Verzameld werk. Deel 1

[p. 219]

Vaarwel aan de romantiek der oude treincoupé's

Is dit een forensentrein naar een avondfeest?
Of is het iets in de lucht, dat straks is geweest,
nooit komt weerom en éénig in zijn soort
door alle tijden maar éénmaal wordt gehoord?

De acacia's hebben om iets gewuifd,
waar hun gepluim de spoorlijn overhuift
en uit hun vlinderbloemige scheden viel
de essence van het veelvoud hunner ziel.

Of is het maar een kus, zo quasi-dom
en onbestemd gezonden, dwalende om,
die door de heesterdonkers komt gegaan
en nu voor iedere zwarte mond blijft staan?

Of maar een lange zucht, een lucht die boog,
toen in onaardse zwaarte er overvloog
het wezen ‘Wil’, als het in funeste wet
het diep ademen aan een dichtergeest belet?

Neen! Het is nu niet een muziek van lispel-zuchten
en kussen, waaiend in een werveling van vluchten
om ons naar het raadsel van de einder mee te nemen!
Maar wel, de poëzie van oudere reis-systemen
moet wijken voor de kunst der nuchtere lijnen.
In de intérieurs van de moderne treinen,
hoe practisch-rijker van schakering, kan
de romantiek in het wederkerige verkeer van man-
tot-vrouw niet mijmerend meer wonen.
Héél het mystérieuze van de schonen
vindt er geen schuiling meer en openbaar
worden de lippen, de ogen en het haar.
De welvingen van de bustes staan als kranten
vol van het gemengdste nieuws en alle kanten
zijn even doorgedaglicht of -gelampt.
Geen schaduw meer waarlangs geheimnis schampt
in het badineren boven plooienval,

[p. 220]

 

maar kaal-koel licht, egaal en overal!

 

Wij-van-de-poëzie, wij-van-de-kleuren

 

kunnen om dit aspect alleen nog treuren

 

en, hoe modern ook onze geesten zijn,

 

verslingerd blijven op een oude trein.

 

 

 

Wij-van-de-mijmerenden-in-de-rode-

 

fauteuils, wij wisten wat we onze ogen boden

 

al spinnend aan een linksgeweven droom!

 

Wij-van-het-oude-koper schuwen het chroom,

 

als het kil van blinking ons het gemoed bevriest

 

en onze fantasie het warme hemd verliest!

 

 

 

Wij, néén,

 

neen ik, want nu zing ik alléén

 

mijn afscheid aan het paars der lampenhoezen

 

en aan de zetels in dat de Toulouse-

 

Lautrec's Salonrood van de Lekkere Wijven

 

en wat de schemers in het oud koper drijven,

 

naast wat er dendertrilt door de muziek

 

der wielen op de rails en wat zo intrinsiek

 

naar andere harten klopt boven de tempo-stand

 

van het eigen hart haast religieus-galant.

 

 

 

Mijn lied klinkt stiller, hoe meer de ogen gloeien

 

en nu de vingers over het kleed het schroeien

 

der partnerharten tekenen met hun merken,

 

of bijen diep in bloemenscheden werken.

 

 

 

Een mannenhand reikt plotseling naar het licht.

 

De schemer verdiept zich om het geliefd gezicht

 

nog paarser. Het verlangen wordt zo wijd,

 

als de ogen zijn al met de mond bereid,

 

nu daar de sappen het hevigst demonstreren

 

wat biologisch wij zo adoreren,

 

dat Alles ons wordt Niets en het Heelal

 

ruist als een mantel van ons, in zijn val

 

sleurende reeks gezichten met zich heen,

 

latend ons met een laatst gezicht alleen.

 

Onder die wenkbrauwbogen, waar de bloemen

[p. 221]

 

der lippen bloeien hoor ik zuchten: ‘Noem me!

 

Noem álles van me! Nóem dan toch het geluk,

 

dat héél de lengte van mijn vingers, stuk

 

voor stuk, verrukkelijk bevlijt, bevloeit

 

en daar de spanningen in hun golving stoeit

 

zo kostelijk schroeiend, eer de rode beet

 

over de héle mond zijn kracht vergeet

 

in smeltende zuiging na de felste druk

 

als zegel van gerepeteerd geluk.’

 

 

 

Zo zing ik de oude coupé's voor ons allen

 

en gij staart mij aan met héél uw welgevallen,

 

gelukkige reizigers evenals ik,

 

achter de weemoed van dit ogenblik,

 

achter de stille pijn van dit vaarwel

 

aan dit tegen de techniek verloren spel!