Volledige werken. Deel 8

II.

Eenen langen tijd bleef Karel aan zijne deur staan en terwijl zijn boezem, door het tooneel, welk er tusschen hem en zijne moeder had plaats gegrepen, nog hevig klopte, hield hij gedurig het oog op eene kleine woning gevestigd, welke zich schuins over hem aanbood. Het scheen dat er in zijn binnenste een verlangen oprees, dat hij niet durfde involgen; want meer dan eens scheen hij bereid zijne plaats te verlaten en hield zich dan weêr eensklaps terug. Eindelijk toch verstoutte hij zich en wendde zijne schreden naar het huisje, welk hij reeds zoo lang in het zicht had gehouden. Een reeds bejaard man had zich daar aan den ingang vertoond en alras was Karel met hem in gesprek.

[p. 198]

‘Welnu, vader Martens, hoe staat het met het leven?’

‘Niet slecht, Karel. - Hoe is het, hebt gij den reiszak reeds veerdig gemaakt, want morgen is het de groote dag?’

‘Alles is reeds klaar, ik heb slechts de vrienden vaarwel te zeggen en daarmede ben ik in de wijde wereld.’

‘Het is niet erg,’ zegde de oude Martens, ‘ik ben ook soldaat geweest en heb er mij niet over te beklagen gehad, en zoo ik jongens had, zou ik er geen verdriet in maken ze naar het leger te zien trekken, bijzonder in tijd van vrede zooals nu.’

‘Mijne moeder denkt er zoo niet over, en het spijt mij, daar er toch niets aan de zaken te doen is...’

‘Ja, de moeders, de moeders zijn altijd zoo. Bah! gij zult er u niet over beklagen. Gij hebt geleerdheid, Karel, en zult alras eenen graad in het leger hebben.’

‘Ik wil er geenen,’ zegde Karel.

‘En waarom niet?’

‘Omdat ik zoo spoedig mogelijk van den dienst wil ontslagen wezen.’

‘Dan hebt gij gelijk... A propos weet gij het nieuws? De heer Petens is daar schielijk gestorven.’

‘Ik heb het vernomen,’ zegde Karel.

‘Die brave man,’ hernam Martens, ‘een zoo royale vent.’

‘Ja..’ zegde Karel.

Op dien stond trad er een meisje uit de binnenkamer en kwam in den gang bij de twee sprekers. Het was de eenige dochter van vader Martens. Karel werd rood tot achter de ooren.

Isabella was een lief meisje van achttien jaren, met blonde lokken, blauwe oogen en eene rozenkleurige huid. Hare gelaatstrekken waren zuiver geteekend, en hare gestalte was rank en tenger. Hadde zij in eene prachtige kleeding gestoken, men zou haar gewis voor eene rijke juffer aanzien hebben; want hare bewegingen waren bevallig en zwierig, en haar opzicht wekte eerbied en natuurlijke bewondering.

‘Dag, Karel,’ sprak zij, en men zou gezegd hebben dat zij, zoowel als de jongeling, innig ontroerd was.

De samenspraak scheen thans te verflauwen. Karel hield zijne blikken op het meisje gevestigd, wanneer zij hem niet bezag, en wanneer Isabella het oog soms naar hem wendde, had hij zorg zoo spoedig mogelijk zijnen blik op iets anders te vestigen. Hij deed intusschen moeite

[p. 199]

om de samenspraak te onderhouden. Dan of vader Martens iets anders te verrichten had, dan wel of hij zich begon te verdrieten, want hij was een praatziek manneken, niet lang meer bleef hij in het gezelschap der jongelieden, en ging zich over zijne woon bij eenen gebuur voegen, waarmede hij al spoedig in een druk gesprek scheen gewikkeld.

Karel en Isabella bleven eenen langen tijd sprakeloos. Eindelijk zegde het meisje:

‘Is het waar, Karel, dat gij morgen moet vertrekken?’

‘Ja, Isabella, morgen.’

‘En hebt gij er geen verdriet in!’

‘Voor mij is het niets,’ zegde Karel, ‘maar mijne moeder, die brave vrouw, zij is ontroostbaar.’

‘Ik kan het gelooven,’ zegde Isabella... ‘Gij zult dikwijls aan huis denken, Karel?’

‘Dat zal ik ongetwijfeld,’ zegde de jongeling, ‘doch ik zal mij trachten te troosten. Zes jaren zijn toch geene eeuwigheid...’

‘De zes beste jaren van het leven,’ merkte het meisje op.

‘De zes gevaarlijkste, Isabella... Zeg, Isabella, indien gij iemand hadt, dien gij geern zoudt zien, en dat die iemand eens soldaat moest worden... zoudt gij den moed hebben zes jaren geduldig hem te blijven verwachten?’

Het meisje had bij het begin dier rede zichtbaar gebeefd; doch allengs had zij zich hersteld, en toen Karel eindigde, was er een gedwongen lach op haar wezen verschenen.

‘Ik zou er geenen willen,’ zegde zij, ‘die zes jaren zou moeten afwezig zijn.’

‘Waarom spot gij, Isabella? Zoo gij waarlijk bemindet, zoudt gij het doen; doch uw hart is nog vrij, niet waar? en daarom gevoelt gij u niet krachtig genoeg voor zulke opoffering.’

‘Karel, Karel, wat droevige dingen waarvan gij spreekt.’

‘Wilt gij dan, dat ik verheugd zij, Isabella? Morgen moet ik mijne moeder, mijn gansch huisgezin vaarwel zeggen; ik zal zien weenen, misschien zelfs tranen storten; en...’

Isabella scheen bewogen.

‘Het is waar, Karel,’ zegde zij, ‘vergeef mij mijne losheid.’

‘En,’ vervolgde de jongeling, ‘ik zal zes jaren afwezig zijn, zes jaren uit den kring mijns huisgezins gesloten, en met mijn gedacht alleen, met mijne droomen alleen, met mijne inbeelding alleen...’

[p. 200]

‘Wat wilt gij met dit alles zeggen, Karel?’

‘Wat ik zeggen wil, Isabelle? Ik wil zeggen, dat wat gij zegt niet bekwaam te zijn om te doen, dat is te zeggen, zes jaren naar iemand te wachten, ik daarvoor bekwaam zou zijn; doch het zou mij, het zal mij tot niets baten, meisje. Ik zou willen, buiten den kring mijns huisgezins, vrienden hebben, door wie mijn afzijn zou gevoeld worden.’

‘En denkt gij niet,’ onderbrak het meisje, ‘dat gij zulke vrienden hebt? Denkt gij dan, dat gij uit ons gedacht zult kunnen gaan en dat wij niet gedurig over u zullen spreken? Denkt gij dat wij u geerne zien vertrekken, Karel?’

‘Dat zeg ik niet; doch ik zou meer dan dat willen, Isabella, en meer kan ik niet verkrijgen. Verstaat gij mij niet?’

‘Spreken wij van min droevige dingen, Karel.’

‘Verstaat gij mij niet, Isabella?’

‘Neen, inderdaad ik versta u niet, Karel,’ gaf het meisje, na eene poos stilzwijgen, ten antwoord.

‘Ziet gij wel dat mij zulks een ongeluk is,’ zegde Karel.

En hij scheen in eene diepe en treurige mijmering te verzinken.

Beiden bleven eenen tijd sprakeloos. Het meisje, denkelijk om uit dien lastigen toestand te geraken, zegde eindelijk:

‘Hebt gij het ongeluk vernomen, Karel, van den heer Petens?’

‘Ja,’ zegde Karel, en een bittere grimlach beliep zijn wezen. ‘Ja, een ongeluk voor den ouden heer; maar voor zijnen zoon misschien geen ongeluk.’

‘Welhoe! zou hij dan zijnen vader niet liefhebben?’

‘Ja toch,’ zegde de jongeling; ‘maar hij heeft misschien zijne vrijheid nog liever, en nu zal hij van alle banden ontslagen wezen.’

Isabella bezag Karel en sprak niet.

‘Hij zal rijk zijn,’ vervolgde Karel, eenen vurigen blik op het meisje vestigende, ‘hij zal rijk zijn, meester van zijne rijkdommen en... Isabella, gij kunt nog mevrouw Petens worden...’

Isabella werd, op het hooren dier woorden, eerst bleek als eene doode; dan eensklaps glom eene roode tint op haar aangezicht en twee tranen ontsprongen hare oogen.

‘O, gij doet slecht, Karel,’ riep zij, ‘gij doet zeer slecht! Wat wilt gij daarmede zeggen?’

De jongeling voelde eensklaps zich door het medelijden overwonnen en, de hand des meisjes grijpende, zegde hij in geestdrift:

[p. 201]

‘Vergeef mij, Isabella, vergeef mij; want zie, ik ben jaloersch, ik ben jaloersch van dien zoon van Petens, van dien wellusteling, die zich slechts ophoudt met meisjes te verleiden, en ook op u een oog van verleiding heeft geworpen.’

‘Er bestaat niets tusschen hem en mij!’ snikte Isabella.

‘Ik weet het; maar wat niet is, kan komen; hij zoekt sedert lang kennis met u te maken.’

‘Mijn vader wil niet dat ik hem hard toespreke, zonder dat... O, gij weet wel, dat het huis waar wij inwonen, hem toehoort.’

‘Isabella, zeg, mag ik hopen, dat gij aan mij zult blijven denken, dat ik, na eenige jaren, u nog zal terugvinden?...’

Het meisje reikte den jongeling hare hand en zegde:

‘Karel, gij weet dat ik veel voor u over heb, dat ik u aanzie als een' vriend; dieper gevoel worde ik thans in mijn hart niet gewaar, en ik kan u dus ook niet meer beloven.’

‘Heb dank, Isabella, zoo hoor ik u geerne spreken... O, vergeef mij de harde, de pijnlijke woorden, welke ik daareven gezegd heb, en blijf dan aan mij denken zooals aan eenen... vriend... En nu, vaarwel, ik ben thans minder ongelukkig...’

En de jongeling vluchtte terug naar zijne woon, en bleef het overige van den dag in diepe mijmering en sprakeloosheid doorbrengen.

Des anderdaags scheurde hij zich weenend uit de armen zijner familie en trok naar het korps, waarbij hij ingelijfd moest worden.