Het tweede gezicht (onder pseudoniem Mani Sapotille)

[p. 27]

De opvolging van de heer Pompelmoen

De heer Pompelmoen was de machtigste man van het land. Hij zat in elk bestuur. Hij zat in elke raad. Er werd geen beslissing genomen zonder zijn goedkeuring. Er gebeurde niets zonder dat hij het wist. Hij was behalve machtig, ook rijk. Zo gaat dat nu eenmaal. Hij was zo rijk dat hij voor elk gerecht een aparte kok had: één voor de saoto, één voor de pom, één voor de roti's, één voor de pitjil enz. enz. Hij had zoveel auto's dat hij niet eens meer wist welke hij allemaal bezat. Sommige werden niet meer gebruikt, omdat hij vergeten was dat hij die ook nog kon kiezen als hij ergens naar toe moest. Eigenlijk móest hij ook nergens naar toe. Degenen die hij wilde spreken, kwamen wel naar hem toe. Hij had een huis en een tuin, zo mooi, zo luxe, ai, baja, wie ging hem ergens iets laten zien dat nog mooier, nog luxer zou kunnen zijn? Alles wat hij wenste had hij in en rond zijn huis. Dat huis was eigenlijk geen huis. Het was een vesting, een burcht, een fort. Overal liepen wakers, overal hingen camera's die elke vierkante centimeter rond het huis in beeld brachten. Hoe ging je daar ongemerkt in komen? Als je binnen een kilometer omtrek rond het huis kwam, maakte je meteen de kiek op beeldschermpjes in alle kamers van het huis. Dag heer rijkaard. Hoe gaat het? Nee, ik ga uw bloemen niet kapottrappen. Ik kuier maar een beetje. Ik ben voorzichtig. Is goed toch?

Nu hebben rijke en machtige mensen zeker één ding dat alle andere mensen ook hebben: ze worden oud en gaan dood. De dood zegt niet: kijk die man daar, hij is rijk, hij heeft macht, ik ga hem nog wat in leven laten. Nee, de dood zegt: kom, het is genoeg geweest. A kaba. Je kunt de dood nog zoveel geld geven, je kunt de dood nog zoveel macht be-

[p. 28]

loven, hij is er onverschillig voor. Toen de machtige en rijke man merkte dat hij niet meer zo soepel liep en dat zijn ogen hem soms in de steek lieten, vond hij het tijd worden om een opvolger te zoeken. Iemand die al zijn bezittingen zou kunnen overnemen, want kinderen had hij niet; voor kinderen had hij nooit tijd gehad. Hij zocht iemand die ook al zijn baantjes, al zijn functies zou kunnen overnemen. De functie van voorzitter van het landsbestuur. De functie van voorzitter van de adviesraad voor het landsbestuur. De functie van voorzitter van de vereniging van zakenlieden. De functie van voorzitter van de bond van vervoerders door de lucht, van de bond van vervoerders over de weg en van de bond van vervoerders over water. De functie van erevoorzitter van de bond van linkshandige tennisspelers en van eenentwintig andere sportbonden. De functie van erevoorzitter van de vereniging van importeurs van krulspelden, van erevoorzitter van de vereniging van groothandelaren in krulspelden en van erevoorzitter van de vereniging van kleinhandelaars in krulspelden. En zo nog 127 andere functies meer, waarvan negen van bonden en verenigingen die niet meer bestonden.

De heer Pompelmoen had na laten gaan wie de rijkste man van het land was. Uiteraard na de heer Pompelmoen zelf. Het had geen zin om ook na te gaan wie de meeste functies had, want het landsbestuur had ooit besloten dat niemand meer dan één functie mocht hebben. Dat was besloten op advies van de heer Pompelmoen. Op deze regel bestond één uitzondering: de heer Pompelmoen zelf. A bun. Nu was er maar één man die voor de opvolging van de heer Pompelmoen in aanmerking kwam, de heer Zuurzak. Die man had één belangrijke functie: erevoorzitter van de bond van rijstpellers met negen vingers. Bovendien was hij zeer rijk, niet zo rijk als de heer Pompelmoen, maar wel rijker dan andere mensen in dat land.

De heer Pompelmoen legde zijn keuze zwart op wit vast. Wie ging daar nog iets aan veranderen? Niemand! Toen dacht hij: ‘Eigenlijk is Zuurzak de enige die mij kan opvolgen. De

[p. 29]

anderen zijn aan elkaar gelijk. Uit hen is geen keuze te maken. Dus als Zuurzak komt te overlijden, is dat een ramp voor het land. Ik ga hem moeten laten bewaken. Maar wie gaat dat doen? Een reus van een bewaker? Nee, nee, dat is veel te vervelend voor Zuurzak. Dat gaat niet gaan.’ Op dat moment liep het tienjarig zoontje van een van zijn koks door de tuin. En het idee was daar. ‘Hela, jij, kom horen, no.’ En hij legde de jongen uit wat hij doen moest. Hij ging de bewaker worden van het leven van de heer Zuurzak. Hij kreeg een zendertje mee en als er iets met de heer Zuurzak gebeurde, hoefde hij maar op een knopje te drukken en binnen vijf seconden zouden dan vijf zwaar bewapende mannen en een arts bij hem zijn. ‘Ga nu’, zei de heer Pompelmoen, ‘je loon zal zeer groot zijn. Ik ga dat nu schriftelijk voor je vastleggen.’

De jongen vertrok en meldde zich bij de opvolger van de heer Pompelmoen. Deze was nog zo verheugd dat hij uitverkoren was, dat hij elke nieuwe daad van de heer Pompelmoen luid bejubelde. Bovendien was het woord van de heer Pompelmoen gebod. Toen de jonge lijfwacht 's avonds het verzoek kreeg zich te verwijderen, omdat de heer Zuurzak zich te rusten wilde leggen, herinnerde de jongen hem eraan dat hij hem geen minuut uit het oog mocht laten. De jongen verroerde geen vin. De aanstaande opvolger was vermoeid van de vele felicitatiebezoeken die hij die dag gekregen had. Hij zei daarom niets en liet de toestand maar zo.

De volgende dagen moest de heer Zuurzak wennen aan de voortdurende aanwezigheid van zijn bewaker. Dat viel niet mee. Tijdens normale werkuren stoorde hij zich helemaal niet aan de jongen, maar er waren van die momenten dat het hem hinderde dat hij niet alleen was. Na drie dagen stelde hij zijn bewaker dan ook voor eens een dagje vrij te nemen, maar de jongen weigerde. Om de zaak maar direct een blijvende oplossing te bieden, stelde de heer Zuurzak daarop voor, voortaan elke dag ieder een uurtje voor zichzelf te hebben. Maar de lijfwacht beriep zich op de woorden van zijn rijke en machtige heer Pompelmoen en weigerde beslist. Bij elk voor-

[p. 30]

stel van de kant van de toekomstige opvolger weigerde de jongen. Hij bleef vasthouden aan zijn opdracht met de koppigheid van een herdershond die zijn tanden in de broekspijp van een achtervolgde heeft gezet.

Daarop besloot de heer Zuurzak zich zo goed als mogelijk in zijn lot te schikken. Echter niet voor lang. De onafgebroken aanwezigheid van de jongen met altijd dezelfde gebaren, bewegingen en grimassen begon hem bijzonder te vervelen. Na zijn zoveelste poging om de jongen met woorden te overreden, ging de heer Zuurzak uitkijken naar andere middelen. Hij bood de jongen een flinke som geld aan. Een flinke fooi, en in de toekomst zou het bedrag nog verhoogd gaan worden. ‘Je gaat me nu een uur alleen laten, no?’ Niks hoor. De bewaker was niet te vermurwen. Zelfs niet toen de heer Zuurzak het dubbele van het bedrag bood. De jongen wees hem erop dat de heer Pompelmoen hem het veelvoud van dat bedrag zou geven. Toen bleef de heer Zuurzak enige dagen zwijgen.

De schaduw van zijn bewaker ging echter steeds zwaarder op hem drukken. En dat werd nog erger, toen hij een mooie vrouw ontmoette; het enige wat hij toen nog wilde was een tijdje met die vrouw alleen zijn. Hij besloot op de eenmaal ingeslagen weg met zijn jonge lijfwacht verder te gaan. Hij dacht aan de nutteloosheid van de rijkdommen die hij in zijn kelders had opgeslagen en bood de jongen een kelder vol met schatten aan. Maar de zoon van de kok antwoordde: ‘Als ik later mijn taak volbracht heb, wachten mij kamers vol met schatten. Het woord van de heer Pompelmoen heeft mij dat verzekerd.’ Toen stelde de heer Zuurzak: ‘Je kent de roem van alles wat in mijn kelders ligt opgeslagen. Dat allemaal stel ik tegenover hetgeen de heer Pompelmoen je kan bieden en wat dat inhoudt is aan niemand bekend. Ik zou het zekere voor het onzekere nemen als ik jou was en mijn voorstel aannemen.’ Maar de lijfwacht bleef halsstarrig en antwoordde: ‘Honderd prachtige paarden zal de heer Pompelmoen mij op de koop toe geven en voor zo'n edel levend bezit wijken alle

[p. 31]

juwelen.’ ‘Ik bied je honderdenéén volbloeddieren, zo mooi als je nog nooit gezien hebt’, zei daarop de heer Zuurzak. Maar de jongen blufte: ‘De heer Pompelmoen zal mij uit dankbaarheid een landgoed schenken’, en hij werd overmoedig in zijn wensbeelden en voegde eraan toe: ‘met een voltallige huishouding.’ De heer Zuurzak zag alleen nog maar hoe waardeloos zijn woonverblijven waren zolang hij er niet eens in een vertrek met zijn geliefde alleen kon zijn. Hij verloor de gevolgen van de stap die hij nu zette geheel uit het oog en zei: ‘Heel dit huis kun je hebben, met heel het bijbehorend grondgebied, met de voltallige huishouding, de gezelschapsdames en de muzikanten.’ De jongen drukte daarop op het knopje van zijn zender. Vijf sterke mannen kwamen binnen. ‘Voer deze man weg’, zei de jongen, terwijl hij op de heer Zuurzak wees, ‘ik ben voortaan de baas in dit huis.’ En zo gebeurde en de jongen gaf een groot feest.

Toen de heer Pompelmoen dit hoorde, werd hij zo woedend, dat zijn verzwakte gestel het niet meer verduren kon en hij de geest gaf. Vijf wijze mannen kwamen toen bijeen rond de baar van de dode heer Pompelmoen. Zij beslisten dat de heer Zuurzak zijn rechten als opvolger verspeeld had door zo om te springen met zijn bezit. Dat de jongen, die door list zijn bezit verkregen had, alles ontnomen zou worden. De toegezegde beloning ging hij wegens zijn onbetrouwbaarheid niet krijgen. Verder vonden de wijze mannen dat niemand anders waardig genoeg was om de heer Pompelmoen op te volgen. Daarom zou het volk een aantal personen moeten kiezen die tezamen de wijsheid van de heer Pompelmoen zouden evenaren en die daarom alle functies van de heer Pompelmoen zouden kunnen overnemen...