Verzameld werk. Deel 3

[p. 1244]

Passiviteit

Eenzaamheid

Er is een geweldige golving in het land ontstaan.

Het klimt langs de heuvelen en daalt naar de valleien en neemt popelende harten in zijn vlammende beving mee.

Alleen de grootsen, zonder miauwingen van de zinnen, vluchten hoger naar de witste lichten.

Op deze hoogten had ik je gaarne gezien en wilde ik je voorgaan.

Maar je hebt je schreden niet verhaast en je bleef tussen de rode bloemen, waar de heuvel nog niet begon en het dal nog niet eindigde.

In mijn enthousiasme steeg ik op als een eenzame vlieger en alleen mijn eigen vervoering zong rond me, al naar ik me vaster op de luchten zoog.

Ik wilde elke zinnelijkheid vervolmaken tot de taak van een dagengel, maar je liet me gaan, hoog en hoger, alleen en allener, met mijn gekastijde ziel en mijn gekrenkt vlees.

Lijdelijk verzet

Ik zie het aan, hoe moe je wezen doet en hoopt op mijn erbarmen.

Je ogen beturen zijdelings de wil van mijn armen en mijn handen, al wenden ze een diepe sluimer voor.

Ik voel je blikken hangen om de scharlaken kloppen in mijn polsen en je weert je reeds geestelijk tegen de wendingen van mijn gewrichten, die vijandig konden zijn naar jou.

Vervloekt zij immers mijn hoofd, nu ik het woest achterover gooi!

Om dit eigenzinnige gebaar moest je me kunnen doden!

Als een groen lijk lag ik dan al voor je voeten.

Ten onrechte telde je op mijn medelijden.

Ik ontzeg je me niet voor de wimpels van je dwaze grillen.

Hoe onedel je me er om vindt, ik heb mijn redenen, te willen wat ik wens, al smart het me, je te moeten doen voegen, gelijk ik het begeer.

Die redenen gaan over je weigerachtigheid heen.

[p. 1245]

Ze groeien over je weinige geschiktheid en woekeren om de onaangenaamheden van je lijdelijk verzet naar de vloer van de hemel, die ik blauw en rein wil blijven zien.

Maar iets is er, dat ik je niet wil onthouden.

Bij jou en als zonder jou, zal ik in mijn grote eenzaamheid je mijn kwelling kort maken en ze je schier sussend doen gevoelen.

Critiek

Mijn uitbundigheid valt voor je voeten neer als een plotselinge hevige korte regen.

Wrede vrouw, waarom bekijk je me zo koud?

Meet je mijn onvolkomenheden met overdreven mate en poog je liefst niets goeds in me te zien?

Welke vervelende uren wachten me weer!

Mij, die haastig door het rijpen van het koren en de golven van de zon kwam getreden, - als een blij muzikant met een nieuw koperen hoorn, waar de zomer zich in spiegelt - om toch vandaag veel bij je te zijn.

Al de liedjes onderweg vernomen van de vogels sterven in mij.

Mij, zo genegen je de origineelste voor te fluiten.

Al wat de zachte wind me toefluisterde in het voorbijgaan, van zijn ontmoetingen op zijn tocht door de kamers, kwijnt weg in mij.

Mij, die je van zijn verliefd spel met de gordijnen zo veel wilde vertellen.

Ik merk het, je zoekt de bekentenis, die je niet wilt en je zou doen schreien en wel wilt, omdat je niet meent te kunnen zonder verdriet, moe als je schijnt van twijfels, maar die ik je niet geven kan, wijl je, in je dwaze vrees, hersenschimmen voor werkelijkheden houdt.

Als bloemen

Als bloemen, die elkander niet kunnen verdragen, wenden we ons van en tot elkander in wrede zachtheid.

Onze monden zeggen zulke vreemde dingen, zo gedempt en venijnig.

Er botten vloeken tussen mijn tanden en tranen boven je wangen.

Ik vraag me af, hoe hoog we deze nijdige hoffelijkheid zullen blijven opvoeren?

[p. 1246]

Onze gebaren bewegen zich in een hoofse sfeer van minachting en met een spel gedragingen van psychische voornaamheid en eeuwige afkeer.

Onze schijnbare welwillendheid groeit tot zulks wederzijdse terging, dat ik me lijk van buiten te zijn een hol-koperen beeld, waarin een brand woedt, die me de ingewanden verteert.

Gespannen tot de vernietiging staan onze willen tegenover elkander, maar in kunstige buigingen van woorden en syllaben vouwen we onze haat open en dicht. We geven toe en toch zweven we iedere seconde over het punt, om op een sublieme wijze dood te vallen.

Als bloemen, die elkanders adem niet kunnen verdragen en zich zo nijgen, dat de ene de andere de zon doet missen, wenden we ons van en tot elkander.

Begraven mond

Je houdt je mond wreed voor me verborgen en zo zeer ik me naar je keer, wendt je je van me af.

Begraaf hem maar!

Stop hem vooral diep in het kussen!

Leg je wangen er overheen, en je ogen, je wenkbrauwen, je slapen en dek dit alles dan zorgvuldig met je haren!

Ik weet niet wat ik misdeed en waarom ik dit verdien.

Want het is niet van speelsheid dit spel.

Je hebt me straks te vernietigend aangekeken.

Ik ben echter niet alle dagen dwaas.

Houd hem maar weg, tot het eind van alle dingen, als je daar behagen in vindt!

Van middag zal ik hem niet opgraven, geloof me gerust.

Ook niet van avond, ik weet het al zeker.

Of ik het morgen doe, betwijfel ik, verondersteld, dat je hem zo lang eenzaam in zijn graf kunt laten blijven!

Mislukte dag

We wandelden héél de dag als pauwen langs elkander en ruilden niet één glimlach of één blik.

[p. 1247]

Nu de lamp is ontstoken en buiten het blauwe licht van de maan bloeit, worden onze karakters milder.

We willen het nog niet bekennen, hoe we om elkander verlegen zijn.

Maar we mijden niet meer zo en het schijnt, dat onze gedachten dwalen rond eenzelfde verlangen.

Je handen verschikken de bloemen in een vaas op een wijze, als moesten ze voorspreken bij mij.

Je weet, ook ik zoek iets om je mijn berouw te beduiden over deze mislukte dag.

Tot ik eindelijk vlak tegenover je kom te staan, je wangen in mijn handen grijp en je dwing me aan te kijken.

Al streef je nog zo tegen, omdat je een wreder hart wilt hebben, dan je eigenlijk bezit, ik voel je hals week worden.

Naast je gekreund protest zijgt de héle fierheid van je gelaat ineen.

Eer het zover kwam, zag ik je ogen vochtig, alsof je met spijt je trots verloort.

Nog uu, al weerspreken ze oprecht de weerzin van je nauwelijks verzoende mond.