Groeten uit Paramaribo

[p. 12]

De kleine Mozart op wereldreis
Sanne de Bakker

‘De kleine Mozart op wereldreis’ is het waargebeurde verhaal van de wereldberoemde componist Wolfgang Amadeus Mozart. Wolf Mozart was zeven toen hij in 1763 door zijn vader werd meegenomen voor een tournee. Drieëneenhalf jaar reisde het gezin Mozart met hun wonderkind en diens zusje Nanne door Europa, vaak onder erbarmelijke omstandigheden, zoals slechte wegen, koude winters en stoffige herbergen.

De wielen van de koets knarsten op de bevroren weggetjes. Daaromheen was het muisstil. Het was een ander soort stilte dan in de stad. Als het in Parijs stil was, laat in de avond, dan hoorde je altijd nog gekraak, getik of gerommel ergens in de verte. Maar hier in Versailles heerste een soort heldere stilte. Een natuurlijke stilte van wind, water en kale bomen.

[p. 13]

De Mozarts waren onderweg naar het paleis van Lodewijk de vijftiende. Wolf was vreselijk opgewonden. Ze hadden de laatste tijd veel openbare concerten gegeven. En elk optreden was een groot succes en werd met daverend applaus ontvangen. Maar nu gingen ze naar de koning en koningin van Frankrijk! Hij was zo benieuwd hoe die mensen woonden en leefden.

‘Wat zit jij te dromen?’ vroeg zijn moeder ineens bezorgd.

‘O, niets hoor.’ Wolfgang glimlachte breed naar haar. Een beetje uit nervositeit eigenlijk, want hij kon er niet zo goed tegen als ze zo ongerust naar hem keek.

‘Echt niet?’

‘Neehee,’ zei Wolf kribbig. ‘Echt niet. Ik vroeg me gewoon af hoe die mensen leven.’ Hè, waarom zei hij dat nou? Wat maakte het nou uit wat hij dacht. Hij hoefde toch niet alles met zijn moeder te delen? Gewoon om haar gerust te stellen.

‘Welke mensen?’ vroeg Nanne.

‘De koning en de koningin.’

Vader schraapte zijn keel. ‘Ze zijn héél deftig en ze hoeven niets zelf te doen. Ze doen nooit de afwas, maken nooit zelf hun bed op, hoeven nooit te vegen en te boenen en...’

‘Hoeven ze ook niet zelf hun billen af te vegen?’ vroeg Wolf enthousiast.

Nanne en moeder lachten uitbundig. Trots keek Wolf zijn zus en moeder aan.

Leopold legde zijn hand op Wolfs knie. ‘Dat ga je ze niet vragen, hoor!’ zei hij benauwd.

[p. 14]

Wolf schudde wild zijn hoofd.

‘Ik ken jou, Wolfgang.’ Vader zweeg even en mompelde toen: ‘Natuurlijk vegen ze zelf hun billen af.’

‘Doen ze toch nog iets zelf,’ merkte Wolf teleurgesteld op. Als hij zelf koning was, zou hij ook zijn billen af laten vegen. En dan mocht de billenveger hem precies vertellen wat voor letter hij had gepoept. Of hij kon zien dat hij rabarber of bonen had gegeten. En of het makkelijk wegspoelde.

‘Pap?’

‘Hm hm,’ humde zijn vader.

‘Laat de koning wel eens een scheet?’

‘Iedereen laat scheten,’ zei Leopold verontwaardigd.

Wolf moest lachen. Hij vond het een vreemd idee dat de koning, een man die zo deftig was, zo nu en dan wel eens een scheet liet.

‘Pap?’

Gebrom.

‘Echt zo'n knaller? Zo van pppppppp?’

Nanne schaterde van het lachen.

‘Gedraag je, Wolfgang!’ zei Leopold geschrokken.

Nanne tikte haar vader aan. ‘Ah, toe pap, vertel. Doet hij dat wel eens?’

‘Nee, natuurlijk niet. Hij houdt ze in. En als dat niet lukt, gaat hij naar een ander vertrek.’

Wolf zag het helemaal voor zich. Dat de koning stiekem in een ander vertrek van het paleis, waar geen mensen waren, er echt voor ging staan. En dan liet hij zijn scheet zodanig knallen dat zijn hele mantel opwaaierde. Hij had het niet meer. Hier kon hij vast nog

[p. 15]

wel eens een mooi muziekstuk op componeren met als titel: ‘De koning die stiekem een scheet laat.’ Het zou een muziekstuk worden met korte trompetgeluiden, met af en toe lange uithalen. Tenminste, als Wolf ooit tegen trompetgeschal zou kunnen.

‘Pap?’

‘Nu is het afgelopen, jongens,’ zei vader streng. ‘Jullie gedragen je!’ Ondanks het feit dat zijn vader dit serieus bracht, meende Wolf toch een schittering in zijn ogen te zien. Dat had zijn vader wel vaker. Dan wilde hij niet laten blijken dat hij het zelf ook grappig vond. Omdat het niet hoorde.

‘Denk erom, hè!’ zei Leopold streng. ‘Als jullie de koning zien en andere leden van de koninklijke familie, kus niet hun handen. En ook niet buigen. Sta kaarsrecht en laat ze langs je lopen. Dat is de gewoonte hier. Laat ze niet denken dat wij Salzburgers dat niet weten.’

Dit had zijn vader de afgelopen dagen wel honderd keer herhaald. Wolf vond het een heel ongezellig verhaal.

‘Volgens mij zijn we er bijna,’ zei moeder terwijl ze het korset onder Nannes jurk strak trok. Ze knikte. ‘Kijk maar, ik zie lichtjes.’

Vaag zag je door de beslagen ruitjes wat licht de koets binnendringen. Wolf opende het raampje en stak zijn hoofd naar buiten. De wind blies zo stevig in zijn gezicht dat hij even geen adem kreeg. In de verte doemde het prachtige paleis op. Het was ongelofelijk groot. Zowel links als rechts als voor hem was paleis te zien dat als een grote u de ruime binnenplaats omarmde. Ontelbare

[p. 16]

raampjes en overal tierelantijnen van beelden, krullen en bijzonder glaswerk. Een mooie laan liep loodrecht naar de entree waar lakeien kaarsrecht in de kon stonden. Ze hadden hun neus in de lucht alsof iemand vanachter aan hun haren trok. Overal stonden fakkels feestelijk in het donker, rondom de fonteinen en aan weerszijden van de oprijlaan.

Eindelijk stapten ze de koets uit. Op dat moment klonk trompetgeschal. Wolf legde zijn handen op zijn oren. Tranen sprongen in zijn ogen. Het deed pijn! Het was zo'n gemeen en afschuwelijk geluid. Hij haatte schetterende klanken. Dat vrat aan zijn binnenste en hij werd er misselijk van. Hij wist nu zeker dat zijn scheetlied nooit geschreven ging worden. Hij kon er nog steeds niet tegen.

Een paar lakeien met mooie witte pruiken op, liepen hen tegemoet en keken Wolf verbaasd aan.

Vader rukte Wolfs handen van zijn oren. ‘Wat heb ik je gezegd?’ siste hij. ‘Gedraag je.’

Uit: De kleine Mozart op wereldreis.