Het leven, gevoelens en zonderlinge reize van den landjonker Govert Hendrik Godefroi van Blankenheim tot den Stronk (2 delen)

[p. 100]

Tweede Boek.

Eerste hoofdstuk. Het doopen der klokken.

Een melankoliesch eentoonig gelui van meer dan dertig verschillende klokken, deed de vermoeide reizigers ontwaaken, zij namen het ontbijt in eene ruime Zaal, welke uitzag op een der fraaiste straaten van Antwerpen. De wegen waren vervuld met menschen, dewijl het een voornaame heilige dag was. Dat verd...d geraas verveelt mij hevig, zeide de Baron, mij dunkt, het is hier nog lastiger met dat zinneloos luiden dan in Breda. Dit is niet te verwonderen, antwoordde van zon, behalven dat men hier ook bij het sterven en begraaven der dooden luidt, zoo wordt 'er in geen Kerk of Klooster een aanvang met den dienst gemaakt, zonder vreeslijk aan de klok te trekken; doch als 'er een onweder opkoomt, luiden alle de klokken der gansche Stad, en der naast bij gelegene Parochien te gelijk; het is dan voor iemand, die hier aan niet gewoon is zoo akelig, dat men zijne ooren wel zou willen toestoppen zoo lang dit eentoonig gebrom duurt. Maar waar toe dient toch dit ge-

[p. 101]

druisch? - Men gelooft, dat de blixem, angstig voor dit gelui en gebrom, als dan de geweide plaatsen niet durft naderen. Welk een dwaas bijgeloof, zeide barend (met een klein weinigje verwaandheid, om dat hij de klein Catechismus van den verdienstelijken martinet eens had doorloopen) ik voor mij ben van gedachten, dat het electrieke vuur des blixems door dit geduurig beweegen der klokken eer zou worden aangetrokken dan verwyderd. Dit is zeer bekend, zeide van zon, en door duizend voorbeelden van kundige lieden gestaafd; dit echter is van weinig kracht bij onkundige Priesters, die de geschiedenissen der Natuur niet kennen, en bij het dom gemeen.

Dewijl de klokken als heilig worden beschouwd, wanneer zij plegtig door den Bisschop gedoopt zijn, vertrouwen zij, dat de gewoone wetten der Natuur door wonderwerken zullen worden verbrooken. Hoe? zeiden de Baron en barend, bijna beiden te gelijk, klokken doopen? Veelen, antwoordde van zon, heb ik met eigen oogen beschouwd, waarop met Latijnsche letters de tijd van den Doop, en de naam van den Bisschop, welke de plegtigheid verricht had, gegooten was. Dit is de rede, dat eenvouwige menschen zoo zeer gezet zijn, dat bij het sterven, of begraaven van hunne bloedverwanten de klokken worden geluid, om den Hemel en alle de Hemelingen den dood van hunnen Vader, Moeder, of kind te verkondigen, en de Dienaaren des Hemels op hunnen post te doen

[p. 102]

staan, zoo dra het gelui de komst van den afgestorvenen bekend maakt. Hoe is het mogelijk, riep de Baron uit, dat 'er zoo groot eene dwaasheid nog onder het menschdom kan gevonden worden! Het is meer te verwonderen, dus ging van zon voort, dat die bijgeloovige gewoonte bij de Gereformeerden, na den tijd der Reformatie, nog in weezen is gebleven, en zeer veelen (gij kunt nagaan, dat ik hier van onverstandige, bijgeloovige Gereformeerden spreek) stellen 'er iets Godsdienstigs in, dat de Predikatie met een driemaal herhaald gelui een aanvang neeme, dit is dat oud ingekankerd vooroordeel, dat van onze Roomsche voorouders tot op onzen leeftijd is afgedaald, en het geen nooit dan door eene verlichting, welke wij wenschen, dat eens spoedig zal aanbreeken, uit de gemoederen der menschen zal kunnen worden uitgeroeid. Ik woonde te Breda, toen eene kwaadaartige buikloop honderde menschen uit het leven rukte; voor allen werden de klokken geluid; doch voor gegoede Roomschgezinden driemaal; eens bij den dood; voor de tweedemaal een groot uur voor de begraafenis; en ten derdemaale bij de begraafenis zelve. De gezonden werden half dwaas door dit gestaadig gebrom; doch zeer veele aantreklijke zieken, het aanhoudend gelui moetende aanhooren, en weetende, dat zij door dezelfde ziekte waren aangetast, werden zoo beängst, en mistroostig, dat zij den moed geheel verlooren, hunne geneesmiddelen moedeloos ter zijde stelden, en door eene

[p. 103]

bijkoomende ziekte der ziel voor hunnen tijd den geest gaven.

Willen wij dit treurig gesprek hier maar niet staaken, vroeg de Baron, en eens het merkwaardige der Stad gaan zien? met groot vermaak antwoordde zijn Secretaris.