Patriots Republikanisme

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 6255 C 4

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Patriots Repulikanisme. Politieke cultuur in Nederland (1766-1787) van S.R.E. Klein uit 1995

 

redactionele ingrepen

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. II, VIII, 7, 24, 26, 90, 224, 226 and 259) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina I]

Patriots Republikanisme

 

[pagina III]

Patriots Republikanisme

Politieke cultuur in Nederland (1766-1787)

s.r.e. klein

 

[pagina IV]

Deze publikatie kwam tot stand dankzij financiële steun van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (nwo) en de Jurriaanse Stichting te Rotterdam.

CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG

Klein, Stephan

Patriots Republikanisme: Politieke cultuur in Nederland (1766-1787) / Stephan Klein. - Amsterdam: Amsterdam University Press. - Ill.

Met lit. opg., reg.

ISBN 90-5356-194-3

NUGI 644

Trefw.: patriotten; Nederland; geschiedenis; 1766-1787 / Nederland; politieke geschiedenis; 1766-1787

Omslagontwerp: Pro Studio, Marianne Wijsbeek, Wouter Natter

Zetwerk: Kronos Publishing Assistance, Jorgen te Giffel

Illustratie omslag: Stadhouder Willem v als brakende Bacchus. Patriotse voorstelling van de corruptie in de Nederlandse Republiek (Rijksprentenkabinet, Amsterdam; fm 4499b). Zie ook hoofdstuk 4, afbeelding 9.

isbn 90 5356 194 3

© Amsterdam University Press, 1995

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912j^o het Besluit van 20 juni 1974, St. b. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, St. b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

 

[pagina IX]

Inhoud

Woord vooraf		vii
Inleiding		1
Opmaat: 1766 en 1784. De hertog van Brunswijk-Wolfenbüttel als ingedrongen tiran		9

 

I Tussen Oranje en Loevestein (1766-1780)

1	Republikeins besef in Nederland	27
	1.1 Simon Styls ‘zetel van het waar geluk’	27
	1.2 Een republiek op huwelijkse voorwaarden	31
	1.3 Vrije republikeinen	37
	1.4 Staatsgezindheid en orangisme	41
2	Dissenters en dissidenten	49
	2.1 ‘Republikanisme’ en ‘liberalisme’.
	Politiek en ideologie in Groot-Brittannië in de achttiende eeuw	49
	2.2 Nieuwe periodieken.
	De Borger (1778-1780) en De Staatsman (1778-1785)	65
	2.3 Controversen rond J.D. van der Capellen tot den Pol	76

 

II Het eminente hoofd en de republikeinse oppositie (1780-1784)

3	De Republiek op drift: pers, partijvorming en publieke opinie	91
	3.1 Een vrije pers en politieke netwerken	92
	3.2 Partijvorming en de interactie tussen krant, pamflet en opinieblad	109
4	De teergeliefde ontmand	128
	4.1 Vorstelijke affaires	128
	4.2 Het stadhouderlijke hof als dynastiek systeem	140
	4.3 Van Eminent Hoofd tot eerste dienaar	151
5	Burgersoldaten en soldaatburgers	167
	5.1 De gewapende burger als vrijheidsideaal	167
	5.2 Provinciale legers en het probleem van maatschappelijke integratie	176
	5.3 Het exercitiegenootschap: knooppunt van republikeinse sociabiliteit	184

 

 

[pagina X]

6	Volkssoevereiniteit verwoord en verworpen	195
	6.1 R.M. van Goens en W. van Irhoven van Dam over de ‘constitutie’ van Nederland (1781-1782)	197
	6.2 Bestrijders van een ‘paerd met vleugels’	206
	6.3 Strijders voor een nieuwe vrijheid	216

 

III Aristocraten en democraten (1784-1787)

7	De aristocratie ‘ontmomd’	227
	7.1 ‘Aristocraat’-‘Aristocratie’	228
	7.2 Regenten, burgers en hun vergadercircuits	244
	7.3 ‘Grondwettige herstelling’: restauratie, renovatie of nieuwbouw?	252
8	Politieke hervormingen in Holland	261
	8.1 Historische context en bronnen	261
	8.2 Volksinvloed in de praktijk. Stad, stadhouder en Staten	267
Besluit: Het patriotse republikanisme		284
Bijlage		294
Geraadpleegde archieven		296
Geraadpleegde bronnen en literatuur		297
Register		328