Volledige werken. Deel 8

[p. 151]

Gaëtano en zijne bende.
1823.

I.

‘Dat is nu toch verwonderlijk, gebuur; en, zooals gij zeerwel zegt, ziedaar reeds twee dagen dat de woning van Giuseppe gesloten blijft, dat er nog levende ziel in of uit is gegaan... Ja, dat is hoogst verwonderlijk!...’

‘Mogen zij ook de stad verlaten hebben? Wie weet?...’

‘Dat is niet te veronderstellen, gebuur. Dan zouden zij zulks met het grootste geheim moeten gedaan hebben... en waarom dat geheim? Te meer, in zulk geval zouden zij hun huisraad medegenomen hebben, en dat hebben zij niet. Ik ben daar straks eens voor het venster gaan kijken, en heb op den vloer de gereedschappen van Giuseppe zien liggen.’

‘Per Bacco! dan moet hun eenig ongeluk overkomen zijn!’

‘Een ongeluk, zegt gij? Het is niet onmogelijk; maar dan zouden die drie personen, Giuseppe, zijne vrouw en hun zoon, te gelijker tijd moeten getroffen geweest zijn?’

‘Dan weet ik niet wat ervan te denken... Maar, zeg eens, ware het niet goed dat wij de policie van de zaak gingen onderrichten? Wat zegt gij?’

‘Diavolo! een goede inval, gebuur; ik ga mijnen jas aantrekken

[p. 152]

en wij zullen de heeren van het gerecht gaan roepen. Wij zullen weldra uit onze nieuwsgierigheid wezen.’

Die kleine samenspraak had plaats op den elfden dag der maand Juni in den jare 1823, in eene afgelegene wijk der stad F. in de Pauselijke Staten in Italië.

De kleine woning, waarvan tusschen de twee geburen spraak was, was werkelijk twee volle dagen gesloten gebleven, zonder dat men wist waaraan zulks te moeten toeschrijven. De twee geburen waren de eenigsten niet, die zich thans voor de woning van Giuseppe bevonden; er was zelfs reeds eene kleine menigte samengestroomd, en nadat men elkaar zijne opmerkingen had medegedeeld, nadat men in stilte over de zaak gesproken had, begon men nu allengs luidop te onderzoeken waar de inwoners mochten verbleven zijn. Alle gevoelens werden blootgelegd, alle veronderstellingen werden bepraat en men begon zelfs te zeggen dat de booze geest mogelijk aan dit alles niet vreemd was. Dat Giuseppe van den godsdienst niet veel hield, dat wist iedereen, dat hij met zijn zoon dikwijls den weg naar de osteria en nimmer dien naar de kerk insloeg, dat hadden de oude buurvrouwen reeds lang opgemerkt, en het ware dus geen wonder geweest dat de duivel het gansche huisgezin met lijf en ziel hadde weggehaald. Eene vrouw uit den hoop zegde zelfs, dat zij er geenen enkelen slond aan twijfelde, of Marianna, de echtgenoot van Giuseppe, was eene strega, eene echte tooverheks: en zij voegde erbij, dat zij haar des nachts meer dan eens bedektelijk uit hare woning had zien sluipen, denkelijk om naar den sabbath te gaan.

‘Had zij dan ook een' bezem bij haar om door de lucht te vliegen?’ vroeg een oud mannetje.

‘Dat heb ik niet goed kunnen zien,’ zegde de vrouw; ‘doch ik twijfel er geen oogenblik aan, want zij vloog als de wind door de straat.’

‘De tooverkollen vliegen gewoonlijk langs den schoorsteen uit,’ onderbrak een jeugdig meisje.

‘Schoorsteen of straat, het komt op het even uit,’ hernam de vrouw, ‘alle wegen leiden naar Rome en zoo ook leiden alle wegen naar den sabbath.’

‘Maar wie zou dat ooit geloofd hebben,’ zegde nu weêr het oud manneken, dat reeds andermaal gesproken had. ‘Wie zou dat gedacht

[p. 153]

hebben, dat Marianna eene strega was! Zij zag er op het uitwendig eene brave vrouw uit.’

‘Eene aardige brave vrouw!’ riep een. ‘De heilige Madonna beware ons van vele zulke brave menschen in 't gezicht te loopen.’

‘Voor geene honderd kronen,’ voegde er een ander bij, ‘wilde ik het huis binnentreden. De duivel moet daar zijn nest gemaakt hebben.’

‘Het best wat er te doen valt,’ riep een derde, ‘is van al te verbranden wat men in huis zal vinden.’

Terwijl die samenspraken al hooger en hooger in drift begonnen te klimmen, kwam de buurman met het gerecht aangesneld. Men deed de menigte achteruit wijken en men begon pogingen aan te wenden, om de deur der woning te openen. Dan, te vergeefs deed men daartoe alle moeite. Zooals de snapzieke vrouw uit den hoop het zegde, Satan zou zoo gemakkelijk geenen toegang tot zijn nest verleend hebben. De gerechtsdienaren, die, zoo het scheen, zich weinig om den duivel bekreunden, deden eenen smid komen en eenen stond later was het slot van de deur afgebroken, en de woning geopend. Het gerecht, van drie der stoutste der buren vergezeld, trok het huis binnen.

In de voorplaats ontwaarde men niets dan de gereedschappen van Giuseppe, die van zijnen stiel een slootmaker was. Men hield zich aldaar met eene lange bezichtiging op, en men trok verder. De deur der benedenkamer, waar het huisgezin woonde, bevond zich insgelijks gesloten. De smid deed nu ook dit tweede slot springen, en zoodra de deur geopend was, ontvloog een kreet van afschrik aan den mond der aanwezigen. Een akelig tooneel deed zich aldaar voor het oog op. De oude Giuseppe, zijne vrouw en zijn zoon lagen levenloos op den vloer uitgestrekt. Het aangezicht der vrouw was paarskleurig en om haren ontblooten hals ontwaarde men eene breede zwarte streep, die klaarblijkelijk aanduidde, dat de vrouw door worging gedood was. Naast haar bevond zich Giuseppe. Eene zelfde zwartblauwe krans omgaf hem den hals en op zijnen jas zag men eene groote plek geronnen bloed. In den tegenovergestelden hoek van het verblijf bevond zich de zoon. Hij lag met uitgeslagen armen op den grond neêrgestrekt. Zijn gezicht was met diepe messneden doorkorven en men had moeite om den weleer frisschen jongeling nog te herkennen. Menigvuldige wonden overdekten verder zijn lichaam; doch hij was niet, zooals de twee ouderlingen, geworgd geweest, en dat hij eenen hevigen tegenstand

[p. 154]

moest geboden hebben, bleek uit de menigte kneuzingen en wonden, welke hij bekomen had. Zijne eene hand moest hij, bij het sterven, met eene buitengewone kracht toegewrongen hebben, want men had de grootste moeite om die hand te openen.

Bij de opening vond men eene klis haar in de vuist besloten. Een der heeren van het gerecht onderzocht het gevondene en overtuigde zich dat het aan een rosharige moest toebehoord hebben. Een tweede voorwerp, dat men onder het lichaam des gemoorden jongelings ontdekte, was een ineengedraaiden roodgestreepten zakdoek. Men nam het doek in bewaarnis; want men twijfelde niet of hetzelve behoorde den moordenaar en was bestemd geweest om den jongeling insgelijks te worgen, iets dat de worsteling, naar alle waarschijnlijkheid, belet had. Men ging alsdan voort met de nauwkeurigste huiszoeking te doen, en men meende zich te kunnen overtuigen, dat er niets gestolen was. Toen het gerecht oordeelde genoeg ingelicht te wezen, verliet men de woning en men sloot de deur weder toe. Een tweede bezoek moest denzelfden dag nog in het bijwezen van geneesheeren plaats hebben en dan mocht men de dooden des avonds ter aarde bestellen.

Gedurende de huiszoeking was de menigte voor de woning van den gemoorden Giuseppe allengs meer en meer aangegroeid. De drie geburen, die als getuigen binnen geweest waren, vertelden nu wat zij gezien hadden, en niettegenstaande het zeggen der vrouwen, die immer bleven staande houden, dat de Satan dit gansche spel bewerkt had, begonnen thans de mingeloovigen eenigszins klaarder in de zaak te zien, en bekenden openlijk dat het alles aan eene afgrijslijke moorderij moest toegeschreven worden. Doch waarom en hoe was zulks geschied?... Niemand der geburen herinnerde zich eenig gerucht in of omtrent de woning van Giuseppe gehoord te hebben, niemand had vreemde personen het huis zien naderen... En dan, die klis ros haar? Het was dus een rosse, die dadig aan de moord geweest was. En wie mocht die rosse zijn?... In eene der groepen nam een oud man, die tamelijk wel bemiddeld scheen, het woord en zegde, dat hij, bij eenen stoutmoedigen diefstal onlangs te zijnen nadeele en onder zijne oogen gepleegd, ofschoon hij op dit oogenblik zeer beangst was, wel degelijk een' rosse bemerkt had.

‘En weet gij niet, signor Gasparoh,’ zegde een der omstanders, ‘wie die rosse mocht wezen? Hebt gij hem niet herkend?’

[p. 155]

‘Ik was zeer bestaan,’ antwoordde Gasparoli, ‘en geen wonder. Denk eens, mijne schoone, rijke verzameling van oude munten en penningen, eene der schoonste die in de wereld bestaat, voor mijne oogen zien wegvoeren en geen woord mogen spreken, of een opgeheven mes viel mij in het hart! o die schurken! Zij waren zwart gemaakt, hielden hunne hoeden diep op het hoofd gedrukt; maar toch heb ik er eenen rossen bij gezien!’

‘En gij hebt hem herkend, signor?’

‘Dat is te zeggen,’ hernam de oude heer, ‘dat is eene vraag, die ik niet zal beantwoorden, ten minste hier niet... Niets is zeker op de wereld en ik kan mij misgrepen hebben, ik kan slecht gezien hebben... Doch ik geloof wel dat ik hem met eenen natten vinger zou kunnen aanwijzen.’

‘Het is de rosse Pedro van achter den hoek misschien?’ vroeg een der omstanders stil aan den heer Gasparoli.

‘Ik zeg niets,’ antwoordde de oude heer; doch zijne houding toonde genoeg aan dat hij den genoemden verdacht.

Een oogenblik later klonk het door de gansche menigte, dat niemand anders dan de rosse Pedro de dader kon wezen. Ja, ja, het is Pedro, mompelde men, het is die slechte vent, die sterke vent, die duivel noch hel vreest en voor alles in staat is.

Nog geen uur later werd de rosse Pedro in zijne woning door de policie opgelicht en naar de gevangenis overgebracht.

Den ganschen dag, zooals het gewoonlijk in dergelijke omstandigheden het geval is, bleef de menigte voor de woning der drie slachtoffers bijeengeschaard, en wat er nog al over Giuseppe en over den in hechtenis genomen rossen Pedro gezegd werd, zou moeilijk in drie boekdeelen kunnen overgeschreven worden.