Volledige werken. Deel 1

XII.
Laurens aan David.

Antwerpen, 5 December 1843.

Wanneer men het water niet met volle eemers over het vuur giet dan dooft men den brand niet uit; integendeel! - Ik ondervind het met Amelie. - Het verminderen mijner avondbezoeken heeft slechts voor uitwerksel de eerstvolgende samenkomst, na de afwezigheid, nog tienmaal meer hartstochtelijk dan de vorige te maken...

Amelie is zichzelve niet meer meester, en hoe zij zich niet reeds honderdmaal verraden heeft, kan ik moeielijk begrijpen. - Men moet onschuldige en eenvoudige lieden rond zich hebben, zooals hare ouders, om in die comedie, welke niet zelden in hun bijzijn gespeeld wordt, niet klaar te zien. Bij mijne intrede kleurt zich telkens het wezen van Amelie met eenen hoogrooden blos, en zoolang ik blijf, wenden zich hare oogen naar de mijne, zooals de zeilsteen naar het noorden draait... Naar het noorden! is goed gezegd, wanneer het mijn hart geldt; want koud is het, en het blijft onverschillig alsof er geen genster vuur meer in te vonken lag.

Dat men nu nog zegge, dat het dwaze noodlot de grootste rol in demenschelijke zaken niet heeft verkregen, en dat het met de zuiverste gevoelens niet slechts weet te spotten... Amelie is er een voorbeeld te meer van. - Ik heb het u reeds doen gevoelen, David; schooner meisje dan zij is, heb ik nooit gekend; eene zachtere ziel dan de hare lieb ik nooit ontmoet, een reiner gevoel dan dat, welk in haar hart brandt, kan op de wereld niet gevonden worden. Zij is eene heilige naar ziel en lichaam, een uitverkoren schepsel, dat in het geschapene

[p. 157]

alleen zou bekwaam zijn, om u aan een later leven te doen gelooven. Welnu, die ziel is aan mij, in mijne banden; die reine maagd bemint mij, zooals ik nooit ben bemind geworden en zooals voorzeker niemand mij zou kunnen liefhebben... En ik, ik blijf onverschillig, ik blijf koud; koud voor al die lichamelijke schoonheid, koud voor al die schatten harer ziel... Ben ik een dwaze? Ben ik een wanschepsel? Welken naam zult gij mij, welken naam zal ik zelf mij geven?... - Neen! dat is iets noodlottigs, dat is die satansche spotternij, welke, als een vloek, over al wat aardsch is, verspreidt ligt, en ik heb er geene schuld aan! - Geene schuld! hoor ik u uitroepen, en gij vraagt mij, of ik niet plichtig zou wezen, daar ik het toch ben, die in hare ziel dien woedenden storm deed ontwaken, die haar de vroeger genotene kalmte heb ontnomen!.. - Ik moet mij verdedigen, ik voel het.

Het is waar, niets verplichtte mij die ziel te ontrusten, om aan het zot gedacht, wederom eenige geheimen der vrouwenziel te ontdekken, te voldoen. Doch, ik vraag het u, wie zou hebben kunnen voorzien, dat van zulk een klein iets, zoo een groot gevolg zou zijn gekomen? - Weet de vogel, die van den top der bergen een brokje saamgevrozen sneeuw, met zijnen vleugel, in de vlucht, aanraakt en doet nederrollen, dat dit brokje, eer het beneden is, zich tot eenen ontzaglijken sneeuwval zal gevormd hebben, en gansche valleien, met vee en menschen, onder zich zal begraven? Die vogel is de speelbal van het noodlot, zooals ik het thans geweest ben en zooals wij allen het in honderden gevallen des levens zijn.

Dan, wie gelooft in onze eeuw nog aan een rein, zuiver liefdegevoel. Wanneer men vijftien of twintig jaren lang dat vrouwenpoppengoed voor zijne oogen heeft zien dansen, wanneer men in al de harten, welke men ontleed heeft, slechts stof en dierlijkheid heeft gevonden, wie zal dan nog durven veronderstellen, dat men eenen engel als Amelie op aarde kan ontmoeten?...

Neen, vriend David, neen, het is mijne schuld niet. - Wat ik gedaan heb, doen dagelijks duizend anderen en het noodlot alleen heeft hier plicht. - Het hing slechts van de Voorzienigheid af, die weten moet, beter dan ik, met welk een hart zij Amelie begaafd of gestraft had, de zaken anders te schikken. - Waarom haar geenen jongeling laten ontmoeten, bekwaam, om niet alleen haar hart te begrijpen, maar om haar gevoel weerdig te beantwoorden? Dan waren er zeker

[p. 158]

twee gelukkigen op de wereld geweest, waar thans slechts twee rampzaligen kunnen komen...

Doch dat alles is hier de vraag niet. - Plichtig of onvoorzichtig, of al wat gij wilt, het geeft er hier thans niets aan, en de vraag enkel is, hoe men best de dingen zou kunnen herstellen? - Ik heb daar al lang over nagedacht, en ben op het punt geweest eenen brief aan Amelie te schrijven, waarin ik alles zou bekend hebben en haar een eeuwig vaarwel zou hebben gezegd. Doch, ik heb alras gevoeld, dat zulks een allerslechtst middel is en heb er derhalve van afgezien, in de overtuiging, dat men nooit verliest met wat te wachten en met het geval voor ons de zaken, zoo veel mogelijk, te laten afhaspelen.

Ik zie echter intusschen naar middels uit; doch alle wij ken terug voor de redeneering en ik zie er tot hiertoe geenen dag door. - Zoo gij, op uwe beurt, lust voelende om te zoeken, iets zoudt vinden, schrijf het mij dan. - Ik ben er niet tegen om raad te ontvangen, dat weet gij, ofschoon ik hem niet altijd volg.

Ik geloof echter niet, dat de zaak zoo erg zal vergaan en van liefde toch, onze voorouders hebben het immers gezegd, sterft men niet. En dan, wie weet of met dit alles, van mijnentwege, niet veel verwaandheid gemengd is en of ik wel zoo gelukkig ben, als het op het uitwendig schijnt en ik het mij zelven zou willen doen gelooven?

laurens.

Naschrift. - Met Lies en haren man blijft het voorspoedig. Zij zullen fortuin maken en rijk worden. - De Voorzienigheid heeft dat zoo besloten, omdat Lies vroeger met ons heeft leeren dansen!...