Memoriaal. Herinneringsbeelden met enige portretten en naamregister

[p. 92]

Mr. Louis Regout en zijn zoon

Tijdens mijn bezoek aan Rome in 1925 kon ik niet nalaten even te vertoeven bij het graf van Mr. Louis Hubert Willem Regout, geboren te Maastricht 27 October 1861. Hij rust er in de schaduw van het Vaticaan, op hetzelfde kerkhof als Dr. Schaepman, zijn medestrijder voor de belangen der katholieken in de Nederlandse politiek.

Wat zijn de grafsteden van die beide beroemde mannen eenvoudig! Waren hun portretten niet uitgebeiteld in de marmeren gedenkplaten, men zou hun rustplaats moeilijk vinden op de intieme kerkhofsvlakte tussen de grauwe muren terzijde van de majestueuze Sint Pieter. Maar zij genieten het voorrecht de jongste dag te verbeiden in de onmiddellijke nabijheid van de plek, waar de eerste bloedgetuigen van het Christendom de heldendood stierven ter betuiging van hun trouw aan Christus en zijn Kerk. De grond daar is doordrenkt van het bloed der martelaren.

Toen ik daar stond, herleefde voor mijn geest de sympathieke figuur van onze voormalige Minister van Waterstaat, die naar de Tiberstad ging als gezant en gevolmachtigd minister voor tijdelijke zending bij de Pauselijke Stoel, om er spoedig te sterven. Was hij het niet, die onder het ministerie De Meester de wet op het Arbeiderscontract zo moedig verdedigde? In de politiek bleek hij iemand te zijn van sterke gouvernementele kracht, schitterende welsprekendheid en buitengewone slagvaardigheid, die ook de tegenstander eerbied afdwong en soms zelfs ‘onder een bekoring bracht waarvoor hij op zijn hoede moest wezen’, zoals bij zijn overlijden het liberale ‘Vaderland’ getuigde.

[p. 93]

Bij zijn dood op 27 October 1915 wees ‘De Tijd’ er op, hoe hij, niet voortgesproten uit een adellijk geslacht, maar uit een industriële familie, zichzelf adelde door energie, werkkracht en vernuft.’ Gentleman in alles, in wezen, in omgang, in vormen, was Regout een zeer geziene persoonlijkheid in alle kringen en werd hij met groote onderscheiding door het corps diplomatique te Rome bejegend. Trouw zoon der Katholieke Kerk, trouw Maastrichtenaar, al stond zijn woon vele jaren elders, leefde hij met de katholieke hoofdstad van Limburg fier het openbare katholieke leven mede en stelde er een eer in bij grootsche ontplooiïngen van katholiek leven als een Katholiekendag of een Maria-Congres tegenwoordig te zijn.’

Louis Regout bleef op en top Nederlander, ook ginds aan de Tiber. Een priester, die aan zijn sterfbed stond, vertelde mij, dat een zijner laatste wensen was: ‘Laten wij nog eens in het Nederlands bidden.’

Hij is een van de opmerkelijke figuren uit het Maastrichter leven van mijn jeugd, de tijd, dat W. Vliegen, toen drukkersgezel bij Leiter Nijpels, op Zaterdagmiddag, voorzien van een trompetje, het socialistische weekblaadje ‘Recht voor allen’ en ‘De Volkstribuun’ langs de straat ventte; toen Fons Olterdissen met de vereniging ‘Maastricht Vooruit’ weidse optochten organiseerde bij feestelijke gelegenheden; toen het verkeer de kinderen nog niet belette in zijstraten rustig te spelen over de hele weg; toen het Witte-Vrouwenveld nog veld was met gezellige wandelpaadjes naar Amby; toen de Sint Pietersberg nog niet uitgelepeld was door de Enci-industrie; toen achter de Boschstraat en de Brusselse straat nog de grauwe vestingwerken lagen met kruitmagazijn, schietbaan en kazematten, bewaakt door een militaire post; toen het kasteel achter het oude stationsgebouw nog bewoond werd door de oude Regout; toen Martin Rutten (1858-1920) rector was van het R.K. Weeshuis en de patronaten voor jonge werklieden stichtte.

[p. 94]

Louis Regout reed toen geregeld in een tilbury naar en van de fabriek, waarvan hij directeur was, bijna altijd begeleid door zijn echtgenote Vrouwe Wilhelmina Johanna Everard en enige kinderen. Als groot-industrieel stond hij zeer gunstig bekend. Van wie met hem samenwerkten vernam ik, hoe hij tegen geen arbeid opzag en, als er op de bureaux extra-werk te verrichten viel, zelf soms mee aan de gang bleef tot diep in de avond, waarbij een billijke loonregeling hem zeer ter harte ging.

Zelfbedwang was een van zijn kenmerkende eigenschappen als minister. Hij bepaalde zich niet tot het defensief maar dorst ook het offensief aan. Wat voor geduchte antwoorden gaf hij zijn tegenstanders soms in verbijsterende raakheid voor de vuist weg uit zijn sterk geheugen, dat geen aantekeningen behoefde om zich data en feiten te herinneren. Voor het gezantschap te Rome was hij de rechte man op de rechte plaats. Hij had er ontzaglijk veel goed kunnen doen, zo het hem vergund ware geweest zijn volle kracht te ontplooien.

Hij kwam echter te Rome in het heetste van het seizoen, met een door overmatig geesteswerk geschokt gestel, dat bij zo'n klimaat niet kon reconvalesceren. Te jong, naar menselijke inzichten, is hij zijn gezin en zijn vaderland ontvallen in Augustus 1915. Zijn beeltenis op de witte marmersteen links bij de ingang van het kerkhof stemt dan ook weemoedig, als wij denken wat zijn heengaan ongedaan moest laten. Maar wij troosten ons bij dit graf met de gedachte, dat daar rust een waardig burger van de stad van Sint Servaas, wiens levenstaak hoog uitsteeg boven het stoffelijke bij het streven naar een ideaal, dat de oprechte Limburger steeds lief was en nog steeds is: alles te herstellen in Christus. Ook in de dood is Louis Regout een ‘civis Romanus’ in de christelijke zin van het woord. Hij bracht zijn leven ten offer voor de katholieke zaak.

Een zoon van Mr. Louis Regout was prof. Mr. Dr.

[p. 95]

Robert Hubert Willem Regout, te Maastricht geboren 18 Januari 1896. Hij studeerde in de rechten te Utrecht, trad in 1915 in het noviciaat der Jezuieten, hervatte in 1921 zijn universitaire studie te Leiden en deed er doctoraal examen in 1924. Hij voltooide dan zijn theologische studiën en werd in 1927 priester gewijd. Na nog twee jaren in het buitenland gestudeerd te hebben, werd hij docent in de Staatswetenschappen en de Sociologie aan het Collegium Berchmanianum en leraar aan het St. Canisius-College te Nijmegen. In 1934 promoveerde hij te Leiden met lof op een dissertatie over ‘La doctrine de la guerre juste de S. Augustinus jusqu' à nos jours’. In 1937 volgde zijn benoeming als moderator der Nijmeegse studenten, terwijl hij in 1939 hoogleraar werd in het Volkenrecht aan de R.K. Universiteit.

Toen de Duitsers in 1940 ons land binnenvielen, geraakte hij spoedig in gevangenschap. P. van Gestel S.J. schreef een belangrijk artikel over hem in het Jaarboek van het St. Canisius-College te Nijmegen 1944-1945. Daarin kan men lezen, hoe deze fijngevoelige priester na veel lijden, blijmoedig aanvaard uit liefde tot God en zijn vaderland, op 46-jarige leeftijd in Januari 1943 stierf in het beruchte concentratiekamp van Dachau, waar hij zich met kwijnende gezondheid bleef wijden aan de leniging van de noden zijner medegevangenen.