Verhalen van Surinaamse schrijvers

[p. 216]

Elvira Rijsdijk
Ankerloos

Het ontwaken zette me weer met beide benen tussen wal en schip. Ik was in de logeerkamer van de familie Gen in slaap gevallen. De vader kwam omstreeks negen uur 's morgens Robin zoeken en trof me aan. Hij deed discreet de deur dicht, ik voelde me te apathisch om verward te raken of te reageren. Na een uur suffen in het doodstille huis sloop ik naar de badkamer en waste me traag en zo geluidloos mogelijk. Toen ging ik naar boven om Robin te zoeken. Er was blijkbaar niemand anders dan wij.

Robin werd niet wakker van mijn gepor. Hij sliep zijn hasjroes uit. Ik ging zitten lezen in de logeerkamer. Omstreeks kwart over tien zag de moeder dat ik alleen in de logeerkamer zat, ze fronste haar wenkbrauwen en ik legde uit dat ik was blijven slapen omdat ik geen vervoer naar huis had. Ik voelde me vreselijk opgelaten. Met een kort knikje sloot ze de deur weer. Ik was blij dat er een buitendeur in de kamer zat, ik kon zonder verder schutteren de tuin uitlopen. De goedige hond keek me slaperig aan. Zelfs jij hebt een thuis Flossie, dacht ik, de teef benijdend.

Ik moest zo snel mogelijk naar het huis van mijn gewezen minnaar, om te verhuizen. Een vreselijk wee, tussen-wal-en-schip-gevoel krijg je dan, als je nergens anders direct naar toe kan. Ik besloot dat het gevoel me niet mocht overmannen. Terugdenken aan ons laatste gesprek deprimeerde me. Op de een of andere manier lukte het hem steeds om me pijn te doen, mezelf lelijk, waardeloos en machteloos te laten voelen. Gisteren had ik veel gehuild. Woedend tegen de wanden geslagen toen hij weg was, en een gedicht geschreven.

Het was me wel duidelijk dat hij geen enkel respect voor me had. Mijn zorgvuldig gekoesterde, enthousiast aan hem vertelde ideëen hoonde hij weg. Op mijn uiterlijk, mijn karakter, levenswandel, familie en vrienden spuwde hij. Zijn vriendinnen namen mij als on-

[p. 217]

derwerp voor hun spotlust. Met hem was mijn leven zwaar en pijnlijk geworden. Ik sleepte mezelf naar zijn huis. Hij was gelukkig de hort op. Ik schreef hem een brief van: neem me au serieux alsjeblieft, ik doe oprecht mijn best een andere woonplaats te vinden, ik heb veel problemen, en weinig mogelijkheden. Probeer me iets minder fok-op te behandelen, want op mij komen je woorden over als sadistisch en niet positief en opbouwend zoals je zegt ze te bedoelen. Alles van me keur je af; waarom heb jij zoveel in mijn leven in de war gegooid?

Sinds mijn minnaar in mijn leven kwam, ging alles als water door mijn vingers. Alle spaargeld, toen mijn baan, mijn huis, want de huisbazen konden niet aanzien hoe hij me behandelde en maakten ruzie. Toen werd ik ziek. Braken, diarrhee, bloed, alle ellende kwam eruit. Koortsen, ijle dromen; één flard herinner ik mij, je ondersteunt me naar de plee buiten, ik blijf stokstijf staan en zeg: ‘Ik wil niet naar buiten, er zijn zoveel mensen, een heleboel mensen om het huis.’ Waarom gooide hij mijn leven in de war, het was wel doods en dor, van alle fleur ontdaan, maar ik had tenminste nog wat waardigheid. Ik was zo verblind, You make my life so colourful, schreef ik met sierletters op aquarelpapier, een regenboog erboven. We zouden samenwerken, ik schrijven, hij illustreren, expo organiseren. Enthousiaste plannen. Dat was toen. Nu voelde ik, denkend aan zijn harde woorden, enkel pijn. Pijn, pijn, pijn! Alleen dat woord schreef en voelde ik nog.

Ik hijgde van woede, met tranen in mijn ogen begon ik al zijn papieren het huisje door te gooien. Ik rukte alles van de wanden. Met een vlijmscherp linomes maakte ik drie woedende halen over een ronde leren waaier. Terwijl ik mijn handen beurs sloeg op een stuk hout dat hij als ezel gebruikt, werd de pijn heviger. Met oranje verf, zo uit de tube schreef ik I hate you op de wand. Nog meer tranen. Ik keek al die tijd door een waas. Het leek of alleen het gooien van een fles me zou kunnen ontladen. Wanhoop en woede zijn dingen die je teisteren als pijn. Machteloosheid is de basis van deze gedachteloze storm die als een neerwaartse kolk je ziel meesleurt. Ik liep door het huisje, rukkend, trappend, schoppend tegen alles van de nu gehate minnaar, met zijn huichelachtige vriendinnen.

[p. 218]

Hij zegt dat een vrouw bij hem komt slapen, een godin, terwijl hij het heeft over iemand die op mij als verwerpelijk is overgekomen, 'n apuku, een dwaalgeest. Dat doet pijn. Ik kan niet meer denken als ik pijn heb. Ik krijg de energie om te doden op zo'n moment. Ik nam het linomesjc en zorgde dat het steeds in de buurt was. Ik ging het huisje uit.

De voorbuurvrouw sprak me aan. Ze had alles gehoord en vroeg me de problemen niet groter te maken. Ik maakte de joint hasj aan die Robin voor hem had gestuurd. Ik moest mezelf verdoven, dit zou de eerste keer zijn. Ik voelde me als in een droom. Slaapwandelend begon ik het huis op te ruimen. Het mesje sneed diep in mijn voet toen ik er met mijn volle gewicht op trapte. In paniek deed ik de schoen uit waar het dwars doorheen was gegaan. Ik hinkte met een vaart naar de keuken om een doekje te zoeken. Ik botste tegen een antieke olielamp die kapotging. Ik vond geen doekje in die rommel, ik kon wel gillen van paniek, overal waar ik stond vielen dikke druppels bloed. Ik zag 'n jongen die ik altijd groet en die riep ik. Ik vertelde hem wat gebeurd was.

Binnen één minuut was hij terug met een zachte, katoenen doek. Hij scheurde er 'n reep af die hij tegen de wond drukte. De reep katoen was snel doorweekt. Ik heb ooit gehoord dat groene banaan bloedstelpend is, dus ik schilde er één en hield die ertegenaan. Er veranderde niets. Een tweede reep katoen die ik er hard tegenaan drukte, scheen het bloed te stelpen. De jongen gaf me zijn mercu-rochroom om op de wond te smeren. Hij scheurde een derde reep. Ik legde die op de snee. Snel en handig wikkelde hij de reep van de hiel tot de enkel. Met een meegebrachte schaar maakte hij het verbandje af. Ik weet niet eens of ik hem bedankt heb. Hij zei iets van ‘sterkte ermee’.

Ik ruimde de keuken op, één grote chaos die me toen pas opviel. Ineens hoorde ik iemand. Het was Bep. Die keek vreemd naar de troep, onderdrukte verbazing en keek bezorgd naar de rest van het huis. Hij ging in de hangmat liggen. Ik maakte de keuken af. Ik gaf hem de ongeloofwaardige verklaring dat het zo'n troep was omdat ik gevallen was met de snee in mijn voet. Met de papaja's [slaapmatten] en matjes in het raamgat leek het wel of ik aan het schoonmaken was geweest, maar de borden (die gruwelijke, vieze afwas die altijd

[p. 219]

voor mij opgespaard wordt) had ik het achtererfje opgegooid. Hij zweeg en sloeg me gade. Ik ging uitgeput liggen toen ik klaar was. Er brak een bui los. Door mijn steeds dichtvallende ogen zag ik dat hij nog steeds nauwlettend keek maar óók slaap had.

Toen ik wakker werd lag hij op een slaapmat naast me. Nog steeds verdoofd keek ik om me heen. Aan de stand van de matten kon ik zien dat er iets voorgevallen was. Vaag herinnerde ik me mijn woede. Wat ik voelde was verdoving. Ik hoorde de zware stappen van mijn minnaar. Hij vroeg op barse toon wat die rotzooi betekende. Ik stamelde iets, wát weet ik niet meer. Ik vroeg me af wat al die mensen in en om het huisje deden. Toen ik naar buiten stapte werd het duidelijk. Het erf was helemaal onder water. Jules zei me op kalme maar dringende toon op te donderen. Ik ben afgedropen, met de wond wadend door het smerige water.

De boropasi [kortste weg binnendoor] naar Robin was heel erg vies. Ik zakte diep in de modder. Zelfs mijn wreef was bemodderd. Op mijn broek en mijn trui waren oranje verfvegen. Ik wilde zo snel mogelijk een bus vinden om ergens te komen waar ik me kon verkleden en wassen. Robin was niet thuis. Zijn kamer was open, dus ik kamde er wel even mijn haar en borstelde mijn broek af. Ik vond snel een bus naar de derde rijweg.

Bij Joyce aangekomen kon ik niets anders doen dan staren, een kop thee drinken en traag vertellen dat ik de weg naar mijn minnaar had afgesneden omdat hij geestelijk wreed is, steeds weer. Ze zei niets. Of ik een huis in de buurt van mijn broer had gevonden, vroeg ze na 'n lange stilte. Ik zei van niet en vertelde haar over de veertien sollicitaties die ik die week begonnen was. Ik leende geld voor de bus. Ik was van plan me die avond voor de tweede maal met hasj te verdoven. Ik wilde naar mijn moeder...

Uitgeput kwam ik de volgende dag in Nickerie aan. Naar mijn uitgemergelde lichaam heb ik nooit meer willen kijken. Tijdens mijn zwangerschap kende ik een kortstondige bloei. Verder is niets zelfs maar middelmatig geworden als voorheen. Ik ben nu in het zesde jaar van mijn achteruitgang. Naar Jules heb ik nooit meer verlangd; op straat molesteerde hij me vaak, maar ik reageerde nooit. Hij hield ermee op omdat hij waarschijnlijk begreep dat er op een kikker niet te parasiteren valt.