Komplot op volle zee

[p. 131]

Een zeil in de verte

‘Een paar tellen scheelde het,’ steunt Harmen verbeten.

‘Ja, ja Harmen, Harmen, je heb gelijk.’

‘Alleen door die rotjongens. Waren ze een paar tellen later losgekomen, dan hadden we het schip al overmand. Een paar tellen.’

Verbitterd hakt hij met zijn mes in de grote mast waarachter hij en Rochus dekking gezocht hebben. Joris en Reinout loeren rond de andere kant naar de kampanje. Aan bakboord en stuurboord hurken de overige maats op de kleine trappen naar het halfdek. Enkele schieten, maar het vuur wordt niet beantwoord. Harmen schreeuwt ze toe op te houden en hun kruit te sparen.

Alleen, wat moeten ze wel? Hij veegt het zweet uit zijn gezicht. Pijnigt zijn hersens af om een manier te vinden tòch nog door te stoten. Een stormaanval heeft geen zin. Ze worden zo van dek geveegd door de musketten en draaibassen. Hij snuift. Denk je eindelijk wat te bereiken, zitten de heren toch nog goed. De schipper en zijn verwaande dure joodje en Klaas die meeloper en dan dat Brabantse hielenlikkertje. Keurig en komfortabel hokken ze daar in de schippershut, met hun vette achterste makkelijk in de fluwelen kussens. ‘Bah.’ Hij spuugt op de grond.

‘Het ligt hem aan dat boertje, die brengt het ongeluk over ons,’ beweert Rochus. ‘Hij is het jong van een zwartharige Brabantse heks. En in die hitte hier heeft hij alleen zijn wambuis uitgedaan. Maar hebben jullie hem ooit zonder hemd gezien? Nee hè? Dat is omdat hij wat te verbergen heeft. De duivel heeft zijn teken in zijn huid gebrand. Dat joch heeft een pakt met de boze gesloten.’

‘Maar jij ook hoor, kokkie,’ spot Reinout. Slungelig gooit hij zijn pistool omhoog en vangt het weer op. ‘Jij komt ook in de hel. Helemaal niet erg hoor. Mij zul je er net zo goed tegenkomen. En we zullen het samen best gezellig hebben.’

Rochus maakt angstige afwerende gebaren. ‘Noem het niet, noem het niet!’ krijst hij.

De meeste muiters luisteren grijnzend toe. De konstabel, die samen met Klaas plat op het kampanjedek ligt, probeert daar gebruik van te maken. Hij springt overeind en wil waarschijnlijk trachten de draaibas aan stuurboordzijde te bereiken. Maar zover komt hij niet. Kurt heeft het ge-

[p. 132]

schreeuw ongeïnteresseerd langs zich heen laten gaan. Nu legt hij koelbloedig aan en schiet. Op een haar na raak. Het oude pothoedje van de konstabel wordt van zijn hoofd gerukt en verdwijnt over de verschansing. De man laat zich vallen en kruipt naar Klaas terug.

De muiters joelen.

Mooi, maar het helpt niks, denkt Harmen. Er moet iets gebeuren, wil ik ze in de hand houden.

Het stuurloze schip - nu er niemand op het roer let - is intussen traag gedraaid. De lome wind komt geheel van opzij. Af en toe trekt er een golf door de zeilen en klappert het doek.

Nog steeds is het heet. De zwetende muiters schuiven onrustig heen en weer en trachten enigszins uit de gloeiende zon te raken. Een paar maats leggen hun pistool naast zich om hun handen eens goed af te vegen. De schieman zit zelfs met zijn gezicht in zijn handen, zijn rug naar de kampanje gekeerd, op de trap.

Daar verschijnt de schipper in de deuropening.

‘Zo is het mooi genoeg geweest, maats. Leg dat schiettuig neer en ga weer aan je werk.’

De schieman heft zijn hoofd op, ziet Harmen, en ook anderen. Zelfs Joris en Reinout gaan er wat makkelijker bijstaan, als om te luisteren wat er van de kampanje gezegd wordt. Ze laten zich weer intimideren.

‘Kurt, Heinrich,’ waarschuwt Harmen. Zelf geeft hij het voorbeeld. Hij vuurt. De twee Duitsers volgen meteen, daarna Rochus, dan ook de rest. Claeszoon heeft hun kogels niet afgewacht. Die is alweer weggedoken. Opnieuw joelen de muiters, maar het geschreeuw is lauw en verstomt snel.

‘Hij heeft gelijk!’ roept Klaas vanaf de kampanje. ‘Al hebben jullie nog zo'n grote bek, hier bereik je niks mee. Holland zie je niet meer terug en je wijf niet en...’

‘Is dat zo'n ramp?’ gilt Rochus. Hij heeft meteen een paar lachers op zijn hand. Anderen daarentegen gaan zich kennelijk onbehagelijk voelen en kijken ontevreden naar het pistool in hun hand.

‘Je vrouw zie je nooit terug en je koters niet,’ gaat de roerganger onverstoorbaar verder. ‘En waarvoor? Weten jullie dat eigenlijk, waarvoor je van de ene gore rothaven naar de andere gaat zwerven? Voor twee drie goudstukken zeg ik jullie, want meer zal die kale gluiper van een Lanckpoot je niet afschuiven.’

Harmen vergeet alle voorzichtigheid en springt achter de mast vandaan.

[p. 133]

[p. 134]

Een vuurflits en een knal vanuit een raam. Een musketkogel fluit langs hem heen. Hij duikt terug.

‘Moet je nodig zeggen, ellendige boterkruier,’ scheldt Reinout. ‘Met je gladde praatjes. Denk je ons te kunnen bepreken, nadat je eerst geprobeerd hebt je eigen maats in flarden te schieten? Jij zal altijd met je muts in je hand blijven staan, blikken dominee. Nooit zal je wat bereiken.’

Rochus en nog een paar vallen hem bij.

Harmen blijft ontevreden. ‘Het lukt niet,’ zucht hij.

Joris kruipt op hem toe. ‘Kop op Harmen. We hebben het halve schip.’ ‘Ja.’ Ineens heeft Harmen een idee. Een half schip, en ze hebben een vlag. Gisteren gemaakt bij de schieman van een stuk gezwart zeil, waar Reinout een doodskop op heeft gekalkt. Een half schip is wel een vlag waard. Of niet soms. Snel loert hij links en rechts naar de gezichten rondom hem. Er is niks zo goed om de kerels achter je te krijgen als een vlag. Zo'n ouwe mottige lap, waaraan ze denken steun te hebben, spot hij in zichzelf. Even blikt hij minachtend naar het achterschip, waar de vlag van de republiek slap langs de vlaggestok kronkelt.

Hij stuurt Reinout en de schieman naar beneden. Het werkt al bij voorbaat. De mannen rekken zich, kijken feller en schelden met meer overtuiging en woede. Maar als de zwarte lap langs de blinde steng op de boegspriet omhoog kruipt en zich zelfs een moment ontplooit, komt de opwinding pas goed los. Ze juichen. Ze stampen op dek, slaan elkaar op de schouders. Zonder dat Harmen het verbiedt, schieten sommigen lachend hun pistolen leeg in de lucht.

Hij ziet het grijnzend aan. Ik heb ze weer mee, denkt hij opgelucht.

De schipper vloekt. ‘Nou is er geen weg terug meer,’ beweert hij hoofdschuddend. En hij herhaalt zijn woorden nog eens, terwijl hij de inderhaast aangesleepte draaibassen controleert. ‘Er is geen weg terug meer!’ De jongens, ieder aan een musket bij het raam, knikken.

Maar de chirurgijn, die meer naar achteren bij het luik naar de konstabelskamer staat, haalt zijn schouders op.

‘Kom schipper, wat maakt dat nou nog uit, zo'n gekleurde doek!’ Hij haalt voorbeelden aan van koopvaarders, die voor de Portugese kust de Spaanse vlag hesen om zo veilig te kunnen passeren. Van kapers, die met een onschuldige vlag in top op een vijandelijke koopvaarder toevoeren, om pas op het laatste ogenblik hun ware gezicht te tonen.

Het antwoord van de schipper gaat langs Isaäc heen. Hij heeft alleen

[p. 135]

maar oog voor de dansende mannen op dek. Af en toe vangt hij een glimp op van Rochus, die kroezen uitdeelt. Met brandewijn waarschijnlijk.

Nu het ergste gevaar voor het ogenblik voorbij is, is ook zijn opwinding verdwenen en kan Isaäc zich moeilijk voorstellen dat het daar dezelfde mannen van vanmorgen zijn. En van gisteren. Joris is erbij, die hem opving toen hij misstapte in het want en bijna op dek viel. Dezelfde Joris, die misschien de bootsman neersloeg en in de nacht van de inbraak Symens vader. Zelfs de bangelijke schieman doet mee met de muiters. Gisteren heeft die hem nog een paar knopen geleerd en hoe je touw moet splitsen en touw kunt verbinden. Toch schieten de eigen mensen nou op elkaar. Of eigen mensen... Isaäc heeft het gevoel dat hij er volkomen buiten staat. Of hij geen van hen allen kan vertrouwen. Zelfs de mannen niet, die nu om hem heen staan. Zo moet het ook in Portugal zijn geweest. De man die op straat vriendelijk groette, kon op weg zijn je te verraden. De slager die vlees bracht, had een kwartier daarvoor misschien met de inquisiteur gepraat.

Nee. Isaäc komt weer tot zichzelf. Hier is het wel anders.

Hij hoort hoe de schipper Maarten Maartensz beveelt, Klaas naar beneden te roepen. Om in de konstabelskamer te luisteren of er onderdeks geen aanval dreigt.

Isaäc kijkt naar Derck. De jongen grinnikt even naar hem. Hij loert gespannen over de loop van zijn musket.

‘Ik zal die Harmen te grazen krijgen.’

Harmen heeft een plan voor een doorbraak. Hij begint, met Reinout en Kurt onder dekking van de grote mast omhoog te laten klimmen. Vanuit het kraaiennest moeten ze proberen de konstabel, die alleen nog op de kampanje is, te verjagen.

Andere maats slepen intussen kisten aan. Harmen heeft ze nodig voor een stellage, van waarop hij een van de dekkanonnen naar achteren kan richten. Daar de muiters telkens voor kogels vanuit het achterschip op hun hoede moeten zijn, gaat de bouw niet bijster snel. Maar dat maakt Harmen niets uit. Op voorstel van Joris zal hij de aanval pas bij het begin van de schemering ondernemen. Eerst wordt het met musketkogels geladen kanon afgevuurd. Daarna stormen de maats onder dekking van de kruitdamp over het halfdek. Vier anderen enteren intussen buitenom. Zij zullen proberen door de ramen in de spiegel het achterschip binnen te dringen.

[p. 136]

‘Ja, ja Harmen, Harmen, jij heb gelijk,’ teemt Rochus bewonderend. Dan schreeuwt Joris vanaf de verschansing: ‘Harmen, over bakboord!’ Iedereen kijkt mee. In de verte is een zeil zichtbaar geworden. Een schip koerst op hen toe.

Een Spanjool, een spek, zal het niet zijn, overweegt Harmen gehaast. Die valt niet aan zonder overmacht. Hij wordt ongerust: het zou een Algerijn kunnen zijn.

‘Zou hij ons niet helpen?’ veronderstelt Rochus.

‘Voor hulp moet je betalen,’ zegt Harmen schamper. ‘Kost ons minstens de hele lading. Als hij ons al niet stomweg buitmaakt en als slaven verkoopt.’

Rochus kreunt. Hij hoopt maar niet dat Harmen gelijk krijgt.