|
| |
| |
| |
XVIII. Hoofddeel.
Van den Derden Rang der Frank-Duitsche Verba.
GElijk onder 't M-Gottisch en Ons, zoo mede hier in 't Frank-Duitsch, behouden deze ONGELYK VLOEYENDE VERBA hunne Wortelvocael bij 't Praeter: Partic:, dog veranderen van Accent-Klinker in 't Imperfect: Indic: & Subj:, te weten aldus.
| |
I. De Regelmaet van de Vocaelwisseling is,
| No: I. | De Lange zagte E / of ook wel I (of IE) in Infin: verwandelt in Imperf: Ind: & Subj: in A in Sing: & Plur: als, Lesan / legere, gi-Lesan (lectus). in Praet: Indic: Ik Las / legi, wir Lasun / legimus, &c. |
| No: 2. | {de Korte A / voor NG (of contr: H) ZZ / & L. en de Lange A / voor S/D/T /en tussen L & F.} in Inf: verwisselt in IE bij 't Imperf: Ind: & Subj:.
als, Fangan/ Fahan / capere, gi-Fangan/ gi-Fahan / captus. Fieng / cepi, Fiengun / cepimus.
Blasan / flare, gi-Blasan / flatus.. in Praet: Indic: Sing: Blies / Plur: Bliesun / &c. |
| No: 3. | De Lange A / voor R/ G/ H/ B / en tussen C (of CH) en F / in Inf: wisselt in UO / bij 't Imperf: Indic: & Subj:.
als, Faran / ire, proficisci, gi-Faran / profectus, &c... in Praet: Ind: S: Fuor. Pl: Fuorun / &c. |
| No: 4. | De Korte A / voor HS (of SS) en SG (of SC) in Infinit: verwisselt in Imperf: Ind: & Subj: in O.
als, Wahsan / crescere, gi-Wahsan / cretus.. in Praet: Ind: S: Wohs / crevi.. Plur: Wohsun / crevimus. |
| No: 5. | De OU & UO / in Infin: verwandelt in Imperf: Ind: & Subj: in JE of JO / van beids
als, Loufan / currere, Giloufan / cursus... in Praet: Ind: in S: Lief & Liof; Plur: Liefun / & Liofun.
en Ruofan / clamare, &c., Giroufan / clamatus, &c.; in Praet: Ind: in S: Rief & Riof... Plur: Riefun & Riofun. |
| |
| |
NB. Die van No: 2. en 3, veranderen daerenboven bij de 2. en 3. Pers: Sing: (en te mets ook bij de 1. Pers:) van 't Praesens Indicat: hunne Natuerlijke A / in E / als Feris (is), en Ferit (it); en die van No: 1. hunne E / in I / als Lisis (legis), en Lisit (legit). Dit laetste heeft ook plaets bij de 2. Pers: Sing: van den Imperat:, als Lis / lege.
| |
II. De Regelmaet der Terminatien, even als bij de vorige II. Classis.
Volgens mijne Opzameling bevond ik tot No: I. behoorende.
| Bedan/ Betan/ Petan/ Biddon/ Bitton/ Pitten / petere; T. p: 64, 99, 165, 195, &c. dog ook Beton / I. CL: adorare. |
| Ezan/ Ezzan / edere; T. p: 105, 106, 128, 186, &c. |
| Frezan/ Frezzan / edere, immodicè comedere, T. p: 132. |
| Geban/ Giban/ Givan/ Gievan / dare; en er-Givon / dimittere; T. p: 64, 77, 128, 167. |
| ver-Gezzan / oblivisci; W. p: 6, & 40. |
| Jehan/ Jihan/ bi-Jihan/ bi-Gihan / contr: Bijan / profiteri, confiteri; T: p: 17, 36, 79, 86, &c. |
| Legan/ Ligan/ ge-Ligon / jacere: en ana-Ligan / jacere; & urgere; en fur-Ligan / moechari; W p: 93. T. p: 13, 61, 62, 80, 103, &c. dog Legan / I. CL: ponere. |
| Lesan (legere), Jun: in Will: p: 157. en Keron: Glossae. |
| Mezan/ Mezzan / metiri; widar-Mezzan / comparare; T. p: 135, &c. |
| Quedan/ Quethan/ Quithan / dicere, T: p: 3, 4, 5, 34, 74, &c. W. p: 152. |
| ge-Schehan / accidere; in Praeter: ge-Schagh / en ook ge-Skiede / W. p: 55, 113, 120. en Junii Observ: p: 113. |
| Sehan/ gi-Sehan / videre, ana-Sihen / aspicere; T. p: 1, 5, 19, 33, 42, 45, 119, &c. |
| Sizan/ Sizzan/ ge-Sizzan / sedere; bi-Sizan/ bi-Sizzan / possidere; T. p: 81, 128, 205, &c. |
| Tredan/ Tretan / calcare; fur-Tretan / conculcare; uph-ge-Tredan / supergredi, T. p: 75, 125, 132, &c. |
| gi-Vehan/ gi-Fegan / gaudere, laetari, T. p: 8, 9, 10, 25, 125, 164, 191, 225, &c. |
Tot No: 2.
| Faldan / plicare; fora-bi-Faldan / provolvere; Alam: zua-pi-Faldan / adplicare; en ke-Faldan / explicare, Gloss: Keron:. |
| Fallan/ nidar-Fallan / cadere; ana-Fallan / invadere, T. p: 79, 130, &c. |
| Fangan/ Phangan/ Fahan / capere; ana-Vangen / incipere; int-Fangan / int-Phangan / int- & unt- |
| |
| |
| Fahan / accipere; over-Fahan / antecellere; T. p: 6, 33, 49, 51, 140, 175, 178, &c. |
| Gangan / contr: Geen / ire; en ze-Geen / perire; T. p: 2, 4, 25, 62, 77, 92. en W. p: 51, &c. |
| Haldan/ Haltan / servare; bi-Haldan/ bi-Haltan / conservare, & observare, T. p: 107, 108, 129, 153, 154, 158, en Is: p: 267. |
| Hangan/ Hahan / pendere; er-Hangan/ er-Hahan / suspendere, crucifigere, T p: 187, 192, 193, 197, 198: dog Hangan / word ook bij T. p: 202, als van de I. CL: gebruikt; dus Hangetun / pendebant: schoon p: 200. wederom ar-Hiengun / crucifixerunt, en p: 139. Werde ar-Hangan / crucifigatur, en, p: 201. er-Hangan was. |
|
| Blasan / flare, ana Blasan / insufflare, T. p: 79, 225, &c. |
| Lazan/ Lazzan / & Latan / omittere, fur-Lazan/ fur-Lazzan, T. ver-Lazan / W. Remittere, dimittere; int-Lazan/ gi-Lazan / laxare; T. p: 15, 38, 46, 48, 62, 102, &c. dog Lazzan / tardare, morari, is van de I. CL:. |
| Radan/ Ratan / suadere; en ki-Ratan / consultum: Praeter: Partic: zie Junii Observat: in Willer: p: 151. |
| Slaphan/ Slafan/ in-Slafan / dormire, T. p: 113, 133, &c. |
|
| NB. Standan/ Stantan / contr: Steen / stare; heeft in Praeter: UO / als Stuond: dus ook ar-Stantan / ex- & re-surgere; for- & fur-Standan / intelligere, cognoscere; wider-Standan / resistere; en ana-Stantan / insurgere; T. p: 5, 30, 84, 109, 151, &c. |
Tot No: 3.
| Faran/ Varan / ire, proficisci, T. p: 19, 81, 94, 95, & 145, &c. |
| Graban / fodere; bi-Graban / sepelire, T. p: 196, 209, &c. |
| Haban/ Hafan / levare; ar-Haban / exaltare; ufer-Haban / sublevare; T. p: 9, 56, 143, 167, &c. |
| Malan / molere; fur-Malan / demolire, conterere; T. p: 70. dog far-Mulan / conterere, is van de I. CL: hebbende in Praet: Partic: far-Mulit. |
| fur-Sagen/ fur-Sahhan / negare; renunciare, T. p: 36, 96, 182, 183. in Praet: fur-Suoh; dog Sagan / dicere, is van de I. CL:. |
| Scafan/ Scuof/ gi-Scafan / condere; creare, T. en Is: p: 239, 243 & 244. dog Willeraem gebruikt het als van de I. CL: NB: Scephan / haurire, heeft ook in Praeter: Scuof / dus Scuofan / hauserunt, T. p: 90. |
| Slagan/ Slahan/ ar-Slahan / verberare, percutere, T. p: 140, 188. Is: p: 259. |
| Spanan / persuadere, suggerere; T. p: 217, & 387. |
| Thuahan/ Thuagan / lavare, T. p: 70. |
| Tragan/ Drahan / portare; fur-Tragan / perferre, T. p: 126, 163, 198. |
| |
| |
Tot No: 4.
| Wahsan/ Wassan / crescere; T. p: 72, 133, 134. en uph-Wassen / increscere. |
| Wasgan/ Wascan / lavare; T. p: 141, 142. |
Tot No: 5.
| fur-Houwan/ aba-fur-Houwan / excidere, T. p: 34, 78, 177, 182. |
| Loufan / currere; T. p: 98, 99, 144, 215. |
| Ruofan / AL: Hruofan / clamare, vocare, T. p: 33, 192, 193. |
Dus ook de verdere Composita van ijder soort.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd