderd keken ze naar hem op, want hij had de hele avond niets gezegd. ‘Hoe weet jij dat?’ vroegen ze.

Natuurlijk kon baas Rohan dat niet vertellen. Zijn schoonfamilie had net besloten geen aandacht aan zijn opmerking te besteden, toen de vader het erf op kwam wandelen.

[p. 95]

Hij was van zijn bed opgestaan. Hij voelde zich beter en wilde bij zijn kinderen zijn. Nu wilde de schoonfamilie opnieuw van Rohan weten hoe hij wist dat hun vader nog lang niet dood zou gaan. Het was toch wel vreemd. Zijn vrouw zei dat hij zich de laatste tijd ook eigenaardig gedroeg thuis. Ze had het gevoel dat hij haar steeds uitlachte.

De schoonfamilie voelde zich nu diep beledigd. Een van de broers stelde voor Rohan uit de familie te stoten. De andere broers en zussen vielen hem bij.

‘Ik ga van je scheiden’ dreigde zijn vrouw.

Rohan kon zich wel voor zijn hoofd slaan. Waarom was hij zo stom geweest om te vertellen wat de yorkafowru had gezegd!

Nu bemoeide zelf de oude vader zich ermee. ‘Voor een man met geheimen is er geen plaats in onze familie’ zei hij.

Baas Rohan voelde zich in het nauw gedreven.

‘Ik heb het gehoord van de vogels in de boom’ gaf hij uiteindelijk toe.

‘Ik versta de taal van de dieren. Daarom wilde ik ook niet dat jullie de kip en de haan moesten slachten. Ik verstond wat ze zeiden in hun doodsangst.

Maar nu zal ik zelf moeten sterven, want het was me verboden dit geheim met andere mensen te delen.’

Na deze woorden viel baas Rohan dood neer. De schoonfamilie begreep dat hij de waarheid had gesproken.

In de boom zaten nog steeds de yorkafowru en de duif.

‘Het lijkt erop dat je toch niet voor niets bent gekomen’ zei de duif tegen de yorkafowru. ‘De geest van baas Rohan zit op je te wachten.’