|
| |
| |
| |
XVII. Laurens aen David.
Antwerpen, 10 December 1843.
Zoo gy ooit den franschen Cuisinier parfait in handen krygt, zult gy daer, onder andere ontegensprekelyke waerheden, den naïeven regel vinden: ‘Pour faire un civet de lièvre, ayez un lièvre.’ Wie zal dat betwyfelen? - En nu zeg ik: ‘om ryk te worden moet men eerst zorgen veel geld te hebben.’ En ‘om bemind te worden, moet men eerst en vooral trachten bemind te zyn.’...
Ik heb aen dien laetsten stelregel immer geloofd en nu meer dan ooit ben ik van deszelfs waerheid overtuigd. Alvorens my de liefde van Amelie was op het lyf gevallen, liep ik eenen tyd lang als een schurft schaep door de menschelyke kudde, en ik voelde my alleen. - Geen enkel bruin of blauw
| |
| |
vrouwenoog dat zich geweerdigde nog naer my om te kyken. Geene enkele ontsteltenis die, by myne nadering, het hart van de zwakste helligt des menschelyken geslachts nog scheen te kunnen aengrypen...En zie!. Amelie laet eene vriendelyken, eenen verliefden blik op my vallen, en, alsof het gansche vrouwenleger dien blik onderschept had, alsof alle het arme meisje wilden onderkruipen, haer heuren schat - zeg eens, David! heuren schat? - afnemen, wordt ik door brandende, smachtende blikken vervolgd. - De katoenen meisjes, welke ik in de straet ontmoet, lachen my, met hunnen open volkslach, vriendelyk en uitlokkend toe. De merinossen burgersdochters slaen blozend den blik neder en lonken ter zyde en de zyden en fluweelen dames staren my aen, alsof zy tot het binnenste myner ziel wilden doordringen. De ryke dames zyn de onbeschaemdste; doch alle schynen te verlangen dat ik haer van liefde zou komen spreken. - Welke verwaendheid! Welke zotte verwaendheid! hoor ik u uitroepen, vriend David. - Geloof er van wat gy wilt; doch het is zoo als ik u zeg..
‘Kent gy het land waer de citroenen bloeijen?...’ Welnu!..Ik heb slechts een woord te spreken en ik ga er naertoe, nåer dit gezegend land!...Ik heb slechts ja te zeggen en Lady Moor doet hare Chaise de poste op eenen vroegen morgen aen myne deur ophouden en schaekt my... - Wie is Lady Moor? vraegt gy. - Ja! wie is Lady Moor? - Lady Moor is de hoogst aristocratische Lady die het fiere Albion ooit heeft zien geboren worden, en de schoonste bloem die ooit in de dry koningryken gebloeid heeft. - Blauwe oogen als opaelsteenen; blonde lokken als zomerdraden zoo fyn en met den zelfden zilverblauwen glans bedeeld; leden zoo rank en tenger als die eener silfide; eene huid zachter dan het donsigste satyn en een gelaet waer
| |
| |
ongetwyfeld Phidias naer gestudeerd heeft. - Dat is Lady Moor naer het inwendig, en onder die verbazende schoonheid ontdekt men eene ziel die slechts vuer en vlam is, een hoofd dat van romantismus overstroomt, en een hart dat voor alle opofferingen vatbaer is, en dat bereid is al die opofferingen voor uwen onderdanigen en nederigen vriend te doen. - Voeg daer nu by dat Lady Moor de laetste afstammeling eener familie is, die haer meer dorpen heeft achter gelaten dan een onzer arme belgische ryken gemeten gronds bezit, en dat zy de uitgestrektheid harer fortuin niet kent.
‘Kent gy dat land waer de citroenen bloeijen?’ zong ik, over eenige dagen, in haer prachtig salet, dat zy ingerigt heeft, als moest zy Antwerpen nooit meer verlaten...‘Kent gy dat land?...’ zong ik en...
- Laten wy dat land gaen zien! riep zy, hare poezelige armen om mynen hals slaende en my in geestdrift op haren boezem drukkend...Laten wy het gaen zien, myn lieve Laurens!...
- Wees niet zoo driftig, mevrouw, zegde ik, myn hoofd zachtjes losrukkend, en laet my het couplet eindigen.
Die romance vriend David, is eene gebrekkige navolging van het ‘kenst du das land’ enz.’ van Goethe. - Ik zong:
‘Kent gy het land waer de citroenen bloeijen
En waer de roos haer geurgen adem spreidt,
Waer liefde en weelde 't teder harte boeijen
En waer ons slechts genot verbeidt? -
Meer dan dit land, meer dan dit land
Bemin ik 't lieve vaderland!...’
- Loop naer den duivel, met uw lieve vaderland! onderbrak zy, uw vaderland waer men, zoo als in het myn
| |
| |
de helft van het jaer in sneeuw, regen of mist ligt te dabberen! Waer men harten vindt zoo koud als de winter, geesten zoo loom als de lucht en zielen zoo waterachtig als de geschilderde zon, die doet als of zy de natuer wilde beschynen!...Neen, Laurens! naer Italiën! Italia! Italia!...
En nu werd my het voorstel in forma gedaen om my den volgenden dag, by het krieken des morgens, te laten opligten, in post te vertrekken en, zoo niet op het stadhuis of in de kerk, dan toch metterdaed mynen naem in dien van Sir Laurens-Moor te veranderen, en later, indien ik anglicaens wil worden, eenen zetel in het engelsche parlement te gaen bekleeden. - En ziedaer nu! vriend David! -
Nu zult gy ongetwyfeld nieuwsgierig zyn om te weten hoe ik de kennis van Lady Moor opgedaen heb? - Zie hier.
Over eenige dagen was het bal by den heer G. het eerste gemaskerd bal dat dezen winter gegeven wierd. Ik had eene uitnoodiging ontvangen en ging er naer toe. Het puik van den hoogen handel was er vergaderd en wy waren allen om het meest belachelyk; die niet gemaskerd waren echter het minste, en van dit getal was ik. - Ik zie nog wel geern een gemaskerd bal; maer niet in de groote wereld. Ik begryp dat men, jong zynde en vol vuer, en geloovende dat dit vuer nooit kan geblust worden, er behagen in vindt om eenen nacht in gewoel en halve dronkenschap door te brengen en, onder de mom, een middel zoekt om een weinig den toom aen dierlyke driften te kunnen geven. Zulks is de dryfveer welke het volk naer de gemaskerde ballen doet snellen. Maer waerom men in de groote wereld daer naer toe loopt, weet ik niet. Het blyft daer styf en gedwongen, zoo als by alle deftige byeenkomsten.
Na my ruim eene uer lang verdroten te hebben, was ik er
| |
| |
op bedacht eenen stond waer te nemen dat men my niet kon opmerken om het bal vaerwel te zeggen, en juist was ik op het punt te ontsnappen, toen ik my door eene gemaskerde vrouw by den arm voelde vatten:
- Ik heb uw voornemen geraden, mynheer; gy wilt vlugten?
- Ik beken het.
- Gy verdriet u denkelyk zoo zeer als ik?
- Honderdmael meer, mevrouw.
- Welnu vertrekken wy dan beide! zegde zy, en zy dwong my haer te volgen.
In de voorzael gekomen, deed zy teeken aen eene bediende in livrei en eer wy beneden waren, stond er een kostbaer rytuig gereed en ik stapte er met myne onbekende binnen.
Beken het, vriend David, dat ieder jongeling, in myne plaets, zich zou ingebeeld hebben, eene verovering gedaen te hebben, en den geest door die vreemde handelwyze zou hebben verward gevoeld. Het deed by my een zulkdanig uitwerksel niet. Ik liet my, rustig en als of er iets dagelyks gebeurde, in eenen hoek van het rytuig neêrzakken, terwyl myne onbekende zich in eenen anderen hoek neêrvleidde, en, myne arme op de borst kruisende, bleef ik sprakeloos zitten en liet myne oogschelen, als door den slaep bezwymd, half toevallen.
Tien minuten later hield het rytuig stil, eene breede poort ontsloot zich en een lakei opende het rytuig. Ik sprong er uit, reikte de hand aen myne geheimzinnige en, haer vervolgens den arm biedende, traden wy beide binnnen, zonder een enkel woord te spreken. Eenige stonden daerna bevonden wy ons in een prachtig vertrek, waer een krakend houtvuer eene zachte warmte verspreidde. Daer liet ik den arm der gemaskerde los, legde mynen hoed af, ontdeed my
| |
| |
van myn winterjas en ging my vervolgens in eenen zetel naest het vuer plaetsen, juist alsof ik my op myne eigene kamer zou bevonden hebben. Dan, mynen cigaerkoker te voorschyn brengende, vroeg ik:
- Is het my geoorloofd, mevrouw?
- Maer bravo! bravissino! riep zy, zacht in de handen klappend, doe maer voort! Gy zyt hier te huis, en de tabak hindert my niet.
Ik deed eene ligte buiging en ontstak myne cigaer met de grootste kalmte der wereld.
Intusschen was zy het vertrek uitgestapt en ik bleef ongeveer vyf minuten alleen. Toen ontsloot zich weder de deur van het vertrek en thans trad zy ongemaskerd terug binnen. Ik voelde wy door hare schoonheid getroffen en bleef haer eenige stonden sprakeloos aenstaren.
- Waer denkt gy aen? vroeg zy met eenen hemelschen grimlach.
- Ik twyfel, zegde ik, of gy wel dezelfde zyt die my daer even verlaten hebt. Doch er is een middel om er my van te overtuigen: geef my uwe hand.
Zy reikte my die lachend toe.
- Het is dezelfde hand die ik by het uittreden des rytuigs gedrukt heb, sprak ik, er is zoo slechts eene in de wereld.
- Vleijer! sprak zy
- Waerom vleijer?...Ik zeg immers niet dat het de schoonste der wereld is.
- Impertinent!
- Dat ook niet, hernam ik, ik heb u immers niet gezegd dat ik er eene ken die schooner zy.
- Het is wel, sprak zy, eenen zetel nemende en zich naest my nêerzettende, zeg nu eens: hoe vindt gy de avontuer?
| |
| |
- Welke avontuer, mevrouw?
- Welhoe! Eene vrouw, eene jonge...
- Gy hebt het niet noodig te zeggen, mevrouw! onderbrak ik.
- Eene vrouw die eenen jongeling opligt! gy vindt dat geene?...
- Ik vind het zeer natuerlyk.
- Welke verwaendheid!
- Geen de minste.
- Maer zyt gy dan aen zulke dingen gewoon?
- Het is de eerste mael dat my zulk iets overkomt, mevrouw. Het bal verveelde my - u insgelyks; - wy hebben het elkaer gezegd, en, aen de zelfde ziekte lydend, hebben wy het zelfde geneesmiddel willen beproeven. Ziedaer alles.
- Gy misgrypt u, mynheer.
- Het is mogelyk; doch zeg my dan om welke rede gy over my beschikt hebt? Waerom gy my hier hebt gebragt?
- Het is om u te hooren zingen...
- De hemel vergeve my het goede gedacht dat ik over u gehad heb, mevrouw.
- Wat wilt gy zeggen?
- Ik dacht dat gy zonder eigen belang had gehandeld.
- Gy moogt er over denken wat gy wilt: het eigen belang is in alles, en ik wil hebben dat gy zingt...
- Het is onbetaelbaer! riep ik, in eenen schaterlach losberstende...en wat wilt gy dat ik zinge?
- Eene romance die daer op het piano ligt, zegde zy.
- Mevrouw, ik verveel my nog altyd, en gy verveelt my...zegde ik met eenen spottenden grimlach...
Zy greep myne handen minzaem vast en, hare groote blauwe blikken in myne oogen sturende, zegde zy:
| |
| |
- Luister, myn goede Laurens...
- Gy kent mynen naem? onderbrak ik.
- Ja, ik ken dien en meer dan uw naem; denkt gy dat ik u zonder dat hier zou gebragt hebben?...luister! ik ben verliefd op uwe stem.
- Op myne stem alleen, mevrouw?
- Misschien een weinig op uw hart ook, zegde zy, zich op het tapyt voor myne voeten latende neêrglyden en met hare armen op myne knien leunende...Voldoe myne vraeg, Laurens, ik wil uwe stem hooren...Kom! zing my de romance?..
- Sirene! sprak ik, eenen kus op hare zyden blonde lokken drukkende. Kom! waer is de romance?
- Goed zoo, riep zy, met geestdrift regtstaende en my in de armen drukkend: dank! dank! Ik geloof dat ik reeds meer dan uwe stem bemin.
Ik naderde het piano en vond er eene romance die van over dertig jaren dagteekent; doch die ik sedert eenigen tyd nog al veel gezongen heb, en wier hartscheurende melody zoo zeer boven de hedendaegsche springende muziek verheven is als het echte gevoel boven het gemaekte.
Na een kort voorspel op het piano, zong ik en liet my door het gevoel medeslepen.
Toen ik eindigde, stond myne onbekende naest my, met de armen naer my uitgereikt en overvloedige tranen stroomden haer over de wangen. Ik bragt ze terug naer haren zetel en bleef sprakeloos tot hare aendoening bedaerd scheen. Dan vroeg ik op eenen ernstigen toon:
- Mag ik thans weten, mevrouw, aen welk toeval het te danken is, dat dit eenvoudige lied zulke aendoening kan ontwaken? Want ik zie wel dat gy daerin iets meer dan myne stem wilt hooren?
| |
| |
- Luister, sprak zy thans, ook ernstig geworden: Gy zult my begrypen; want ik zie en ik weet dat gy gevoelig zyt...Ik heb tot hier toe slechts een enkel wezen op aerde bemind; dit wezen was myne moeder. Het lied dat gy daer even hebt opgezongen, was hare geliefkoosde romance en derzelver toonen schynen my, voor eenen stond, in myne kinderjaren terug te tooveren, toen ik nog geene weeze was, Laurens, toen ik my nog niet alleen in de wereld voelde. En laet er my nu byvoegen - het kan eene inbeelding wezen - doch het schynt my dat ik in uwe stem hare stem terugvinde en te meer dat gy juist met hetzelfde gevoel als zy de woorden opzingt! ô Gy weet niet welk een geluk gy my verschaft hebt!...
- Ik verheug er my in, mevrouw; doch mag ik u nog meer vragen?
- Ik zal u meer zeggen, Laurens, gy moogt my gansch kennen. Myn vader noemde zich lord Moor. By een tydelyk verblyf in Belgiën, werd zyn hart geraekt en hy huwde eene vlaemsche vrouw. Ziedaer waerom ik die romance onder Britanjes hemel heb hooren weêrgalmen, ziedaer waerom ik uwe tael spreek.
- En hoe wist gy dat ik die romance kende, mevrouw?
- Over eenige weken trad ik, by het vallen van den avonds, voorby uwe wooning. Ik hoorde het lied myner moeder weêrgalmen en heb u willen kennen. - Gy ziet dat ik er in geslaegd ben?
- Waer zou eene vrouw niet in gelukken? zegde ik, en inzonderheid eene vrouw zoo als gy!
- Het is wel, sprak zy regstaende, kom!..
En wy traden in een zyvertrek waer een kostelyk avonddisch gereed stond. Wanneer wy aen tafel gezeten waren,
| |
| |
verlieten de bedienden de kamer en nu werd onze samenspraek allengs meer opgeruimd.
Ik mogt niet vertrekken zonder haer te beloven van haer alle dagen, van haer zoo dikwils mogelyk, te komen bezoeken. Ik beloofde het, en gy ziet, vriend David, dat het gevoel sedert de kennismaking niet verminderd is; vermits zy reeds op eene tweede opligting is bedacht geweest. - Wat er zal van komen, weet ik niet. Het zal denkelyk, zoo als alle wereldsche zaken, op eenen niet uitloopen en den eenen of den anderen dag zal ik myne schoone lady vertrokken vinden om hare europische reis voorttezetten en alleen het land ‘waer de citroenen bloeijen’ te gaen bewonderen.
Ik heb deze laetste dagen byna iederen avond by haer doorgebragt, en zal u zeggen waerom. Amelie is onpasselyk, en ofschoon, volgens men my gezegd heeft, er geen gevaer met hare ziekte gemengd is, is het gansche huisgezin er door als ten gronde geslagen, en het schynt my toe alsof allen in de krankheid deelden. - Ik weet niet, ik had wel willen by haer toegelaten worden; doch ik heb er niet durven van spreken; want de wereldsche overeenkomsten verzetten zich daer immers tegen....Het is toch wonder, David; maer het dunkt my dat ik een weinig in de ongerustheid van het huisgezin deel, en ik wilde wel dat Amelie reeds hersteld ware. Ik vind my toch zoo goed in hare tegenwoordigheid en ben in haren woon zoo regt te huis. Beter in alle geval dan by lady Moor, eene echte sensitive, die my of door treurig gevoel overweldigt of door haren schitterenden geest verblindt; die my het harte wondt of ontstelt, en my, in de beide gevallen, aen die gewoone kalmte ontrukt, welke ik in de tegenwoordigheid van Amelie zoo goed kan genieten.
laurens.
|
|
Auteursrechtvrij