Van lieverlede

[p. 133]

XIV

De eerste dagen slofte mevrouw Beijer tweemaal per dag door het huis om een fles water te vullen die ze dan naast Hanna's bed zette. Telkens had het kind haar ogen dicht, ze kreeg er geen woord uit. Luisterend lag ze te wachten tot Hanna naar het toilet ging, maar Hanna liep op blote voeten, deed muisstil en lag veel eerder in bed dan dat haar moeder, op het geluid van de stortbak, eruit was.

De vierde dag rook mevrouw Beijer een brandlucht. In de keuken vond ze haar dochter bezig met het opwarmen van een blik bonen en het roosteren van een boterham die ze aan een vork boven de vlam van een gaspit hield. En toen Hanna slechts ja en nee-antwoorden gaf, staakte ze haar hulp en zorgden beiden voor zichzelf.

Een week lang bleef Hanna in bed, de laatste drie dagen uit onwil om op te staan. En toen haalde ze het bed af. Er moest gewassen worden en eten gehaald. Zout, suiker, een klontje boter en een half potje jam was alles wat er nog was. Ze nam de handdoek van het haakje en zag weer voor zich hoe Coby er haar voeten mee afdroogde. Bij het uithalen van het wasgoed kwam Dannie haar voor de geest. Ze stopte het goed met de lakens in haar kussensloop waarop zwarte en blauwe vegen zaten en voor ze haar jas dichtknoopte, haalde ze de brief uit haar zak en

[p. 134]

las de achterzijde van de enveloppe: p. tomaten, filly plum, eyeliner, 2 zw. panties, milk (m. lanol.).

Vergeten, dacht ze, evenals de wijn. Het feest was voorbij en de boodschappen en Coby, Coby ook. Ze scheurde het papier aan stukken. Moeder had, te lui om een ei te bakken, hongermaaltjes gegeten, maar taart en vis had ze weggegooid en de pan afgewassen. En zo was het, afwassen, uitwissen, als was het een droom die je wat wijsmaakte en beter vergeten kon.

Opnieuw het oude patroon. Hier liep ze door de gang met een zak wasgoed, ongeveer een kilo te zwaar, iets wat tijdens de ochtenduren oogluikend werd toegestaan. Ze zette de zak voor haar voeten en opende de deur van de voorkamer.

‘Ik ga wassen,’ zei ze. ‘Wat moet ik voor vanavond halen?’

Eentoniger dan voorheen verstreken de dagen. Mevrouw Beijer at zoals ze 's nachts sliep: weinig en met tegenzin, het maakte niet uit wat ze kreeg voorgeschoteld, een lepel vol en ze kon niet meer. Ze bracht het klein gesneden en geprakte voedsel met theelepeltjes naar haar mond, kauwde traag en veelvuldig, legde het echter liever terug en speelde zo een uur lang. Thee en melk hielden haar voornamelijk in leven en Hanna liet het erbij. Overdag sliep ze veel, soms aan één stuk, en regelmatig volgde Hanna haar voorbeeld en liet zich bij de kachel of aan het raam onderuitzakken. Na het eten las ze haar moeder voor uit de krant en mevrouw Beijer luisterde stil en zuchtte spijtig wanneer de krant werd toegevouwen, niet omdat ze begerig was naar meer nieuws maar omdat Hanna direct zweeg en het vertikte in de nabijheid van het bed te

[p. 135]

blijven zitten. Wanneer ze iets vroeg, kreeg ze een kort antwoord en wanneer ze een gesprek probeerde aan te knopen, reageerde Hanna nauwelijks of liep de kamer uit.

Tussen acht en negen uur wenste Hanna welterusten, niet vermoedend hoe haar plaats even later werd ingenomen. Ze ijsbeerde wat door haar kamer, keek enige tijd naar de panden aan de achterzijde, waste zich en ging naar bed. Ze wist niet beter of haar moeder bad hardop en praatte nu en dan in haar dromen. Met de dag werd het erger, soms maakte het haar wakker. Het was te zwak om de buren te wekken maar ze hoorde dat haar moeder riep alsof een dief haar nazat, maakte aanstalten toe te snellen en ging geërgerd weer liggen, de dekens over haar hoofd.

Na drie weken werd Hanna onrustig. Ze stofzuigde het hele huis, klopte dekens en matjes uit op het plaatsje, ruimde kasten op, zoog het ongedierte uit de hoeken van de keukenkastjes, reinigde met borstel en bleekwater en sopte de vloer en al het houtwerk dat ze tegenkwam.

Uitgeput trachtte ze 's avonds in slaap te vallen en dan kwam, buiten enige gedachte, het kittelende gevoel in haar buik dat haar op haar rug deed draaien. En zodra ze haar benen weer strekte, haatte ze haar zuster dieper dan ooit.