De dagboeken van Wim Kan 1957-1968. De radiojaren

(1988)–Wim Kan– rechtenstatus

1965

Commerciële televisie bedreigt het verzuilde Hilversum. Het in de Noordzee gebouwde onafhankelijke televisieplatform het rem-eiland wordt snel ontmanteld en Radio Veronica moet nu echt verdwijnen. Maar de regering-Marijnen weet het radio- en televisievraagstuk niet op te lossen, de ministers stellen hun portefeuilles beschikbaar en gaan naar huis. Het kabinet-Cals wordt geformeerd. Luns komt voor de achtste keer terug als minister van buitenlandse zaken. Che Guevara wordt vermist en er vinden nu ook Vietnam-demonstraties in Washington plaats. Officier van justitie mr. Hartsuiker treedt op tegen zedenbedervende films en literatuur. Zwaar beroep: zag laatst op één dag dertig pornofilms. De kinderbijslag wordt verhoogd met vijf cent per dag voor het tweede tot en met het zevende kind en een kwartje per dag voor het achtste en volgende kind. Er worden Turkse gastarbeiders teruggestuurd naar hun land, omdat ze staakten. ‘Wat een land, wat een land’ begint aan een vijf maanden durende serie in het Nieuwe de la Mar theater in Amsterdam, gevolgd door nog een maand door de provincie. Als na een zomerrust van twee maanden het programma wordt hervat, hebben Sylvia de Leur, Frans Halsema's vrouw Ank en René Frank de plaatsen van Jenny Arean en Jacco van Renesse ingenomen. Het wordt een lange, zware tournee die tot 30 december zal duren. Kan verzucht: Ik voel me als een dokter die zo'n drukke praktijk heeft dat ie nooit meer aan verdere studie toekomt.

Vrijdag 1 januari. Ochtend 12.00 uur. Wildwal

Beste Toon en Beste Wim,

Nu we dan de stad met ons drieën delen, zou het eigenlijk leuk zijn onze programma's ook in drieën te delen. Als we alledrie het eerste deel hebben afgewerkt, verhuizen we. Toon naar De la Mar, Wim naar Carré en ik naar de Kleine Komedie. En na het tweede deel nog een keer. Een soort Tour de Cabaret d'Amsterdam. Het zou best leuk zijn, behalve: als de Carré-gangers direct na het eerste deel mee zouden verhuizen. Toon voorop als een soort rattenvanger van Hamelen. Wim met alle Kleine-Komedie-jongens achter zich aan en ik met de nieuwe De-la-Marrers over straat. Drie veldheren aan het hoofd van hun troepen, die ergens in de buurt van de Amstel hun Waterlooplein zouden vinden. Toch maar niet doen. Beste Wim en Beste Toon, ik hoop dat jullie beiden in de komende maanden veel vermakelijkheidsbelasting zullen moeten betalen.

Ol pakt in. Ik pak in. Wij pakken in. Het jaar is weer begonnen. Kon het duidelijk merken, hoe ik mij vanmorgen om 8.00 uur al lag te ergeren, ondanks vele goede voornemens. De grote drie in Amsterdam! Groot onzin-stuk in de Volkskrant. Ik was de enige van de zogenaamde grote drie die een stukje schreef om Toon en Wim succes te wensen. Wim schreef één zin (onzin) en Toon schreef niets. Wel allerlei impresario's en theaterdirecteuren die zich, rechtstreeks of zijdelings, min of meer beklaagden over het feit dat we met ons drieën tegelijk in Amsterdam spelen. Meerburg, Defourny en die waren juist degenen die het hadden kunnen voorkomen. Zie (als gewoonlijk) als een berg tegen Amsterdam op. Toon is alweer elke avond uitverkocht. Tweeduizend gelovigen. Toch wel een concurrent op deze manier geloof ik.

Woensdag 6 januari. Nacht 1.30 uur

Fantastische kritiek in Handelsblad. Zijkkritiek in het Parool van Doolaard. Hoorde van Meerburg dat er bij het Parool ruzie is over de recensie. Oolbekkink verzocht om interview. Antwoordde hem: Graag, mits u mij vraagt hoe ik denk over hun criticus C. Doolaard. Ben benieuwd. Deze eerste zes dagen doodmoe... Doe overdag kranten en drie telefonen, dan nog de voorstelling en... dag is om! Wilt u mijn liedjes eens lezen (en beoordelen)? Ik zond een dominee een uitgebreid oordeel over zijn liedjes, maar hoorde tot op heden

nooit meer iets van hem. Ik zond een jongeman die mij aangetekend en ongevraagd een geluidsband zond van zijn schoolcabaret zijn band terug met mijn door hem gevraagde oordeel. Stilte tot op heden. Ik testte jaren geleden Gerard Cox op zijn verzoek in Rotterdam. Matig. Hij stuurde grammofoonplaatje, vroeg mijn mening die ik schriftelijk aan hem zond. Hoorde nooit meer iets van hem en kijk nou eens (in interview) hoe ‘dankbaar’ hij is. (Kan is een typische schoolmeester. Hij zal nooit eens rechtuit toegeven dat een liedje goed is. Misschien doet hij het alleen om je goedkoop in zijn programma te krijgen.) Tijdroof!!! Een ik-Jan-Gerard-Cox-achtige vlerk. Een goed cabaretliedje moet helder zijn. Nergens mag de rijmdwang opmerkelijk naar voren komen. De rijm moet vaak één (van de vele) verrassingen zijn, maar toch logisch passen in het geheel. Het poëtische element moet echter, en dat maakt het zeer moeilijk, gemengd zijn met die helderheid. Het schemerachtige van het gedicht maakt een cabaretliedje vaak ongenietbaar.

Vrijdag 15 januari. Nacht 6.00 uur

Wensdroom. Over tien jaar weer eens jarig zijn. Verjaardag weer voorbij! Net wakker geworden (5.30 uur) en dan maar even opgestaan. Hele dag beestenweer. Lekker thuis en in bed gebleven. Veel met Ol geproost met champagne.

Maandag 18 januari. Wildwal

Zo is dat dan. Jenny, na haar ongeveer alles te hebben toegestaan (tv, schor, radiodruk), ging na vijf maanden van een mooi succes bij ons toch maar naar het gesubsidieerde toneel. Jacco aanbieding van de Haagse Comedie. Ook weg. Kochten nog een flat voor hem. Frans en Ankie zouden blijven. Was al o.k. maar zeiden gisteravond dat ze niet in de overbrugging willen. Nu is ook hun medewerking voor het volgend seizoen op losse schroeven komen te staan. Ru wilde eigenlijk ook opslag. Verder belde Maya vanmorgen meneer Van Liempt op dat ze het nieuwe seizoen toch maar niet bij ons kwam; wat ze al had toegezegd. Carry (kan weinig of niets volgens mij) nam het reëngagement aan, maar kwam gisteren naar Ol en meldde dat ze over haar salaris natuurlijk eerst nog eens moest praten.

Au fond is er met een zogenaamd ensemble niet meer te werken.

Ze waren elfeneenhalve maand geëngageerd, waarvan één repetitiemaand, verder ruim een maand vakantie en alle maandagen vrij en iedereen, behalve Ru, om 21.30 uur 's avonds op straat en: ‘Nog kon Gijs van de honger niet slapen.’ Zo is dat dan...

Vrijdag 22 januari. Middag 15.00 uur

Voorstellingen in Amsterdam bijna steeds zes à zeven dagen van te voren uitverkocht. Reacties rommelig. Lawaaierig steeds. Wim in Kleine Komedie ook steeds uitverkocht. Toon in Carré niet meer vol. In plaats van Jenny Sylvia de Leur geëngageerd. Nog geheim. Ze tekende woensdagavond haar contract. Voor Jacco komt René Frank, die gisteravond onverwacht onze kleedkamer binnenstapte en vroeg of hij er weer bij mocht zijn... Zou nooit meer schmieren.Ga naar eind1 Was nu volwassen geworden (zei hij). 't Werd wel de hoogste tijd. Carry Tefsen gaat misschien weg. Wilde ƒ 1600, - verdienen en dat is echt te veel (voor haar).

Zondag 24 januari. Middag 14.45 uur. In de keuken van het mij nu weer zo dierbare Olle-huis

De dag is stil en vol liefde. Alle narigheid van Celia brengt iedereen ineens weer dichter bij elkaar... Vrijdag telefoon meneer Van Liempt of wij wisten waar Celia was. Haar a.s. man Ben Buwalda was verongelukt. Bij het filmen in Cornwall door de golven van de rotsen geslagen en verdwenen in de zee. Vreselijke avond in theater. Toevallig pl.m. vierhonderd anp'ers in de zaal. En het hele ensemble meteen in mineur. Carry Tefsen deed zeer goed en heel eenvoudig Celia's rol in de ‘Ontmoeting’, Ankie in ‘Menuet’ en ik deed zanginleiding van het ‘Bed’. Maar de stemming wilde niet komen. Ol gisteren met een geheel gebroken Celia getelefoneerd, snikkend aan de telefoon. Ging met vliegtuig van 17.00 uur naar Londen, want hij was nog niet gevonden. Zo is dan het leven. Vandaag is Churchill gestorven. De radio en tv zijn er vol van. Wij ook. Voor mij is hij dan toch de grote man uit de laatste oorlog. Bloed, zweet en tranen. Wie weet er een zinnig woord? Weer lezen de levende beroemdheden hun ontroering voor van een papiertje. Er is te veel conventie in de wereld. Namens (niet zelf) de koninklijke familie komt er de een of andere adellijke zak om het rouwregister te tekenen. Of je rouwt en dan staat je hoofd niet naar tekenen op een

lijst of je rouwt niet en dan is het gewoon onzin.

Woensdag 27 januari. Ochtend

Om 19.15 uur in theater. Celia in de kleedkamer, lief, helemaal verstild en eenzaam. Wilde graag ‘even’ rustig met haar praten. Maar:

- Meneer Elsink zit op u te wachten in de foyer.

- Dr. L. de Jong en Milo Anstadt zijn er voor u.

- Meneer Hofman wil u even spreken.

- Frans Halsema vroeg me zo vlug mogelijk te spreken.

- René Frank was achter.

Resultaat: tot één minuut voordat ik op moest was ik voortdurend in gesprek. Niets tegen te doen? Interviews. Velen willen hun vleugels uitslaan en denken dat o.a. te doen door zich op de televisie, voor de radio of in interviews als vlerken te gedragen. Ik Jan Cremer wil schokken! En het schokte, maar ach dit gaat voorbij. Kijk maar naar een programma als ‘Zo is het toevallig’. Even veroorzaakte het een enorme deining, toen werd het stil. Nu hoor je er zelden meer iets over. Laatst vroeg iemand al: ‘Is het er eigenlijk nog?’ Ja het is er nog, elke maand, maar de ‘schokken’ moeten nu gewoon proberen artiesten te worden en dat is een moeilijke opgave!

Vrijdag 29 januari. Middag 14.40 uur. Werkhuisje Kudelstaart

Jenny en Carry heel erg lief voor de nu wel doodongelukkige Celia. Jenny nam Celia gisteravond min of meer voorgoed mee naar huis en bood haar een kamer bij Huib en haar aan. Geweldig lief en vooral de hele manier waarop ze het deed was gewoon ontroerend. Het blijkt nu dat die drie, Jenny, Carry en Celia, het al maanden erg goed met elkaar kunnen vinden en geweldig met elkaar omgaan!

Zondag 31 januari. Ochtend 7.05 uur

Heel vroeg wakker, 5.15 uur (en pas om 2.00 uur te bed gegaan). Om 7.00 uur dan maar opgestaan. Zit nu met een dubbele cognac groc in de keuken. Gisteren om 11.00 uur al begrafenis van Sir Winston Churchill gaan zitten kijken. Er was zo'n enorme show van gemaakt, dat ik na een half uur al helemaal vergat dat ie dood

was en dat een en ander iets met een begrafenis te maken had. De enige die je nergens aanwezig voelde was... de dood. Om 13.00 uur maar opgehouden te kijken. Moet in mijn testament zetten dat ik zo'n begrafenis niet wil... (dan lag ie weer met grote moeite op de affuit van een kanon en dan moest ie er alweer ‘dood’-voorzichtig door acht man afgetild worden om honderd treden hoog de St. Paul's ingedragen te worden).

Om 14.00 uur met Ol naar Aalsmeer en gordijnen voor Celia uitgezocht, die nu een kamer bij Jenny en Huib heeft. Om 16.00 uur telefoon. Jenny dat het met Celia helemaal niet ging en om 16.30 uur telefoon van dr. Buwalda: Celia een beetje stapelgek aan het worden. Aanvallen van hysterie. In theater om 19.30 uur met dr. B. en Jenny onderhoud in kantoortje bedrijfsleider. Er is geen huis met Celia te houden. Jenny steeds in tranen. Durft haar niet alleen te laten. Celia gilt en schreeuwt en huilt en wil naar Ben. Naar Lands End of kelderwoning waar ze met hem het laatst is samengeweest. Iedereen nu bang voor zelfmoord. Er was zoals altijd in dit leven ook voor dit probleem alweer geen oplossing. Ik zag Celia het theater ingaan om 19.30 uur, snikkend, wezenloos. Kwam zelf te laat voor de proloog. Ru speelde de ouverture al, toen ik nog in mijn onderbroek stond... Improviseerde veel in de proloog, waardoor... iedereen weer lachte. Sprak later nog beetje met Celia, maakte haar (schijnbaar) aan het lachen! Ze houdt zich op voor mij. Voorstelling verliep ondanks alle narigheid, waarin wij allen delen, zeer goed. Maar, waarom slaap ik nu weer niet? 't Is nu bijna 7.30 uur. En ik soezel een beetje van de hoeveelheid cognac. Wat nu...? Wat nu?

Dinsdag 23 februari. Ochtend 10.05 uur. Bedstee Wildwal

In theater voor zaterdag a.s. nog honderdzestig plaatsen onverkocht. Toon is dan van 20.20-23.05 uur op televisie. Geweldige weerslag! Eerste maal sinds grote tv-voetbalwedstrijd dat de invloed van televisie op theater zo duidelijk te merken is. Eigenlijk zeer duidelijk bewijs dat televisie tot op heden nooit dat is geworden wat men er van verwachtte. Wat nu gebeurt is namelijk niets anders dan dat de grootste trekpleister van het theater zijn uitgespeelde show op de televisie vertoont!

Vrijdag 26 februari. Avond

Kabinetscrisis. De regering is weg. Gevallen over het televisiebeleid! De politie waarschuwt het publiek om in deze carnavalsdagen bijzonder voorzichtig te zijn met zakkenrollers. Alleen in Den Haag zijn veertien portefeuilles ontvreemd! Hoorde het nieuws vlak voordat ik op moest. Reageerde er nog even op in de conference. Mensen geloofden het maar half.

Maandag 1 maart

Toon zaterdag voor de tv. Heel Nederland 's avonds uitgestorven. Waren zelf toch nog uitverkocht. Tv-toestel bij ons in de artiestenfoyer. Ol kon nog veel zien. Zeer enthousiast. Ru zei: Schrijf nou eens op in je dagboek dat deze uitzending voor jou (W.K.) reclame is geworden. Hij is toch te lang geweest. Bijna drie uur. Wilde het absoluut niet geloven, maar begin nu iets van zijn profetische woorden te voelen. De meningen zijn toch meer verdeeld dan ik eerst ooit voor mogelijk hield. Het bewijst nog weer eens duidelijk: Nederland het moeilijkste land om succes te hebben van de hele wereld misschien. Wij Nederlanders vinden altijd toch nog wel iets.

Woensdag 10 maart 14.35 uur. Buiten bij de broeikas

Koude, zonnige dag. Verloving prinses Margriet om 13.15 uur door koningin en prins op tv bekend gemaakt met gewoon Pieter van Vollenhoven. Aardige jongen zo te zien, Komt uit Schiedam. Z'n vader zit in de zeilmakerij en hij in het grijs. Voorlopig dan. Student rechten. Als ze gaan trouwen gaat ie plichten studeren, denk ik.

Zondag 28 maart. Ochtend 7.00 uur. Keuken Kudelstaart

In theater gang van zaken zeer verontrustend. Gaat precies hetzelfde beeld vertonen als Rotterdam. Totale inzinking en geen druk meer op de kassa. Gevoel dat dit genre (mijn genre?), het politiek cabaret, er uit raakt. ‘De mensen’ willen niet meer denken, kunnen niet meer denken misschien. Zondagavond bij Sieto Hoving slechts vijftig mensen. Meneer Meerburg was er. Toon enorm succes in Wenen. Wim Sonneveld overal waar hij komt uitverkocht. En wij...?

Dinsdag 13 april. Ochtend 8.00 uur. Keuken Kudelstaart

Dikke, mooie, mysterieuze mist. Gisteravond niet vrij wegens Goede Vrijdag. Dubbel ntcGa naar eind2 in de zaal. Al dagenlang wat mij betreft daverend succes. Sinds ‘Beste Kees’ sneuvelde is alles voor mij tweemaal zo goed. Cals is bevallen van een zuilenkabinet. Veertien ministers heeft hij bijeen weten te krijgen. Hoe komt ie er in vredesnaam aan? Ik denk dat ie er een speldje bij cadeau doet. Luns terug in het kabinet, is eerste Nederlander die na zevenmaal ontslagen te zijn geweest, weer bij dezelfde mevrouw in dienst komt! Vondeling wilde Buitenlandse Zaken hebben. Nou ja, als je in Appelscha geboren bent, wil je wel eens wat van de wereld zien! Veel grapjes die enorm insloegen.

Overdag bij zieke Carry geweest (juf komt horen-achtig). Nog erg mager. Pikdonker huis. Altijd overdag licht aan. Uitzicht over Amsterdams dakenland. Lang staan kijken.

 
Daar staat de Westertoren
 
en ginder het Paleis
 
en daar heel diep beneden
 
daar loopt een man met ijs.

Terwijl Ol boodschappen deed, ik naar het Vondelpark. Drie agenten op een paard (terwijl Vondel in de vage verte staart). Hij is te koop, riep er één tegen me. Tentoonstelling van Sandberg, onzin op de speelweide. Vreselijk. Ontzettend. Stoel van de Reus uit Klein Duimpje (paars!) van Jo Schippers (of zo). Stapel. Woeste, vieze, vormloze pikdingen. Kunst! Er was ook een grasrolmachine. Ik weet niet zeker of dat kunst was of gebruiksvoorwerp. In de pauze discussie Jenny en Jacco. Jenny bijna aan het huilen. Ze beweren: iedere avond rotpubliek en ik zei: het ligt aan jullie. Tenslotte scheen het geheel toch wel indruk te hebben gemaakt op ze (dacht ik). Frans Halsema veel succes met het nieuwe liedje van Seth en mijn slot daaraan.

Vrijdag 16 april. Goeie-Vrijdagavond 23.00 uur. Wildwal

Vietnam. Oorlog neemt steeds weerzinwekkender vormen aan. Martelen van krijgsgevangenen. Bombardementen op zogenaamde militaire doelen. Oorlog is oorlog. Sfeer is weer precies als altijd. Oorlog voeren, daarvoor zijn altijd weer zoveel argumenten te

vinden dat je steeds weer denkt: onze partij heeft gelijk. En dan gaan we maar weer, voor koningin en vaderland, voor vrijheid en democratie. En als het voorbij is, komt de vrede en blijkt alles voor niets te zijn geweest. Mijn vader zei in '47 nog in volle ernst: Als we Nederlands-Indië kwijt zijn, verpaupert Nederland. Het is een oorlog waard. En nu zijn we al jaren Nederlands-Indië kwijt en wij zijn welvarender dan in de Gouden Eeuw!

Al twee dagen lang Rudi Carrell in het theater, die Ols ‘Hoedje, toetertje’ voor zijn 1 mei show wil engageren. Wel een leuk idee. Maar nog vele moeilijkheden. Wij spelen in De la Mar en zijn uitzending is in de rai van 20.20-21.10 uur. Misschien de camera's uit Bellevue rechtstreeks naar De la Mar? Verder misschien, volgens geruchten, verlooft Beatrix zich 30 april. En dan is dat liedje een kouwe douche. Heel alleen in de stortregens, met parapluutje op, lange wandeling door de bossen gemaakt. Wel triest, maar juist die Velpse melancholie vrolijkte mij helemaal op...

Woensdag 21 april. Middag 14.15 uur. Werkhuisje

Groot nieuws: 1 mei a.s. Ols ‘Oranjevrouwtje’ in de Rudi Carrell Show. Honorarium door meneer Van Liempt bedongen... ƒ 7500, -! (ƒ 5000, - voor Nederland en ƒ 2500, -, omdat het ook in België wordt uitgezonden). Het nummer duurt zeseneenhalve minuut!!! Wel een geweldig resultaat waar Ol en ik samen trots op zijn. Gaan nu eerst vragen hoe ‘Soestdijk’ er tegenover staat, want als Beatrix zich 30 april verlooft, wordt het 1 mei wel een vreemd soort nummer. De uitzending van de Rudi Carrell Show is in de rai in Amsterdam, maar dan schakelen ze over naar De la Mar. Wij gooien vermoedelijk de volgorde om die avond! Ol en ik samen alle voor en nadelen overwogen. Voordelen winnen het volgens ons beiden. Kijk naar Wim Sonneveld z'n ‘Frater Venantius’. Eerst dachten we: dat nummer is ie nu kwijt. Maar als hij's avonds het boordje omdoet en zijn gitaar pakt, juichen de mensen al. Ik zie er alles in (na zelf wel even te hebben geweifeld). Het nummer ‘Oranjevrouwtje’ leent zich er geweldig goed voor.

Zondag 25 april. Ochtend 12.00 uur. Bedstee Kudelstaart

Fien de la Mar vrijdag gestorven. Sprong Eerste Paasdag uit het raam van haar flat in de Beethovenstraat. Voor de echte problemen

heeft het leven nooit een oplossing. Vroegen Ol om een interview (Henk van der Meyden) en mij om een stukje. We zeiden beiden nee. Van de doden niets dan goeds. Ze zou eerst van de armen worden begraven, maar tenslotte wordt ze... in het De la Mar theater woensdag opgebaard. Vreselijk. Drie weken geleden moest Borkus nog voor de deur staan om haar uit het theater te houden. Faassen, Meerburg en wij, allemaal doodsbenauwd dat ze komen zou... Nu is ze dood en nou mag ze d'r in. Per telefoon zei ik tegen meneer Van Liempt: Wilt u bloemen verzorgen? Ik voelde me precies Biederman uit ‘Biederman en de brandstichters’ (die kreeg per ongeluk zijn eigen grafkrans thuisgestuurd met rust in vrede erop en de weduwe kreeg de rekening). Nu dan op onze bloemen komt dan heel eenvoudig (en daardoor mooi en gevoelig): ‘Dag Fien’. Het leven heeft geen oplossing. Er zijn geen handleidingen voor ons gedrag bij overlijden van mensen met wie niet was om te gaan. Overigens: een diep treurig einde. Gisteravond, op het toneel in een uitverkocht huis, was ik er zeer van onder de indruk. Speelde er in mijn gevoel slecht door.

Zondag 2 mei. Ochtend 10.10 uur. Bedstee Kudelstaart

Gisteren opwindende dag. Om 15.00 uur in de rai. Repetitie Rudi Carrell Show. Hele Tweede Kamer als decor nagebouwd. Enorm veel gedoe (dacht ik) voor weinig resultaat, dacht ik... Mooi groot kleurig decor, waarvan op klein en kleurloos scherm dan niet meer dan een tiende overkomt. Allemaal ‘sterren’ in de Tweede Kamer banken: Heintje Davids, Hetty Blok, Teddy Scholten, Mies Bouwman, Yoka Berretti, Maya Bouma, Margriet de Groot. Iedereen had wel een zinnetje te zeggen. Rudi Carrell wel de touwtjes in handen. Weet wat ie wil. Een min of meer bezeten doorzetter. Maar dat waar alles in het theater om gaat, komt er niet aan te pas. De artiest zelf verdrinkt in de zee van camera's, zwetende technici, tijdproblemen, geluidsmoeilijkheden. Dit was de eerste repetitie die geheel compleet ging. 's Avonds premiere en meteen ook laatste en enige voorstelling. Vreselijk. Wel tien miljoen kijkers. Dat wel. Maar... wie zijn die tien miljoen? Net belde Seth. Heel enthousiast. Vond Ol enorm! Zo prachtig gedaan, de hele kamer waar hij was (bij de Jansma's) zong mee! Ook inleiding Carrell - Kan leuk (zei hij).

Maandag 3 mei. Ochtend 10.45 uur. In bedstee Kudelstaart

Stortregens. Zat vanmorgen al om 8.00 uur de krant te lezen. Algemene indruk op dit ogenblik: Carrell Show matig. Ol verrassend leuk. Maar toch: televisie zal nooit beantwoorden aan dat wat je ervan verwacht. Al het werk er aan besteed staat in geen enkele verhouding met de resultaten. Je moet altijd zorgen dat jij de televisie gebruikt en niet de televisie jou gebruikt. Na de rechtstreekse uitzending van zeven minuten uit het De la Mar theater is plotseling de kaartverkoop geweldig gestegen. Zijn nu de hele week al weer uitverkocht. Radio - televisie. Ik geloof dat een radio op publiek beter (minder slecht) is dan een televisie op publiek, want voor veel mensen is luisteren al moeilijk, maar kijken en luisteren is voor velen te veel! Vanavond niet vrij! Uitverkocht met dubbel ntc. Tot nu toe blij 5 mei niet in nationaal televisieprogramma. Heb, na eindeloos wachten op het draaiboekmanuscript, nee gezegd en nooit meer iets gehoord van dr. L. de Jong, promotor van het programma.

Woensdag 5 mei. Middag 15.15 uur

Voel me weer eens down en machteloos. Kan niets onthouden (geen vreemde woorden in vreemde talen) en als iemand me iets over welk onderwerp dan ook uitlegt, begrijp ik het half en onthou het helemaal niet. Alles daardoor geheel nutteloos. Jaloers op succes en arbeid van Toon. Gaat nu ook nog ‘even’ een boekje schrijven, terwijl ik natuurlijk alweer denk: een boek? daar moet je minstens een jaar ‘eenzaam’ voor nemen... Nou kent hij zijn show al in het Duits en in het Engels. Dat zou ik nooit kunnen leren. Daar zit ik dan. Eenzaam, overspoeld door jonge krachten, dom, met een zieke vrouw, slapeloze nachten. Van niets iets wetend. Machteloos gevoel van het is nu overal te laat voor geworden. Werkend met zalen die geen antwoord geven als ik vraag: ‘Hebt u nog even?’ (Een heel slecht teken trouwens.) En toch staan ze meestal te klappen als het uit is, maar meer misschien omdat ik zo oud en gevestigd ben dan omdat ik zo leuk of zo goed was. De invasie van cabaretjes, televisie, nieuwe mensen die zo goed gek kunnen doen, ze hebben me nu wel zowat overspoeld. Volgend seizoen gaat ‘Zo is het toevallig’ ook weer door. We kunnen het programma niet missen, schrijven de

kranten. Succes in het buitenland??? Gedachten (nou ja gedachten) daarover.

Hoe kun je ooit in een vreemd land met succes optreden? Want hoe leer je ooit de subtiele nuances die er bijvoorbeeld liggen tussen ik zal er aan denken en ik zal er over denken (het eerste is een afspraak, het tweede een probleem). Maar wie weet/voelt dat in een vreemde taal? De meeste mensen voelen het niet eens in hun eigen taal. Vondeling, slimme muis met een bril op, pikt het laatste stukje Hollandse kaas van de tafel en brengt het in z'n bek naar de pvda... Het succes van het vertellen ligt hier:

1.	in de vorm (het beeld)
2.	in de woordkeuze (pikt - bek)
3.	in de foutloze, razendsnelle dictie (in het Hollands mislukt het al op één van de vijf avonden).

Zei gisteren per ongeluk: kleurenfilms op de televisie. Heb de eerste al gezien. Prachtig: Nonnen áán de sneeuw. Weg was de hele grap. Hoe ontdek je in een vreemde taal een woord als een doordenkertje. 't Was me 't jaartje wel (eerst dacht ik nog 't is het jaartje niet). Mr. Jonkman? Wat die is? Weet ik dat! Kijk je boel dan na voor je hierheen gaat. Je boel nakijken is een typische schooluitdrukking (lessen nog even nakijken). Maar hoe leer je dat. Waar leer je dat. In een dictionaire staat dat niet. Hierover eens met Seth praten. Gaat maandag a.s. geloof ik naar Suriname. Toe maar...!

Zaterdag 12 juni. Ochtend 9.00 uur. Kleine Wildwal

Vier dagen Deventer zijn nu achter de rug. Goddank. Zeer slechte gezondheid. Stem anderhalve toon gezakt. Gisteren in Velp onverwacht naar keelspecialist gegaan. Een lelijke keelontsteking, niets met hooikoorts te maken. Deventer voor de pauze erg stil. Na de pauze, ondanks enorme handicap van stem en een kapotte piano, enorm succes. Haast of geen inzinking. Onverwacht leuk. Boos op Deventer. Rotschouwburg, gebouwd in drie delen en dan daar nog weer achter, in plaats van over de zaal been, het balkon. Domme architect. Schouwburgkassa was beide pinksterdagen gesloten. Kon dus niet voor onze vier speeldagen worden besproken. Vervelende ‘ondermijnende’ recensie in de Deventer Courant. Liever enkele extra dagen in Apeldoorn. Mooiste schouwburgzaal van Nederland. En de directeur is er elke avond...

Maandag 14 juni. Ochtend 8.50 uur. Keuken Kudelstaart

Bij weggaan uit theater in Assen kregen we van Ru een brief. Inhoud: voelt zich gegriefd, het bos ingestuurd en trap onder de ouwe kont. Zou twee maanden lang doorbetaald willen hebben. Was er de hele nacht boos, ontdaan en ontredderd over. Dit zal misschien wel het einde van de samenwerking betekenen, want... het bevalt me niet zijn mannelijke produktiviteit op rijpere leeftijd te gaan bekostigen (twee kinderen bij Sant!).

Woensdag 16 juni. Avond 22.30 uur. Oude Geul, Gulpen, kamer 18

Gisteravond daverende succesavond in Beverwijk. ‘Waardig’ afscheid. Fantastische leuke avond met een wat lief ontroerde Jenny en een vriendelijk weemoedige Jacco. Wij kregen een prachtige fles champagne van hen beiden en mooie kleine roosjes en violen. Zij kregen: elk ƒ 100, - en loffelijk ontslag en een grote kruik Portugese rosé. Jenny nam driemaal afscheid. Ook van mij. Toen ik afkwam van de ‘Hollander’, stond ze weer tussen de coulissen en zoende me zo lief en hartelijk. Was er een beetje ontroerd van.

Vandaag dan: alles voorbij sfeer. Vond vanmorgen, wakker wordend, meteen al die rust, die ik anders zo moeilijk vinden kon. Gevoel van toch een succesvol seizoen achter de rug te hebben. Geen van beiden tweehonderd vijf tig avonden ook maar eentje verzuimd. Was ik wel vaak van plan geweest, vooral die laatste dagen, maar ik heb het gehaald. Fijn voldaan gevoel.

Donderdag 1 juli. Ochtend 7.15 uur. Savines le Lac La Voierie, kamer 1

Heb nu veertien dagen lang geen krant meer ingezien. Bevalt me beslist heel goed. Wonderlijk soort vakantie tot nu toe. Zeer afwisselend. Veel autorijden. Bijna niet gewandeld, altijd warm, zonnig, dorstig, lekker. Weet nog niet wat we zullen doen, doorgaan naar Zwitserland of nog een dagje blijven. Hotelpersoneel beetje smijterig met de spijzen. Niemand heeft tijd voor zijn gasten. Heeft ook z'n voordelen...

Donderdag 29 juli. Ochtend 7.15 uur. Lugano, Ring Hotel, kamer 508

Ben al vanaf 6.00 uur op. Mooi, stil weer. We gaan straks weg. Geheel in mineur. Tot nu toe zo'n ontzagwekkend heerlijke vakantie gehad. Komt nooit meer terug. Geschaard bij de herinneringen. Mineurstemming nog weer eens vergroot door zeer treurige radio (vanmorgen 6.15 uur). Oorlog in Vietnam breidt zich steeds verder uit. Een soort mobilisatie in Amerika. Dreigementen van Moskou en Peking. Een hopeloze toestand, die geloof ik niemand eigenlijk wil. Het loopt Amerika geheel uit de hand. Het kan niet meer terug. Prestige! Wat nu? En nu maar wachten of we de lucht invliegen. Dadelijk ontbijt, afrekenen en weg. Richting gesodemieter. Richting gedoe en zorgen. We zullen zien.

Zondag 8 augustus. Nacht. Te bed

Vanmiddag slot(?) gemaakt aan ‘Wat is er toch met Piet?’ (Ja hoor us Mien, dat weet ik niet!) Ol voorgelezen voor de tweede keer. Zij niet zichtbaar enthousiast, maar dat zegt me niet zo veel, omdat Ol dit soort humor, kolder, geheel niet aanvoelt. Zie er zelf wel wat in (voorlopig). Vanaf pl.m. 14.30 uur in de zon bij Ols bloemenhuis dagboekaantekeningen en conferences doorgewerkt. 's Avonds naar ‘Wij Lurelei’ in Diligentia geweest, pl.m. honderdvijftig bezoekers. Succes aan het slot zeer goed. Allemaal jonge mensen. Eindindruk toch wat verdeeld. Deze vijf artiesten, vooral mannen, zijn toch niet briljant genoeg voor het vullen van zo'n hele avond. Ze moeten zich nooit ontdoen van hun eigen theatertje met een glaasje wijn bediend door de artiesten zelf. Het geheel leek mij te weinig afwisselend. Het menselijke heil of gevoelig element ontbreekt vrijwel geheel. Alles is keihard. IJskast, diepvriesachtig. Praktisch de hele avond over vies, homoseksualiteit, de pil, dat werkt niet meer. Choqueert niet meer zelfs. Het worden er gewone zaken, die niet meer zo belangrijk schijnen.

Donderdag 12 augustus

Hele dag besteed aan zangoefeningen. Eigen conferences beluisteren. ‘Tango des doods’ en eventueel slot bedacht door mij bij leuk idee van Frans: ‘Ik vind het laag van jou dat jij zo uit de hoogte doet.’

Zaterdag 14 augustus 11.06 uur. Werkhuisje

Om 7.15 uur opgestaan. 8.00 uur buiten met Ol. Koffie en krant. 9.00 uur telefoon. Meneer Van Liempt. Televizier vraagt of ik half september de Televizierring aan Toon wil uitreiken. In beraad gehouden. Wil geen Alex de Haas worden die zijn grote collega's voortdurend staat te huldigen.

Zondag 22 augustus. Middag. Werkhuisje

Goede, wat optimistische stemming. Voor hoe lang? Heb nu ook ‘Twaalf miljoen oliebollen’ bewerkt.

 
Allemaal nette mensen
 
maar wel een beetje moe
 
van de rem en de tros
 
en het zuilengedoe
 
En allemaal een heel klein beetje ziek
 
van onze tuinkabouters
 
in de politiek
 
Wat een land! Wat een land!
 
en verder

Verder ‘Armoede 1965’ afgeschreven. Vier coupletjes. Het lijkt me leuk. Ol heeft er erg om gelachen, daarnet Frans opgebeld. Ga straks met Ol naar hem toe. Zien hoe de Tango, door Jack Bow gezet, is geworden. Zeer benieuwd!

Dinsdag 24 augustus. Ochtend 9.33 uur. Werkhuisje

Gisteren goed geoefend hier nog van 9.30-10.00 uur. Spoorslags naar Diligentia Den Haag. Even wat conferences gedaan. Nog geen half uur. Even iets met Ru in foyer gerepeteerd. Nog geen kwartier. Verder geregisseerd, vooral en eindeloos (hopeloos?) ‘Tango’. Ankie en Frans kunnen volgens mij geen van beiden dansen en Frans kan zich niet makkelijk genoeg (nog?) in gebaren en zekerheid uitdrukken. Dat maakt dat het geheel een zeer wankele indruk maakt en volgens mij tachtig procent kans heeft op... vallen. Volgens Ol valt het niet. ‘Meid met een mes’ van Sylvia tot nu toe nog zeer zeer rommelig, vals en wankel. Hou m'n hart vast. ‘Un monsieur en noir’ van Celia zwak. ‘Lien’ (René) staat sterk. Lijkt me

goed worden. Zo ook ‘Zwarte reus’ en ‘Bed’. Als ze niet schmieren.

Dinsdag 31 augustus. Avond 22.00 uur

Kort resumé van de afgelopen maand. Bijzonder prettig gewerkt in ijltempo aan eenderde nieuw programma. Zeer, zeer slecht geslapen, omdat steeds bij wakker worden alle nieuwe teksten en nog nieuw te maken door het hoofd gingen. Reuze prettig gerepeteerd en teksten geschreven met Frans Halsema. Zeven zanglessen deze maand genomen bij meneer Smulders in Hilversum. Er ging in die zeven lessen een wereld op een kiertje, denk ik, want ineens zie je alles anders. Goed voor je concentratie, je inspanning, je stem, je werk, je moreel. Elke morgen nu in werkhuisje een uurtje studeren. Is goed voor me. Het geeft veel meer een gevoel van echt werken dan stilzitten, kranten lezen, denken, regeltje opschrijven, briefje schrijven, telefoneren. Elke dag dat uurtje inspanning geeft ontspanning. Het geeft hetzelfde gevoel als de Weishorn oplopen!

Première na drie inspeelavonden groot succes! ‘Tango’ leek schlager. ‘Lien’ (René) echt een succes. Grieks nummer (Sylvia) minstens zo sterk als Jenny haar ‘Mes’ (ovationeel applaus). Celia's liedje: goede pointe op het slot redt het zwakke gedoe. Zwak priegelstemmetje. Voor mezelf: eerste avond vreugdeloos, moeilijk en deprimerend slechte spreekstem. Tweede avond veel beter. Derde topavond. Paul van Vliet (winnaar icc-prijs) kwam feliciteren. Grandioos, fantastisch etc. Eric Herfst en Jasperina waren er ook en nog vijfhonderdtwintig anderen.

Woensdag 1 september. Ochtend 4.35 uur

Zit in de keuken. Ben al vanaf 3.00 uur wakker. Drink kleine slokjes port om weer slaap te krijgen, maar het helpt niet. Denk aan mijn leven, ons leven, dit leven. Heb er sinds de zanglessen en sinds de laatste repetities en de inspeelvoorstellingen weer veel meer zin in. Ook in schrijven en regisseren. Groot woord. Maandagavond vooral ging alles wat mij betreft met plezier. Ik was er helemaal in. Bij ‘De vader zegt’ was de stilte in de zaal absoluut. Als de liedjes komen in dit programma, denk ik: Fijn ik mag weer zingen! Schreef ook nog het liedje ‘Armoede 1965’, maar liet dat nog even liggen. Er moet

nog veel aan veranderd en verbeterd worden. Vrijdag voor tien voorstellingen naar Eindhoven.

Maandag 6 september 20.45 uur. Hotel Cocagne, Eindhoven kamer 914

Bovenste etage. Schitterend uitzicht over niks. Kerk met Christusbeeld in top. Frans Halsema, zegt Ol. Drie voorstellingen in nieuwe schouwburg tot nu toe een echt succes. Mijn nummer erg goed geworden nu, geloof ik. Eindhovens Dagblad had het over grandioos! Sinds die prachtkritiek grote druk op de kassa. Dan wordt alles feestelijk. Frits Philips was er ook. Stem in mijn macht! Ongekend heerlijk. Nu nog goed kunnen slapen en een verjongingskuur heeft me te pakken! Dagen vliegen ook hier in het hotel voorbij. Geen tijd voor kranten. Gistermiddag in Rembrandt ‘Goldfinger’ James Bond gezien. Een vreselijk produkt van vreselijke mensen uit een vreselijk soort land. Moest er toch om lachen. Zo zijn we nu geworden, dat we dit toch wel heel mooi vinden.

Zaterdag 25 september. Middag 14.15 uur. Werkhuisje Kudelstaart

Het succes in Utrecht is tot nu toe ongekend. Vooral na de pauze al driemaal een echte topavond. Net toen ik dacht: dit is een prettig vak, kwam Ru gisteravond om 19.30 uur vertellen dat hij er mee op wilde houden. Wil voor vast naar de ncrv, liefst over een maand. Het reizen maakt hem gek en doodmoe. 's Nachts uit Leeuwarden terug - tweeduizend tegenliggers. Enfin, er zat iets in die gedachten. Wilde hem eigenlijk allang kwijt, geen enkel echt contact meer en ik zie hem nooit meer! Maar nu, ineens, geeft dat weer zorgen. Geen Cor Lemaire meer, zoals Ru had bedacht. Een beetje een afgekloven beentje van de radio, de tv en het cabaret. Voel daar niets voor. Nooit terug, altijd vooruit. Wil iets nieuws, iets jongs, iets enthousiasts. Nu dus weer zorgen. Telefoon van Joop Koopman (vara's muziekexpert). Lijstje van pianisten:

Polo de Haas - klassiek. Gaat weg bij Ramses. Begeleidt enorm.

Beetje kouwe kak volgens Frans H. en Jacco.

Rudie van Houten - Lurelei-begeleider. Meer muzikant, minder pianist, maakt leuke muziekjes.

Henk van Dijk - geen groot pianist, maar een prima begeleider.

Ruud Bos - getrouwd met Marjan Berk, arrangeert ook veel. Prima pianist met hoge aspiraties.

Joop Stokkermans - door Ru aanbevolen, maar die krijg je niet, zei Ru, te bezet. Jonge man. Belde zelf meneer Van Liempt op, wilde graag.

Harry Bannink - moet volgens iedereen nummer één staan, maar is nu bij ‘Heerlijk duurt het langst!’.

Vannacht natuurlijk weer eens ouderwets rot geslapen en daardoor keel steeds dicht. De bliksem slaat weer in mijn strottehoofd. Seth woensdag op de Wildwal. Wij waren vrij wegens Real Madrid-Feyenoord 5-0. Het geheel met Seth toch wat contactloos. Ol vindt hem egocentrisch. Ik vind hem niet meer zo boeiend, sprankelend als vroeger. Hij zakt steeds wat weg. Als een zender die soms ineens krachteloos wordt. Aten met Seth en zijn vader bij Bronckhorst. Werd er moe van, vooral omdat er naar mijn gevoel geen waar en echt contact groeide. Vreemd. Seth bleef slapen. Volgende morgen maakte Ol zijn spiegeleieren-ontbijt dat hij zonder één enkel excuus vrijwel geheel liet staan. Toen reed hij weg in zijn splinternieuwe Fiat. De welvaart volledig om zich heen. Prachtig pak, mooie auto, alles al vroeg bereikt. Te vroeg?

Zondag 3 oktober. Ochtend 7.00 uur. In de keuken

Dikke, stille mist. De plas is niet te zien. Ben al een uur wakker. Keelpijn. Utrecht uitverkocht. Groot succes. Aan het slot zes à zevenmaal halen. Erg veel conferences. Steeds nieuw. Moeilijk te onthouden, maar goede training. Zit me al twee dagen aan al m'n versprekingen te ergeren. Toch schaduw over mijn leven. Vanaf ogen open tot naar het theater gaan steeds een gejaagd gevoel. Zo van ‘ik haal het nooit meer in’. Hoe doen anderen dat toch? Toon, die nu weer in Amerika zit en werkt aan zijn Broadway Show. Veel publiciteit. Je kunt geen krant opslaan of er staat een interview of fotoreportage van hem in. Zou hij ons nu volledig overvleugelen en voorgoed? Of zou mijn weigeren van al die publiciteit ook iets zijn?

Onrust in de Aziatische wereld. Tweemaal omwenteling in Djakarta. Soekarno ligt nu weer goed! Oorlog India-Pakistan. Oorlog in Vietnam. Ellende, misverstanden, wreedheden. Vreselijk. En zo leven we maar door. Zo min mogelijk denkend. Als ik 's nachts

wakker word, denk ik maar één ding: niet denken! Dat helpt nog wel soms. Zo gauw ik ga denken, is alles mis.

Zondag 17 oktober. Ochtend 12.25 uur. Hotel Nassau, Bergen, kamer 21

Haarlemse schouwburg alle dagen vol. Daverend en soms ongekend succes in mijn nummer. Gisteravond lichtmoeilijkheden, 350 volt in plaats van 220. Kwartier te laat begonnen. Ik voor het voordoek. Dames en heren, het zaallicht wil niet meer uit. Kijk, u ziet het: de kroon blijft aan en dat is een hoopgevend teken in deze woelige dagen. Extra conference van tien minuten. Over burgemeester Cremers, schrijver van het bekende boek. Dat zo'n man daar nog tijd voor kan vinden. En over de nieuwe directeur van de Stadsschouwburg Peter Lohr. De vroegere medewerker van ‘Zo is het toevallig...’ Zo zie je maar weer.

Topavond. Gevoel van ook zonder publiciteit gaat het nog best. Al trekken ze aan de troon. Mooie kritieken voor Gerard Cox' one man show. Sieto, Jaap van de Merwe (ze schrijven over hem of ie Toon was). Maar... de troon blijft staan, rechtop in de branding. Hoe lang nog?

Gisteravond interview met Elsevier (heer Vermeulen). Vond het weer niets. Haastige, gedwongen interesse. Twee mensen zitten tegenover elkaar, die er niet over zouden denken een gesprek te beginnen, maar... het moet van de hoofdredacteur.

Zondag 28 november. Ochtend 11.15 uur. Emmen, Hotel Herenhof, kamer 39

Natte, vieze sneeuw. Toch ontspannend, die vallende vlokken. Beetje kribbige mineurstemming, terug te brengen tot een paar basis-ontstemmingen. Moe in 't algemeen. Basis van boos buitje: Elseviers interview kwam vrijdag uit. Hele stuk over de monarchie hebben ze er gewoon uitgelaten! Zonder even een telefoontje, zonder enig overleg. Zei J.A. Vermeulen, toen meneer Van Liempt hem vroeg waarom het eruit was: Ik had de vraag niet gesteld en vond het antwoord trouwens niet leuk (Sinterklaas van te dichtbij). Vermeulen stelde geloof ik niet een van de vragen die ik nu beantwoord heb. Hij vroeg zelf bijvoorbeeld: Als Corry een jurk gaat kopen, gaat u dan mee? Besloot er verder niets aan te doen. Zelfbe-

heersing. Gisteravond voor derde lustrum van de bond van oudleerlingen van het Emmen Lyceum. Viel me na de pauze geheel uit de hand. Niet mee te krijgen. Handrem voortdurend aan en op de meest onverwachte momenten plotseling geen reactie. Bij het slot lag de zaak mooi tegen de vlakte. ‘Of moet u weg?’ riep ik, maar niemand antwoordde. Wel acht keer halen en staand applaus. Maar dat is, geloof ik, mode! Na afloop warm en kribbig in zwembroek in kleedkamer... Daar kwamen de rector en de Commissaris van de Koningin Gaarlandt (met het oog met dat lapje). Had geen zin ze te ontvangen, maar ze stonden er al... ‘Nou, hoe vond u de reacties?’ Meteen zei ik ‘niks’ en dat had ik niet moeten zeggen. Nooit! Want nu daalde ook hun enthousiasme tot mineurpeil. Had geweldig spijt. Had gewoon moeten zeggen ‘enorm’, dan hadden ze mij ook enorm gevonden. Nu begon de Commissaris van de Koningin te zeuren over Oranjehuis en meldde iets onduidelijks in de geest van ‘dat willen de mensen liever niet horen’. Het gesprek kreeg een wat kribbige wending.

Zo dat was dat! Ol breit en hoest wat. Stemming stijgt nu weer een beetje. We gaan hier om 13.00 uur weg en rijden rechtstreeks naar Gooiland Hilversum. Vanavond voorstelling voor de veertigjarige vara. 't Zal mij us benieuwen. Zal Burger missen. Zo'n prima spreker. Op het jubileumcongres van de vara heeft ie zo prachtig gesproken over de toekomst van de vara. Bij het slot had iedereen een brok in de keel, behalve de mensen die nog geen lunchpakket hadden ontvangen.

Donderdag 2 december. Ochtend

‘Heerlijk duurt het langst’ gezien in De la Mar theater. André van den Heuvel en Leen Jongewaard als de uitschieters, samen met de regie, choreografie, muziek en liedjes. Conny Stuart, ach te veel van te voren over geschreven (ze zou de mensen laten lachen en laten huilen, daar heb ik niets van gezien) en de topnummers werden allemaal net niet door Conny gedaan. Jammer. Haar liedjes, ‘'t Is over’ en ‘Je mag hem hebben’ zeer matig. Toppers? ‘Kom Kees, het is maar tijdelijk’ en ‘Op een mooie pinksterdag laat ze je alleen’. Annie op haar best. Annie op haar hoogst. Geweldig!

Donderdag 3 december. Avond 19.05 uur. Langwies

Ik zit beneden. Al helemaal erin! Meneer Van Liempt en zijn vrouw brachten ons gisteravond naar de trein. Met elkaar gegeten op het Centraal Station. Als vorsten in de slaapwagen. Twee halve flesjes beaujolais. Na Zürich overal sneeuw. In Chur met taxi naar boven. Vier koffers en vier dozen vol levensmiddelen en wijn. Mooi bedacht, vond ik zelf. Om 16.00 uur in de dikke sneeuw alleen naar boven met de slee achter me aan. De Strela op. Terug in schemering. Zag lamp branden. Om 17.30 uur thuis. 't Is zo'n simpel woord.

Zondag 12 december. Middag 16.50 uur. Enzian beneden

Sneeuw, sneeuw, sneeuw. Er ligt meer dan anderhalve meter. En het houdt niet op. Zalige sfeer. Fijn om hier te wonen. Ik kijk steeds met lawine-ogen omhoog. Gisteravond nog telefoon van meneer Van Liempt. Enorme wateroverlast in Holland. Alles staat blank. Als de oude De Bilt nog leefde, was dit nooit gebeurd. Maar sinds zijn dochters het doen, Ka en Emmy, wordt er met de zuidwester naar gegooid!

Meisje van zeventien jaar, Martine Bijl, zou ontdekking zijn. In Loenersloot is van boerderij Welgelegen een avantgarde-schouwburg gemaakt, de Mickery Theaterclub. Nieuwe vormen? Vannacht om 4.15 uur geritsel. Ol en ik beiden wakker. Hert keek door het reeënraam naar binnen. Mooi. Als we hier nu nog een maand bleven, aten ze uit de hand.

En nu sneeuwt het zonder ophouden. Recht en eerlijk valt het uit de lucht. Waar dat heen moet, weet geen mens!

Zaterdag 25 december. Kerstmorgen 6.10 uur. Op Wildwal

Toch nog even gisteravond een lief feestje met Ol gevierd, maar dreigde helemaal mis te lopen. Veel te lange, drukke dag. Om 8.00 uur gistermorgen ontbijt in Hotel Mastbos Breda. Ol nerveus voor de kersttafel die ze in het Gooiland theater moest gaan maken. Om 11.15 uur bij meneer Van Liempt. Overgepakt en overgestapt. Reden om 16.30 uur weg uit Gooiland. In de auto bij slecht weer, slechte ruitenwisser en glimmend volle weg zei Ol: We hoeven toch niet tot 24.00 uur te wachten met vieren? Was kennelijk met een ander feest in de war!

Dinsdag 28 december. Ochtend 11.45 uur. Werkkamer Wildwal

Ga nu stukje wandelen. Was al driemaal bij de IJssel. Hoog water, 11 meter 80, zegt de man van het gemaal. Leuke sfeer. Jongens fietsen door het water over de overstroomde weg, meisjes in enorme roeiboot, komt van het Veerhuis naar de vaste grond. Gisteren en eergisteren lange gesprekken met een jongen van pl.m. dertien jaar, die gek is op waterfietsen. Hangt aan me alsof ik z'n vader was. Raakt niet uitverteld over zijn heldendaden (zwemt, zeilt, roeit en fietst door, in en op het water). Maakt zich opzettelijk zijknat. Zelfs mij ging het wat te ver. Liet nog een ‘vermanend’ woord horen over reumatiek en kouvatten (stokoud als ik zoiets mezelf hoor zeggen), maar het mocht niet baten. Zo loopt het jaar op z'n eind.

Vrijdag 31 december. Oudejaarsnacht

Wind en regen buiten. Binnen, diep van binnen, spijtige stemming... Ol had zo lief een sterrenkransbakje gevuld met twaalf kaarsjes. De klok van twaalf uur was slecht te volgen. Een rommelige, zeer slechte tv ging er aan vooraf. In mijn werkkamer zei iemand in de radio: 't Is vijfeneenhalve minuut voor twaalf. Toen ging ik vlug naar de nu zo leuk geworden kamer van Ol, waar deze riep: 't Is één minuut voor twaalf. Ik boos, omdat dat echt niet kon. Zenuwachtig hollend met de champagne. IJzerdraadje brak af. Geen nijptang zo gauw te vinden! Draven en kribbig. Geen klok te zien. Alleen duistere beelden op de tv. Doodsangst dat de fles niet om twaalf uur open zou zijn. Klok begon te slaan... zes, zeven, acht (of zo). Tel kwijt. Fles sprong open. Champagne over de tafel en... drie kaarsjes gedoofd, rest viel om. Toch gauw gedronken met Ol. Maar erg in mineur. Daarna gezeurd over hoe laat het echt was. Toen was de hors d'oeuvre een beetje niks (in mijn welvaartsoog). Rommelig bordje met niets echt lekkers of aantrekkelijks er op. Echte schaal mocht van Ol niet op tafel, dan werd er iets warm dat koud moest blijven. Het werd op een andere schaal overgeheveld, lief bedoeld, en op een klein bordje geserveerd. Eenzaam stukje verfrommelde zalm met een haust-toastje eronder. Kruimelde bij eerste hapje in elkaar. Kribbig (ik dan!). Bozig (ik dan). Ol onverstoorbaar en lief. Stemming... ach, kwam tenslotte nog een beetje bij toen we de tv afdraaiden. Wij wensten samen dat 1966 voor ons

net zo heerlijk zou mogen zijn als 1965. En dat was eerlijk en heel diep gewenst. En dat zegt toch wel iets...

eind1: Schmieren is een bekend verschijnsel op het toneel, vooral bij lange series of uitputtende tournees. Acteurs proberen collega's tijdens het spelen uit hun rol te laten vallen door onverwachte variaties in tekst, intonatie of beweging aan te brengen.

eind2: De schrik van elke goedlopende voorstelling in Amsterdam: het ntc (Nederlands Theater Centrum), de voorloper van het huidige aub (Amsterdams Uit Bureau). Dat waren grote bij elkaar geplaatste groepen abonnementhouders, die niet al te veel moeite voor hun kaartje hadden hoeven doen. Bij de optredende artiesten bekend als langzaam en moeilijk reagerend publiek.

Vorige Volgende