Volledige werken. Deel 6

III.
De bravo.

Een dag was voorbijgegaan.

Carlo was weder in zijne kamer; doch eene gansche omwenteling had zich in zijnen geest opgedaan. De droefheid was van zijn aanzicht verdwenen en had voor eene grammoedige uitdrukking plaats gemaakt. Nu en dan liep er een lichte grimlach over zijne verbleekte wezenstrekken en dan trokken deze zich als stuiptrekkend ineen en zijne oogen schoten als vuurstralen, welke de kamer rondblikten. Hij wandelde op en neder in het vertrek; doch op het minste gerucht hield hij stil en scheen met de grootste nauwkeurigheid te luisteren. En wanneer don het gerucht verdween, stampte hij ongeduldig op den grond en scheen diep gestoord. In eens klopte een vinger stil op de kamerdeur en Carlo opende met de grootste haastigheid:

[p. 25]

‘Heeft u iemand gezien?’ was zijne vraag.

‘Niemand,’ antwoordde eene grove stem, en een persoon van eene tamelijk hooge gestalte trad het vertrek binnen. Zijn onderkleedsel was gansch zwart en met roode linten omboord. In den gordel, die hem het lijf omvatte, bevond zich langs den eenen kant eene pistool, en langs den anderen kant een zware dolk met eene zwarte handhaaf en zonder de minste versiersels. Een korte degen hing hem nog zwierend aan de zijde en verborg zich onder den bruinen mantel, welke zijne schouders bedekte en slechts een weinig lager dan de knie nederdaalde. Een donkerkleurig mutsje met eene kleine groene pluim versierd, bedekte hem het hoofd en verminderde niet het minst de wreede en kwaadaardige uitdrukking, welke op zijn ruw aanzicht te lezen stond. De oogen stonden hem diep in het hoofd en blonken als twee karbonkelsteenen; zijn haar was kort afgeschoren, en zijne lange knevels, welke aan de tippen omhoog gekruld waren, en zijn fijne puntachtige baard, gaven aan zijn wezen iets duivelsch, iets dat verschrikte en aan ieder eenen onvermijdelijken afkeer moest inboezemen. Carlo zelf, hoe sterk hij ook door de drift vervoerd was; hoezeer hij naar de wraak verlangde, kon niet dan met afschuwen dien man aanstaren en het was slechts met tegenzin dat hij hem het woord toestuurde. Hij had bijna spijt, dat hij zoo verre gegaan was van zich tot zulk schepsel te vernederen. Dit ontsnapte geenszins aan het aldoordringend oog des vreemdelings:

‘Gij zoudt u bijna willen berouwen, niet waar, heer Graaf?’ sprak deze, ‘zoo gaat het. Men gebruikt ons als een werktuig, omdat men ons noodig heeft, omdat men zich geene kracht genoeg toekent om het werk alleen ten uitvoer te brengen, omdat men vreest dat de arm misschien op het oogenblik der wraak zou ongehoorzaam zijn en dat ons de moed zou ontvliegen.’

‘Dit liegt gij!’ viel hem Carlo in de rede. ‘Denkt gij dan, dat ik een lafaard ben en dat mijn moed niet groot genoeg is om mij van eenen vijand te verlossen!’

‘Dit is mogelijk,’ antwoordde de vreemdeling, heel koelbloedig. ‘Het is dan dat gij te fier zijt om uwe handen te bevlekken met bloed, dat met u misschien in adeldom niet gelijk zou staan?’

Carlo beet van woede en schaamte op zijne tanden, want hij zag zich vernederd; doch hij wederhield zijne gramschap en sprak niet.

‘Edoch,’ ging de andere op denzelfden toon voort, ‘dit is niets: dit is onze stiel, en de Bravo is zoo eerlijk als iemánd anders!’

[p. 26]

‘Laat ons daarover niet meer spreken,’ zegde Carlo, ‘de tijd is ons te kostelijk.’

‘Dit is waar,’ antwoordde de Bravo, ‘gij hebt gelijk.’ En hij schoof zichzelven eenen leuningstoel en plaatste er zich met de grootste gemeenzaamheid in. Carlo volgde hem na en eene borze uittrekkende, reikte hij die aan den vreemdeling, zeggende: ‘Nog zooveel, wanneer de zaak is afgedaan.’ De Bravo bezag de som gelds en sprak al lachend: ‘Waarlijk, hij is zooveel niet weerd.’

‘Wie?’ vroeg hem Carlo.

‘Welke middelen leggen wij in het werk?’ zegde de vreemdeling, zonder op Carlo's vraag acht te geven, ‘en waar moet het werk uitgevoerd worden?’

‘In mijn huis zelf. Hij zal in de kamer mijner echtgenoote komen: ik zal u den weg wijzen om onbemerkt tot dezelve te genaken.’

‘O, dit is onnoodig,’ antwoordde de Bravo, ‘dien weet ik.’

Carlo stond als verstomd, dat een vreemdeling zijne huizing zoo goed kende en vroeg hiervan de reden.

‘Dit is u onverschillig,’ was het antwoord. ‘Spreek verder.’

‘Er is eene bedekte deur in den wand, welke niemand als ik ken: ik zal ze u aanwijzen.’

‘Onnoodig! Geef mij slechts den sleutel.’

‘Ik zal bij u wezen,’ sprak Carlo.

‘Geef hem nogtans: de aandoening mocht u op het oogenblik te zeer treffen en dan ware onze aanslag verijdeld.’

Carlo nam een klein sleuteltje, welk hij, met eenige andere, altijd bij zich droeg en reikte het den Bravo over.

‘Het is om acht ure, dat zij hem zal verwachten.’

‘Om zes ure,’ antwoordde de Bravo.

‘Om acht ure,’ hernam Carlo, ‘ik heb het afgehoord.’

‘En ik heb het geschreven gezien: - zes ure.’

‘Spreek! Op welke manier?’ zegde Carlo driftig.

‘In eenen brief van uwe gade aan haren minnaar.’

‘Dan kent gij den lafaard, die mij hoont, en wiens bloed ik eisch?’

‘Ja, ik ken hem.’

‘O, spreek, zeg mij zijn naam: leer mij hem kennen, dien vervloekten lafaard, o spreek!’

‘Gij zult hem zien en kennen, wanneer uwe wraak in zijn bloed zal voldaan zijn.’

[p. 27]

‘O, ik smeek u, noem hem!’

‘Ik weet het: dit is genoeg!... Ik ook, heer graaf, ik, een verachtelijke Bravo, ik ook heb mij op hem te wreken: want hij heeft mij ook gehoond! verstaat gij? Die lafaard heeft mij ook eens mijne minnares ontnomen: een meisje, welk ik aanbad, welk ik beminde met de liefde van eenen Bravo, met eene helsche drift, verstaat gij heer graaf? O! eene vrouw, welke zich niet schaamde eenen Bravo voor minnaar te erkennen, welke met hoogmoed hare bortskloppingen met de mijne durfde mengen; en die, engel als zij was, zich fier achtte de liefde van een'... van een' Bravo te bezitten! Hewel? heer graaf, dit meisje heeft hij mij ontstolen; hij heeft haar hart bedorven, want zij was onnoozel; hij heeft haar zooals vele andere in de ellende en in de verachting gedompeld. En dit, dit heb ik nog niet gewroken, heer graaf; want ik ook, ik ben aan hoon gevoelig, en mijne wraak is zoo heilig als de wrake van iemand en kan zonder uitwerksel niet blijven. Verstaat gij nu, graaf, waarom ik alles weet? Omdat ik sedert dit oogenblik al zijne stappen heb opgevolgd. Omdat hij niets buiten mijne weet gedaan heeft. En nogtans heeft zich tot nu toe geen gunstig oogenblik aangeboden; maar dezen avond zijn wij beiden gewroken, graaf! Ik zal u hier in uwe kamer komen vinden en wees gerust: onze laffe bespotter zal het morgenlicht niet meer aanschouwen.’

Dit zeggend, reikte hij de hand met de grootste gemeenzaamheid aan Carlo; want op dit oogenblik beschouwde hij den graaf als zijns gelijke, vermits hunne belangen dezelfde waren. Carlo, door de blikken en de woorden des Bravo's als gedwongen en betooverd, reikte hem insgelijks de hand, en bracht hem, alsof het iemand ware geweest, die hem in adeldom gelijk stonde, met de grootste beleefdheid tot aan de deur des vertreks.

Carlo had den tijd niet om op al hetgeen hij van den Bravo gehoord had na te denken, noch om zich met zijne ongelukkige gedachten opnieuw bezig te houden: want nauwlijks was de Bravo vertrokken, of een zachte klop deed zich aan de deur der kamer hooren. Carlo wist niet wie dit wezen mocht en ging de kamer openen. Het was alsof de donder hem verpletterde, toen hij eensklaps het wezen zijner gade voor zich zag staan. Er deed zich in zijn hart eene koude huivering op, welke hem het geheel lichaam als rondliep en al zijne ledematen deed trillen. Zijne haren schenen als te berge te rijzen en zijne verwilderde oogen schenen hem eensklaps als met een' dikken nevel overdekt. Hij

[p. 28]

voelde, dat hij zich ging verraden en met de grootste macht, welke een mensch op zijn eigen kan uitoefenen, herriep hij zijne geestkrachten en trachtte zooveel mogelijk eene onbeduidende uitdrukking aan zijne wezenstrekken te geven. Hij sprak:

‘Welk toeval, mevrouw, verschaft mij het geluk uw bezoek te ontvangen?’

‘Welk toeval? Denkt gij dan Carlo, dat ik uwe afwezenheid niet gewaar wordt en dat mijne liefde mij niet ongerust maakt, wanneer ik mijn echtgenoot zich zoo in zijn vertrek zie opsluiten! Denkt gij dan Carlo dat mijne liefde zoo zwak is?’

‘Ik dank u, mevrouw, voor uwe teedere gevoelens,’ antwoordde Carlo, met de allergrootste bezadigdheid. ‘Uwe toegenegenheid veroorzaakt mij de grootste blijdschap. Ik aanzie het als een teeken van het belang, welk gij in mij stelt; doch wees gerust: het is slechts eene lichte onpasselijkheid, welke mij belet heeft u mijne gewone groetenis te komen aanbieden. Maak daar echter geene zwarigheid in, bid ik u, ik gevoel mij reeds veel beter.’

Het wezen van Marietta, dat eerst met eene soort van kinderlijke blijdschap omstraald was, kreeg nu in eens eene zwaarmoedige uitdrukking. Met eene gemaakte minzaamheid, sloeg zij de armen om den hals haars mans en twee tranen blonken in hare zwartbruine oogen. ‘o Mijn echtgenoot,’ sprak zij, ‘mijn lieve gade. Ik vreesde dat gij krank waart. Mijn voorgevoel heeft mij niet bedrogen.’

Al wie het geveinsde hart dier vrouw niet gekend hadde, zou zich voorzeker aan al die minzaamheid misgrepen hebben: doch de blinddoek was van Carlo's oogen afgerukt, en hij zag de geveinsdheid zijner onwaardige gade. Onmogelijk is het te bevatten, welke innige woede hem het hart doorknaagde, toen hij zich aldus gedwongen zag, de omhelzingen dier verachtelijke vrouw te onderstaan. Het scheen hem alsof zich eene slang om zijnen hals hadde geslingerd, die hem de keel als toeneep, hem hare fonkelende blikken, als vurige gensters, in het oog stuurde en welke, bij elken zoen der vrouw, hem als venijn in het aanzicht spuwde. Met welk genoegen had hij dit valsche schepsel van zijn lijf willen schudden, en als een onrein dier onder den voet vertreden! Maar neen, hij moest veinzen, de ongelukkige, hij moest lijden en een lachend gelaat toonen; want zijne wraak moest voldaan worden, en het oogenblik derzelve was nog niet gekomen. Langer toch kon hij die hartscheurende liefkoozingen niet

[p. 29]

meer uitstaan, en zijne echtgenoote zachtjes van zich stootende, liet hij zich moedeloos in eenen zetel neêrzinken. ‘O, mijn hoofd!’ zuchtte hij, terwijl hij het met beide handen vastgreep. Marietta gaf den moed niet op en plaatste zich voor zijne voeten: ‘Mijn echtgenoot!’ sprak zij nogmaals, terwijl tranen van spottend medelijden hare wangen beliepen. ‘Ik zie het, gij lijdt geweldig. Geef mij uwe hand, o mijn beminde, dat ik ze omhelze. O, kon mijne liefde u herstellen!... Zeg, Carlo, gij hebt sedert gisteren morgen nog geene spijs genut. Ik weet dat gij den dienaren geweigerd hebt het minste te gebruiken. Ik heb u iets medegebracht, dat u zal verfrisschen en goed doen. Carlo zult gij mij ook verstooten? Zult gij uwe echtgenoote dit klein genoegen niet toestaan?’

Carlo reikte zijne hand en ontvong een kopje schalei, welk Marietta hem aanbood: ‘Ja, mevrouw,’ sprak hij; ‘maar laat mij nu een weinig rusten. Mijn hoofd pijnigt mij grootelijks; doch heb geene achterdocht; ik heb slechts rust noodig om weldra hersteld te zijn.’

Marietta bleef nog eenige oogenblikken in hare liefkoozingen voortgaan, en voor zij vertrok, verlangde zij nog, de schijnheilige, een' zoen van haren gemaal te ontvangen. Het scheen Carlo of hem een gloeiend ijzer de lippen brandde, toen hij den mond zijner rechtgenoote op den zijnen voelde kleven. Het was de laatste en ook wel de gevoeligste slag, welken hij in die lange martelie had doorstaan; want slechts eene enkele aanraking dier vrouw, voor welke hij nu zoo veel haat en afkeer als weleer liefde gevoelde, deed al zijne ledematen trillen en bracht eene koude huivering in zijn geheel lichaam. Ook voelde hij zich als een' looden staaf van het hart lichten, wanneer hij Marietta de kamer zag verlaten.

Door de onophoudende foltering zijns geestes afgemat, bleef Carlo nog eenen geruimen tijd onbeweegbaar in zijnen zetel neêrzitten. Een jonge jachthond, welke zich in het vertrek bevond, uitgelokt door den aangenamen geur der schalei, was stil tot bij Carlo genaderd en had zich van de spijze meester gemaakt. Carlo zag hem geduldig en met onverschilligheid het kopje ledigen.

Een uur later stierf het ongelukkige dier, te midden der afgrijsselijkste stuiptrekkingen.

Carlo voelde zich het haar te berge rijzen en beefde van woede, toen hij liet mislukte schelmstuk zijner vrouw verstond, en hare geveinsdheid nadacht.