Het tweede gezicht (onder pseudoniem Mani Sapotille)

[p. 23]

Het vloerkleed

De man had een nieuw vloerkleed nodig. Vloerkleed was eigenlijk al een te groot woord. Hij verlangde iets om op de vloer te leggen in het kamertje dat hem was toegewezen, toen hij bij de multinational in dienst was getreden. Het kamertje lag in een verre vleugel van een immens gebouw en men kon het slechts bereiken door lange gangen af te leggen, huizenhoge hallen door te sjouwen, binnenplaatsjes over te steken, weer eens lange gangen af te leggen en tenslotte acht trappen op te klimmen. Het kamertje keek uit op de schoorstenen van een chemische fabriek. Als de wind verkeerd stond (en die stond daar praktisch altíjd verkeerd) moest de man het ene magere raampje van zijn kleine verblijf sluiten, wilde hij niet stikken.

‘Zou er misschien ergens in een magazijn niet een oud kleed liggen?’, vroeg hij de man die achter een balie bij de ingang van een geweldige kantoorruimte zat.

‘Luister, no’, zei die man, ‘waar heb je het voor nodig?’

‘Om op mijn kamer te leggen; het is er nu zo kaal.’

‘En hoe groot moet dat kleed zijn?’, vroeg de man achter de balie.

‘Het hoeft niet groot te zijn. Anderhalf bij één meter, dat is al genoeg.’

‘En welke kleur?’

‘Is ook altijd goed. Doet er niet toe welke kleur.’ De man achter de balie zweeg een volle minuut. Nog een minuut en weer een nog vollere minuut. De man werd ongeduldig.

‘U heeft niets voor me, no?’

‘Luister. Vloerkleden, dat zijn mijn zaken niet. Ik ben hier portier. De magazijnen liggen in de kelders. De kelders liggen onder de grond. En onder de grond zijn geen ramen en deu-

[p. 24]

ren. Dus daar hoef ik me niet druk over te maken.’

‘En mijn vloerkleed dan?’

‘Luister. Ik ga u doorsturen. U ziet die deur daar. U gaat daar binnen. Links zit een Chinese heer met een blauwe das. Vraag hem.’

‘Dank u’, zei de man en stapte richting blauwe das. Of de heer hem aan een vloerkleed kon helpen.

‘Een vloerkleed? Dat gaat niet gaan. Een vloerkleed is te duur.’

‘Ja, maar het hoeft geen nieuw vloerkleed te zijn. Een oud kleed, dat toch niet meer gebruikt wordt, is al goed.’

‘Mijnheer, ik ben hier de kassier. Ik ben geen woninginrichter. Kijk die Javaanse dame daar. Vraag haar.’ De man keek in de richting van de Javaanse dame. Zij was net druk bezig. Hij zag hoe zij een liniaal pakte, de arm met de liniaal ophief tot boven haar hoofd en met de liniaal haar rug krabde.

‘Pardon, ik moet een vloerkleed hebben en ik geloof dat ik daarvoor bij u moet zijn.’

‘Een vloerkleed? Dan moet u..., laat me zien, een vloerkleed, hmmm, ja, die Creoolse heer daar, die weet daar meer van.’

De Creoolse heer zat tegen een collega te preken met een stem waar een kokosnoot van zou barsten.

‘Deze heer wenst een Perzisch tapijt? Maar wat komt u dan bij mij doen? Transport, daar ga ik over. Transportzaken, die vallen onder mijn beheer en wat hier vervoerd wordt, daar heeft niemand iets mee te maken.’ Hij trommelde hierbij op zijn bureau. ‘Als u ooit een vloerkleed te verplaatsen hebt, dan bent u bij mij welkom.’

‘Ja maar, ja maar’, jammerde de man, ‘bij wie moet ik dan zijn?’

‘No span. U gaat hier de zaal uit. Rechtsaf, tweede deur. Daar is een Hindostaanse heer. Die weet er alles van.’ De man volgde de aangegeven route. Op de deur zat een plaatje: ‘2e assistent-onderdirecteur’. Hij klopte en trad binnen. Achter een enorme hangbuik zat inderdaad een Hindostaanse heer. Ongetwijfeld verzette deze wekelijks een scheepslading rijst.

[p. 25]

Hij stond op, want als hij zat, oefende zijn buik zo'n geweldige druk op hem uit, dat hij onmogelijk nog spreken kon.

‘Ach mijnheer, het gaat best zonder vloerkleed, toch?’

‘Dat zeg ik u. Maar ik dacht dat het voor zo'n groot bedrijf geen probleem zou zijn. Dat er wel ergens een vloerkleedje zou zijn overgeschoten.’

‘A bun, als u het dan echt nodig vindt. Ik zie het niet zo. Maar vraagt u maar eens aan de man van representatie. U gaat hem aan het eind van het kantoor vinden. Hij heeft een Indiaans uiterlijk.’ De man van representatie zag het vloerkleed wel zitten. Maar hij kon het voor zijn eigen begroting niet verantwoorden. Hij wees de man door naar de leider van de afdeling ‘efficiency’. Deze man, een moksi watra van het zuiverste water, toonde zich bijna beledigd.

‘In een modern, efficiënt ingericht gebouw schiet niets over. U moet volgens de normale gang van zaken een kostenraming indienen bij de procuratiehouder.’

De procuratiehouder was degene die over de dubbeltjes, de centen en de guldens ging. Dat werk was blijkbaar zo inspannend dat zijn witte gezicht er rood van geworden was. Hij ontving de kostenraming en verwees de man naar de balie, ter afhandeling van de zaak. De man aan de balie stuurde hem naar de kassier met de blauwe das. Maar deze bleek pas tot uitbetaling over te gaan als het vloerkleed er daadwerkelijk lag. Hij stuurde de man door naar de dame, die nog steeds haar rug zat te krabben met een liniaal. Zij verwees hem naar de man met de kokosnotenstem. Die hem weer naar de hangbuik. Naar de man van respresentatie. De man van efficiency. De procuratiehouder. De balieman. De Chinees. De Javaanse. De Creool. De Hindostaan. De Indiaan. De Moksi. De Boeroe. Enzovoorts, enzovoorts.

Het werd bijna een erezaak voor de man. Ergens moest de keten toch doorbroken worden. Hij hield vol, hardnekkig, de hele dag. En de volgende morgen stond hij weer bij de hangbuik - want daar was hij de vorige dag gebleven. Hij ging weer zijn ronde af: de man van representatie, van efficiency,

[p. 26]

langs de rode wangen van de procuratiehouder, de balieman, de blauwe das, de dame met haar rugjeuk (nog meer dan de dag ervoor), de kokosnoot van het vervoer. En dan weer van voren af aan. Ronde na ronde. Dag na dag. Week na week.

Het lange natte seizoen was voorbij, de grote droge tijd was voorbij en de regen viel weèr, toen hij voor de zoveelste maal voor de balie verscheen. Geërgerd keek de balieman hem aan, boog zich over de balie heen en keek naar de vloer.

‘Mijnheer, hoe vaak heb ik er u al op gewezen, dat het zinloos is wat u doet. Mi Gado, kijk die vloer daar. Het hele vloerkleed is door uw heen en weer geloop tot op de draad versleten.’ De kassier werd er bij geroepen. Ja, dat kon zo niet langer. De Javaanse dame moest met haar liniaal maar eens precies opmeten hoe groot een nieuw vloerkleed moest worden. De vervoerder kreeg de opdracht om alles in gereedheid te brengen voor het transport. De ‘2e assistent-onderdirecteur’ schreef over zijn hangbuik heen een bon uit. De man van representatie erkende dat een goed vloerkleed vóór de balie absoluut voorrang moest krijgen. De man van efficiency zette meteen een stempel op de bon - ‘Eén bezoeker die uitglijdt en we zijn nog veel verder van huis.’ - en de procuratiehouder zette voor de kassier het licht op groen.

Na ruim een half uur was het vloerkleed vóór de balie vervangen door een stralend nieuw exemplaar. Het oude werd door de woninginrichters meegenomen. ‘Dat kan ik nog mooi gebruiken voor het kamertje van mijn jongste’, zei de een tegen de ander. Toen zij weg waren, wendde de man zich tot de portier.

‘Mijnheer, als er hier zo snel een nieuw vloerkleed kan komen en die mannen mogen het oude zo meenemen, ga ik dan niet een eenvoudig vloerkleedje voor mijn werkkamer kunnen krijgen?’

‘Ai, mi sabi, mi sabi’, zuchtte de portier, ‘maar na wan moeilijk sani jere.’