|
| |
| |
| |
Ien dei minske
‘Men kin sjen dat it de boeren ek wer better giet,’ sizze de arbeiders fan Noarderein tsjininoar. ‘Oars hiene de wezen net sa'n pracht fan in wein oanret. De bruorren fan 't âldkleaster wolle it der ek nochris fan nimme. Och, men kin harren gjin ûngelyk jaan.’
De wyks dat dy stoarm fan nijs delkommen is út Hollân wei oer it fredige Noarderein hinne, it nijs dêr't Houkje twa nachten net fan sliepe kinnen hat en trije dagen fan út 'e liken wie, is Froukje heit op 'e lije side oankommen en hat him frege as hy it goed fûn dat se ien dei mei Sibbele út te riden gong; nei de T.T.-races fan Assen.
‘Wat foar spul is dat einlings tusken dy en dy âlde Sibbele? Ik wol net foar de twadde kear oerrompele wurde.’
‘Ik ha heit-en-dy nea oerrompele. Ik ha altyd alles frege, dat wit heit ek wol.’
Der komme in pear triennen; no al, tinkt Feike.
‘Dêr hasto gelyk oan, dat moat ik dy tajaan, mar do giest net sa, sûnder mear, mei Sibbele in dei út te riden. Dat wol ik net lije.’
‘Hoe bedoelt heit dat, sa sûnder mear.’
‘Sûnder dat jimme iepentlike ferkearing ha. Ik fyn dat in healwiis gedoch. Dat gobbet en mûskoppet, dat smoest en gekjaget meiinoar om, sûnder dat der wat geande hjit te wêzen. Dat moat ophâlde. Do smytst dyn eigen eare dermei te grabbel. Ik woe dy wizer ha. Jou dy net langer mei dy nuvere âlde kwibus ôf.’
‘Sa'n nuvere kwibus is Sibbele net. Ja, fansels hy leit no ienkear mei op dy namme, om't er ien fan de wezen is, ien fan dat aparte slach folk. Hy is de jongste, hy hat altyd ûnder Age-endy stean moatten, en nea syn eigen wei folgje kinnen. As Sibbe- | |
| |
le yn in gewoane húshâlding opgroeid wie, soe der gjin bysûnders oan him te merken west ha. Ik mei him graach lije...’
- Ik mei him graach lije. - Dy bekentenis giet yn Feike del. Hy wurdt der effen stil fan. Dan ferfettet er wer:
‘Ik begryp jimme net. Wat foar smaak as jimme ha, dat snap ik net. Dyn foarige frijer hat er hast de kop yn fleane litten. Dêr kriget er noch gedonder mei, wat ik dy sis. Dat wurdt in rjuchtsaakje nei't ik wol heard haw.’
‘Dat wie syn skuld allinne net, fêst net!’
‘Bern, do fersjuchst dy op dy fint. Dat is ommers sa klear as de dei, dat er dat der krekt op talei om dy oanriding te krijen.’
‘Hy hie himsels der like slim mei hawwe kinnen, dat hied er dan ek wol witten.’
‘No, wat koe him dat folle skele? Nee, it binne nuvere hânswoarsten allegearre, dy âlde keardels, dat sis ik dy en Sibbele is neat better as de oaren, earder minder.’
‘Hui, hui, heit.’
‘Nee, sa is it. Ik warskôgje dy, Frouk, ik moat dy warskôgje. Ik ha langer ûnder de minsken west as do. Ik rier net graach yn dy dingen om, dat witst wol, mar do bist myn bern, en ik bin wiis mei dy.’
‘Heit, wol heit dan net lije dat ik ferkearing mei Sibbele ha?’
‘Ik bin der tsjin, mar ferbiede doch ik it dy net.’
‘Heitsje, leave heitsje’ (en se moat him wylst oankrûpe) ‘wat spyt my dat!’
‘Ja, mar sa is it Frouk, dêr helpt neat oan.’
‘Dat komt no fansels noch it measte omdat Age doe it lân sa tsjin heit opjage hat. Dêr moast heit him dochs oerhinne sette kinne.’
‘Ik ha se noait lije meien Frouk, foartiid ek net.’
‘Mar dat mei heit dochs net op Sibbele útwriuwe.’
‘Doch ik net. Gjin tinken oan. Dat lân is net te djoer. Dêr bin ik glêd oerhinne. Dêr stek ik him no de gek ek mei oan as it moat.’
| |
| |
‘Ja, sjuch, dêr ha jo it al!’
‘Nee, dat doelt op Age, net op Sibbele.’
‘Mar dy moat it mei belije, yn heit syn oardiel oer him!’
‘No, do moatst it mar witte. Do fersjuchst dy op dy fint. It is gjin beroerdling, dat is myn sizzen net, mar der sitte twa kanten oan al dy manlju. In goedaardige en in kwea-aardige kant. Dy moaiste keart er nei dy ta en dy sjuchsto allinne.’
‘Nee, dat doch ik net, heit. Ik leau ek wol, dat Sibbele minder aardige eigenskippen hat, dêr bin ik net blyn foar. Hy hat soms wol nocht oan ûnnocht, dat is wier...’
‘Dat is in frekt minne eigenskip, Frouk.’
‘Och, wa is der no sûnder, heit. Wat wie heit der strakjes tichteby. Ik leau, dat hat elts minske wol wat.’
‘No hâld mar op fan pleitsjen. Ik ha myn nocht. Asto ris wiste hoe'n glûpend hekel ik oan sokke dingen ha, dan hiest... hawar... ik hâld der oer op.’
‘Mar as ik it dan oangean, heit, hoe dan? Mei Sibbele hjirre dan wol oan hûs komme?’
‘Do bist tweintich jier wurden Frouk. Dat seit my wat en dat moat dy wat sizze. En no hâld ik der oer op, en ik wol it der net wer oer ha.’
Frouk wit net hoe't se der no mei oan moat. As Sibbele har ris polsket, hoe't it fersyk der by heit-en-dy yn fallen is, docht se earlik ferslach.
‘Heit sei, wy moasten it ien of it oar.’
‘O, mar dan is de oplossing net slim te finen, wol,’ smyt Sibbele der loftich út.
‘Heit wie derop tsjin, mar hy ferbea it my net. Hy mei net ien fan jimmes graach lije, jo ek net.’
‘Nee, dat wist ik wol, mar dat is it slimste net. As jo my mar lije meie, dêr komt it op oan.’
‘Foar my net allinne, Sibbele. Ik wol net graach tsjin ús heit-en-dy stean. Dêrfoar hâld ik te folle fan har. Ik wit net hoe't it moat.’
| |
| |
‘No, ik kom moarnier mei de nije auto foar, hear! Wolsto net mei, dan gean ik allinne, dan is it net oars.’
‘Kin dat wol Sibbele? Dat die ik no mar net. Wy wenje yn 'e buorren...’
‘Ja, mar dat doch ik; dy buorren kin my neat skele. Dêr ryd ik efterstefoarst yn en foarút wer wei. Fielst wol?’
Sa is it de jûne foartiid sitten bleaun.
‘Hie dan de knoop trochhakt,’ sa fûtert Houkje de oare moarns Froukje út. ‘Wês dan ek ris út 'e rie en nim jo beslút as it tiid is. Hè, dy twivelriedichheid dat is wêr't ik it minste oer kin. Dat jout gjin foech foar in jong frouminsk as jo binne.’
Frouk is der betommele fan.
‘Wolle jo jo no ferklaaie, of net? Stap oars op 'e fyts en ryd nei 't âldkleaster ta en sis it ôf. As er hjirre strak mei de auto foar hûs komt, is it te let. It soe troch alles hinne ûnfatsoenlik wêze en sâltsje him hjirre by de doar ôf. Salang ik hjirre noch wat te sizzen ha, hoopje ik net dat wy dat immen fan ús stân oandwaan sille, sels ien fan Sjoerd Ages-jonges net. Hoe let soed er hjirre wêze?’
‘Njoggen oere.’
‘En 't is no hast healwei!’
Dêr toetet in auto.
‘Godskes dêr is er al. Dat ha jo der no fan. Nee, no kinne jo net mear werom. Ja, jo moatte himsels mar yn litte!’
‘Iksels nei foaren, yn dizze âlde plunje?’
Houkje stiet in amerij yn slimme twastriid. Dat binne no fan dy mominten, wêrfan hja ferstiet dat it op it fynste ûnderskiedingsfermogen oankomt, en wêryn net ien fan de grutdochters har belykje kin.
‘Dat op himsels seit neat, mar dat jo no aanst yn 'e pronk mei him ôfsette sille, dat dêr foaroer, wat moat de buorren dêrfan tinke? Hy moat ferwachte wêze: ik sels sil him ynlitte.’
De skille giet.
| |
| |
‘No, no moat mem ek nei de foardoar gean.’
‘Ik bin sa grien net mei him as jo! Iksels sil dit tuskenskoft takseare.’
‘Kom yn, Tsjallema.’
Mei de strangste reserve operearret Houkje.
Tsien, fyftsjin hollen eagje efter de gerdyntsjes wei.
‘Houkje lit him sels yn. Ha jo ea... ha jo ea...’
‘Is Froukje klear foar de reis?’
‘Se makket har ree.’
‘De baas net by honk?’
Houkje besaut fan syn ûnsteurberheid. Net ien oars sil mei sa'n kwânskwize fleurigens syn triomf, èn syn noed om sa'n hingizer as Feike foar him wêze kin, ferwurkje. Hy riuwt gelok en tsjinslach oan inoar as kralen yn in string. In rouwe, botte gast, tinkt Houkje.
‘Myn man, nee, dy hie oar belet en dy hoegde hjir ek net oan te pas te kommen, n't wier?’
‘No nee, ik hie in amerij tocht, de âldelju hiene ek wol mei kinnen, wat efteryn...’
De âldelju daliks mei - Houkje ferblikt fan sa'n frijmoedichheid. Ha jo it no ea sa sâlt iten... soe Feike wol sizze.
‘Nee, Tsjallema, dêr soene wy net oan tinke. As wy der hinne woene, soene wy ússels ek noch bringe litte kinnen hawwe.’
‘Dat soe ûnnutte kosten jûn hawwe, feitlik, is 't net sa?’
‘Och, dat wit ik net. Wy binne dochs frije minsken, Tsjallema; wy ha fan nimmen wat oan te nimmen!’
Dêr dan heite, asto sa tsjokhûdich bist, tinkt Houkje, dan sil ik dy better weromjaan.
‘Wat treffe wy moai waar, hen, moai waar.’
Dat ‘moai waar’ flijt hy der like sidesêft út as dat it bûtendoar yndied is.
Ien ding falt Houkje op; nee, dêr stiet se fersteld fan. Sa'n moai nij blau pak klean as dy fint oan hat. En dat sit him, en dat
| |
| |
kleurt him mei syn wite kop! Jo soene sizze, dat soks út it âldkleaster wei jitte mooglik is. Dêr hat gjin doarpssnider oer gear west; dat is kûpeurswurk, earste klasse. En dan dy pykfijne bêzje simmerhoed fan it fynste strie mei dat tearbrune bantsje derom hinne. Sa kinne de klean fan in clown, fan in slânsfet jitte in mynhear meitsje. - Feike moat ek in nij pak ha. Dat sil dan ek ris oars as gewoanwei.
‘Sil ik de jurk oandwaan, mem; of it pakje?’
‘It pakje, fansels. Hoe kinne jo dat no freegje? As jo no noch in bytsje sportyf klaaid foar 't ljocht komme wolle...’
‘Ja, no stil mar...’
‘It seit wat mei dy grutdochters, frou Feikema, hen?’
Ja, seist dat no samar of doelt dat mei op Fokje, sa fersteurd-freegjend sjucht Houkje him oan.
‘Wy binne se noch wol treast, Tsjallema, dêr hoege wy noch gjin help ta.’
‘Nee, nee, dat hear ik. Mar dêrmei is alle help noch net ferspein, wol ik leauwe!’
‘Ungelikens hokfoar!’
Dy fint makket jin kûgelsk. Dy ferget jin op posysjenimmen. No, hy kin krije wat him takomt, tinkt Houkje. Lykwols, wat in gelok dat Feike net thús is. Godskes, godskes, dat kin jitte wat wurde, as hy skielk sneintejûns delkomt. Dêr soene men it bêste fan hoopje.
‘Moarn, Sibbele!’
As in toanielspylster, efter de kûlissen wei, sa mei harsels fergulde, komt Frouk foar 't ljocht.
‘Froukje!’
Der is blide niget yn syn eagen.
‘Kom, ek al yn 'e stots, hen?’
‘Oars as yn 't melkerspakje, watte? Mar mei jo kin it ek sjen lije, leau ik.’
Wat is dat fanke daliks wer iepenhertich. In flapút is it en bliuwt it, tinkt Houkje.
| |
| |
‘It moat ek wat postuerje! Ik bin op 't lêst tsien jier âlder as jo, fanke. Dan kin men net folstean mei allinne it hier wat yn 'e boarstel te hawwen.’
‘Teminsten net, as men dêr ek al wat trochhinne groeid is,’ smyt Frouk der oermoedich oer hinne. Se kriget der sels in kleur fan.
‘No, kalm wat,’ kibbet Houkje.
Dat grutfanke is daliks sljucht en poer út 'e rifels. Wat dat wurde moat...
‘En foarsichtich oan, soe 'k mar sizze. Lit jimme net it sin op 'e rin bringe fan dat jeien en fleanen dêre.’
‘Oan my sil it net lizze, frou Feikema. Ik bin oer de nofteren jierren hinne.’
Dêr giet it dan. Beide laitsje, beide wiuwe. Houkje yn de jamkste fâlde efter 't keamersfinster knikt, ienkear.
Sêft gûnzjend glydt de nije wein de buorren út. De minsken sjugge har nei, benijd en ôfgeunstich.
Hiel yn 'e fierte hinget Feike middenmank syn weidkij, mei it kin op 'e hannen op syn stikelsparre.
Se ride it hûs foarby dêr't it wyfke mei de wite katten wennet.
‘Sis no ris bûten gekheid, Sibbele, ha jo dy foarige feint fan my mei sin by jim auto opfleane litten?’
Sibbele smyt ûnferskillich syn holle wjerskanten oer.
‘Ei, ju, wat kin dat no skele!’
‘No, dat fyn ik net sa moai.’
‘Jo hiene jo nocht oars wol wat fan him, net? Jo woene ek wol wer fan him ôfwêze, fernaam ik wol. Sa'n fyndoeks-poep! Hy mocht ek wol goed yn 'e kaanfer set wurde, om him út de mot te hâlden. En sok soarte sille hjirre de moaie famkes weihelje en ús mei de mâle sitte litte! Kinn' jo begripe!’
‘Jo hiene sels ek wol in rare reis krije kinnen!’
‘'t Soe wat wêze. Ik ha noch wol wàt foar jo oer. Yn 'e Wâl- | |
| |
den moatte se om in faam fjuchtsje, dy't ien ha wol. Dat neam ik oars noch ris wurk...’
Benijd sjucht Froukje him oan. Hoe eigenaardich docht har dat altyd oan, sa't minsken út oare húshâldings ek hiel oare begripen hawwe.
En dochs fielt se har folle better thús by Sibbele, as by dy lapkeman. 't Is folle eigener. Hy mei dan bytiden ek in frjemde skutter wêze, in mâle kwibus, lyk as heit seit. Dêr komt in skimer fan ferstean by har boppe, hoe't dizze Sibbele altyd syn ûnbefredige wêzen mei syn fak ôfreageare moatten hat yn nuvere oanslaggen en krewellen. Se mei him graach lije...
Fertroulik leit se har lofterearm efter him op it brede rêchstik lâns.
‘Wat ha wy it no oars yn streken, net?’ seit Sibbele wolfernoege. ‘It hat der yn hongen om it fan âlde Age dien te krijen. Hy is taaimelk as 't oan de sinten ta is, dat sis ik jo. Mar ik ha no njonkenlytsen langernôch ûnder syn wjukken sitten. - Wat rydt dy wein soepel, net; en fêst dat er oan 'e dyk leit! Ik kin him no noch net útride, de motor moat earst wat berinne. Mei sa'n wein krije jo gjin ûngelokken. Fansels, in oar kin 't jo oandwaan. Mar oars... It stjoer goed yn 'e kloeren, dan kin jo neat oerkomme...’
‘Hui, hui, Sibbele, hannen en gjin kloeren. Jo ha damesselskip!’
‘It is ek sa. Wat kin ik noch in bulte fan jo leare, Froukje. Dit is no feitlik de earste gelokkige dei yn myn libben. Better let, as net! 't Sil my al ris benije wat se ús hjoed wer sjen litte op it sirkwy fan Drinte. Dat binne noch ris keardels. Dy kinne ride!’
Sibbele konstatearret sokke dingen mei lakonike byfal, sûnder geastdrift en sûnder ferwûndering. Geastdrift en ferwûndering, dat binne eleminten dy't de echte tûke jildwinders-famyljes fan Fryslân frjemd binne. By Sibbele komt der jitte by, dat hy ôfhâlden is fan dat wurk en ambacht, dat him it bêste lein hie. Lykwols, as hy ienris net hertstochtlik genôch wie om
| |
| |
tsjin alles yn syn sin troch te driuwen, sa hat hy neitiid dochs noch genôch nocht oan it libben oerhâlden om ek nea de folslein teloarstelde en wrokjende krêbestinder te wurden. Dit slach fan minsken giet in iroanyske oerienkomst mei it libben oan, dy't de minste risiko jout en net folle ferlies meibringt. Fierders kinne se de winst ôfwachtsje, mar as dy der oer is dan nimme se him ek, hy mei dan grut of lyts wêze.
Wûnderlik is it sa't iepenhertige, spontane, waarmbloedige en libbenskrêftige fammensbern, lyk as Frouk ien is, har ta dit soarte fan kwânskwize operateurs oanlutsen fiele kinne. Hjoed ek, wylst hja sels optein en oerdwealsk is en har meiflere lit fan de wylde en ferheftige sensaasje fan de sportwrâld fan optheden, hat hja tagelyk alle niget oan Sibbele, dy't by alles himsels bliuwt, dy't mei syn kroadzjende gong him like noflik tusken dit frjemdsoartige en bûtenwenstige publyk beweecht as thús efter de kowesturten.
Dizzen komme sa't se binne, it mei dan wêze mei wat in clowneftige neidruk, en de wrâld fan tsjinwurdich, dy't himsels hast net wêze doar, dy mei sokken lije, dy draacht sokken tusken skodholjen en ôfkarring bysûndere achting ta.
Wat it frijhâlden fan Froukje oangiet en it beteljen foar in djoer plak yn de tribune, dêryn wit Sibbele hjoed foargoed de eare oan himsels te hâlden. De stelrigel fan de âldfeinten is oars altyd: it goud hoecht net op it festje, mar it heart der efter; in dei as dizze lykwols hat Sibbele wol in swier gouden keatling op bûse en hy skroomt gjin tsientsje as it der op oankomt om by nimmen efter te stean. Mar tagelyk sjucht er der gjin bien yn, om, as de measte niget der ôf is, stil mei Froukje yn de auto sitten te gean te iten út it blikken trompke dat âld Fogel fan 'e moarn efteryn delset hat.
‘No wolle wy hjoed ek fleane,’ seit er ûnferwachts tsjin Froukje. ‘Wy moatte sjen dat wy hjirwei komme, ear't strak de grutte stream losbrekt en dan ride wy nei Eelde. Jo ha ek noch nea flein, tink ik? Nee, ik ek net. Jo wolle wol, net?’
| |
| |
‘Ja, wol graach, mar ik wit net as ik frij fan heit-en-dy krigen hie, as ik it dy sein hie.’
‘Och, heit en mem ha hjoed neat mear yn te bringen. Ik ha jo hjoed op 'e noed. Foldocht it jo wat oant no ta?’
‘O, it is prachtich, Sibbele, ik fyn it hearlik, sa ris fuort. Wat begrutte it my lêsten sneintemoarns ek, dat ik net mei koe nei Egmond oan See. En letter wie ik bliid dat ik net mei west hie, doe't jimme dat gefal hiene mei Fokje. En no fan 'e moarn wist ik earst noch net hoe't ik soe, en no bin ik sa bliid dat ik it oannommen ha.’
‘Dus hjir hiene jo earst gjin sin oan, begryp ik?’
Hy gnysket har wat skelm ta.
‘Ei wis wol, mar heit en mem... Mar ik bin der no troch.’
‘Dus no mei ik ek by jimme oan hûs komme, sneintejûns? Dat sille wy treffe!’
Effen letter glide en sûzje se wer troch de wûnderlik moaie lânsdouwen fan Drinte. De rogge is yn 't rypjen; sêft weagjend drage de ikkers it goudgieie graan, oant yn de kimen. Dan wer ride se troch de rêstige doarpen mei har reiddutsen skuorren efter de bliere rjuchtoplutsen gevels fan de ienfâldige foarhuzings. En boppe oer alles hinne bôget in himel sa ynblau en triljend fan waarmte, as allinne yn july it wêze kin. 't Is suver sêft oan de eagen as hja bywilen yn it skaad fan de tichte krunen rôlje. 't Is no ûndertusken al hast fjouwer oere wurden; de eastewyn is lizzen gien en noch stiet dizze bysûndere simmerdei oer de ierde yn al syn sprankeling fan ljocht en hjitte fan kleur en klearens.
‘Das kommt nur einmal,’ núnderet Sibbele, wylst er syn nije wein ophelje en minderje, swinge en soeie lit.
Hja parkeare by it fleanfjild.
‘No earst de loft yn en dan litte wy ús in waarm miei sette.’
Hy kroadet nei it kaartehokje en ynformearret nei de rûnflechten.
‘Wy binne noch net te let, wol?’
| |
| |
It blykt dat de measte animo west hat. No't Sibbele nei foaren gien is binne der in earme man mei in famke efter him oankommen.
‘Wat zou het nu kosten, mijnheer?’ Hja reare yn wat kwartsjes en dûbeltsjes om. Mar hja wolle fleane. It docht tinken oan de gelikenis fan de pearelkeapman út it evangeelje.
‘Vier personen is te weinig, mijnheer.’
‘Ik betelje foar alle fjouwer. Ik wol nei Noarderein yn Fryslân. Twa kear boppe it doarp yn 't rûn en dan wer werom. Hjir is in giel briefke.’
‘Komt u even binnen, mijnheer, dan kunt u het even op de kaart aangeven.’
De piloat, in lyts keardeltsje mei in útsicht as wie it in healbloed, komt neist Sibbele te stean.
‘Boppe it doarp twa kear yn 't rûn, dan it weinpaad hâlde oan de Brekken ta en dan wer werom, hjir hinne.’
‘Wagenpaden kunnen wij niet onderscheiden, mijnheer.’
‘Mar de Brekken wol!’
It rint los. Fan dat hja alhiel nei Noarderein sille, hat Frouk neat heard.
Yn de masine skikke Sibbele en Froukje oan de iene kant efter inoar, oan de oare kant de man en it famke. Sibbele hat al syn oandacht by it grutte skeakelboerd, foar yn de kabine. Hy hat amper niget foar it fan 'e grûn los reitsjen, sa folget er de bewegingen fan de piloat. It fitert en poent him oan, dat er dat net troch hat.
‘Men hat noait libbe,’ dat is it earste wat er seit, as er him, sjende troch it glês oan de sydkant, nei Froukje keart. Dy is alhiel yn ekstaazje.
‘Wat is it lyts, Sibbele. Wat is it lyts. Mar prachtich dat it liket. It is net te sizzen. Binne wy no al in ein fuort? It fielt wol oft wy stillizze!’
‘Wy binne al boppe Fryslân, boppe de Wâlden. Wy krije no aanst earst it wetterlân tusken Grou en Boarnburgum noch en
| |
| |
dan binne wy gau boppe Noarderein.’
‘Noarderein, Noarderein, sille wy dan nei Noarderein!’
‘Ja, harren thús effen dei sizze en dan wer nei de Drintsjes ta.’
‘Soene se it thús wol tinke kinne, dat wy dat binne.’
‘Lit jo bûsdoekje mar waaie boppe de “achte” yn 't fjild dêr't jim heit te melken sit. Sjuch dat finster kin wat iepen. Ik sil it strak wol sizze, hoenear't jo it delsmite moatte.’
Hy skoot de glêzen fan it smelle finster byinoar lâns.
‘No binne wy der. Hy makket in bocht. Sjuch dêr is ús âld pleats; dêr stiet jimmes. Hjir binne toer en tsjerke. Merke jo wol hoe't wy draaie?’
Froukje is sprakeleas; fan it begjin ôf oan hat it har hast oertroeve, sa wûnder hearlik fynt se it.
‘No hjirre, boppe Noarderein, de hân der op,’ seit er ynienen. Alhiel yn ferfoering jout Froukje harres, oandien en mei ynlikens.
‘En wat krij ik no fan jo?’
Hja pattet him hertstochtlik.
‘Leaf fanke,’ seit er, mei in soarchfâldige stim, as wie it syn dochter ynpleats fan syn faam.
‘En no moatte jo oppasse, hear. Of nee, jou my dat bûsdoekje fan jo. Sjuch, mines der by en dan beknope wy se yninoar.’ Hy kriget fan elts in tippe en set der in knoop yn.
‘Wat docht ús stjoerman it moai. Wy geane krekt boppe jim achte lâns. Dêr is it spul al. Sjuch, de wein mei bossen; dy kinne jo glimmen sjen. De kij en 't âld hynder. It koe wol in hûntsje-hâlderij wêze, sa lyts is it allegearre.’
Dan triuwt er de bûsdoeken troch de iepeningen en lit se waaie.
‘As heit se ek ris fine sil. Wat is dit allegearre wûnderbaarlik. Ik kin 't mysels hast net begripe.’
Mei in healoerke steane se wer op it fleanfjild. De earme man tanket mei de pet yn 'e hannen. It famke rint op Sibbele ta, jout
| |
| |
him har hantsje en wol him tútsje. Sibbele bûcht foaroer en laket wylst syn brede laits tsjin Froukje.
‘Duizendmaal dank, mijnheer. Dit zal ik nooit weer vergeten.’
Dan kroasket Sibbele, wylst er Frouk in earm tastutsen hat, mei in triomfantlike troanje nei it loazjemint ta. Froukje hat in kleur fan op wining en blidens. It lok strielet har fan it antlit, de moaie brune eagen glimme en skitterje.
‘Is dit no it jonge libben,’ tinkt hja op iens by harsels.
‘Dit wie in stikje fan de grutte wrâld, dat wy no effen meimakke ha,’ seit Sibbele. ‘Sa libbet dy! Wat sil it de keale grutlju fan Noarderein oangean, as dy dit hearre.’
Sa giet er daliks wer oer ta de oarder fan de dei en gnysket smeulsk en ferachtlik.
Hy lit it breed opsette mei it waarm miei. Dat hy skraachwurk fatsoenlik is mei 't iten, hindert Frouk gjin byt. Dy hinget sels ek net sa bot oan foarm en hâlding. Hjoed dochs is se fierstefolle mei 't sin op 'e rin om dêr by stil stean te kinnen.
Hja tafelje oant de sinne yn 't sakjen is. Stadich en trochnoflik stekke se ôf. It rydt moai yn de jûntiid. De minsken sitte rûnom bûten of steane yn tropkes by de wei te petearjen. Hjir en dêr by in boskje of wat leech hout, steane in auto, in motor, soms in pear fytsen.
‘Sokke moaie beskûle plakjes, dêr is ek hast net lâns te kommen, tinkt my.’
Froukje laket him begearlik ta, sûnder dat se it wol.
‘Wy kinne ek slim by ljocht thús komme, wat mochten se dêr by jimmes wol fan tinke!’
‘Dat wy rûzje hân hawwe!’ gekjaget Frouk.
‘Sa is it noch net oan dizz' tiid ta, tinkt my.’
‘Sa komt it ek net, Sibbele. Ik soe teminsten net witte wêrom!’
‘Ik ek net.’
In eintsje bûten Noarch litte ek hja de auto oan de kant fan de
| |
| |
wei stean. Hân oan hân slûpe se in boskje yn. Tsjin in skeante oan, efter it beamteguod geane se sitten. Daliks lûkt er har tsjin him oan. Hja leit al gau yn syn earmen, heal tsjin him oanhingjend, heal op 'e grûn sittend. Fûl en hertstochtlik pattet hja him, de earmen om syn hals hinne. De hearlikheid fan dit earste tegearrewêzen yn folsleine oerjefte giet har by huveringen oer de lea. Hy sit, mar bûcht oer har hinne, streaket har oer foarholle en hier, omstreaket mei syn fereale laits har hiele wêzen.
‘Do bist myn pop.’
‘En jo binne myn leave feint, Sibbele!’
‘Moatst my al wer tútsje? Ast earstdeis it measte nijs derôf hast, dan lit ik myn snor wer groeie, hear. Ik haw him no hjirom wat ynkoarte litten. Do moatst no dyn trekken mar waarnimme.’
‘O, o, hy stikelt my noch fierst te slim!’
En dan skattert en kraait hja it wer út. Hy rost wylst mei syn boartlik sin har in pear kear de knevel op de wangen lâns.
‘Sibbele, Sibbele!’
Yn de jûnske stiltme klinkt it fereale frouljuslûd as eat dat by de beklemmende betsjoening fan de bosken heart.
Ferheftiger en hertstochtliker wurdt harren omklamming. 't Is oft harren leafde de soele swierens fan de krûdige boskrook, de waarme jûnsloft en de lije sângrûn der jitte op ta kriget. 't Is oft hja yn it wylde tútsjen wrakselje mei in machteleazens om sa de djipste leafdedriuwen út te fieren.
De boartlike gjalpen op Sibbele syn brike útfallen earst, op syn faaie hantaasten neitiid, wurde stadichoan seldsumer en sêfter.
‘Sille wy dan?’
‘Ja! Ja!’
Yn dy uterste bedwelming falle alle noeden wei foar dy iene om de befrediging fan it djipste langstme. Sa komme de klean los en wurdt it sied útstoarten yn de hetsige wûne; it sterke kymkrêftige sied fan in leat út in âld en taai boerelaach dat yn
| |
| |
sa'n jonge en ûntfanklike skerte frucht sette moat...
Yn it nei hûs ta riden jitte hinget de sillichheid fan dizze earste en ynlike moeting om harren hinne as in wolken. Soms reaget Sibbele dy effen fansiden mei in nofteren sechje, in smoute kwinkslach; soms lûkt dy hommels op en lit Froukje efter yn de koele skimer fan de simmernacht dy't de âlde noeden en fragen har wer oanwiuwt, dizze kear mei ien fermindere en mei in nijenien dêrfoar yn it plak.
‘Soe 't ek kwea kinnen ha, Sibbele?’
Dy man efter 't stjoer, dêr neist har, sawat heal ferlern yn it nachtlik tsjuster en yn it bedachtsum riden, dy man moat prate. Net lûd, net ropperich, net loftich en net laitsjend, mar watte tear, soarchsum, ynmoedich en betrouwenfol. Ek dat kin Sibbele.
‘Dat wit ik net, Frouk. Alle skoaten binne gjin einfûgel. Mar ris ôfwachtsje. Do bist der net bang fan, as it sa komt, wol?’
‘Nee, nee, as jo my mar helpe.’
‘Soe ik dy yn 'e steek litte? Dy, dêr't ik alles by opsetten ha? Do kinst op my rekkenje, sa goed as op 'e skierroeken, dat dy takomme hjerst wer komme. Dat witst dochs ek wol? Wat ha wy dêr hjoed yn 'e loft boppe Noarderein elkoar ûnthjitten? As wy dat net dien hiene, hiene wy dêr ek neat nedich hân. Mei dat doel bin ik fan 'e moarn al fan hûs gien, dat dat wêze soe. En it is los rûn.’
Sa wat heal earnstich, heal gekjeiend, tsjânselt er wat troch. Wat in joalich type is it dochs, tinkt Froukje.
‘Ik bin gelokkich, Sibbele.’
‘En ik! En no moat it fierders de hiele wrâld mar goed wêze. En as dat no noch sa net is, dan komt dat wol. Ha dêr mar gjin noed mei. Se moatte der daliks mar oan wenne, soe 'k sizze, hjir yn Noarderein; al is 't ek by nacht.’
Hy toetet in mannich kearen.
By Feike-en-har knipt it ljocht op.
Houkje har reserve fan de moarns is wol folslein fergetten.
| |
| |
‘Binne jimme der einlings? Ik wie sa ûngerêst!’
‘Wy ha hjirre hjoed earder ek al west!’
‘Ja, dat moasten wy der wol fan tinke.’
‘En hat heit ús bûsdoeken fûn?’
‘Ja, ik waard der oars fan.’
‘En wat sei heit?’
‘Hy sei net sa folle; dat sil ik jo moarn wol fertelle. De buorren wie der jûn al fol fan!’
‘No, Sibbele, hjir, noch ien tút en nacht, hear!’
‘'k Mei se wol ris wer mei ha, net, frou Feikema?’
‘No ja, as jimme net wer fleane.’
Jo moasten alles ris witte, tinkt Sibbele.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd