Het monster van de oorlog

[p. 266]

Zijn handteekening bij het proces tegen Barbarossa^*

't Was niet mijn taak, toen heel de Menschheid bloedde -
Waardoor ik menig dieper inzicht won -
Dat met een daad 'k te hulp voor Frankrijk spoedde.
En dat in haat er een zich niet bezon
En roek'loos in zijn krant in d'oorlogswoede
Zich tegen Wilhelm niet bedwingen kon
En heel zijn kliek: Men houde 't mij ten goede,
Dat bij 't proces, wat men daarom begon,
'k Niet openbaar zijn woord wou onderschrijven
Door (koekebakkers-deeg-lijkheids)-instinkt,
Dat ik mij niet tot wett'loosheid liet drijven. -
Les Alliés zijn óók niet al goud, wat blinkt!...
Hoewel 'k vooral zorgde' uit de kast^* te blijven,
Heb 'k toch wel méé geprotesteerd. (Met inkt!)

J.K. Rensburg (1870-1943)

Tijdens de Eerste Wereldoorlog volgde De Telegraaf - ook blijkens de spotprenten van Louis Raemaekers - een pro-Engelse en anti-Duitse koers: dit tot ongenoegen van de Duitse ambassadeur, die dat ongepast vond in een neutraal land. Toen de hoofdredacteur in de loop van 1915 opnieuw een aantal felle anti-Duitse artikelen had geschreven, werd hij op sinterklaasavond gearresteerd. Daarop werd in Nederland verontwaardigd gereageerd, zodat hij algauw weer vrijkwam. Na een slepende en voor velen onbevredigende rechtsgang volgde in oktober 1917 de definitieve vrijspraak. Ook in teksten van Louis Davids en Charivarius is aan deze affaire aandacht besteed. Voor Rensburg: zie rubriek 6. Bovenstaand gedicht is te vinden in zijn ook aldaar al genoemde bundel Sonnetten van Piet Lut, Een interastraal communistische satire (1925).

* Barbarossa: pseudoniem van de toneelrecensent/ hoofdredacteur van De Telegraaf, J.C. Schröder (1871-1938).

* uit de kast: uit de gevangenis.