Anathema's 3

Hoe ervaart iemand, die een personenauto gewend is, het besturen van een vrachtwagen? ‘Het gevoel in het donker door je eigen huis te lopen, met een reusachtig gezwollen lichaam; armen, benen, romp, hoofd, alles is twee keer zo dik geworden. In de gang probeer je je smal te maken, en je bukt als je onder een deur door gaat.’ Wat zit er binnenin een moderne auto? ‘Als een moderne auto dwars wordt doorgesneden (een gewoon tafelmes gaat er door als koek) komt er een homogene sponsachtige materie tevoorschijn, van dezelfde kleur als de buitenkant, klef als deeg en ongedifferentieerd.’

In het derde deel van Anathema's is een aantal van de essays opgenomen die Rudy Kousbroek heeft geschreven over technische onderwerpen. Het zijn vermoedelijk deze onderwerpen die hem geïnspireerd hebben tot zijn meest oorspronkelijke, tedere, subtiele, en - wat hij er zelf ook van mag zeggen - poëtische ontboezemingen. Maar daarnaast bevat dit deel ook uitbarstingen in de beste Anathema-traditie, zoals over sport, over het monument voor de Nederlandse vrouwen in de Japanse kampen, over Gerard van het Reve's Dankwoord bij de uitreiking van de P.C. Hooftprijs, en nog een paar minder bekende onderwerpen.

‘Wie denkt dat alleen genialiteit een uitzonderlijke kwaliteit van het menselijke verstand vertegenwoordigt vergist zich: ook grenzeloze onbegaafdheid kan een hoedanigheid zijn die [...] het karakter heeft van een prestatie,’ luidt de openingszin van een serie opstellen over intuïtie, terwijl een reeks essays over muziek besloten wordt met een beschouwing over de verwonderlijke omstandigheid dat de woorden: ‘Lloyd George knew my father; father knew Lloyd George,’ volmaakt passen op de muzikale fraseologie van ‘Onward Christian Soldiers’, alsof dit gezang speciaal voor deze tekst gecomponeerd was. Een onderhoudender manier om over dergelijke onderwerpen te schrijven is niet denkbaar. - E.P.

M | Meulenhoff Editie

isbn 90 290 0321 9