Het monster van de oorlog

[p. 269]

Plaats voor den arbeid

Bij de deportatie van Belgische inwoners

Aan de regeerders

Wat hebt ge niet geroemd op uw beschaving,
Wat hebt ge ons vervolgd met uwe haat,
Wat hebt ge niet gespot met ons beginsel,
Wat hebt ge ons verdrukt met uwe ‘staat’.

Wat hebt ge ons belogen in uw kerken,
Wat hebt ge ons met uw ‘liefde’ verveeld,
Wat waart ge moedig achter uw soldaten,
Wat een ellendig soort hebt ge geteeld.

Nu waart de honger en de wanhoop door de landen,
De wreede dood schrijdt naast het tweetal voort,
Hij grijpt de menschheid met zijn dorre, kille handen,
En honderdduizendtallen worden er vermoord.

En wat niet sterft, wordt weggevoerd als slaven,
Men rukt ze met een grijns van hun geliefden af,
Ver van 't geluk verhongerd en begraven,
Plant er geen kinderhandje bloemen op hun graf.

Is dat uw beschaving, de altijd beroemde,
Is dat nu uw liefde uit bijbel en kerk,
Is dat nu de leer die ge christelijk noemde,
Is dat nu de kroon op uw misdadig werk.

Bleek zijn de kind'ren, moegeweend de vrouwen,
De vaders weggevoerd, de zonen dood,
Er zijn geen velden meer om te bebouwen,
En voor wie hong'ren groeit geen graan voor brood.

Maak plaats barbaren, ons de aarde,
Ga heen en sticht geen verder onheil meer,
Daar waar uw werken slechts vernieling baarde,
Daar brengt de arbeid de herleving weer.

[p. 270]

 

Ga heen, maak plaats, wij zullen trachten,

 

De wonden weer te heelen, die men sloeg,

 

Vooruit, maak plaats, wij willen niet meer wachten,

 

Ons roept de taak, er is nu leed genoeg.

 

 

 

J.B.

Na de Duitse inval in België stortte de economie in dat land volledig in, met als gevolg dat er veel gebrek werd geleden en er op den duur 650000 mensen zonder werk kwamen te zitten. Omdat er in Duitsland door alle weggeroepen dienstplichtigen juist een schreeuwend gebrek aan arbeidskrachten bestond, ging de bezetter over tot een gedwongen werkverschaffing. Daarbij werden 120000 jongens en mannen naar Duitsland afgevoerd, waar ze onder vaak erbarmelijke omstandigheden aan de slag moesten; velen kwamen daarbij om het leven of raakten voorgoed arbeidsongeschikt. In 1917 kwam er een einde aan deze deportaties, mede onder invloed van internationale protesten en het optreden van de Belgische kardinaal Mercier. Voor J.B.: zie ook rubriek 2 en 6.