|
| |
| |
| |
7
As in lange staasje fan stil-trêdzjende skiere nonnen, sa tôgen de wolkens, frachten snie yn 'e kape, de winterloft lâns, it ferlittene paad, wêr gjin fel sinnefjoer mear barnde, en har grutte grize kapûzen ferdonkeren smychtich en skelmich it lytse streekje sinneskyn, dwaande yn 't súdwesten om har te ûnderwrotten. It pinkeage dêr al de hiele dei om, earmtlike sobere pronk fan in sinneblinkje, dat gjin sinneskyn hjitte koe, en gjin ljochtmoanne jit wie. In bewyske wie 't, in triljende libbenssucht fan it ta de dead martele en stridende ljocht. Wêr wiene no de dagen fan triomf? de hjitte wegen fan 'e begearten? wêr eltse fuotprint in buorling bliuwe liet fan tinend ljocht, fan hearlike blide tinzen, fan kostlike krêft, dy't oanfitert ta moedige, oermoedige en selst weachhalzerige dieden, de tsjustere driuw fan 'e hiele skepping, om wer it nije te jaan yn 'e tiid dy't komme sil, it libben syn fuortbesteanswissichheid yn it smeien fan 'e nije skeakel?
It ljocht sykhelle noch swakjes oan 'e loft. Hoe flau de skimer! hoe kringe de demonen fan skaad en nacht al wramende op him yn! Sjoch se wrakseljen mei him, de godlike! en dan wer yninoarom! sjoch it slangeringjen fan har skiere, wytskobbige wolkeliven! har spjaltinge yn in mennichte fan wjerljochtreade fangearms, om dêr it godlike, dat mar net stjerre wol, it moaie, it goede, it reine fan 'e wrâld mei te fernietigjen. Hoe't se de wrede wyn en de kjeld oproppe ta help, o dy freeslike wraksel dêrboppe yn 'e loft... is 'r net it suverste byld fan 'e lytse minske op 'e lytse ierde dêrûnder, ek wrakseljend tsjin syn kweade geesten, dy't nei him rame, om him it godlike fan syn siel te ûntstellen?
Mar it ljocht, it godlike sil it winne...! En sa tynde it stadichoan oer in stille lânsdouwe, griis en feal yn 'e winterfoarmoarn, ferlitten fan minske en dier yn 'e meast folkomene iensumheidsearmoed fan 'e onbeprinte snie, dy't noch gjin minske droegen hie, allinne de lichte lêst fan rovers út honger en moardsucht, oanfitere ta strûn en aventuer yn 't piktsjuster fan dizze stille nachten.
Ien jaget dêr oer in boerehiem yn it winnende ljocht... de moaie lange rêchhierren stiif fan froast, de lytse snút gnúft by de hinneloop lâns. It rûkt dêr sa fearrich en fetlik... Hy hâldt him mei de skerpe
| |
| |
klaukes oan 'e triemkes fan 't hinneljedderke, it sêfte moaie lyfke himet fan wille as in jager it boarst, as de hazze omtûmelt fan in rekke skot yn 'e efterpoaten. Hjir is it neat oars as moardlust, dy bytiden raast om befrediging, dêre de murd freget neat as iten, it wapen tsjin de stille, grime dea, dy't no al dagen op him loert.
De hoanne skreaut en slacht yn de geweldige wjukken, de hinnen raze, as in lytse dryste ruter springt de murd de alderfetste nei de waarme strôt... Wer stiltme. Wat geslûp en gewriuw, in plofke yn 'e snie, in bloeddrip twa, trije op in efterhússtrjitte, suterige wyt yn it bleke ljocht oan 'e easterkym.
De murd spilet fan ruten, as in tigerke giet it by spronkjes mei in plofke op it hurde iis fan in bysleat, by de rûge wâl wer op en dan oer it lân yn 'e tichtsnijde fuorgen lâns. De skiep skeuke him fuort as 'r oan har lâns reart, in âld skierroek yn in iensume eskenbeam skeldt him út. De murd dûkt him noch lytser. Wat male him dizze allegear! Der is neat, wat him fan it paad nei de hoale ôfhâlde sil en mei faasje tûmelt hy by de hege wâlskant del op it hurde iis fan it Djipt.
Ynienen krûpt 'r yninoar ta in nietichheid, in bewyske mar fan in libben dier. Syn bluodd'rich snútsje giet skûl yn 't sêfte hier fan 't lyfke, de fjouwer poatsjes lûkt 'r op, de rêch jout him willich yn 'e bocht, no moat de sterke rêchbonke de skutte wêze tsjin gefaar. Sa leit 'r dêr deastil, in lyts protsje yn grutte deadsbenauwinge.
De minske, de grutte ferdylger, giet foarby. It skaad... it grutte skaad yn 'e wrâld fan al it djiert', wêr it mar earne ek sykhellet... it grutte skaad, altyd fan pine en dead beselskippe. Hy hat wjukken oan de fuotten. It iis kreaket en earmoedet, wêr hy de swierte fan syn lichem plantet. De kwalster stoot de murd oer 'e hûd, hy roert gjin hier, leit as dea... It skaad giet deun oan him lâns... As in skuorwyn giet it foarby...
Mei in spronkje of wat is de murd no by syn hoale ûnder in daam yn in ferstoppe pomp, wêr it wetter net mear troch wol. Mar de minske, hokker hoale nimt him yn syn bewâld, wêr is de koestering fan in smûk binhûs foar syn yneine fuotten?
De reedrider seach de Liikster bosken blaujen oan 'e einder, rjuchts seach 'r de âlde standermûne fan Súdhoarn en it keal beamte fan 'e Hanckemabosk, en hurder, al mar hurder, kris! kras! fleagen de flugge izers oer it hurde iis. De wyn hie de snie der ôfjage, wreed en kâld lei it iensum paad derfoar.
| |
| |
Hy bleau efkes stean te útpûsten yn 'e smoutte fan in tropke beammen. Wat soe 'r wol net jaan wold ha, om him efkes waarmje te kinnen yn ien fan 'e grutte bûthuzen, wêr no sa noegjend de kowegleskes fan skimeren yn 't bleke lantearneljocht. Hy koe it gefaar en hy joech 'er him mar net sa op 'e dolle rûs yn. Mei soarch strûpte 'r syn knapsekje los, dat him op 'e rêch hinge en helle 'er in spekbrogge út en al itendewei ried 'r stadich fierder, Bidlersboom foarby, op Blaufallaat oan.
De sinne riisde boppe de tearkleurde roazereade kym... wat in woldied wie dit stille, bleke winterljocht foar de iensume reizger! De sniewolkens protten no gear yn nidige kloften djip yn it suden en seagen oergeunstich it ljocht groeien, boppe de kym út en winnendewei heger kliuwen, al mar heger...
En hy!... o hoe seine hy de nije dei, wer de earste yn it heitelân, de brune jonge skippersfeint! It pakje stie him goed, al wie 't wat belape en 't konstitusykoard al lang fan donkerbrún ta bleekgiel ferwosken, en in fellemûtse mei earkleppen siet him sa ticht om 'e earen, men seach allinne dêr ûnderút in moai grutte noas en de mûle mei syn waarmreade lippen. Lyk ûnder 'e râne fan 'e mûts laken heal beskûl ek de heldere brune eagen en seagen frank en frij om har hinne, yn 'e wite stille wrâld om, op 't heden it besit fan him lykme-allinne, want fier en nei wie gjin minske te sjen. Mar yn 'e fierte krinkelde in slankje reek de loft yn en kefte in hûntsje.
De lange reed fan 'e neinacht wie foarby. 't Gyng al mear en mear op hûs yn, der soene no al gefaren op 'e loer lizze kinne en hy tochte ynienen om 't âlde sechje fan syn heit: hoe tichter by hûs, hoe grutter de skea, sei de hazze en hy rekke tichte by 't leger yn in rottestap - mar gefaar - dêr hie hy noch noait foar omkrolle. In nuver soarte fan wille wie 't foar him, om him dêr tsjinoer stelle te kinnen en 't op syn alderfynst út te fikelearjen wêr de goede kâns om te ûntkommen te finen wêze soe.
Foar de wyn ôf liet 'r him stadich glide, de sûne, skoud'rige lea sêft widzjend nei 't ferweech fan 'e stevige streek fan 'e skonken, de hânen yn 'e broeksbûsen, de eagen skerp stoarjend alle kanten út. It wie noch fierste betiid yn 'e moarn, 't gefaar sliepte noch, allinne by Blaufallaat wie folk warber. In âldman kapte in nij bit oan 'e feartskant en it kefferke roan as in lytse gek oan board fan it skip om en wie alhiel oerstjoer.
| |
| |
‘Silst' stil wêze?’ raasde de man mei de bile. Mar Bijke joech gjin belies, tûmele fan poere razenheid fan it skip op it iis en hinge mei feninige toskjes de reedrider oan 'e bokse. Dy bleau stean. It like hjir net sa ongeskikt, om ris út te pûsten en nei ien en oar te pinfiskjen, dy âldman mei syn gutige skreefkes fan eachjes en syn fynlippige mûle like snoadernôch, om in petear wurdich te wêzen.
‘Kâld, watte?!’ sei de reedrider en stie yn 'e smoutte fan 't skip nei de bitmakker te sjen.
‘Foaral foar in gewant jongkearel, om loaikjend nei in âldman te sjen,’ gnyske de oare.
‘Dat hoecht gjin twaris sei,’ en de reedrider naam him de bile út hânen en sloech derop as in flaljeklap op 'e telle. De skossen stoden dernei en efkes letter lei it donkere wetter syn heimnisse bleat. 't Kefferke slobbere yn 't wetter om, mar hâlde de frjemde man dochs altyd yn 't fizier. Syn krale-eachjes wykten net fan syn wegen.
‘Kom,’ sei de skipper royaal, ‘in kûmke kofje. 't Wiif hat se brún. Dan kinst ús skûte en sa ek ris sjen. 't Is in gnappenien. Hast licht wolris heard fan “De Vrouw Maria”?’
‘No nee,’ sei de reedrider, ‘ik bin fan de bûtefeart, Emden en Hamburg.’
‘Sûne en skande, ik hie wol wurk foar sa'nien as dû en dan om utens te swalkjen... Mar dy't jong is, hat wyld hier en ear't dat net útfallen is, wolle jimm' 't dochs net leauwe. De earen sill' dy ek noch wolris bekauwe wurde dêr yn 'e frjemdte, dat wik ik dy, jonkje... Fertsjinnest oars goed?’
De reedrider wrotte krekt troch 't lûk en doe't syn fuotten wer grûn fielden, andere 'r: ‘'t Hat syn útfallen, sims in goudgûne en ek wolris fijfjes, ja dy wol it meast.’
‘Men sjocht it dyn habyt wol oan,’ en de skipper takseare it belape buis en 'e âld mûts en 'e hurde fetlearen skuon ûnder 't kofjeslobberjen wei en hy joech oarder oan 't wiif, om in boltsje te smarren en dêr in goede hompe tsiis op. En noch in kûmfol gleone kofje... De reedrider fielde him op dit stuit as in bidler, dy't samar ynienen in keningsmiel foarset wurdt... Noch noait hie him eat sa ferkwikt as dit ienfâldige moarnsbyt.
D' âld skipper hie de eagen net fan him ôf. ‘Dû befalst my wûnder. Hast fan 't maitiid noch gjin tsjinst, freegje dan mar by Vissers folk te Heech, wêr Jellema is mei “De Vrouw Maria”, dy witte altyd wol, wêr
| |
| |
ik tahâld, want myn jonges farre foar har op Londen mei iel. En wêr kin ik dy beskriuwe?... So, wennet der folk fan dy te Ljouwert, yn 'e Bûntebargesteech? As wy it roer dêr ris fêstsette, dan siikje wy dy op by gelegenheid.’ ‘Bêstich,’ glimke de reedrider, ‘beide wolkom, hear,’ en hja fûstken as âlde kammeraten. Like wiis as 'r kaam wie, ried 'r wer fuort, en al wie 'r neat gjin nijs wyswaan, licht wie 't ek mar better sa. Hy seach nochris om nei de beide âlde minsken op har skip, no al hiele lytse swarte stipkes yn 'e grutte, wite wrâld om har hinne. Soene se inoar ea weromsjen? En dochs foel dizze aardige ontmoeting as in bliid fonkje yn syn hert... it makke syn hiele moarn goed.
Der waarde no al mear folk warber. Hânelslju rieden him foarby nei 't Grinzer wykmark, pearkes om in Lieksterblom te heljen, de famkes, de moaie wankjes blau fan 'e kjeld en de wide rokjes as tontsjes om har hinne fanwegen de wyn, stadichoan oanbôzjend út it easten, sims in slide, folladen mei sekken sied, trije kearels derfoar en ien derefter en dan wie 't mar fan wyk-út en jou-rûmte.
Yn 'e lijte by in tropke wylgenmoezen en in jaskerke spanden se in seil, dêr kaam in dis mei hjitte sealjemôlke en knapkoeken en dêr siet me in âldwiif efter mei filekaanseagen, soksoartigen hy syn libbensdagen noch noait sjoen hie.
Hy skrilde derfan en seach mar gau yn 'e oarrewei. Koe se him? wist se wat fan him? De geur fan 'e sealjemôlke lokke him oars wûnder, suver mûltergjen wie 't. Mar hy ferwarde him dertsjin en kraste hastich troch, de brede baan lâns. Einliks, noch omdize fan 'e fine wintermoarnemist, seach 'r de stompe Stynsgeaer toer út 'e beambosken fan Siccamaslot en Boelenshûs tinen, en as in wite blinkert yn 't tsjuster fan dy bosken ien amerij de wite hege sydmuorre fan Siccamaslot.
Hy begoan no ek syn lea te fielen. Sont fan 'e moarn fiif oere op 'en paad, syn ankels diene him sear fan 'e stiifbûne riemmen en syn skonken fan 't hâlden en kearen op 't kwalsterige en onbebane iis. In telmennich letter Mûntsjetille en lofts wat fierder jitte de beammen fan Bouwekleaster, it noflik thús fan syn begearte.
Hy ried de opfeart del en bûn 'er him by 't brechje ôf. It spande, om troch de sniedunen hinne te kommen en ien amerijke bleau 'r ris efkes stean, om út te pûsten en om him hinne te sjen. Hoe'n hearlikheid wie dizze wite, wide iensumheid! Hy, de lytse, hymjende en wraamjende minske, it swarte beweechlike stipke yn 'e stjurre wrâld fan
| |
| |
froast en snie, bedoar neat fan 'e majestueuze moaiens fan dizze oarde, sûnder minsken en huzen. Hy wie 'er te lyts, te nietich ta. Al soe 'r dêr no ek delfalle en nei in pear deadsetten stjerre, syn waarm jong lichem yn pinekramp ticht tsjin 'e âlde mem ierde oan... har soe der net iens de lytste rille fan oer de lea gean, as der him wer wa of wat bejoech. Kaam it har elts jier net sels oer? As in swiere, droeve weach fan in onneispeurlike oseaan fielde se ommers elts jier itselde, berte út har swiere, ripe skurte, en dead, wer dead, it willeaze oerjaan fan al har kostlikheden yn machteleaze opstân tsjin 'e dead, de gnizer om 'e hoeke. Om de minske, de inkeling, bekroade hja har likemin as om it fallende blêd fan in beam, of in deade bij, fertiisd yn 'e webbe fan in spin.
Krekt as fielde 'r eat fan dit alles op dit stuit. Noch nea yn syn libben wie him de iensumheid sa bekrûpt, en hoe bliid wie hy derta, einliks fêste grûn ûnder de fuotten te hawwen, de Stynsgeaer wei, en dat opdraaie te kinnen nei 't Bouwekleaster. Hjir wie 'r ienkear earder lâns gien mei Anders ta maat. Doe stie de wrâld jitte yn 'e pronk, apels blonken yn 'e hôven en blommen yn 'e tunen en moai fee weide yn 't lân, no waaiden de toarre hopperanken op de diken en hâlden noch yn alle earmoed de keale ikenstruwellen omklammere, yn libben en stjerren jimmeroan ien! De tokken klapperen kâld hinne-en-wer, bonkjes fan in geramte yn winterdeadedâns, de eastewyn as spylman en de froast as kâlde fryster de lange tsjustere winternacht. In heal ferhongere haske sprong op út syn leger yn 't rûch fan 'e dykswâl en joech him stuiterich fan ellinde ôf, net fierder as stiensmiterslingte. Dêr stie 'r wer, te swak om fierder te kommen. Dat begrutte him en hy smiet him in timpe brea ta út syn knapsekje. Doe't hy efkes letter omseach, siet it haske der al by te knabbeljen. It earme dierke en hy wisten beide, wat honger wie, al wie har honger ek ongelikenser soarte, swerflingen wiene se allebeide, frjemde hoalen ta hûs, jage fan wrede hûnen tidenlang...
Einliks seach 'r as earste fan 'e trije Wolmoed har pleats, djip ûnder de sniekape. Hoe'n skat, sa'n honk, sa'n thús yn it âlde Fryske lân, it seine âlderserf, mei de leavjende hân oerjûn fan âlder op bern en fan bern op bernsbern!
Wobbe wie mei de feint oan 't dongkroadzjen efterhûs en krige him al fan fierren yn 't fizier.
‘Hea,’ sei 'r bedaardwei tsjin de feint, ‘dêr komt de nije turfskipper
| |
| |
oan. Dat treft mar goed, de froulju woll' noch graach wat sponturf ha. Is der noch plak yn 'e skuorre? En rin gau efkes nei Bindert-en-dy's, dat dy op 't slach efkes komt, dan kin dy ek noch wat krije.’
De feint kroaske nei de skuorre en doe troch 't gat yn 'e hage nei Bindert Japiks, de buorman. 't Paad wie rûm.
‘Moarn boer,’ sei de skipper dimmen en seach Wobbe mar net oan... ‘hat de frou ek turf brek?’
‘Jonker!’ hime Wobbe en stiek him de hân ta, ‘o! o!’ en doe ynienen hie 'r himsels wer yn 'e macht en sei lûdwei: ‘Turf?! 'k Soe 't al sizze. As se net yn 'e hutte binne, dan grif yn 'e molkenkelder,’ en hy raasde lûd om 't hûs: ‘Der is in skipper foar turf.’ De feint hearde 't, seach no net iens mear nei dy skipper om en gyng syn wegen. Sà goed spile Wobbe syn rol, mar yn syn âld hert wie 'r raar gesteld. De jonker, o goede guant noch ta! Hoe kaam 'r hjir? en wêr kaam 'r wei? en wêr moast 'r hinne yn dizze slimme winter, dizze fûle kjeld, dat se selst de skiep binnedoar helle hiene en alle moarnen der fûgeltsjes dea ûnder 't tek weifoelen. O hearink wêr moast dit hinne! en hy krige der sa'n bekrûping oer, dat der ûntfoel him in trien. Hastich ôffeie mei de mouwe, de feint mocht it oars ris sjen. Wat soe 'r graach yn 'e hûs wolle en ris ôfloere, hoe't Wolmoed en Lysbeth har postuere soene, as dizze fiere freon ynienen libbenliif foar har stie!
De tsjernmûne gyng en de wine begoan te klapperjen, allegear leave bekende heitelânske lûden, hertetreast foar de swerver. Hoe moai dit fredige boerehiem by winterdei! de lege rûchbesnijde huzing, ferside krûpt ûnder de âlde linebeammen, de lange wite oezen oan it tek, no as fine sulveren franje yn it ljocht fan 'e moarnssinne, de grutte reade hoanne, fiktoarje kraaiend op 'e skerne tsjin in fiere oare strydheld, en dan de heldere kâlde wintersinne har glinsters oer al dit wyt en it bytsje kleurichs deryn ferskerpjend ta grille bretale moaiens.
Sa kaam 'r om 'e hoeke en seach Wolmoed stean, dwaande om spekswaardsjes, oan in touke reaun, yn in beamke op te hingjen. ‘O!’ sei se en stoarre nei him as in skynsel. Hja sloech mei de hânen yn 'e loft, mar joech aldergeloks fierders gjin lûd.
‘Stil!’ hjitten strang en flaaikjend syn moaie eagen, dy't harres frank en frij en o sa innige hertlik fan loaits moeten. Hy seach har triljen en ferslein derby stean en hy diich war, om sa gau mooglik dit nuodlik amerijke ta in goed ein te bringen.
| |
| |
‘Bêste baalder brek?’ frege 'r dimmen, mar de skalk kaam efkes om de hoek yn 't glimkjen fan 'e mûlshoeken.
‘Gien mar mei en freegje Lysbeth,’ sei se en makke, dat se fan ruten kaam, troch 't gonkje nei de keamer. Dêr wie Lysbeth, oars nimmen, dêr wie de feilichheid. En 't âld sloof skriemde fan blydskip, doe't se him seach, en wist net, hoe't se him wol lette en sette soe.
De waarme húslikens dêr fan dy âld keamer wie as in mantel fan smûkens om him hinne. Der stie in oeribel grut fjoer op 'e hurd fan bêste boekeblokken en de grutte swietapelpot prottele heech oan 't haal mei geurige brimstigens. Roek men net de sjerp? en de bargerêch? en dan de oare goede dingen, dy't der noch yn 'e stalpanne op 't komfoar stiene? De kat siet derby te noaskebarnen en heech yn 'e loft boppe de bedsketsdoarren rôp de darteldo fan roekoekoe, doe't hy frjemd seach.
Wat wiene se allegear bliid! Hja wisten net, wat se him wol net oandwaan soene en tatriuwe. Lysbeth hie gjin sittend gat, dy toaide mar oan, mar Wolmoed? dy siet der stil by en harke... harke, it hiele fine antlitke ien oandacht en deemoed. En by it sjen fan har, de suvere reinens fan har wezen, de teare fammigens, it oanminnige fan 'e lytse blom yn útkommensmoaiens fan har wêzen, teraande alles as waaks, wat der hurd wie yn it herte fan 'e kriichsman, en waarde 'r fan sêfte fielings dreaun, om oan leave dingen te tinken. Hoe nei wie 'r oan har alle trije ferkleefd as oan guont fan 'e alderbêsten ut it Fryske laach.
Al gaueftich kaam Bindert Japiks der ek oanstappen en skikte by. Wat waarde der wat bepraat! yn in healoere tiid wist Ripperda fan al dit leaf en leed fan 'e lêste tiden en it leed hie fier de oerhân, ja wol dat! It folk kreunde ûnder it swiere jok, wiene it gjin frije skouders, wêr nimmen noch ea in lêst op lizze doarst hie? sei Bindert Japiks, en no sa?! Leaver dea as slaaf! noait dûke! noait krûpe, as 't wêze moast op in healspyn lân frijman, eigen hear, Fries op frij Frysk lân! En no soe Fryslân by Hollân komme en koe opdraaie foar de grutte skulden, fan 'e oare provinsjes en 'e ferkwistende steden makke. Fryslân en Seelân stieken de hoarnen yn 'e wâl en de ôffurdige nei de ‘Nationale Vergadering’ soe 't boadskip meikrije, earst de oaren offerje en dan soene de Friezen 't laadsje ek ris útlûke. It wie altyd alweroan mar betelje... betelje, suchte Bindert Japiks. En hja rekken op 'e tekst fan 'e Optwizeler merkejûn o! o! en der bloeiden reader roaskes op Wolmoed har leave wankjes as ornaris en de jonker hie dêr syn eachwei- | |
| |
ding oan en hy pinfiske krektsalang, it hege wurd moast der wol út fan Roanes, Lysbeth ferklapte it. Sedich gyng it kopke foardel, hy seach allinne mar mear it blonde hier skimerjen troch 't swarte haakte mûtske. En hy prize de man lokkich, dy't dizze ienkear winne soe ta breid.
No skikten se allegear samar sûnder fratsen om de tafel. ‘De skipper sil ek wat mei-ite,’ wie Lysbeth har bestel... Wolmoed droech in pantsje oan en in foarke en in leppel foar de brij. Hy snie syn bargeguod mei de sulveren knyft, dy't 'r yn in moai bewurke skee op 'e side hie en de grutfeint seach 'er stoarjend nei, de blauwe kealle-eagen wiidop.
Wat dy fjouwer minsken tochten ûnder iten, it wie in nuver grienmank. Seizersum sieten se om 'e tafel, de grut- en 'e lytsfeint tochten net, dy ieten en wiene bliid, doe't it efter de knopen wie en hja gean koene te terskjen. Dy frjemde kearel dêrby, hja hiene mar in skalk each op him, licht woe hy him dêr wol besteegje en reagje har fan 't plak. En Wobbe en Lysbeth en Wolmoed? Hja waarden hoe langer hoe stilder... har herte, yn wyld beweech fan blydskip en drôfenis, pakte sa swier mei it nije en frjemde om, fan dizze dei brocht, dat hja hiene gjin lust yn in ôfwaaid praatsje en diene it swijen derta, safolle as 't mar koe, sûnder each te jaan.
De middei kaam, de moaie fredige winterneimiddei. In winterke-ninkje song yn 'e hagebeam, in lette hin keakele op 'e matte. Klap! klap! sûzen de flaljeklappen bytiden... dan wie 't wer efkes stil en begoan de wine te sûzjen. De grutte reade hoanne kraaide no op in omkearde kroade fan fiktoarje, in stikmennich hinnen stiene 'er beskieden en stil nei te harkjen. De kâlde wyn boarte in wrede dâns mei wat deade ikeblêden, sa no en dan dûkele 'r noch ien op 'e snie. Wyt en kreakerich lei dy derfoar, nuver glinsterich fan fûle kjeld dagenlang oanien. Read en gril sakke de sinne, it blau fan 'e loft wie sa igaal as in djip berchwetter sûnder ien faai steed. Der dreau gjin wolken, gjin wynfear reepte pylkich yn 't effene fan 't stiifspande blau.
‘'t Friest jûn wer in stientsje,’ sei Wobbe en kroep âldmannich hast wei yn 't skurf buffeltsje. Men seach net folle fan him, de holle lyts ûnder in grutte klots, de hânen yn grutte skieppegrouwene wanten, de meagere skonken yn twa pear wollene hoazzen en de klompen fol strie, hy like hast gjin minske mear, suver de winter selme mei dy rym yn 't burd.
| |
| |
Mar de jonker? No foar de wyn ôf oer de Skalkepaden gyngen se en hy snúfde de hearlike frisse loft op as lodderein! Dêr wie geur wer yn fan Fryslân, eltse beam, dy't dêr waaide, eltse fûgel, dy't dêr fleach, elts húske, kipich ûnder syn reiten tek, makke him syn lân wer kenber en sette 'er it eigene stimpel op fan heitelân. Syn mage wie wer stil en syn skonken oanstevige en syn jonkheid seach noch de moaie roazereade gazen fan blide ferwachting en hope hingjen om alle ding. 't Soe noch goed komme, alles noch wol. Mar yn eltse tins wie der dochs in sterke ûndertoan fan langstme nei hûs, sa sterk, dat 'r hjir ek al net langer toeve as beslist nedich wie om wat út te rêsten en de brieven mei te krijen. Der wie eat dat rôp... sa rôp yn 'e fierte.
Sa batsten en wâden hja troch de snie, hy in pear baalders ûnder de earm en Wobbe mei in âld weinhoep, kwanskwiis om in boadskip te siikjen by de Hamster smid, mar mear noch, om de jonker behâlden troch de Ham te loadsen nei it Kolonelsdjipt. Temûk seach 'r him efternei... Dêr gyng 'r fearich fan stap op 'e Tille ta en in seinebea wâle der op yn syn âld hert foar him, dy't no miskien yn 't koart syn libben weagje soe foar de goede saak. -
't Wie stil op 'e mar, gjin minske te sjen fier en nei... De ienlingminske, yn syn iensumheid beselskippe fan loft en wetter allinne, kearde ta himsels yn en diich temûk ris wer in doar op, tige skoatele lang lyn... Hy tochte nochris wer om Anne... om dy moaie dei yn 't Wetterlûn... Hoe stil soe 't dêr no wêze op it iensume boerehiem fan Jelleboer, hoe hiel oars as doe yn syn simmertoai! En Anne sels? wêr soene no har lytse fuotsjes har sêfte wegen gean? ja wêrearne mei Popke? -
Ien sprong... hy wie oer de kiste yn 'e mar, it klotsjende, roof-hymjende wetter deun oan him en in skoftsje letter ried 'r Burgumerdaam foarby, dêr se dânsen, dat it klapte.
It waarde noch iensumer om him hinne, de jaskers yn rêst, gjin huzen mear, en allinne in inkelde wylgenmoes, kapt en keal, ûntdien fan 'e pronk fan syn krún, it ienichste markteken fan 'e minske en syn bewâld.
As in fjoerreade kûgel hinge de sinne yn 't súdwesten, frjemd en wûnd're moai. In fine dize bespoan de fierte yn in heimsinnich net. As de mesken in amerij ris wat wider útinoar gyngen, seach men in boerehûs, wêr de sinne jitte yn 'e glêzen glimke of yn in opfeart in âld skip fêstferzen. En op it lêst, as yn in gloppe, seach 'r syn stêd! syn
| |
| |
dierbere âlde stêd! rizen yn 'e fierte! Like leaflik as hy se ferlitten hie, wonk se de swerfling ta in blide ynkomste.
Mar no begoan ek de swierrichheid en mei in skok bespeurde 'r ynienen it wicht fan dizze. Alle poarten ticht en by de Túnster wetter-poarte de poartfeint om nau ta te sjen, as der ek ferkearde frachten al slydsjend ta de stêd yn brocht waarden.
Hy tocht him hast staf. Eltse streek foarút brocht him tichter by 't gefaar. Hy ried no al op Skilkampen yn. De baan wie fage en der kaam mear folk, sliden en baantsjeriders, jongfolk en sutelers mei knapkoeken en wiven mei oaljekoeken. It barnde no op 'e neil, foarút doarst 'r hast net mear, steanbliuwe koe ek net, dan der mar dryst en grutmoedich op yn.
Sa stode 'r fuort en hope op it lok foar de weager. In lange slinger wie foar him út, wol fjouwer feinten en fammen en hja songene it heechste liet. Hy seach wol, de manlju hiene in hys, want de froulju preamkeskoden, dat it wat diich en hy hie syn aardichheid oan in lyts ding, hielendal efteroan. Dy fersette no suver gjin foet, dy liet har mar glide. It kypske hinge al wat skean, it sulveren earizerke glinstere, in hiel lyts smel streekje. En út de swarte omslachdoek kaam in fyn wyt halske.
De hiele smite bleau stean yn 'e lijte fan 'e pelmûne en elkmis krige in kûmfol sealjemôlke foar in sint: Ryklef Ripperda koft ek foar in sint en mei ien lodderich knypeachje ferstiene it famke fan 't swart kypske en hy inoar... en doe't it jongfolk wer fuortried, pakte 'r it hantsje beet, dat him hiel willich nimme liet en skode op.
‘Ha wy help?’ hime de foarman.
‘No!’ sei de twadde en de waarme triuwkjes fan 't lyts famke foar him makken Ripperda waarm en dryst yn alle lijen en kjeld.
Sa sûzen se it Fliet lâns, oer barsten en skuorren as 't neat wie... De froulju geiden fan wille en de manlju songene:
Geef m' een blozend meiske fijn,
Geef m' een maatje brandewijn,
Met de soete liefste mijn,
Die mijn hartebloem wil sijn!’
| |
| |
Dêr skimere de Túnsterpoarte. De poartwachter hinge ta 't finster út, syn âlde gychemertseagen loerden fel nei 't jongfolk. Ald soerpripper hate 'r alles, wat nei freugde en plezier aarde en hy sloech mei in klets syn finster ticht. Dy jeugd fan tsjinwurdich, wyldsang en mâlens! Yn syn tiid wie 't oars.
Under de poarte stie Simen, de poartfeint, in grutte, grille lantearne yn hânen. Ryklef syn hân trille efkes. 't Gefaar... de dea deun by him... roerend oan him... Yn in kramp fan eangstme knypte 'r it waarme hantsje fan syn famke.
‘Ek slûkwaar?’ frege Simen en hâlde syn lantearne heech. Hy koe se allegear wol en glimke.
‘Dy wolstú wol ha, mar dy krigeste net,’ songene se wer en raamden oerdwealsk op him yn. De lantearne rekke út en Simen sprong út 'e wei en hja laaitsjend fuort, de Tunen del en de drokke baan fan 'e Foarstreek op. De greep fan Ryklef waarde al losser en losser yn 't gewoel... hja murken 't net iens, dat 'r by har weigyng, allinne it famke seach efkes om. Wêr bleau har aardige maat?
't Wie tsjuster waan yn 'e tuskentiid en stil op 'e strjitte, want it waarde tiid foar de jûnbrogge en alle lju binnedoar. Kniep it wer net finnich oan?
Hy ried no stadich ûnder de piip troch en draaide de Ie op, it hiele smelle farwetterke, wêr no gjin skippen leine en allinne de bernebaantsjes wiene. Suver útstoarn wie 't hjir... hy fielde yn dizze stiltme de feilichheid nei 't gefaar. O dy leave stille, smelle Ie! hoefaken hie hy as jonge dêr net op boatsjefard of by sitten te fiskjen op bearskes of binnebot en noait! noait, tinke kind, op hokker wûndere oare manear hja him ek nochris fan profyt wêze kinne soe!
By in tsiispakhús, mei stiennen treppen delstap oan dizze drokke feart, bûn hy him derôf en doe mei staasje troch steechjes en strjitsjes op hûs yn... Yn al de freugde fan syn hert jage 'er in eangstme him, wêr hy gjin reden foar fine koe. Hy hie syn moed net, selst no net, no alles sa goed slagge wie en syn wegen sûnder ien tsjinstuit feilich roannen nei it heitehûs...
Regnerus Ripperda sloech it boek ticht, dêr hy yn sitten hie te lêzen en eage nei de hoeke fan 'e smoute binnekeamer, wêr syn wiif lei yn it ledikant, hiel stil, gjin ferweech mear fan de meagere, kliene fingerkes. Hoefaken hie hy se hjoed net yn syn waarme grutte knústen hâlden, om se ek mar waarm te krijen, hja wiene sa kâld, sa kâld! krekt as
| |
| |
floeide der stadichoan alle bloed út. Dy leave lytse fingerkes, hoe lang kende hy se al! hoefaak wiene se net koestere fan him! wat hiene se net foar him beskript yn in tegearrewêzen fan achtenfjirtich jier! En no hiel yn 't koart, dan soargen se net mear, dan waarden se ôfbrûkt ark, men garret it yn in kûle, dy't men grêf neamt.
Hy bûgde syn holle foardel... Regnerus Ripperda skriemde. Hy koe no ien amerij himsels wêze... Doedte wie sont juster op fersyk fan doctor Falentijn útfanhûs by Elske Baerdt... hy koe no it leed ûnder de eagen sjen. En hy wist, it soe freeslik wêze, wat him no te wachtsjen stie. In stream fan ellinde soe 't wêze, dy't him ferswolgje en miskien wol mei yn 'e bedelte slingerje soe, want hy wie ommers ek âld en it libben sûnder Hanne like him ta in wei te wêzen, tsjuster en lang...
Minne Pjirkes kaam yn, in kuorfol houtsjes ûnder de earm en snute de kjersen. Hy seach bedrukt fan de iene op de oare en tocht om fanmiddei, de sike sa roerich en onrêstich, en dat getipel mei de lekkens, wat hie 't him oangriisd! en no dizze stiltme, swier as in stik lead... En hy sette stilwei in brochje foar menheare del. Dy hie sont fan 'e moarn noch neat trochkrije kind.
O it hie sa'n slimme dei west en no de lange nacht! Doctor Falentijn soe noch komme en menhear Baerdt en syn wiif en âlde menhear Falentijn, dy soe wekje mei menheare. En mei de trouwe soarch fan de âldgediende diich 'r in nije koal yn 'e plaatstove en lei twa pakken kjersen op 'e skoarstienmantel, wêr it moaie fergulde sinnepen-dúltsje, dêr de frou sa wiis mei wie, om't se 'er de berte-oere fan al har bern op ôflêzen hie, krekt fiif oere sloech.
‘Regnerus!’ rôp mefrou Ripperda ynienen en fleach rjuchtoerein.
Mei in pear stappen wie hy by har en hâlde se sêft yn 'e earms. ‘Wat is deroan?’
‘Ik...’ hime se, ‘... ik hear... de stap fan myn jonge... myn jonge... O Ryklef!’ en hja foel werom op bêd, yn 'e eagen noch de wjerskyn fan blydskip. ‘De doar fan... 'e steech... op... wiidop, dat 'r ynkomme... kin,’ flústere se.
En mei tsjinsin gyng 'r nei de gong en hjitte Minne Pjirkes om 'e gongsdoar op te setten en 'e efterdoar en 'e útdoar nei de Bûntebargesteech.
Hja hearde it en lei no wer stil, it ferfallene âldwyfkekopke hielendal skean op it kjessen mei 't gesicht op 'e keamersdoar. De wankjes
| |
| |
sa beklonken en de eagen sa frjemd wûnderlik, Regnerus Ripperda bespeurde 'er kenber al it mark op, wêr in frjemde, wrede gast elts minske ienkear yn syn libben mei tekent. En hy biet him op 'e tosken, om syn ellinde net útskreauwe te hoegen. Dan machteleas te stean! dan net fechte te kinnen tsjin dizze geweldener!
Ynienen... syn hert stie hast stil. Dêr wie it, it frjemde, it bjuster-baarlike. Hy hearde ek it lûd fan hastige stappen fierôf yn 'e hûs, it slaan fan 'e doarren, Minne syn bliid lûd, it oanslaan fan 'e hûn, al tichterby de stappen... yn 'e foargong... no deun by him...
En doe in breed grut skaad foar 't bêd, mei alle geweld it lytse figuerke kearende, dat derôf woe en him no yn 'e earms hinge... In skynseltsje fan alear... in triljend swak skynseltsje.
‘O myn jonge... lytse jonge...’ hearde 'r har snokkerjen. En doe... in stiltme, in blide sêde stiltme.
Hy gyng der stil út. Hy hie syn wiif te leaf, om har dizze lêste freugde op ierde net allinne te gunnen en hy joech him teantsjende ôf nei syn opkeammerke ta, wêr 'r syn boeken en munten hie, en skode in grutte stoel by 't fjoer en lies de post, dy op 'e tafel lei al sont in lyts wike en wêr hy noch net in each op slein hie.
Lokkich, 't wie net folle sûnders. In pear brieven fan lânhierders en ien fan in húsman, dy't wol wat jild ha woe foar in nij steedsje, en ien fan master Marten Joukes fan Driezum. Dy stiek 'r hânsum yn 'e bûs, om jûn let te lêzen as menhear Baerdt der ek wie. De syktme fan syn wiif lei sa it near op alles, dat selst de pollityk rekke op 'e eftergrûn. Hy koe him net mei soks bemuoie, no't hja dêr har slimme stryd oan 't striden wie en hy neat foar har weinimme koe... Wat hiene se tegearre al net mei-inoar trochwraksele sims, inoar moed ynsprutsen, as it leed sims hast oan 'e lippen ta stie en tegearre ek de freugden dield, dy 't houlik en de bern har ek sa ryklik joegen. En faken, dan hiene se ek tegearre bidden... Dy grutte binnekeamer, fier fan alle gewoel ôf, mei syn hege koekoek, dêr in stikje fan 'e loft te sjen wie of sims in inkelde stjer, dêr hiene se har eigentlyk libben yn libbe... har ynderlik libben... sims yn it deisgewoel ferside krûpt as in skruten bern, mar jûns, as de frede kaam, makke it him namste mear kenber en leine se har sielen foarinoar bleat as guont, dy gjin geheimen foarinoar ha, mar frank en frij as man en wiif inoar yn leed en wille tige nei bestanne.
Hiel sunich teante 'r troch de gong en harke oan de keamersdoar
| |
| |
nei it swiere, woldwaande lûd fan syn jonge. Hoe'n hearlikheid! hoe'n treasting! krekt no't hy him sa fanneden hie!
Dêr leine syn redens noch yn in hoeke fan 'e gong en de jachthûn snuffele al op syn knapsekje om en haffele oan 'e strûp, om dy troch te krijen. Syn skrandere eagen loerden skean nei de baas, as 'r ek kibjen krije soe. Mar dy seach yn 'e oarrewei, hie syn stúdzje by hiele oare dingen en tocht net om syn freonke en syn boarterij. Stadich gyng 'r werom en nei de koken ta en hjitte Minne Pjirkes en 'e fammen it stilswijen oer 'e jonker syn komste. Hja nikten, nimmen soe ea in wurd út har krije, dêr koe menheare op oan, en hy stjoerde Minne mei in boadskip nei menhear Baerdt. En dat wie in nuver boadskip, want Minne hoegde neat oars te sizzen, as dat 'r Lukas 15 fers 24 fuortdaadliken lêze moast. ‘En dû neamst noait dêre in namme - ik warskôgje dy... it soe de dea fan myn bern wêze kinne. De muorren ha earen tsjinwurdich.’
En doe koe hy it net langer daaie, hy moast en woe ek it genot ha fan 't sjen fan syn jonge. En mei lange stappen kaam 'r op him ta en beseach him op en del, syn bern... syn dierber bern... En hy loek him nei 't ljocht fan 'e kjers ta en striek him de krollen fan 'e foarholle en seach him djip yn 'e eagen, hifkjende, soargjendewei, o sa fol noed. Hoe krige 'r him wer thús? hoegde 'r syn eagen net foardel te slaan foar dy fan syn âlde heit?
‘Is 't mei God en mei eare, datst hjir wer biste, jonge?’ ‘Dat is 't, heit,’ klonk it der foars en lûd oerhinne út syn mûle. Einliks fierste lûd foar in sikekeamer, mar hy diich 't willemoeds. Mem moast en soe it hearre, dit tawurd op dizze fraach.
En mem hearde 't. Hja ferheuvele har in bytsje en siet rjuchtoerein op bêd en seach nei de beide minsken, har it leafst op ierde, en har eagen, al omskimere fan in fine frjemde dize, as dânsen der tûzenen michjes foar har om, stoarren stiif nei de kroeze brune holle fan har jonge yn syn ienfâldich skippershabyt. En as in fisioen gyng 't har foarby, hoe't hy dêr nêst in set noch stien hie yn syn kleurige unifoarm fan prinselike rutersman, en de lange dagen fan it wachtsjen kamen har foar de geest, de langen, de o sa langen...
No wie it allegearre dien, dat wachtsjen ek... Stadich sonk der in nuvere rêst oer har hiele wezen, hja fielde har fuotten dôf en kâld wurden en har foarholle, dêr kobbele it klamme swit op. Hja woe har noch nei de muorre ta draaie en foel oerside op 't kjessen del.
| |
| |
‘Mem!’ kriet Ryklef... ‘o memke!’ Mei ien sprong wie 'r wer by har, de earms om har hinne, de holle deun tsjin har oan. It teare lichemke skokte noch in pear kear op en del, doe ien lange sike... hy wist it, dit wie de ein... En hy begroef de holle yn 'e tekkens fan 't bêd, om it lûd fan syn snokken te smoaren...
Menhear Baerdt kaam dy jûne en bleau de nachts, sei 'r, en in set letter kaam doctor Falentijn en syn komste allinne wie al in grutte treast. Hy beoardere âlde Ripperda op bêd en folgens bestel fan mefrou Ripperda sels kamen mefrou Baerdt en mefrou De Witt en âlde Betteke út it gasthús en leine se ôf. En doe't dat alles foarby wie en de frjemde stiltme fan in deade yn 'e hûs har kenber makke, kaam syn heit en menhear Baerdt en mei har trijen wekken se mei Ryklef en wiene him ta treast.
De oare middei, hast al tsjin de jûn, ûndernaam mefrou Falentijn de reis nei it hûs fen 'e Ripperda's. It wie hast gjin waar, de strjitten onbegeanber fanwegen de snie en 'e kwalster en it snijde mei fine flokken aloan en alwei. Sadwaande waarde se mei de grutte sleep brocht en dêr it boppestel fan it draachkoetske op. It waarde in slim eintsje riden.
Freark fan menhear Falentijn hie de hânen fol mei de hynsders, dy't der in hys oan krije soene, foaral by de glêde pipen op, en twa fan 'e sterkste feinten fan Falentijn, Harke Ljimmes en Jan fan Proaijen, hâlden elts oan in efterkant de draachhouten fêst, om it net kantelje te litten. It siet oars fêst mei swiere izeren bouten yn stevige pingatten en der wie ferwrikken noch ferwegen oan, mar men koe 't net witte... En oare dingen koe men ek net witte...
François Falentijn, lyts en griis yn 'e kjeld, stie yn 'e útdoar en seach de staasje efternei, doe't se fan ein set wie en no wrottendewei in paad sochte troch de snie. Hy wist dêr Pronica yn, de grutte skoudermantel fan hamsterbûnt om en in dikke swarte doek om 'e holle. En hy wiste Jehannes neist har, stil en evenredich as altyd, miskien wol syn hân yn harres... En hy wist fan in tins, wêr hja no allebeide alhiel fan yn beslach naam waarden, en it wie net mear om de dea fan mefrou Ripperda, wêr hja om tochten... De libbenen fregen om oanpart yn har noed...
En Falentijn, de bedaarde menhear Falentijn syn hert siddere fan eangstme, no't 'r der goed ynkaam. Mar wat docht in mem net foar har bern? Hy wist, as 't moast, dan soe Proan foar har soan, doctor Je- | |
| |
hannes Falentijn yn 'e dead gean wolle mei blydskip! foar him en Doedte Ripperda! En no dit diich se ek mei blydskip... hja hinge der net tsjinoan, gjin amerijke. Hoe koe 'r syn leave goede Proan dêr ek wer yn... Wat in rike seine wie him jûn yn dit wiif...!
En hy tochte om 'e skieding fan 'e dea, dêr yn it grutte hûs fan 'e Ripperda's. Sa soe 't ek ienkear mei har komme, ien waarde de earste en de oare soe der ek sa stean en sjogge de poarte tichtfallen en syn leafs fuortgean en stienne dêr allinne foar te klopjen. En nimmen diich op en de geande gyng al fierder en fierder fuort...
Sa yn 'e prakkesaasje wei seach 'r de sleep by de Piip op gean en der wer by del en doe in smel strjitsje yndraaien. Skoaljonges snieballen him efternei, ien rekke de swarte klots fan Jan fan Proaijen en barste dêr útinoar. Twa huzaren seagen it en joegen de jonges in wan op 'e hûd, dat 'er net om liigde, mar fiks fan rjuchts op lofts.
Hja sloegen oan, doe't se troch 't gleske Proan en Jehannes seagen, tocht him en gyngen doe har gong, de hege learzens batsjende troch de snie, de bearefellene mûtsen djip oer 'e eagen. Ferlittener as sa'n dei fan felle froast en snie wie de stêd nea. Dy't net nedich moast, joech him net op 'en paad; sa om fjouweren hinne yn 'e winnende skimerjûn wie de stêd suver útstoarn, der hielendal gjin minsken mear, selst gjin hûn noch kat.
En dy tiid benuttige mefrou Falentijn om werom te kommen. Jehannes siet net wer neist har. En hja wie dochs net allinne...
Trije dagen letter, in moaie sinneskyn winterdei, waarde mefrou Ripperda te hôf brocht en begroeven yn 'e Grutte Tsjerke yn 'e koarsein. Alle klokken fan 'e stêd letten ta eare fan de deade en in lange rige fan ryk en earm folge har nei. No diich it jitteris bliken, hoe heech de Ripperda's yn oansjen stiene by de aristokrasy en it folk. Fan allebeide hiene se de leafde. -
Ryklef Ripperda seach se troch it dakfinster by menhear Falentijn it Breed fan 'e Nijestêd lâns gean, de lange swarte staasje de wite wei lâns. De measte lûken fan 'e huzen wiene ticht, en doe't se by de sosjéteit kamen, presenteare de skildwacht it gewear.
Stadich draaide de swarte slinger, hy seach se fierder gean oer it pypke, de Sint Japiksstrjitte yn... En einliks de lêsten, de alderlêsten... Hy snokte bitterlyk...
Wol fiif spionnen strúnden yn dy dagen om it hûs fan Ripperda en de wacht by de poarten hie syn alderstrangste oarders... Mar dy Rip- | |
| |
perda, dy glêde fûgel, kaam net thús. Dy bleau fersjille. Dea, sei in inkeldenien, ferlit yn 'e frjemdte, miende in oar te witten, op 'e doele rekke mei in sigeunerwiif, brocht in treddenien fol spot ûnder de minsken, en dat wie 't, wat monsieur Poppéus fan Rhee syn wiif Anne op in jûn as in nijtsje fertelde. Hja siet te lêzen yn in boek en hoe skerp as 'r ek taseach, hy markbite gjin feroaring yn har antlit... It wie yn syn slutenheid fan sa'n reine, suvere leaflikens, dat 'r oanstryd krige om der mei ien fan syn skerpe neilen in skram yn te klauwen en 't te skeinen... Om se jammerjen te hearren... en him te smeken om op te hâlden...
Dat soe minselik wêze... mar dit... O hoe hate 'r dit iiskâlde panser fan 'e aristokrate, wêr hy him altyd noch in lyts boargerman by fielde. Nea soe se him tastean, te kliuwen yn har sfear, foar him wiene de krûmeltsjes ornearre, foar in oarenien de rike, hearlike folle byt, loksillich fan goederjouskens jûn. Mûltergjend hie 't dêr ticht oan ta west, mar hy hie 't dochs woan. Kâldgnyskjend tocht 'r nochris om dy dagen en it opwinend geniet fan dy stryd.
Hy stie foar de spegel en striek mei de wite plodzige hân oer syn lang hier. It hinge him suver yn 'e nekke en it makke him somtiden ta in oanfluiting fan 'e ondogense stedsjonges. ‘Skareslyp, de skjirre is stomp,’ raasden se dan, as hy yn al de gloarje fan syn lange rôk mei gouden knopen, syn hege hoed en syn stok mei goudene knop foarbygyng.
En op in goede dei, doe ferfeelde him dat. Op 't heden krekt op dit stuit, kaam 't him wer yn 't sin. Nuver. Hy gnyske der efkes om en beseach himsels wolgefallich yn it kleare glês.
En tochte der wer om... It hie him sa ferfeeld, dat op in goede dei liet 'r in pear jonges oppakke en yn 't hûnegat smite en dêr traktearje op tsien swypslaggen elts...
Sont hearde men nea mear fan skareslyp en as de jonges him mar seagen, dûkten se har al, naaiden út mei de klompen yn 'e hân. -
Mar de heiten ballen de fûsten, it soe him soer opbrekke, ûnthjitten hja. Hy hie twa fijannen mear. En ien fan dy wie Haaie Trompetter.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd