Het leven, gevoelens en zonderlinge reize van den landjonker Govert Hendrik Godefroi van Blankenheim tot den Stronk (2 delen)

[p. 33]

Agtste hoofdstuk. Vertrek van Alkmaar naar de Beverwijk en Haarlem.

Niettegenstaande de Baron bijna den ganschen nacht van verdronken menschen had gedroomd, en hoe hij zelve zich onder die geenen bevond, die zich op den grooten mast hadden vastgebonden, en op de onstuimige golven door den storm ginds en herwaards was geslingerd, ontwaakte hij echter, schoon wat vermoeid, in een zeer goed humeur. Toen hij op stond, hadden zijne reisgenooten reeds eene wandeling gedaan, om dat geene, het welk zij nog niet gezien hadden, te bezichtigen.

Met het schoonste weder reeden zij naar Beverwijk, alwaar zij beslooten het middagmaal vroegtijdig te houden, en terwijl het zelve in gereedheid gebragt werd, eens rond te wandelen. De Baron vond dezen oort alleraangenaamst hij verzekerde, dat hier veel te jaagen was, dewijl hij veele haazen- en hondenpooten in het zand ingedrukt zag. Na in haast wat gegeeten te hebben, spoedde men zich naar Haarlem om nog dien zelfden avond eene goede wandeling in den Hout te kunnen doen. Ten vijf uuren stonden zij reeds stil in dat vermaaklijk Bosch voor een der beste Logementen.

[p. 34]

Het was Zondag; het fraaie weder honderde inwooners van Amsterdam, die geduurende eenigen tijd geene boomen gezien hadden, uitgelokt om derwaarts te rijden of te vaaren: alle kamers waren opgevuld, het grootste gedeelte zat nog voor het huis op het plein. De reizigers stonden zeer verwonderd hier zoo veele menschen te zien, zij meenden, dat de kermisvreugd hen allen derwaarts had gelokt. Bij het uistrappen uit het rijdtuig, waren aller oogen op den Baron, zijn Secretaris, en zijnen onhandigen knecht gevestigd: elk een scheen zijn buurman stilzwijgend te vraagen, wat dit toch voor wonderlijke menschen waren. van zon merkte dit wel ras op, en eene zekere, hij wist zelfs niet welke gewaarwording (zou het niet die der eigenliefde geweest zijn) deed hem bloozen. In de daad het kapsel en de kleeding van onze twee helden was altoos belagchelijk, gelijk wij meer dan eens te kennen gegeeven hebben, maar dan wel voornamentlijk, als zij reisden.

Na eenige ververschingen genoomen te hebben, deeden zij eene aangenaame wandeling: de Baron was verrukt over het geen hij zag, hij vond eenige buitenplaatsen zeer fraai, en scheen tot zijn leedweezen te bemerken, zijn Kasteel in geene vergelijking koomen kon met deze prachtige, en met zoo veel smaak aangelegde Lusthoven.

Vermoeid keerden zij naar het Logement terug; zij soupeerden in eene ruime Zaal met eenige lieden van verschillenden rang, welke, hier ook

[p. 35]

hun intrek genoomen hadden om eenige dagen door te brengen. In 't eerst sprak men over verschillende onderwerpen, ten laatsten over Haarlem: een oud deftig man, welke naast den Edelman zat, beweerde, dat 'er geen Stad in de Nederlanden gevonden wierd, waar de Burgerij, van de oudste tijden af aan, meer dappere daaden voor de vrijheid had verricht dan die van Haarlem; dat zelfs de vrouwen zich eenen onsterfelijken roem hadden verworven, toen zij onder het geleide van de beroemde kenau hasselaar zich manmoedig hadden verzet tegen de godlooze bende der Spanjaarden, door den gevloekten alva aangevoerd.

De Baron veinsde dit gansche geval zeer wel te weeten, schoon noch hij, noch zijn geheimschrijver ooit geweeten had, dat 'er ooit één Spanjaard in Nederland was geweest, en geen van beiden ooit den naam van eene kenau hasselaar had hooren noemen: hij gaf echter met eene vrijmoedige stem, die door de Zaal klonk, te kennen, dat hij even als zijn Vader zaliger van gevoelen was, dat 'er voor het menschdom niets verderfelijker kon gevonden worden dan de Vrijheid, en niets gelukkiger dan de Slavernij.

De ooren en oogen van alle de aanweezigen werden als door één koord naar den spreeker van zoodanig eene paradox toegetrokken, elk een gaf om strijd te kennen, dat hem niets aangenaamer zijn zou, dan hem zulk eene verschriklijke stelling met goede bewijsredenen te hooren staaven;

[p. 36]

dat hij dan wel een wonder zijn moest der welspreekendheid, indien hij zich in staat bevond, om dat geene te loogenstraffen, dat in de harten van alle menschen en dieren, was gegraveerd. De Baron verontschuldigde zich voor dit maal, dewijl hij vermoeid was van de reis; doch hij beloofde den anderen dag na den maaltijd daar over een wijdloopig gesprek te zullen houden. Dan verzoeken wij u ten minsten op het vriendelijkste, oude Heer! (zij bedoelden den ouden deftigen man, die naast den Edelman zat) om voorloopig eens het tegendeel te beweeren, en kortelijk te zeggen, welk een heil aan het menschdom door de Vrijheid wordt aangebragt.

De oude Heer verontschuldigde zich ook, hij zeide, dat hij daar op nooit met opzet gedacht had, dat hij zich nu niet zeer vlug bevond, dat hij te smaakelijk had gegeeten; doch niets kon baaten; zij zeiden eenpaarig, dat zij veele bewijzen hadden van zijne welspreekendheid en kunde, en baden hem, dat hij hun dat niet zou weigeren; de vrouwen zelfs drongen 'er sterk op aan, en nu zou hij onwelleevend gehandeld hebben, indien hij zich nog langer had laaten bidden.

Zoo gijlieden in de daad begeert, zeide de oude Heer daar op, dat ik eene korte redenvoering houde, zal ik aan het einde van de tafel gaan staan, om dus mijne geëerde toehoorders beter gelegenheid te geeven, om mij te verstaan, en dewijl gijlieden toch volstrekt verkiest, dat ik over de Vrijheid spreeke, zal ik mijn onderwerp

[p. 37]

in twee deelen verdeelen, en eerst trachten te betoogen: hoe groot een geschenk de waare Vrijheid voor het menschdom zij; en vervolgens welk eenen invloed dezelve hebbe op de vermogens van den geest.