Wij slaven van Suriname

De eerste nederzettingen

Niettegenstaande de plechtige inbezitneming door de Spanjaarden, is van hun macht weinig gebleken. Zij werden al spoedig door de voortdurende aanvallen der verbitterde Indianen uit Guyana verdreven. Inmiddels waren Franschen en ook Hollanders en Zeeuwen een geregelder vaart begonnen op de geheele kust van Guyana. Bij Nederlandsch Generaal Octrooi van 1614 kreeg ieder, die eenige nieuwe haven, passage of plaats voortaan zou ontdekken, vrijheid om deze voor 4 jaar lang onder

[p. 22]

uitsluiting van anderen te mogen bevaren.

Van blijvende nederzettingen was echter nog geen sprake. Eerst in het midden der 17de eeuw kregen de Europeanen vasten voet in Guyana. Kapitein Maréchal, vergezeld van 60 Engelschen, vestigde zich in 1630 aan de rivier de ‘Suriname’. Van deze nederzetting is historisch echter niets meer bekend geworden. In 1643 richtte men te Rouaan een maatschappij op tot kolonisatie van Suriname. Een zekere Poncet Brétigny stelde zich aan het hoofd van een aantal gelukzoekers en vestigde zich aan de kust. Doch zij maakten zich schuldig aan zooveel wreedheden jegens de Indianen, dat zij ten slotte verjaagd en gedeeltelijk ter dood gebracht zijn. Enkele jaren later waagde een andere Fransche maatschappij opnieuw een poging tot kolonisatie met het uitzenden van een 800 Fransche kolonisten, doch ook deze poging leidde niet tot een blijvende kolonisatie.

Op de Franschen volgden de Britten. Lord Willoughby, graaf van Parham, rustte in 1650 op eigen kosten een schip uit met bestemming naar Guyana. Het schip werd vriendelijk door de inboorlingen ontvangen, omdat men zich als vreedzame kooplieden voordeed. Spoedig echter bleek, dat deze pacifisten in waarheid strenge soldaten waren, die met hun betere wapens de Indianen de bosschen in dreven. Zij haastten zich stevige forten te bouwen tegen de aanvallen der verbitterde en bedrogen inboorlingen. De graaf van Parham kwam in 1652 zelf in Suriname om de leiding der nieuwe volksplanting in handen te nemen. Hij bleef er echter slechts korten tijd, daar hij weldra benoemd werd tot Gouverneur Generaal der West-Indische

[p. 23]

eilanden; hij vertrok naar Barbados, terwijl Ruff met het beheer van Suriname belast werd. Zoo had Europa vasten voet in Suriname gekregen, de heerschappij was gefundeerd en de toestand voor goed veranderd.

Deze toestand werd bovendien wettelijk bekrachtigd door een giftbrief van Karel II, schenkende in 1662 land en kust van Suriname aan Sir Charles Willoughby, graaf van Parham, en aan Laurens Hide, graaf van Clarendon, en aan hunne nakomelingen en rechtverkrijgenden.

Onder het Engelsche bestuur nam het aantal blanken in Suriname snel toe, vooral door de vele Joden uit Cayenne die zich onder David Nassy in 1664 in Suriname kwamen vestigen. Zij werden door Willoughby in rechten en vrijheid gelijk gesteld met de Britten. In korten tijd werden, onder den knoet der Engelschen, meer dan zestig suiker- en tabaksplantages door de roode en zwarte slaven aangelegd. Deze zware arbeid in de tropische hitte was onbeschrijfelijk vermoeiend en kostte tal van slaven het leven. In hun ellende troostten de anderen zich met het vuurwater, dat in die dagen voor het eerst door de blanken ingevoerd werd. De Surinamers zelf namen snel af in aantal en trokken zich terug in de bosschen, vanwaar zij zoo nu en dan nog een vergeefsche poging waagden om de vreemdelingen te verdrijven. Ook de zwarte slaven werden door ziekten geteisterd of stierven van vermoeidheid. Geen nood. De slavenhandelaars zorgden voor geregelden aanvoer, de handel in menschen bloeide!