Volledige werken. Deel 1

[p. 105]

Liefde.
I.
Amelie aan Clotilde.

Antwerpen, 17 November 1843.

Er is een boek - ik weet niet of gij het ooit gelezen hebt - het draagt voor titel Daniël en de schrijver ervan is... Nu, ja, het is een lange, moeielijke naam en ik heb hem vergeten. Dat doet echter niets aan de zaak. In dit boek dan komt eene zekere Maria voor, die, zooals ik thans, aan hare vriendin schrijft en aan deze de gewaarwordingen haars harten blootlegt. Het schijnt, als men de afschildering harer gevoelens leest, dat de gansche natuur opeens een feestkleed heeft aangetrokken, dat de bloemen geuriger balsemen, dat de zon meer koesterend is geworden, dat de nacht een dichterlijker, een meer droomend gevoel verspreidt, met een woord, dat alles in het geschapene een lachend en zielstreelend voorkomen heeft verkregen. - Die verandering, gij hoeft het niet te zeggen, zooals de vriendin uit het boek, waarvan ik spreek, die verandering is niet in het uitwendige te zoeken: zij bestaat niet in de omringende natuur; maar in de ziel, die veranderd, die opgehelderd is, die opeens, als het ware, eene nieuwe schepping ontwaart, die een rijk voor zich ziet openen, waarvan zij zich nooit de pracht door hare verbeeldingskracht had kunnen voorstellen.

Het gaat thans zoo met mij, mijne lieve Clotilde: die zelfde verandering heeft zich in mijne ziel opgedaan.

Tot hiertoe was mijn leven zoo kalm; het vloeide zoo zacht voort,

[p. 106]

dat ik mij, om zoo te zeggen, niet voelde leven. - Kinderliefde en vriendschap hebben tot hiertoe mijn hart gestreeld; thans doen zij dit hart kloppen en mij een onuitsprekelijk genot smaken. - Ik ben immer aan de muziek gevoelig geweest; doch nooit ben ik de harmonie zoo diep gewaar geworden als thans, en het is mij onmogelijk eene schoone stem te hooren zingen, zonder tranen van droefgeestige vreugde over mijne wangen te voelen rollen. En, wonder! het ongekunstelde doet op mijne ziel verreweg den diepsten indruk. - Men zegt, dat ik tamelijk wel piano speel, en gij weet, dat weinige moeilijkheden, aan het klavier eigen, mij kunnen afschrikken. Welnu, ik vind er geen vermaak meer in om, zooals vroeger, geleerde stukken uit te voeren, om het lastige der theorie te overwinnen, en breng thans mijnen tijd voor het klavier door, met mijne inbeelding te laten verdwalen en tonen voort te brengen, die ongetwijfeld wel met mijne geeststemming overeenkomen, maar voorzeker als geene muzikale voortbrengsels zouden kunnen doorgaan. Neen! voorzeker niet; want, ware het zoo, dan zou ik eruit moeten besluiten, dat er niets natuurlijks in de muziek ligt, zooals men ze ons geleerd heeft en zooals zij dagelijks gebruikt wordt, om op het gevoel te werken. - Het is vreemd, niet waar? - Het is echter niet alles en, mits ik toch vrij tot u mag spreken, ga ik u breeder nog mijne gewaarwordingen trachten af te schilderen.

Ik heb immer de bloemen met drift lief gehad; ik minde ze om hare rijke, prachtige kleuren, om hunnen balsemenden geur, om de tengerheid harer vormen, en het was mij een echt genoegen, wanneer ik eene zachte roos op mijnen boezem mocht hechten en haren geurigen adem zich met mijnen adem voelde mengen en mijne kleederen erdoor als gebalsemd voelde. - Thans schijnt mij die liefde ikzuchtig: ik beminde de bloemen voor mij en niet voor haar zelve. Nu vergenoeg ik mij, nu vind ik er mijn grootste vermaak in, het schoone der bloemen te bewonderen en, kon ik nog een schooner kleedsel voor haar uitvinden, kon ik haar prachtiger kleuren en een' fijneren balsem schenken, ik zou het doen en, indien het in mijne macht was, ze eeuwig met dien rijkdom laten prijken. - Ik wil ze niet meer aanraken; want haar blos vermindert daardoor; de dons harer blaadjes verdwijnt onder den lichtsten vingerdruk! O, zoo ik wist, dat ze in het open veld onaangeraakt zouden bloeien en door de milde natuur moederlijk behandeld worden, ik zou ze, bij de toekomende lente, niet langer in onzen tuin besloten houden, niet langer in mijn vertrek naar eenen zon-

[p. 107]

nestraal laten verlangen. Doch, het is met de bloem, als met een' gevoeligen mensch. Beter is het dezen, een kwijnend, maar kalm leven in afzondering te leiden, dan in de volle wereld door de winden gezweept en soms door eenen nijdigen voet vertreden te worden. Die gedachte zal mij mijne lievelingen ook des zomers doen bij mij houden en mij aansporen om, door mijne zorgen, hun het gemis eener vrijere lucht, zooveel mogelijk, te vergoeden.

Gij kent wel den lichtgelen kanarievogel, die in de achterkamer hangt of liever rondvliegt, en die, om zoo te zeggen, deel van het huisgezin maakt. - Gisteren kwam hij weer op mijnen schouder zitten en streelde mij den hals met zijn fijn kopje. Ik wendde het hoofd om en, als ware hij met verstand begaafd - en waarom toch zou hij niet met verstand begaafd zijn, vermits hij gevoelt en zich aan de menschen verkleeft? - hij stuurde zijne glinsterende oogjes in de mijne, als scheen hij te willen lezen, wat in mijne ziel omging. En waarlijk, ik geloof, dat ik hem mijne gewaarwordingen mededeelde; want daar ik het hoofd moedeloos hangen het, streek hij ook het hoofd neder en ik voelde de donzige pluimkens van zijnen hals den mijnen streelen. - Ik dacht er aan ook hem, bij de aanstaande lente, de vrijheid te hergeven en hem in de volle lucht, naar het land, vanwaar hij herkomstig is, te laten heenvligen, opdat hij niet meer alleen zou geweest zijn; doch dezelfde vrees, die mij beletten zal mijne bloemen te verlaten, zal ook hier dit besluit tegenhouden. Ik dacht aan de wreede klauwen der roofvogels, die de hemelbaan onveilig maken, en ik voelde, dat hem de halve vrijheid, die hij thans geniet, voordeeliger is. - Ik streelde hem zacht met de hand, en, alsof hij mijn besluit begrepe en erover verheugd ware, begon hij juichend heen en weder door het vertrek te vliegen. Het scheen mij, dat hij daardoor wilde toonen, dat die beperkte vrijheid hem voldoende was, en hij, buiten die en onze liefderijke zorgen, niets meer verlangde.

Ik zou u zoo nog honderd dingen kunnen afschilderen, mijne lieve Clotilde, en daartoe hadde ik slechts de voorwerpen in oogenschouw te nemen, die mij in het huisgezin omringen. - Mijne liefde voor mijne ouders is vuriger geworden; mijne vriendschap voor de dienstboden is warmer; het welzijn, het geluk van allen gaat mij ter harte. Dan, ik voel het, ik zou slechts onder andere vormen kunnen herhalen, wat ik u reeds genoeg, door het weinige, dat ik gezegd heb, heb doen verstaan, en dat uw hart, dat mij zoo nauw verkleefd is, genoeg zal begrijpen.

[p. 108]

Vraagt gij mij, na dit alles, nog de reden der verandering, welke mijne ziel ondergaan heeft?.. O ik zal ze u rechtuit verklaren en niet wachten tot gij het mij komt zeggen, zooals Elisabeth, - de vriendin van Maria beet Elisabeth - waarvan het boek spreekt, dat ik u daar straks genoemd heb. Ja, dit alles is aan een gevoel te danken, dat sedert eenigen tijd in mijne ziel ontwaakt is; dit alles zal u, door een enkel woord, dat gij toch reeds zult geraden hebben, verstaanbaar gemaakt worden, dat alles ligt in het woord: Liefde. Ik bemin, Clotilde!... Doch ik kan thans niet voortschrijven; mijne moeder wacht mij, om eene wandeling te doen. Ik wil echter mijnen brief nog heden verzenden en ga hem in haast toezegelen. Morgen schrijf ik u verder.

Uw vriendin,

amelie.