Memoriaal. Herinneringsbeelden met enige portretten en naamregister

[p. 84]

Pastoor F.H.J. Thissen

Pastoor Thissen heeft het Limburgse volk de krant leren lezen en belangstelling weten te wekken voor politieke kwesties, waarmee het wel en wee van de provincie gemoeid was. Hij heeft de weg bereid voor het heroieke werk van Mgr. Dr. Poels in de mijnstreek.

Geboren te Roermond 1 Januari 1839, werd Franciscus Hubertus Josephus Thissen aldaar priester gewijd 21 Maart 1863 en in October benoemd als leraar te Rolduc. Vanaf September 1883 was hij pastoor te Amstenrade en overleed daar 1 September 1907. Na zijn pastoorsbenoeming trad hij op als hoofdredacteur van de ‘Limburger Koerier’, welk blad hij in enkele jaren van een simpele dorpskrant maakte tot een van de populairste persorganen door zijn ‘Speldeprikken van Derckx.’

Gerard Brom heeft in zijn ‘Herleving van de wetenschap in Katholiek Nederland’ de waarde van die journalistieke arbeid wel erg laag aangeslagen. Thissen is heel wat meer geweest dan een ‘beruchte vechtersbaas’ en zijn artikelen kan men maar niet zo terzij schuiven als ‘opgeblazen vertoogen’. Zijn polemische aard uitte zich meestal scherp en pikant en op de man af. Hij kon erg straf van leer trekken, maar zijn eenvoudige ronde, soms wat boerse doch altijd mannelijke taal bleek een noodzakelijke geselzweep tegen de arrogantie van het zich deftig voordoende liberalisme, dat later in zijn blaadjes ‘Limburgs Belang’ en ‘De Roermondenaar’ er even weinig hoffelijke manieren op nahield. Felle slagen pareert men niet met de floret, maar met het zwaard. Thissen zette zich schrap in

[p. 85]

verweer tegen wat hij beschouwde als monsterachtige dwalingen.

Merkwaardig blijft het getuigenis van ‘Zeelandia’ uit 1915: ‘Men heeft meer dan eens in en buiten Limburg de wijze, waarop pastoor Thissen strijd voerde, afgekeurd. Het is waar, pastoor Thissen nam nooit een blad voor zijn mond, en met zijn scherpe pen hekelde hij de verkeerde toestanden en zette hij voortdurend de katholieke beginselen scherp omlijnd uiteen. Zij die destijds meenden, dat zijn wijze van strijdvoeren moest worden afgekeurd, zien thans hun dwaling in en erkennen gaarne, dat pastoor Thissen Limburg gered heeft. Het is wellicht aan hem te danken, dat Nederland onder zijne zonen heeft geteld de beide onvergetelijke, helaas te vroeg ontslapene Regout's.’ Hij is er in geslaagd de beginselen van de christelijke politiek ingang te doen vinden bij het volk.

In het orgaan voor het Limburgse kolenbekken ‘De Mijnwerker’ (13 September 1907) schreef G.H. Oberjé, toen kapelaan te Waubach, Ubach over Worms: ‘Intiem was pastoor Thissen, een man zoo gemoedelijk, zoo vriendelijk en gul als men zelden ontmoet. Achtte hij bestrijding oirbaar, dan moest meestal de persoon zelf mede boeten voor de gemeenheid of domheid, door hem begaan. Deze opvatting verklaart zijn scherpe kritiek, die soms vernietigender werkte dan hij zelf wel wilde, zoodat hij, die het ongeluk had door hem onderhanden te zijn genomen, niet zelden den moed miste om opnieuw en beter te doen. Deze opvatting van zijn schrijverstaak verklaart ook den enormen terugslag, wanneer hij zelf het ongeluk had zich te vergissen. Hij vergiste zich niet lichtelijk, maar het is toch wel eens gebeurd. En wien gebeurt dat niet? Het gevolg van dit alles was, dat hij door velen met gelijke munt betaald werd.... Wij herinneren ons, hoe de artikels van Thissen werden binnengesmokkeld in colleges en seminaries. Wij waren dikwerf getuige, hoe de bode van den Limburger Koerier werd opgewacht,

[p. 86]

en de familieleden elkaar het nummer betwistten dat vermoedelijk iets van Thissen bevatte.... Thissen is ook de groote ijveraar geweest van de spoorlijn Sittard-Herzogenrath, wier totstandkoming in zoo nauw verband staat met de opkomst der Limburgsche mijnindustrie.’

Ook voor het onderwijs maakte Thissen zich verdienstelijk. Hij voerde een zware polemiek over een landbouwschool, waarvoor Sittard, Echt en Roermond in aanmerking kwamen; Sittard kreeg ze. Destijds vocht in de ‘Nieuwe Koerier’ Jan van Roermond, pseudoniem van Theodore Pius Joseph Maria Van Emstede, later directeur en redacteur van de ‘Nieuwe Venlosche Courant’ en nadien van het ‘Overijselsch Dagblad’. Van Emstede verbleef jaren in Spanje en werd te Oviedo fundator van de nachtelijke aanbidding van het Heilig Altaarsacrament, waarvoor hij ook te Venlo ijverde. Een buitengewoon vroom en zwaar beproefd man met grote capaciteiten. Nadat zijn woning te Roermond in 1944 door bominslag geheel was vernield, toog hij naar Hilversum, waar hij 29 Maart 1947 overleed.

Pastoor Thissen bleef in dankbare herinnering bij zijne parochianen om zijn liefdadigheid jegens de noodlijdenden. Op het gedachtenisprentje bij zijn dood wordt hij geroemd om zijn veelzijdige geleerdheid. ‘Met het zwaard des woords zoowel gesproken als geschreven, heeft hij gestreden als vurig Machabeër. Hij was een voorbeeldig Herder en ijverde voor den luister van Gods huis. In zijn omgeving was hij bemind en hooggeacht om zijn wijsheid en deugd, ook om zijn groote bescheidenheid en eenvoudigheid.’