Lezen doet je goed. Leerjaar 6a

[p. 8]

Les 2 De vlucht

Toen hij klein was, zat Aboikoni elke dag op zijn bankje voor de hut, waar hij met zijn moeder en twee zusjes woonde. Het was zijn eigen bankje. Zijn vader had het voor hem gemaakt, toen hij een kleuter was. Hij had het bankje gebeiteld uit een deel van de stam van een wanaboom. Aboikoni kon het zich nog goed herinneren.

Hun hutje stond achterin de plantage van meneer Lavarde. De moeder van Aboikoni was keukenslavin in het grote huis, waar meneer Lavarde met zijn vrouw en kinderen woonde. Zij werkte van 's morgens vroeg tot 's avonds laat. Ze werd er doodmoe van.

Zijn vader werkte vroeger ook op deze plantage. Toen Aboikoni zeven jaar was, had meneer Lavarde zijn vader verkocht. Zijn moeder had meneer Lavarde gesmeekt om hem niet te verkopen. Ze had gehuild. Ze was op haar knieën gevallen en had de benen van meneer Lavarde vastgepakt. Meneer Lavarde had haar weggeduwd. Hij had hun vader geboeid meegenomen naar de slavenmarkt. Ze hadden hem nooit meer teruggezien.

Zijn moeder vertelde haar kinderen vaak over hun vader. Hij was een stevig gebouwde man, die voor niemand bang was. Hij had sterke armen met dikke spieren. Hij kon wel twee zakken koffiebonen tegelijk op zijn schouders dragen. Aboikoni was trots als mensen zeiden: ‘Dit is Aboikoni, de zoon van Abam.’

Toen Aboikoni ouder werd, moest hij zwaar veldwerk doen. Hij ervoer hoe heftig de slavernij was. Hij zag hoe mannen en vrouwen zweepslagen kregen van de basya's. Hij voelde de vernederingen.

Op een dag had Aboikoni de hele morgen grote balen koffiebonen gesjouwd van het veld naar de loods. Hij was doodmoe. Even maar ging hij onder een boom zitten. In de schaduw kon hij een beetje bijkomen.

Een basya zag hem zitten.

‘Sta op, luie donder!’, schreeuwde hij.

Met een krachtige zwaai liet hij de zweep knallen. Het bloed spatte uit de striem die over de rug van Aboikoni liep.

[p. 9]

Hij kromp ineen van pijn, maar gaf geen kik. Hij beet op zijn lippen. Hij dacht aan Abam, zijn sterke vader. Die zou nooit laten merken dat hij pijn had. Strompelend bracht hij de baal bonen naar de loods.

's Avonds verzorgde zijn moeder de wonden met kruiden.

‘Ik ga hier weg’, zei Aboikoni verbeten. ‘Ik vlucht naar de Marrons.

Ik ga naar de vrije mannen en vrouwen die diep in het oerwoud wonen. Ik wil vrij zijn als de papegaaien in de lucht. Mijn kinderen en kleinkinderen moeten vrije mensen zijn.

Ze moeten hun eigen leven kunnen bepalen. Ze moeten met respect behandeld worden.’

Toen zijn wonden genezen waren en hij aangesterkt was, vluchtte Aboikoni.

In de nacht sloop hij weg. Hij liep de hele nacht door het oerwoud. Toen het licht werd, verschool hij zich tussen de struiken en viel in slaap.

Hij schrok wakker toen hij in de verte het geblaf van jachthonden hoorde. Even later ving hij ook de schreeuwende stemmen op van de basya's en soldaten die hem zochten.

Aboikoni fluisterde tegen zichzelf: ‘Ik moet hier weg. Ik moet verder. Ze mogen mij niet vinden.’

Hij rende zo hard hij kon. Het geblaf van de honden kwam steeds dichterbij. Ineens stond hij bij een rivier. Aboikoni kon zwemmen, maar hij was bang voor de pirens met hun vlijmscherpe tanden. Hij aarzelde om de rivier in te springen. Maar toen zag hij de takken van de struiken bewegen. Hij hoorde het gehijg van de honden. Zijn hart bonsde in zijn keel. Hij realiseerde zich dat de honden hem zouden grijpen als hij bleef staan. Dan moest hij terug naar de plantage. Hij zou honderd zweepslagen krijgen.

Aboikoni twijfelde niet langer. Hij sprong in het koude, donkere water van de rivier. Hij begon als een waanzinnige te zwemmen. Hij dacht maar aan twee dingen: hij mocht niet gepakt worden en aan zijn vrijheid.

[p. 10]

De kogels uit de jachtgeweren van de basya's en soldaten vlogen om zijn oren.

De jachthonden blaften wild. Sommige honden sprongen in de rivier en zwommen hem achterna.

Ik moet sneller, nog sneller, dacht Aboikoni. Hij dook weer onder water.

Toen hij weer boven kwam om lucht te happen hoorde hij roepen:

‘Pirens, pirens, de pirens vreten de honden op.’

Aboikoni draaide zich om en zag een rode vlek op het water van de rivier.

Hij nam een grote hap lucht, dook en zwom weg.

‘Wiki boy, wiki jongen. Word wakker!’

Voorzichtig en langzaam deed Aboikoni zijn ogen open. Om hem heen stonden drie mannen en een vrouw.

De vrouw gaf hem een bittere drank uit een kalebas te drinken.

‘Je hebt het gehaald. Je bent nu veilig’, zei ze. ‘Hoe heet je? Van welke plantage ben je gevlucht? Wie is je moeder? Hoe heet je vader?’

Aboikoni kon al die vragen niet onthouden. Hij was uitgeput. Hij prevelde zijn naam, de naam van zijn vader en moeder en viel toen in een diepe slaap. Toen hij weer wakker werd, lag hij in een hutje op gedroogde bladeren van een bananenboom.

‘Je bent nu vrij. Je mag in het oerwoud bij ons blijven wonen’, zei een vrouw die naast hem op een bankje zat.

Aboikoni glimlachte toen hij het woordje ‘vrij’ hoorde. Het was hem gelukt. Hij was een vrije man.

‘Ik heet Afiba, ik woon hier bij de Marrons’, zei een lieve stem.

Aboikoni keek in de ogen van een beeldschoon meisje.

‘Ik ben Aboikoni’, zei hij zacht.

Toen luider: ‘Ik heet Aboikoni, ik ben de zoon van Abam en Bayo.’

‘Het is goed zo, Aboikoni. Wij hier in het oerwoud zijn vrije mensen, vrije Marrons. Niemand kan onze vrijheid afpakken, want samen hebben we de kracht en de wil om vrij te blijven’, zei het meisje.

[p. 11]

Aboikoni, ging bij de Marrons wonen in het dichte oerwoud, onvindbaar voor de basya's en soldaten. Hij trouwde later met Afiba. Ze kregen vier kinderen.

Aboikoni vertelde het verhaal over zijn vrijheid aan zijn kinderen en zij vertelden het weer aan hun kinderen. Het was een verhaal van overwinning, vrijheid, kracht en trots.