Lezen doet je goed. Leerjaar 6a

[p. 12]

Les 3 De geschiedenis van de Boeroes

Dominee Arend van den Brandhof kwam in 1845 met Nederlandse kolonisten naar Suriname. Zij kregen het plaatsje Voorzorg aan de Saramaccarivier toegewezen als eerste standplaats. Voorzorg was een verlaten leprozerie.

D= Dominee M=Moeder Petronella V=Vader Toon

J=zoon Jacob D=zoon Paul

O=Vertegenwoordiger van de koloniale overheid

Het is winter 1944 en de dominee is op bezoek in de hut van het arme boerengezin Akkerman.

D: Hebben jullie van Suriname gehoord? Het is een kolonie van Nederland in de West. Het is er altijd warm en de grond is vruchtbaar. Ik heb gehoord dat elke stok die je in de grond steekt, vanzelf begint te groeien.

V: Klinkt als een paradijs, dominee. Hier is het armoe troef. De herfstoogst heeft nauwelijks wat opgebracht. We mogen in onze handjes wrijven als we twee aardappeltjes met wat vet in de pot vinden. Als we geen voedselpakketjes van de kerk kregen, waren we allang omgekomen van de honger.

D: Ja, ik zie elke dag hoe zwaar jullie het hebben. Daarom stel ik voor om naar Suriname te gaan. Koning Willem II zelf heeft me toestemming gegeven voor mijn plannen. Hij meent het goed met jullie. Er mogen 50 gezinnen mee.

V: Vrouw, jongens, wat zeggen jullie ervan? Gaan we naar de tropen?

M: Waar gaan we dan wonen?

D: Maak je geen zorgen, moedertje. De koloniale overheid zorgt voor een goede woning en 4 akkers grond voor elk gezin dat meekomt. Als opstart krijgen jullie wat kippen en vee, huisraad en gereedschap.

J: Hoe komen we daar dominee?

[p. 13]

D: Het is vier weken varen op zo'n prachtig Hollands schip. Je gaat het machtig vinden.

P: Ik wil ook mee! Wanneer gaan we weg?

De reis met het schip verliep voorspoedig. Op 21 juni 1845 kwamen 24 gezinnen aan op Voorzorg. Na hen zouden er nog drie schepen met Nederlandse kolonisten volgen.

M: Ik zie alleen maar een paar hutten en een heleboel bos. Waar zijn onze landbouwvelden?

D: Daar staat de vertegenwoordiger van de koloniale overheid. Ik zal hem eens vragen hoe dat zit.

O: Die hutten daar kunnen jullie gebruiken om in te wonen. Ja, ik begrijp dat jullie teleurgesteld zijn. Ik heb pas gisteren van mijn superieuren gehoord dat jullie kwamen. De overheid heeft geen geld, begrijp je.

P: Het is zo warm hier. Waar is er iets te drinken?

[p. 14]

O: Tja...., daar vraag je wat. De rivier heeft heel veel water.

V: Dit is verschrikkelijk. Dominee, kunnen we niet beter teruggaan naar Nederland?

D: Laten we proberen er het beste van te maken. Als jullie terug gaan, zal je voor de reis moeten betalen en zo goed hadden jullie het ook weer niet in Nederland.

J: Ik ben even gaan kijken bij die hutten. De meeste zijn vervallen, maar een paar zijn wel bewoonbaar. Laten we onze spulletjes pakken en een slaapplek zoeken.

Drie weken gingen voorbij waarin de kolonisten zichzelf probeerden te redden. Toen sloeg het noodlot toe.

M: Ik voel me zwak, want ik heb de hele tijd diarree.

Alles is zo vies hier.

P: En die muggen die je de hele avond steken zijn ellendig.

Kijk, waar ik mijn huid heb opengekrabd, beginnen die wondjes te ontsteken.

V: Moedertje, laat ons niet in de steek. Wat moeten we zonder jou in dit vreemde land? Kijk, ik heb een paar gekookte knollen gekregen van de dominee. Probeer dit toch binnen te houden. Binnenkort komt er weer een schip uit Nederland. Hopelijk brengen de nieuwe kolonisten nieuwe mondvoorraad, want we hebben nauwelijks eten.

M: Roep de dominee, want ik voel dat mijn einde nadert.

D: Lieve God in de hemel, welk zwaar lot heeft mijn mensen getroffen? Dit is al de vijfde zieke die ik deze dag bezoek.

Na een half jaar was de helft van de kolonisten overleden, waaronder moeder Petronella en zoon Paul. De dominee vroeg hulp aan de overheid.

O: Ja, deze plek is inderdaad niet zo goed bewoonbaar en beplantbaar.

V: De grond blijft drassig, omdat er geen afwatering is. Het gewas verrot in de grond.

O: De dominee heeft er ook over geklaagd bij ons. We hebben nu een betere plek voor jullie beschikbaar, Groningen.

[p. 15]

V: Groningen? Gaan we terug naar Nederland?

D: Nee, Groningen is een plaats in Suriname. Het is hier in de buurt, ook aan de rivier, maar iets hoger gelegen.

O: Het is mooi daar hoor. Het was vroeger een fort. Er zijn straten en heel belangrijk: een waterput.

J: Wonen er mensen daar?

O: Nee. Het fort is niet meer in gebruik. In Paramaribo hebben we een veel beter fort. Maar er is een dorpje met Inheemsen in de buurt.

J: Wilde indianen? Gaan ze ons aanvallen?

O: Nee, het zijn rustige mensen. We hebben allang vrede met ze gesloten.

De overgebleven Nederlandse kolonisten verhuizen naar Groningen.

V: Hèhè, het is me eindelijk gelukt een groente te kweken.

Ze noemen dit hier kousenband.

J: Ja vader, en heb je gezien dat die boom daar vruchten draagt. Ze heten bacoven. Ze zijn lekker zoet. Kijk die tros daar heeft bijna tachtig van ze. We moeten oogsten, anders weten de vogels er wel raad mee.

V: Eindelijk zien we wat van de overvloed in dit land.

D: We moeten God danken. Hij heeft ons door de moeilijke periode heen geholpen. Ik zal de Evangelische Broedergemeente vragen om de kerk te restaureren.

V: Ja, maar vraagt u ook hoe we onze producten op de markt in Paramaribo kunnen krijgen. Als de oogst blijft liggen, kunnen we niet verdienen.

D: Daar zeg je wat.

J: Is er geen grond vrij dichter bij Paramaribo?

D: Liever blijven jullie hier, want Groningen is best wel mooi.

In die tijd was Paramaribo heel slecht bereikbaar voor de boeren. Tegen de wil van de dominee verlieten ze Groningen één voor één. Ze gingen dichter bij Paramaribo wonen. Na een tijdje voelden ze zich thuis in het nieuwe land. Ze werden bekend als de Boeroes van Suriname. De dominee ging in 1854 terug naar Nederland.