Het monster van de oorlog

[p. 100]

Een brief van het front

Geliefde ouders en famielje,
Ik ben nog levend en gezond;
Tot heden heb ik niet te klagen,
Al ben ik negenmaal gewond.
Ik mis een duim en 'n paar vingers,
Mijn linker oor en linker koon;
De Generaal die liet me halen
En gaf 't kruis toen aan je zoon.

De oorlog maakt je onverschillig,
Soms weet je niet hoe of je heet;
Je voelt 't zonnetje niet schijnen,
Je proeft niet wat je drinkt en eet.
Je blijft maar schieten, hakken, steken,
Totdat je man er is geweest;
Wanneer je slaapt, ben je een engel,
En als je vecht ben je 'n beest.

De loopgraaf van de naaste vijand
Is honderd meter van ons af;
We zorgen voor elkaars gewonden
En graven voor elkaar een graf.
We zingen soms dezelfde liedjes
Of ruilen wat tabak en brood,
Maar als de aanval wordt geblazen,
Dan schieten we elkander dood.

J.H. Speenhoff (1869-1945)

Zowel in straat- als in cabaretliedjes werd tijdens de eerste decennia van de twintigste eeuw graag gebruikgemaakt van de briefvorm. Dit liedje van Speenhoff - zie voor gegevens over hem rubriek 2 en 5 - werd op 9 april 1918 geplaatst in het rijk geïllustreerde familieblad Het Leven, waarin de oorlog op uiteenlopende manieren veel aandacht kreeg. Eerder was deze tekst al gepubliceerd in Speenhoffs Soldatenliedjes uit 1916.