Lezen doet je goed. Leerjaar 5c

[p. 128]

Les 33 El Dorado

Lang geleden leefde er in wat we nu kennen als Zuid-Amerika een inheems volk.

Hun rijk was niet groot, maar wel prachtig om te zien.

De inwoners woonden verspreid in verschillende nederzettingen.

Het zuiden werd begrensd door een hoge bergketen. Tussen de bergen lag een dal met een meer. Dat deel van het rijk was vrij dunbevolkt.

De nederzettingen waren verbonden door geplaveide wegen. Aan weerszijden van de weg stonden ruime zitbanken onder schaduwrijke bomen. Daar konden de mensen uitrusten als ze van de ene nederzetting naar de andere gingen. In het midden van het rijk was het altijd een vrolijke drukte. Daar woonde de inheemse leider.

Zijn naam was Ulupa. Hij ontving graag zijn onderdanen. Bij elke volle maan werd er gefeest op een groot plein.

In de bergen verbleven de sjamanen. Zij bestudeerden de sterren.

Uit de stand van de sterren konden zij voorspellingen doen.

Het oerwoud en de rivieren en kreken gaven de inheemsen genoeg te eten en te drinken. Ze leefden gelukkig en tevreden.

Het meeste plezier hadden ze in het goud. Dat was overal. Het glinsterde tussen het witte zand van de savanne. Kleine stukjes lagen als kiezeltjes op de weg. Grotere brokken kon je hakken uit het rotsige gesteente. De inheemsen maakten er graag sieraden mee.

Die droegen ze in hun oren, door hun neusgaten en om hun hals, de bovenarmen, hun polsen en hun enkels.

Het plein bij het paleis van Ulupa was geplaveid met gouden tegels.

Op de blankhouten zitbankjes was goudbeslag aangebracht op de leuningen.

Voor de woning van Ulupa stond een enorme rots van puur goud te blinken in de zon.

Zo leefden de inheemsen zorgeloos totdat op een dag de belangrijkste sjamaan zich met een bezorgde blik bij Ulupa aanmeldde.

‘Ons rijk zal verdwijnen’, zei hij zonder omwegen.

[p. 129]

[p. 130]

‘Hoe bedoelt u?’, vroeg Ulupa.

‘Het goud. Het is het goud. Dat zal onze ondergang zijn.’ ‘Maar het goud geeft ons zoveel plezier. Hoe kan dat onze ondergang zijn?’, vroeg Ulupa weer.

‘Het staat in de sterren geschreven’, zei de sjamaan ongeduldig.

Daarna vertrok hij weer naar de bergen.

Nu moet je weten dat omstreeks die tijd de eerste blanken in Zuid Amerika aankwamen. Het waren vreemde wezens. Ze hadden een lichte huid. Hun boten hadden vleugels.

Ze kwamen van een plek die niemand kende. De inheemsen op de eilanden bij de kust zagen hen het eerst. Maar al gauw bereikten de vreemdelingen ook het vasteland.

Ulupa was dan ook niet echt verrast toen drie blanke vreemdelingen zijn rijk bezochten. Hij gaf zijn wachters toestemming om de mannen naar het centrum te begeleiden.

Toen ze aankwamen, zat Ulupa aan het eind van het feestplein. Hij zat op een kleine verhoging, op een gouden zetel.

De mannen spraken een taal die de inheemsen niet verstonden.

‘Wauuw!’, riep de langste. ‘Het goud ligt hier voor het oprapen. En moet je dat opper-hoofd eens zien. Hij is El Dorado, de gouden koning.’

Ulupa droeg een lendendoek van glanzend goudkleurig weefsel. Een gouden band hield de doek om zijn middel vast. Hij droeg een kunstig, gouden halssieraad. Als hij bewoog, glinsterden overal op zijn lichaam fijne puntjes goudstof. Zijn dikke zwarte haar, dat tot op zijn schouders hing, was doorspekt met gouden draden.

‘We moeten zoveel mogelijk goud naar ons schip zien te krijgen. Zo snel mogelijk’, zei de kortste zakelijk.

‘We zullen El Dorado een kopje kleiner moeten maken’, zei de middelste gewetenloos. Maar alle drie lachten ze vriendelijk naar El Dorado. Hij wist niet wat ze zeiden.

Hij onthaalde ze gastvrij. Ze kregen heerlijke gerechten op gouden schalen voorgeschoteld. Er klonk muziek. Mensen aten, dronken en dansten. Sommigen schommelden ontspannen in hangmatten onder de schaduwbomen.

[p. 131]

Toch merkten de inheemsen dat de blanken niet ontspanden. Alle drie hadden ze een vreemde stok bij zich. Ze lieten die geen moment los.

Aan het eind van de middag bedankten de blanken Ulupa voor zijn gastvrijheid.

Op de terugweg naar hun kamp gebeurde er iets waar de inheemsen erg van schrokken. De blanken waren uit het zicht van Ulupa en zijn wachters. Een van de mannen was langs het pad blijven stilstaan. Hij raapte gouden kiezelsteentjes op. Plotseling gleed er een slang over de weg. De lange man richtte zijn stok. Er klonk een knal. De slang lag bewegingloos op de weg. De inheemsen gingen later kijken. De kop van de slang was uit elkaar gespat. Nog diezelfde nacht kwam een hele delegatie sjamanen naar het plein van Ulupa. Ze vroegen de trommen te laten spreken. De mensen uit het rijk wisten dan dat ze moesten komen luisteren naar een belangrijke boodschap.

‘De tijd is gekomen’, zei het hoofd van de sjamanen tegen Ulupa.

‘Het is in de sterren te lezen. Ons volk moet al zijn goud meenemen naar het meer bij de bergen. Voor één keer en daarna nooit meer zal het water ons doorgang bieden.

Er wacht ons een nieuw rijk op de bodem van het meer.’

De mensen verzamelden al het goud dat hun dierbaar was. Al hun hebben en houwen dat ze verder dachten nodig te hebben, droegen ze in rugmanden mee. In nette rijen legden ze de lange weg naar de bergen af.

De koning liet zijn gouden rots op een kar hijsen. Tien mannen trokken de kar.

Zo ging ook de rots mee het water in. Toen de laatste bewoner in de doorgang was verdwenen, sloot het water van het meer zich boven hen.

Om het meer groeide een ondoordringbaar woud.

Toen de blanken terugkwamen, was het rijk van Ulupa verdwenen.

Alleen het goud in de rotsen en in het zand van de rivieren herinnert nog aan El Dorado. Tot de dag van vandaag wordt naar hem gezocht.