Memoriaal. Herinneringsbeelden met enige portretten en naamregister

[p. 81]

Mgr. J.C. Rijkers

Tot de gebeurtenissen, die op mij als kind een onvergetelijke indruk hebben gemaakt, behoort het overlijden van Mgr. Joannes Christophorus Rijkers in 1889. Ik was toen tegenwoordig bij een plechtige H. Mis in de St. Martinuskerk te Wijk-Maastricht. Drie zoons uit de familie Dirix waren priester gewijd en werden door hun medeparochianen feestelijk gehuldigd. Deken Rijkers hield een treffende toespraak, maar werd onder de preek door een beroerte getroffen. Met veel moeite kon men hem van de preekstoel vandaan halen omdat hij tegen de deur was ineengezakt. Geroep, geween, gejammer vervulde het kerkgebouw. Een algemene consternatie heerste onder de talrijke aanwezigen.

Rijkers was als deken zeer bemind. Te Sittard geboren 29 November 1822, werd hij priester gewijd te Wittem, in 1863 directeur van het Bisschoppelijk College te Roermond, in 1881 pastoor te Wessem, in 1883 deken te Wijk-Maastricht.

Als kanselredenaar genoot hij een schitterende reputatie, als geleerd theoloog streed hij onvermoeid in talrijke geschriften voor de godsdienstige waarheid. Zijn verdiensten zijn ook erkend: hij werd Ere-Kamerheer van Paus Leo XIII en Advocaat van Sint Pieter, en Kardinaal Lavigerie creëerde hem in 1887 Ere-Kanunnik van het primaat-kapittel van Carthago.

Mgr. Rijkers schreef bijna uitsluitend in het Frans. Slechts enkele van Rijkers' geschriften zijn opgesteld in het Nederlands en in het Latijn. Een complete verzameling werd door een zijner familieleden, pastoor Jos. Arnoldts te Nieuwstadt, afgestaan aan de biblio-

[p. 82]

theek van het Bisschoppelijk College te Roermond. Ik publiceerde de titels van zijn voornaamste uitgaven in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek.

In 1867 verscheen van hem te Maastricht een dichtbundel ‘La harpe chrétienne ou Harmonies catholiques’. De laatste dertig bladzijden hiervan worden ingenomen door Latijnse gedichten van verschillende aard, o.a. acrosticha en een gelegenheidsvers voor Mgr. J.A. Paredis. Aan deze, bisschop van Roermond geworden, droeg hij bij diens zestigjarig priester- en veertigjarig bisschopsfeest een ‘Carmen Jubilare’ op, waarin hij in ongeveer vijfhonderd verzen zijn voorgangers op de bisschoppelijke zetel van Roermond bezingt. Het verscheen te Maastricht in 1881 bij H. Bogaers.

In de ‘Dichtwerken’ van Dr. Michael Smiets (Roermond 1887) komen lofdichten op Mgr. Rijkers voor. Van een dezer bestaat een calligrafie, geïllustreerd door de Roermondse kunstschilder F. van Schoonhoven, met portret van Rijkers (1872). L. van Miert S.J. schreef over Rijkers in zijn studie ‘Latijnsche dichters in Nederland gedurende de laatste eeuw’ in het tijdschrift ‘Studiën’ (December 1924).

Rijkers behoorde aanvankelijk tot de Congregatie der Paters Redemptoristen. In ‘Essai de poétique par J. Nyssen’ (Liège 1860, bl. 109) kan men lezen: ‘Le Rév. Père J.R. de la Congrégation des T.S.R. (Très Saints Rédempteurs) a vu faire violence à sa modestie par la publication, quoique anonyme, d'une série de poésies très remarquables sous le rapport de la noblesse du sujet, de la grandeur des pensées et de la vivacité du colorit. Ces pièces ont été données dans le ‘Revue des Revues’ et les ‘Annales Historiques’ (1855, 1856, 1857) sous le titre: ‘Voix de ma solitude’

In 1864 verscheen van hem: ‘Jerusalem, of de beschrijving der H. Stad. Eene redevoering’ (Sittard, J.K. Alberts), naar aanleiding van een reis naar het Heilig Land, door hem met enige geestelijken ondernomen. Men vertrok uit Düsseldorf 22 Februari 1864

[p. 83]

en reisde over Dresden, Praag, Weenen, Triëst, Corfu, Alexandrië, Caïro; de Pyramiden werden bezocht; over Jaffa kwam men 19 Maart te Jeruzalem aan en vertrok er weer 6 April.

De tekst van het gedachtenisprentje bij het overlijden van Mgr. Rijkers luidt: ‘Met meer dan gewone gaven naar geest en hart toegerust, heeft hij van zijne jeugd af de wijsheid gezocht en er zijn lust in gevonden. Zij was hem bij dag tot eene overlommering en bij nacht tot een sterrenlicht. Priester naar het Harte Gods, blakende van zielenijver, gaf de Heer hem de welsprekendheid tot loon, om Hem daardoor te loven. Wijze en voorzichtige leidsman der jeugd, voorbeeld en sieraad der priesterschap, vriend en vader van zijn volk, streed hij moedig den strijd des Heeren. En de kracht, waarmede hij gestreden heeft en hoe hij Gods vijanden weerstond, is opgeteekend in het boek Gods. En toen de strijd hevig werd en hij viel op den stoel der waarheid met de wapenen in de hand en het Alleluia op de lippen, als een krijgsman op het veld van eer, waarop hij zoovele lauweren vergaderd, zoo menige zege voor zijn goddelijken Meester behaald had, weenden allen, die daarvan getuigen waren, en zeiden: ‘Hoe is de machtige gevallen, die steeds werkte tot zaligheid van zijn volk!’